bwl-ned.txt

ned
we komen van het theater
sinds de stichting van de stad
door iemand geprezen worden
hij verborg zich in de binnenlanden van Apulië
laat ik althans aan het begin van mijn werk niet klagen
wij kwamen de stad uit, omdat we dachten dat de Danai weggegaan waren
zich van voedsel onthouden, vasten
er komt nog bij dat
hij zette het volk door zijn toespraak in vuur en vlam
het kwam toevallig zo uit dat hij het als eerste berichtte
geld in ontvangst nemen
iemand hoffelijk ontvangen
van onze voorouders hebben we het zo geleerd
een vurig paard
velen zijn in deze slag gesneuveld
de troepen in slagorde opstellen
een spitse heuveltop
zijn handen uitstrekken naar de hemel
twee cohorten speciaal hiertoe opgesteld
een villa bij Bauli
dit maakte hun moed veel groter
onbeschaafde volkeren Italië binnen brengen
door deze omstandigheden ertoe gebracht
ben je zo slecht op de hoogte dat je dit niet weet?
alle aanwezigen
als het geluk onze onderneming welgezind is
of je er een dokter bijhaalt of niet, je zult beter worden
wreed optreden tegen slaven
als er nog plaats is voor smeekbeden
aan zijn faam als militair voegde hij nog de roem van geleerdheid en intelligentie toe
iemand de vrijheid ontnemen
invloed verkreeg hij bij één man, gehaat maakte hij zich bij allen
moet ik weggaan of blijven, er naar toe gaan of vluchten?
zich schriftelijk tot iemand wenden
iemand de toegang ontzeggen
hij voegde Cilicië toe aan het rijk van het Romeinse volk
het geluk is met de dapperen
zijn vermogen beheren
ik bewonder hem en mag hem graag
ik heb me verwonderd over de kortheid van je brief
Catilina herinnerde sommigen aan hun armoede, anderen aan hun begeerte
hij spoorde me ertoe aan jou te schrijven
een jonge man of, liever gezegd, een jongen
met gespitste oren staan ze erbij
kort voor de komst van de Driemannen
een wond in de voorkant van het lichaam oplopen
stroomopwaarts
tegenspoed
toen niemand van de vijanden op hem toe kwam
pietas is gerechtigheid jegens de goden
op overspel betrapt worden
de tempel van Minerva
een oorlog breekt gemakkelijk uit, maar komt heel moeilijk tot een einde
iets onaangenaam vinden
je kent ze net zo goed als ik
iemand hemelhoog prijzen
de uitgestrekte oppervlakte van de zee
denk eraan in moeilijke omstandigheden je evenwichtigheid te bewaren
een rechtvaardige en wijze praetor
welwillend aanzien
Anaximenes poneerde dat de lucht een god was
z’n weg afleggen door de lucht
geld van een ander, schuld
bij het begin van de zomer
iets geen cent waard achten
de dolfijnen doorkliefden de golven
de hitte van de zon
van de vroegste jeugd af
de rest van zijn leven
de gouden eeuw
het eeuwige Rome
Jupiter ziet uit de hoge hemel neer
voor altijd
elk leven is kort en broos
tegengestelde stemmingen uiten: huilen en lachen
iemand een brief bezorgen
tal van geruchten worden overgebracht
iemands dood veroorzaken
iemand blij maken
hij bezorgde hem grote moeilijkheden
vooruit, ga door, alsjeblieft!
buit voor zich uit drijven
het leven doorbrengen
jouw belang staat op het spel
de geest streeft er altijd naar iets te doen
zij probeerden hem er toe te bewegen die gedachte uit zijn hoofd te zetten
hij beval hen te proberen alle mensen om te kopen
ik ga een uiteenzetting geven over deze kwestie
een zaak waarmee men zich uitvoerig heeft beziggehouden
meer een kolonne dan een slaglinie
ik herken een goddelijk ingrijpen
iemand als aanvoerder erkennen
de wolf zwerft tussen roekeloze lammeren
het leven op het platteland
een lompe en ongevoelige geest
zoals men zegt
commandant van de cavalerie
zijn dochters worden op staatskosten grootgebracht
het welzijn van de burgerij bevorderen
het gevleugelde paard
geld van een ander, schuld
wildvreemde mensen
op een ongunstig tijdstip
alleen de soldaten ontbraken; verder was het een schitterende triomftocht
eens zal die dag komen
iemand zou kunnen zeggen
als iemand iets bij geruchte heeft vernomen
net alsof heel Carthago ineenstortte
zij hebben een ander karakter dan jij
de een ... de ander
de een vlucht hierheen, de ander daarheen
het liefkozend gepraat van de voedster
één van de twee legioenen
de eerste, de tweede, de derde ...
niets getuigt zó van bekrompenheid als (zijn) rijkdom lief te hebben
krenkende woorden
tijdens hun kandidatuur deden zij zich fatsoenlijk voor
een vriendschapsverdrag sluiten met het Romeinse volk
na het verlies van de aanvoerder viel het leger uiteen
een snelstromende rivier
het is moeilijk een langdurige liefde ineens op te geven
zijn knieën omvattend spreekt hij smekend de volgende woorden
de nacht omvat de aarde
van zeer aanzienlijke afkomst
verder zei hij niets
zal ik het hem vertellen of niet?
ik weet niet of dit niet gebeuren zal (dit zou wel eens kunnen gebeuren)
er schuilt een adder onder het gras
niets getuigt zó van bekrompenheid als (zijn) rijkdom lief te hebben
ademhalen
animus is dat waardoor wij redelijk denken, anima, dat waardoor wij in leven zijn
jij had besloten hen te straffen
de mens is een vooruitziend en intelligent wezen
geen dier gehoorzaamt aan de rede
ik geloof dat de onsterfelijke goden zielen in menselijke lichamen hebben ondergebracht
het is moeilijk de geest tot minachting voor het leven te brengen
hij zette het volk door zijn toespraak in vuur en vlam
dit maakte hun moed veel groter
bij het begin van het jaar
veel jaren tevoren
Hannibal staat voor de poorten!
in de oudste tijden
bezorgd in zijn hart
zet de poort open
hij openbaarde bepaalde verborgen en, om zo te zeggen, verhulde zaken
de haat was verborgen, de vleierij voor ieder duidelijk
de bijen strijken neer op bloemen
hier en daar ziet men mensen zwemmen in de wijde, kolkende zee
het is wel duidelijk dat dit de slaaf van een arme meester is
hij sprak de soldaten vriendelijk toe
de geest streeft er altijd naar iets te doen
op andermans bezit uit
een lamp die op de tafel is gezet
wat het best bij jouw leeftijd past
bij iemand zitten
Thales zei dat alles uit water is ontstaan
strijden voor altaren en haardsteden
eigen baas zijn
naar ik meen
je moet geen boom eerder planten dan de heilige wijnstok
iemand de toegang ontzeggen
hij riep de Galliërs te hulp
Apollo houdt de boog niet altijd gespannen
als de muur van je buurman in brand staat, gaat het jou ook aan
allen brandden van verlangen om zich te wreken
denk eraan in moeilijke omstandigheden je evenwichtigheid te bewaren
het zand wordt door het kolkende water opgewoeld
puntige uitspraken
dor hout
de oorlog beginnen
de tuigage van het schip
soldaten
zij staan er met gespitste oren bij
de gelegenheid aangrijpen
Ennius bezat een geweldig talent, maar zijn techniek was onvolmaakt
die wetenschap die de Grieken philosophia noemen
redenaarskunst, theorie van de welsprekendheid
de slaap komt over hun vermoeide ledematen
vruchtbare akkers
zij hielden het Capitool bezet
ruw en bergachtig terrein
lastiger dan men dacht
iemands vriendschap afwijzen
Juppiter ziet dit welwillend aan
als je in Rome bent, kun je me niet meer bereiken
alle ereambten heeft hij verkregen
de sterren zijn allemaal onophoudelijk in beweging
zo verkrijgt men onsterfelijke roem
de dag van Cannae is een zwarte dag
Wat is dat moeilijk en onverklaarbaar! Toch moet het verklaard worden.
een grimmig karakter
een verbitterd gevecht
zodra ik me met politiek ging bezighouden
stamvader
aanstichter van de oorlog
geschiedschrijver
het gezag der ouden weegt bij mij zwaarder
krachtens senaatsbesluit
de enige kans op redding is in moed gelegen
ze spraken meer over zo’n grote misdaad dan dat ze hem aandurfden
niemand hoorde hem ooit klagen
vaak heb ik ouderen dit horen zeggen
het gevaar neemt met de dag toe
zolang het mij voor de wind ging
de gouden eeuw
met gespitste oren staan ze erbij
niet alle magistraten hebben het recht om de vogeltekens te raadplegen
de ziener meldde gunstige voortekenen
onder aanvoering van Germanicus, maar onder verantwoordelijkheid van Tiberius
wij zullen winnen of sterven
een vriend helpen
de hulptroepen van de koning hadden de tocht gemaakt zonder het gelid te bewaren
bijna was hij uit de wagen geslingerd doordat de as brak
de wereld draait om de hemelas
ruige, onbeschaafde lieden
gelukkig is de man die ver van het drukke leven...
de door jou aan mij bewezen diensten
het lot, nu eens mij, dan weer een ander goedgezind
wat is het verschil tussen een mens en een dier?
nu is het tijd om te drinken
meermalen
het liefkozend gepraat van de voedster
mijn hele bezit
een soldaat houdt zijn schild links
korte tijd later keerde hij naar Rome terug
een korte weg
de korte levensduur
een spitse heuveltop
zij vallen hals over kop in het water
velen zijn in deze slag gesneuveld
Appius Claudius, die de bijnaam de Blinde had
Caesar begon de bossen te kappen
die dag waarop Tiberius Gracchus is vermoord
vanaf dat moment was het geen gevecht meer, maar een slachting
goddelijke macht
hij is opgenomen onder de goden
de zee, het land en de alles overkoepelende hemel
een gezond klimaat
het Marsveld
de kleding van een candidaat voor een staatsambt
een wonderschone jongen
ik bezing de man en zijn krijgsdaden
als de voorspellingen van mijn dromen iets inhouden
pas op voor de hond!
het lied van vogels en cither
de wapens opnemen
het kamp van de vijand innemen
verliefd
een keurig kapsel
buitgemaakte schepen
de mondingen van de Rijn
de doodstraf
voor de hoofdstad en de burcht van Italië, Rome
de soldaten zaten verscheidene dagen zonder koren
van de hele vloot koos hij vier schepen uit
hij beval de Salii door de stad te gaan onder het zingen van liederen
zij plukte verse bloemen
zijn weg afleggen door de lucht
voor weinigen was trouw dierbaarder dan geld
hij verwoest de akkers en verovert veel forten en vestingsteden
hij liet twee versterkte kampen opslaan
die vrouw werd beschouwd als de meest kuise van de getrouwde vrouwen
hij was een rechtschapen en onkreukbare man
als hoge torens vallen, vallen ze extra hard
de dood bedreigt ons dagelijks als gevolg van onberekenbare gebeurtenissen
toevallig was koning Ptolemaeus daar
ze dwongen Orgetorix zich geboeid te verdedigen
de belegering van Saguntum was de aanleiding tot de Tweede Punische Oorlog
er werd een dictator benoemd om verkiezingen te houden
pas op voor de hond!
hij paste ervoor op dat er geen revolutionaire plannen werden gemaakt
in het holle schip varen we snel over zee
zij ziet Theseus met zijn snelle vloot wegvaren
hij zwichtte voor het gezag van de ouderen
ik wil de misdaad verborgen houden voor mijn meester
de Grieken vereren en prijzen Cyrus
Antonius vierde de spelen ter ere van Apollo
in zijn hand draagt hij de boog en de snelle pijlen
hij stond op de hoge achtersteven
hij maakte een goede en uitgebreide maaltijd klaar
verder ben ik van mening dat Carthago verwoest moet worden
de senatoren hadden besloten dat de praetor de consul moest schrijven
de censor bij wie het oordeel berust over de waardigheid van de senatoren
hij noteerde de naam op de schrijftafeltjes
bij het aanbreken van de dag zag men de slaglinie van de vijanden
zo werd er met wisselend succes gestreden
met de wapens streden wij om de hoogste macht
ze haatten de Romeinen om het hardst
hij was een man die zo’n grote roem zeker verdiende
een opvatting die ofwel verkeerd of tenminste onduidelijk is
bij deze verdenkingen komen volstrekt vaststaande feiten
een zwaard hing boven zijn nek
dikwijls komt goed materiaal niet tot zijn recht zonder een bewerker
wat aarzel je te sterven?
verder ben ik van mening dat Carthago verwoest moet worden
hij verdedigde de Haeduërs en de andere vrienden van het Romeinse volk
de moeder stond als versteend bij het horen van deze woorden
het voedsel verspreidt zich door alle lichaamsdelen
met het brons (de trompet) zette hij de mannen in beweging
zij doen gevechten ontbranden
hij omgaf Alba Longa met muren
hij had zijn haar omkranst met een lauwerkrans
ik smeek het u bij de as van uw gestorven broer
in de buurt van Henna liggen heel veel meren en bossen
kinderen en moeders staan er bevreesd in een wijde kring omheen
ze omgaven de tempel met een muur
ze sloeg haar armen om zijn hals
we worden omringd door een dichte haag van wapens
ze omsingelen het cohort van achteren
de burgers waren verlamd van schrik
hij beloofde heel Italië het burgerrecht
overdaad en slapheid zijn fataal voor een staat
het sein tot de aanval wordt gegeven en een geschreeuw wordt aangeheven
met heldere stem maakte hij de daden bekend
je adviezen zijn glashelder
Hippocrates, beroemd om zijn kundigheid als arts
hij had zijn oren gesloten voor de woorden van zeer geleerde mensen
zij begonnen een brug te slaan
men begon een brug te slaan
deze stroom wordt door geen oevers binnen de perken gehouden
het kostte hem moeite zijn woede te bedwingen
de nacht heeft hun misdadige bijeenkomsten verborgen
hij had zijn legers en (andere) omvangrijke troepen bijeengebracht
zij dwongen Orgetorix zich geboeid te verdedigen
hij zint op moord op de keizer en op revolutie
ik wil kennis krijgen van het recht
het onderzoek van halsmisdrijven
de soldaten hebben onderzocht wat de natuurlijke gesteldheid van de berg was
Pomponius hoorde van zijn komst
bedroefd bleef hij thuis
verstoringen van de gemoedsrust in bedwang houden
twee cohorten speciaal hiertoe opgesteld
hij spoorde hen aan om moedig te strijden
een spitse heuveltop
zij bebouwden de akkers
iemands nagedachtenis in ere houden
deze goden moeten wij vereren
hij probeerde een kolonie te stichten in Capua
van schaamte verschoot de koning van kleur
in de lente krijgen de bomen weer bladeren
heb je je zuster als metgezellin in de dood versmaad?
hij heeft mij op reis vergezeld
bewakingstroepen beschermen onze konvooien
wij snijden onze vijanden van de voedselaanvoer af
zij gingen een gevecht aan met de ruiterij der Helvetiërs
hij onderzocht of er een misdaad gepleegd was
laten wij ons welzijn aan deze consuls toevertrouwen
er zijn in het leven aangename en onaangename dingen
geen enkele wet stelt alle mensen helemaal tevreden
hij deelt alles met zijn vriendin
krijgsgevangenen uitwisselen
en Ajax zou zich met mij vergelijken?
zij kochten de dingen die noodzakelijk waren voor het vertrek
door spionnen kwam hij achter de plannen van de vijanden
hij slaat zijn armen om het middel van de vrouw
door na te denken iets begrijpen
de zon overgoot de aarde met overvloedig licht
verscheidene vijanden zijn gedood
als het geoorloofd is klein met groot te vergelijken
een brief aan iemand schrijven
alle geschillen worden bijgelegd
met één en hetzelfde verstand begrijpen we zeer verschillende dingen
hij probeerde de brug te herstellen
hij haalde hem over hetzelfde te ondernemen
hij is overleden
Caesar staat me toe er niet bij te zijn
hij bezweek aan de toegebrachte verwondingen
zijn hele lichaam vloog in brand
kun je je voorstellen hoe moe we zijn?
door eendracht worden kleine dingen groot
de soldaten snellen te wapen
er vond een hevige aardschok plaats
hij is veroordeeld wegens onrechtmatige handelingen
ze hebben een onschuldige ter dood veroordeeld
vanaf de stichting van de stad
ze verbergen zich op het verlaten strand
op deze voorwaarden is vrede gesloten
hoe is het met mijn vriend gesteld?
ze brachten de bagage op één punt bijeen
zij leveren slag met de vijand
hij vergelijkt het heden met het verleden
hij begaf zich naar Rome
de zon volbrengt zijn jaarlijkse kringlopen
er bestaat niets dat niet door ouderdom tot verval komt
vol zelfvertrouwen waagden zij zich buiten de poort
zij versterken hun vriendschap óf zij sluiten een hechte vriendschap
zij hadden hem in de boeien geslagen
ik heb al gauw geraden dat jij in Lanuvium was
wij gaan geregeld met elkaar om
in mijn dromen verscheen het beeld van mijn onbegraven echtgenoot
zij betrekken hem in de misdaad
besef van eigen zwakte
hij was op de hoogte van de moord op Agrippa
zich van geen schuld bewust zijn
hij riep cohorten van oud gedienden onder de wapens
hij beschreef de ideale staatsvorm
met aller instemming
hij volgde mij tot aan de deur
iemand onderweg inhalen
hij is opgeklommen tot de meest eervolle funkties
er werden stoelen neergezet en zij gingen zitten
aanwezig zijn bij nachtelijke beraadslagingen
meer in een opwelling dan weloverwogen
ik heb besloten voor het aanbreken van de dag weg te gaan
nu eens sneller gaan, dan weer stil houden
iemand onder ogen komen
zij kregen hen in het oog toen ze van boord kwamen
zij stellen de man op vlak voor Manilius
de graanprijs vaststellen
toen deze besluiten genomen waren
het aantal legioenen staat vast
ze wisten niet goed wat ze moesten doen
zij zijn gewoon naar Brittannië te varen
het is niet mijn gewoonte rekenschap af te leggen
wij gaan geregeld met elkaar om
tijdens het consulaat van Cornelius Cossus en Asinius Agrippa
de minimumleeftijd voor het ambt van consul (43 j.)
uitnemende consuls hebben we, maar volkomen eerloze oud consuls
na afloop van de oorlog vond beraad plaats over de Rhodiërs
zij raadpleegden Apollo over de kwestie
wie voor een deel van de burgers zorgt, verwaarloost een ander deel
hij heeft het vermogen van zijn vader opgemaakt
het geld is besteed aan de aankoop van bouwland
hij hecht geen waarde aan het oordeel van anderen
zij spanden zich met al hun kracht in
hij haastte zich naar zijn provincie
zij streden meer dapper dan listig
het dorp ligt aan alle kanten ingesloten door zeer hoge bergen
niet iedereen valt het te beurt een bezoek aan Corinthe te brengen
het volk ter vergadering bijeen roepen
de overigen durfden zich er niet tegenover op te stellen
zij die mij liefheeft en die ik van mijn kant liefheb
Carthago ligt tegenover Italië
strijden tegen zijn vaderland
in tegengestelde richting stromen
hij liet het beeld van Ceres van het voetstuk losrukken
door de moord op Messalina raakte het keizerlijk hof in opschudding
er was een verordening van Pompeius dat allen bijeen moesten komen
niet alleen onder de senatoren, maar zelfs tussen de consuls zelf bestond geen overeenstemming
ik zie dat de ogen van u allen op mij gericht zijn
door het houden van deze redevoering zijn allen van gedachten veranderd
toen staken er plotseling stormen op
een redenaar moet beschikken over een overvloed aan voorbeelden
zij gaven me de gelegenheid te spreken
de troepen in slagorde opstellen
jou gaat het zeer ter harte, mij bevalt het helemaal niet
op de rechter- of de linkervleugel
een krans voor het redden van een Romeins burger
ik geloof dat de onsterfelijke goden zielen in menselijke lichamen hebben ondergebracht
hij pakt zijn lans en slingert hem weg
door een plotselinge dood zijn zij weggerukt
zij vernietigden het graan door het in brand te steken
iemand met geld omkopen
de uitgeputte aarde brengt met moeite kleine dieren voort
tenminste één van de consuls wordt uit de plebs gekozen
hij had vertrouwen in de moed van zijn soldaten
zijn leven en bezit aan iemand toevertrouwen
de macht van een kleine groep groeide geleidelijk
met loshangend haar
ach, Fortuna, welke god is wreder dan gij?
bevlekt met het bloed van zijn broer
het bloed van Remus stroomde op de grond
hij schoof de schuld op anderen
lichtgekleed en blootshoofds
de Belgen zijn het verst verwijderd van de beschaafde levenswijze van onze provincie
hij nam besluiten die ongunstig waren én voor het vaderland én voor hemzelf
met geschreeuw en rumoer
vandaag eet je bij mij
er waren niet veel dagen voorbijgegaan, toen de gezanten kwamen
sommigen beginnen dan te leven wanneer ze ermee moeten ophouden
Alexander is door zijn vrouw gedood, toen hij bij haar in bed lag
omdat dit zo is
hoewel Socrates gemakkelijk uit de gevangenis bevrijd kon worden, heeft hij dat niet gewild
aarzelend tussen vrees en toorn
alles deden ze samen
ik wil kennis krijgen van het recht
hij werd aangegrepen door begeerte naar goud
wat is de reden dat je je kwaad maakt?
deze dingen gaan mij ter harte
de koningin, al lang gewond door hevige liefde
ik trek me helemaal nergens iets van aan
zorg voor je gezondheid
hij liet een brug slaan over de rivier
hij leidde de gezanten het senaatsgebouw binnen
loopt niet zo hard, paarden van de nacht
een wedstrijd doen met iemand in het hardlopen
politieke carrière
de schepen konden geen koers houden
de gebogen kustlijn
een officier aangesteld voor de bewaking
hoewel S. gemakkelijk uit de gevangenis bevrijd kon worden, heeft hij dat niet gewild
iemand ter dood veroordelen
zij rekenen het mij als een fout aan dat ik me de dood van een vriend erg aantrek
zij stortten zich van de muur af
we hebben vooral over jou gesproken
C. had grote schulden
mensen die jou het meest hadden moeten en kunnen helpen
zij zijn overleden
de senaat stelde vast dat er een oorlogstoestand was
de senaat besloot dat hij direct naar Sicilië moest gaan
iemand beloningen toekennen
een redenaar hoort beslist niet boos te worden
binnen tien dagen na zijn aankomst in Rome
zij gehoorzamen aan de besluiten en de uitspraken van de druïden
zij renden met brandende fakkels naar de Tiber
de waardigheid en de eer van de staat hoog houden
hij is een sieraad van het Romeinse rijk
zij gaven zich over
zij leverden veel mensen als krijgsgevangenen uit
ik heb iemand meegenomen naar Rome
het ontbrak hun aan moed, niet aan troepen
met een zwaard verdedigde hij zich tegen de menigte
Iris, sieraad des hemels, wie zond u omlaag naar mij?
hier aangekomen voeren we de haven binnen
iemand aanklagen wegens majesteitsschennis
de bondgenoten zijn ons ontrouw geworden
zijn stem begaf het
hij zag dat het laatste vuur uitging
zij stortten zich van de muur af
dichters willen of van nut zijn of vermaken
hij koos een plek uit voor zijn kamp
en hij ontziet zich niet een deel van de volle dag weg te nemen
allen sloegen de ogen neer
dan pas zal de staat vrij zijn
wat blijft mij dan nog over?
Pergamum, Smyrna, Trallis, kortom heel Klein Azië
zij schreed voort midden door de opeengepakte menigte
hij joeg de vijanden van zijn vader weg
het is moeilijk een langdurige liefde ineens op te geven
hij heeft zijn goud bij mij in bewaring gegeven
hij stapte van de wagen
ze verbergen zich op het verlaten strand
desiderium is het verlangen om iemand die er niet is te zien
sommigen beginnen dan te leven wanneer ze ermee moeten ophouden
zij stelden tijd en plaats vast voor de strijd
iemand uitkiezen om consul te worden
deze goden moeten wij vereren
iemand de rechterhand toesteken
aan de rechterkant
iemand tot dictator benoemen
Iulia stierf
de kracht van de wind jaagt de wolken uiteen
iemand laten wachten tot een ander tijdstip
zij allen verschillen van elkaar in taal
in moeilijke omstandigheden behield hij zijn waardigheid
hij is de hoogste lof waard
die toneelstukken zijn het waard opnieuw gelezen te worden
de consuls gaan (uiteen) naar hun ambtsgebieden
laten we terugkeren tot ons onderwerp
na het verlies van de aanvoerder viel het leger uiteen
de staat raakt in verval
hij recruteerde soldaten in Umbrië
hij hield veel van zijn vrouw
naar alle kanten stuurde hij boden
hij liet hen ongestraft gaan
Pentheus werd door de bacchanten verscheurd
hij gaf Capua aan zijn soldaten om het te plunderen
Dolabella werd door zijn vrouw verlaten
terwijl leraren lesgeven, leren ze zelf
verdeeldheid onder de burgers
zonder onderscheid te maken
hij heeft mij in het uiterste gevaar geholpen
de menigte verspreidde zich naar alle kanten
hij stelde zijn vertrouwelingen overal langs de weg op
hij bracht in de boeken van Homerus een orde aan die er tevoren niet was
ik ga een uiteenzetting geven over die kwestie
de zaak was te duidelijk dan dat hij kon worden verborgen
tegengestelde stemmingen uiten: huilen en lachen
even begaafd, maar geheel verschillend van karakter
je zult opmerken dat armen helemaal niet somberder zijn of rustelozer dan rijken
Italie en Sicilië liggen niet ver van elkaar
verdeel en heers
terwijl leraren lesgeven, leren ze zelf
dit werd hun door boden verteld
hij is goed thuis in Grieks en Latijn
de ogen doen pijn van het kijken
hij is bedroefd over de dood van zijn broer
ik heb een gerechtvaardigde wrok tegen de goden
zij streden meer dapper dan listig
hij had zijn begeerte naar macht niet bedwongen
met steun van binnenuit en hulp van buiten
zij willen uw meester zijn, u wilt vrij zijn
er is eindelijk een eind gemaakt aan de hooghartige onderdrukking
het is wel duidelijk dat dit de slaaf van een arme meester is
in Rome en te velde
laten we naar huis gaan
de dichter kreeg een lauwerkrans
zolang het je goed gaat, zul je veel vrienden hebben
er heerste stilte, totdat de consul terugkwam
ik vrees de Grieken, ook als ze geschenken brengen
aarzelen tussen oorlog en vrede
ik twijfel er niet aan of hij heeft Piso geschreven
ik weet niet goed, wat ik moet doen
ook vóór Homerus zijn er ongetwijfeld dichters geweest
hij liet zijn leger oprukken tegen zijn vaderland 
de lotsbeschikkingen leiden de gewillige, de onwillige sleuren ze mee
met allerlei gesprekken zullen we de tijd doorbrengen
wij achtten hen geschikt
het nuttige met het aangename verenigen
terwijl dit gebeurde, is de stad ingenomen
laten we weggaan, zolang dat zonder gevaar kan
weid mijn schapen, tot ik terugkom
laten we wachten, tot hij komt
laten ze mij maar haten, als ze me maar vrezen
hij hardde het ijzer met slagen
zulke zware beproevingen kon hij niet verdragen
zijn roem zal voortduren tot het nageslacht
een boerse en ongevoelige geest
na het verlies van de aanvoerder is het leger uiteen gevallen
zij bracht een tweeling ter wereld
er was een verordening van Pompeius dat allen bijeen moesten komen
hij kreeg een staatsbegrafenis
we kunnen dezelfde dingen op verschillende manieren onder woorden brengen
ze prezen hem hemelhoog
hij bouwde een schipbrug
hij zorgde ervoor dat de levensmiddelen zonder gevaar naar het leger gebracht konden worden
zij vluchtten weg uit de stad
het ontschiet mij
alle inspanning is verspild
zich aan de liefde overgeven
de wijze heeft aan niets behoefte
zwijgt, want ik begrijp er meer van dan jullie
ze kregen hen in het oog toen ze van boord kwamen
hij heeft het huis voor weinig geld gekocht
het was zover gekomen
ik heb dit geschreven met de bedoeling dat jij zou komen
hoe meer macht jullie hebben, des te grimmiger gedragen jullie je
ik heb me verwonderd over de kortheid van je brief
het paard wierp zijn berijder af
ik wilde een soldaat van Caesar genoemd worden; jullie hebben mij begroet met de titel van imperator
een vurig paard
zij ontkent dat ik haar dochter ben; dan is zij dus mijn moeder niet
hij heeft zijn zoon aan de dood ontrukt
door te vluchten ontsnapten zij aan hun vijand
de wolf zwerft tussen roekeloze lammeren
je vergist je, als je dit gelooft
hij veroorzaakt misvattingen bij leken
uit de tempel van luno kwam plotseling een gestalte, groter dan menselijk, te voorschijn
hij behield niet alleen het gezag, maar zelfs het bevel over de zijnen
hoewel enige schuld ons treft, van misdaad zijn we in elk geval vrijgesproken
die buitensporige vrijheid zal op een ramp uitlopen
hij ontsnapte aan de handen van de vijanden
het toeval wilde dat wij in Rome waren
als mij iets mocht overkomen...
zij gingen van boord
sinds die tijd
als reactie op die zeer grote vrijheid ontstaat dictatuur
zij veroorzaken onrust in de staat door opstootjes
uit het leven heengaan
het ging een totaal van 80.000 teboven
van de oudere schrijvers heb ik niemand uitgezonderd behalve Xenophon
iemand gastvrij ontvangen
zij hebben hem vanuit een hinderlaag overvallen en gedood
zij schudden de dommelende toeschouwers wakker
het paard wierp zijn berijder af
hij was voor ons een voorbeeld ter navolging
Agrippina begreep dat dit een precedent was voor verwantenmoord
de jonge mensen oefenen in het hanteren van de wapens
felle haat koesteren jegens iemand
hij liet zijn leger oprukken tegen zijn vaderland
een jaar na de verdrijving van de Tarquinii
wij stuurden gezanten om dat geld op te eisen
voor het einde van de winter
de vrouw heeft voor geld een onaanzienlijk stadje gesticht
de nacht had hun onoprechtheid weggenomen
men neemt aan dat de leer van de Druïden overgebracht is naar Gallië
zijn ondergang blindelings tegemoet gaan
hij had zijn huis voorzien van zeven uitgangen
Catilina probeerde de staat omver te werpen
ik baan mij een weg tussen de vlammen en de vijanden door
het welzijn van de staat is in het belang van alle goede burgers
zij hebben de vijanden uit hun gebied verdreven
zij hebben de kracht van het gif op een slaaf getest
zoals wij herhaaldelijk hebben ondervonden
redeloos geweld
zij verzadigden zich aan een bloedige wraak
hij ging bij zichzelf na, of het advies nuttig voor hem was
het staat voor mij onomstotelijk vast dat Lentulus consul zal worden
hij zette zijn soldaten aan land
hij gaf een korte uiteenzetting van de zaak
zij dwongen door marteling een bekentenis af
hij onderzocht of er een misdaad gepleegd was
waarom volgden wij hem niet allen in zijn lot?
de plichten en taken van een consul vervullen
uit deze al te grote vrijheid komt een tiran voort
Antonius wachtte af wat zij zou gaan doen
veel redenen verwacht hij ernstige onlusten in Gallië
wat hij vroeger geschreven had, heeft hij vernietigd
met steun van binnenuit en hulp van buitenaf
ontsteld door die aanblik begon zij te schreeuwen
bij vreemde volkeren
vrijwel aan het eind van de brief
hoog heft hij het bebloede zwaard op
iemand hemelhoog prijzen
die toneelstukken zijn het waard opnieuw gelezen te worden
iemand tot erfgenaam benoemen
gelegenheid geven om te spreken
ik weet niet goed wat ik moet doen
voordat de Vesuvius de aanblik van de streek veranderde
een gezicht heeft alleen de mens; de overige wezens hebben een bek of een snavel
vrouwen hechten gemakkelijk geloof aan plezierige berichten
een grootse en gedenkwaardige daad
’t is een wandaad een Romeins burger te arresteren, een misdaad hem te geselen
bij goede mensen is dit vriendschap, bij slechte kliekvorming
de grote daden van onze voorouders
het ontgaat mij
Grieken zijn van nature geneigd tot bedrog
met ongegronde beschuldigingen probeerde hij hem te treffen
iets bij geruchte vernemen
een schandelijk leven was hem liever dan een ongeschonden reputatie
heer des huizes
Orgetorix bracht zijn slaven bijeen
zijn vermogen beheren
is hij een goede vriend? Integendeel, een wildvreemde
zij gaven mij de gelegenheid om te spreken
zoals volgens menselijk en goddelijk recht geoorloofd is
als het geoorloofd is dit te zeggen
hij bekent dat hij het gedaan heeft voor een vriend
noch door slaapgebrek noch door inspanning werd hij vermoeid
onder het lot versta ik een bepaalde volgorde en aaneenschakeling van oorzaken
Corinthe ligt op de smalle doorgang naar Griekenland
met brandende fakkels renden zij naar de Tiber
zolang het je goed gaat, zul je veel vrienden hebben
ze sparen mens noch dier
ongeveer in de derde nachtwake
de mensen geloven in het algemeen graag wat ze willen
de strijdlustige stam der Aequi
op een stompzinnige manier trots op zijn lichaamskracht
wat het lot ons brengt, zullen wij dragen
men zegt dat hij koning Amulius gedood heeft
hij hardde het ijzer met slagen
ruwe en onbeschaafde mensen
de slaap komt over hun vermoeide ledematen
dag en nacht druk in de weer zijn
feestdag
ik vertrouwde jou haast nog meer dan mezelf
een toonbeeld van oude degelijkheid en betrouwbaarheid
vanwege de oude en ongeschonden trouw aan het Romeinse volk
zij stelden zich onder de bescherming van het Romeinse volk
hij adviseerde de senaat geen vrede te sluiten met de Carthagers
zoals het gewoonlijk gaat
het kan niet anders, of ik haat hen (ik moet hen wel haten)
hij doorboorde hem met een speer
verschillende gedaanten aannemen
hij heeft zijn zoon aan de dood ontrukt
Alexander wilde dat Lysippus beelden van hem maakte
verzinsels vertellen
zo stierf Tiberius
krachtens ’n besluit van de senaat is de rouw tot 30 dagen beperkt
het is onzeker of hij stierf door zelfmoord of door een natuurlijke oorzaak
hij sloeg een kamp op niet ver van de grens der Argivi
zij hebben de vijand uit hun gebied verdreven
hetzelfde willen en hetzelfde niet willen, dat is pas een hechte vriendschap
verkrachtingen, overspel en al dergelijke schanddaden
zijn hele lichaam vloog in brand
goudgele akkers
houd op te hopen dat de beschikkingen der goden veranderd worden door te bidden
ik ween om het verlies van mijn broer
in de bloei van zijn leven
midden in het woelige leven
het bloed van Remus stroomde op de grond
stroomaf- of stroomopwaarts
laten we een vredesverdrag sluiten
de liefdesband
zij zijn op een afschuwelijke manier omgekomen
bestrooit de grond met bladeren
dat was het begin van het kwaad
hij volgde mij tot aan de deur
mijn hart geeft mij in te schrijven over gedaante¬verwisselingen
een opmerkelijk mooi gebouwde jongen
de Stoicijnen omschrijven formido als blijvende vrees
wat het lot ons brengt, zullen wij dragen
het toeval wilde dat wij in Rome waren
het geluk is met de dapperen
hij maakte terloopse opmerkingen
ach, Fortuna, welke god is wreder dan gij?
voor- en tegenspoed
het centrale plein van Rome
zodra ik me met de politiek ging bezighouden
iemand steunen
hij heeft zijn nietige scheepje aan de zee toevertrouwd
de vijand demoraliseren
hij is bedroefd over de dood van zijn broer
bedrog een zekere schijn van gerechtigheid geven
de winden huilen, de zee buldert
allen mompelden (instemmend of afkeurend)
een paard de vrije teugel geven
de senaat kwam op uitnodiging van Drusus voltallig naar het senaatsgebouw
hij was vaak in Rome
de straat van Messina
een bron die overdag koel is en ’s nachts warm
wegens de kou was het koren nog niet rijp
rijk begroeide heuvels
van voren en op beide flanken
van het buitenleven genieten
het leger van de voedseltoevoer afsnijden
tevergeefs probeerde hij het ambt te verkrijgen
zo maar, zonder reden iets doen
het koren op de akkers was nog niet rijp
zij zochten hun heil in de vlucht
Themistocles’ verbanning en terugkeer
de tijd gaat snel voorbij
zij zijn in blinkende wapenrusting gehuld
Phaethon kwam om, getroffen door de bliksem
tranen vergieten
een leger uiteenslaan en op de vlucht drijven
na het vervullen van zijn taak
na zo grote verliezen win ik
hij kreeg een staatsbegrafenis
hij is volkomen buiten zinnen
het misdadige en fanatieke optreden van Catilina
hij verheugt zich er in iets groots te ondernemen
wees blij, dat duizend ogen op je zijn gericht terwijl je aan het woord bent
vrouwen hechten gemakkelijk geloof aan plezierige berichten
zij bracht een tweeling ter wereld
de aarde slaakt een zucht
het geslacht van de Iulii
waar ter wereld?
zij zijn van hoge geboorte
een grillig en onbetrouwbaar slag mensen
hoe moet ik me tegenover Caesar gedragen?
oorlog voeren
(krijgs)daden
terwijl dit gebeurde, is de stad ingenomen
als reactie op deze zeer grote vrijheid ontstaat dictatuur
de zon doet het ijs smelten
met een zwaard verdedigde hij zich tegen de menigte
een oud land, machtig door zijn mankracht en vruchtbare grond
zijn roem zal voortduren tot het nageslacht
ik herinner me elke fase van jouw leven
liggend in het malse gras
Caesar had grote schulden
Roscius stond bij veel mensen in de gunst
ik betuig je mijn eeuwige dank
hij is een slachtoffer van roofmoord
zolang ik bij jou in de gunst stond
een man die respect afdwingt
hier en daar ziet men mensen zwemmen in de wijde, kolkende zee
hij gaf zijn paard de vrije teugel
ik heb je niets te schrijven
ik wil weten hoe het er mee staat
hij beval de gevaren gering te achten
hij woonde niet dichtbij mij, maar bijna bij mij thuis
ziekte is een onnatuurlijke toestand van het lichaam
de woorden bleven hem in de keel steken
hij doorboorde zijn borst met een zwaard
zijn hoofd bekranst met klimop
er schuilt een adder onder het gras
hij leidt drie legioenen uit hun winterkamp
hier kon men goed zien, hoe een groot aandeel het toeval in een oorlog kan hebben
voor het eind van de winter
vanhier vertrokken wij naar Rome
hierdoor ontstond er twijfel
de mens is een vooruitziend en intelligent wezen
de Aetoliërs vinden struikroverij iets eervols
van goede familie
hij zat tussen beiden in, wat bij de Numidiërs als een eer wordt beschouwd
de politieke carrière
omstreeks tien uur stuurde hij de overige legioenen
ik ga over gruwelijke oorlogen spreken
hij spoort hen aan de moed niet op te geven
geen gastheer was veilig voor zijn gast
men behoort ook van zijn vijand te leren
hier komt nog bij dat Sulla zijn leger in de watten had gelegd
hij sprak woorden van de volgende strekking
een gebied dat meer geschikt is voor menselijke bewoning
Scipio, een zeer ontwikkeld man
wanneer de machthebbers het oneens zijn, lijden de gewone mensen daaronder
zij lagen op de grond
hij pakt zijn lans en slingert hem weg
hij maakte terloopse opmerkingen
tussen hoop en vrees heen en weer geslingerd worden
pochen op zijn afkomst en zijn voorouders
ga je nu al weg?
hierna was het een slachting, geen gevecht meer
ik zal gauw doen wat jullie willen
waar ik niet ben, daar zijn mijn gedachten
Phaethon kwam om, getroffen door de bliksem
een dapper man en tevens een filosoof
hij werd geschikt geacht om opdrachten van de soldaten over te brengen
ongeletterd
zij gaven zich over aan laksheid en slapheid
het alles verzengende vuur
Vergilius, die zeer grote dichter
een nacht verlicht door sterren
uit een oude, voorname familie
de beeltenissen van de voorouders
in mijn dromen verscheen het beeld van mijn onbegraven echtgenoot
het leger was groter, maar minder krijgshaftig
hij ging het huis in om de bui te ontlopen
een ontzaglijk groot beest
wij varen op de onmetelijke zee
de hemel die zich uitstrekt boven de aarde
twee koningen vormen een bedreiging voor heel Klein Azië
hij sprong in de golven
hij liet het paard de vrije teugel
is hij een goede vriend? Integendeel, een wildvreemde
de beelden der goden, sterker nog, de goden zelf zijn weggevoerd
schaamte maakte hem het spreken moeilijk
ze gingen naar hun wagens en hun bagage
door de afgunst van enkelen is verhinderd dat ze een triomftocht hielden
de leeftijd verhindert ons niet onze wetenschappelijke studie voort te zetten
een lichte bries zette het schip in beweging
hij beval de gevaren gering te achten
Caesar beval zijn soldaten de speren niet terug te gooien
hij beval de stammen ruiters te leveren
de taak van een onderbevelhebber verschilt van die van een bevelhebber
zij zijn onder de macht van het Romeinse volk gebracht
opperbevelhebber zijn
hij voegde Cicilië toe aan het rijk van het Romeinse volk
zij stormden dreigend met de veldtekens naar voren
meer in een opwelling dan weloverwogen
hij vulde de offerschaal met wijn
hierboven plaatste hij de heldere hemel
overwinnaars leggen overwonnenen gewoonlijk schatting op
een man zonder enige zelfbeheersing, brandend van haat
we hebben vooral over jou gesproken
het is iets voor een slecht mens anderen met leugens te bedriegen
onverwachts verschijnt de vijand
ze vonden het nog niet genoeg dergelijke misdaden ongestraft te hebben gepleegd
in de stad wonen
vandaar kwam hij in Capua, een grote stad
Cicero’s redevoeringen tegen Verres
de schepen werden leeg naar hem teruggezonden
woorden die niets betekenen
een ijdel man en hooghartig als een koning
voor uw ogen schrijden ze in al hun luister voort
zorg maakte zich meester van de senatoren
hij hitste de jonge mensen op tot wandaden
zij vernietigden het graan door het in brand te steken
de meeste jongeren voelden veel voor Catilina’s plannen
wie de Charybdis vermijden wil, komt in de Scylla terecht
mocht jou iets bijzonder ernstigs overkomen
voordat je begint is overleg nodig
veel redenen dreven Caesar tot deze oorlog
de Belgen wonen in die streek
tot de laatste man komen ze ongedeerd in het kamp aan
zolang Agrippina nog leefde
ze stortten zich op de riemen
met heel zijn aandacht en al zijn middelen legde hij zich toe op de oorlog
hierna was het een slachting, geen gevecht meer
een duidelijk teken van mijn vriendschap voor jou
allen zijn veroordeeld op aangifte van de slaaf
hij leidde zijn cohort naar het midden van de vijanden
gedreven door begeerte naar het koningschap
stervend strekte hij zijn krachteloze handen uit
hij had een waanzinnige uitdrukking op zijn gezicht
zij spoorden de soldaten aan om de vijand aan te vallen
zij jagen de vijanden doodsangst aan
het gebied van de Belgen strekt zich uit tot aan de benedenloop van de Rijn
wat het aantal schepen betreft was Brutus ver in de minderheid
een stam die de Romeinen zeer vijandig gezind is
zij stormden dreigend met de veldtekens naar voren
Grieken zijn van nature geneigd tot bedrog
Ennius bezat een geweldig talent, maar zijn techniek was onvolmaakt
toen Hannibal vertrokken was, barstte een geweldige vreugde in Rome los
Gaius Gracchus nam het tribunaat op zich om de dood van zijn broer te wreken
toen nam vader Anchises het woord met tranen in de ogen
hij bereidde een aanslag voor op zijn vijand
zij bonden de strijd aan op een voor onze soldaten zeer ongunstig terrein
hij introduceerde een nieuwe strijdmethode
Thales zei dat alles uit water is ontstaan
ik vraag me af of dit terecht of ten onrechte gedaan is
Sulla hield op met moorden bij gebrek aan vijanden
toen zei hij: “jullie hebben een gedenkwaardige prestatie verricht”
het invallen van de duisternis maakte een einde aan de oorlog
zij hielden het Capitool bezet
zij leggen de soldaten in hinderlaag in de bossen
je geneert je ervoor dat iedereen je kent door mijn verzen
een opmerkelijk mooi gebouwde jongen
ik stond erop dat hij mij antwoordde wie hij was
van Antiochus dreigt voor ons geen enkel gevaar
Lucius Brutus stelde het ambt van consul in
Sallustius begon op hoge leeftijd geschiedwerken te schrijven
Ceres heeft de mensen het ploegen geleerd
hij nam de Perzische kleding en gewoonten aan
hij stelde het leger in slagorde op
de natuur heeft ons van voldoende inzicht voorzien
de toegang tot het eiland was beschermd door indrukwekkende havenhoofden
een schandelijk leven was hem liever dan een ongeschonden reputatie
een vrouw in de bloei van haar jeugd
Adherbal begreep dat het zover was gekomen dat hij zijn rijk moest verlaten
terwijl de ogen en de aandacht van allen gericht waren op het gevecht
tussen reusachtige bergen lag een grote stad
tussen hoop en vrees heen en weer geslingerd worden
wat hebben zij onderling besproken?
intussen waren de ruiters al vooruitgezonden
soms is er vrede, de zekerheid van vrede nooit
wat is het verschil tussen mens en dier?
hij heeft de begrafenis niet bijgewoond
ik meen dat dit van belang is zowel voor mij als voor de staat
hij beval alle kinderen te doden
het binnenland van Gallië
zij geloven dat de ziel niet vergaat, maar naar andere mensen overgaat
ze vroegen haar op welke dag ze was geboren
onafgebroken aan het woord zijn
binnen tien dagen na zijn aankomst in Rome
van binnen sidderen
een geweldige vrees overviel hen
wij hebben gemerkt dat alles voorspoedig is verlopen
het lot misgunt mij rijkdom
in het verborgene leefde haat, openlijk uitte men zich vleiend
tegen de wil der goden
de legioenen zullen mij niet ongewroken laten, noch jullie ongestraft
zij laten de vijanden ongestraft vertrekken
ik weet niet of hij dit voor de grap zegt of in ernst
van nature houdt iedereen van zichzelf
dit was nu precies de oorzaak van de oorlog
zo verkrijgt men onsterflijke roem
het gezantschap was nutteloos en zonder effect
opdat je weet dat ik erg op hem gesteld ben, daarom schrijf ik je dit
omdat dit zo is...
ik houd waanzinnig veel van jou
je hebt op dezelfde wijze gehandeld als rovers altijd doen
in zo lang mogelijke dagmarsen marcheert hij naar Gallië
het hele leven is slechts een reis naar de dood
die toneelstukken zijn het waard opnieuw gelezen te worden
de ene consul kreeg bevel oorlog te voeren tegen de Boii, de andere om naar Rome terug te keren
mijn lief, je stelt mij een heerlijke liefde voor ogen
een volstrekt onkreukbare en zeer rechtvaardige rechter
hoe geliefd hij was bij de burgers kon men opmaken uit de rouw bij zijn begrafenis
Milo is voor het gerecht gedaagd
hij hecht geen waarde aan het oordeel van anderen
zij hadden het slavenjuk afgeworpen
de Romeinen verbinden de oevers van de Ticinus door een brug
hij sloot een vriendschapsverdrag met hem
ik vraag me af of dit terecht of ten onrechte gedaan is
zij waren door hun eed gebonden
een volstrekt onkreukbare en zeer rechtvaardige rechter
het geluk is met de stoutmoedigen
eens zullen wij ons dit met plezier herinneren
de meeste jongeren voelden veel voor Catilina’s plannen
hij is aan de via Appia begraven
hij heeft mij gesteund alsof ik zijn broer was
ach, vluchtig verglijden de jaren
hij hielp de staat, die in verval raakte, overeind
door zijn inspanning en volharding heeft hij de oorlog beëindigd
zij vraagt erom de beproevingen (bij de inname) van Troje te horen
ik span me in om beknopt te zijn
wanneer de machthebbers het oneens zijn, lijden de gewone mensen daaronder
de leeuwinnen verscheuren dc kalveren
tot een gevecht uitgedaagd
de dichter Naso ondervond schade van zijn eigen talent
de woorden van de consul waren volstrekt niet vrolijk
de dood van Germanicus was verheugend voor Tiberius
vruchtbare akkers
van links vloog een vogel neer uit de lucht
de lome nacht had de zorg om de strijd weggenomen
de zon overgoot de aarde met overvloedig licht
er schuilt een adder onder het gras
hij stelde de ruiters op de flanken op
de wijde zee
alle stervelingen willen graag geprezen worden
zij prezen hem hemelhoog
het gezantschap was nutteloos en zonder effect
de taak van een onderbevelhebber verschilt van die van een bevelhebber
hij leidde de gezanten het senaatsgebouw binnen
zijn moeder verzamelde zijn gebeente in de plooi van haar kleed
hij koos de leiders van Alba Longa tot leden van de senaat
die toneelstukken zijn het waard om herlezen te worden
een legioen bestaat uit zestig centuriae, dertig manipels en tien cohorten
de woede van de goden is misschien wel groot, maar zeker erg traag
door jouw charme in liefde ontbrand
hun kinderen zijn in de oorlog gesneuveld
moge de aarde niet zwaar op je drukken
uit een onbetekenende aanleiding ontstond een gruwelijke slachting
gepolijste bekers
de vogel verhief zich op zijn vleugels
veel beloven vermindert het vertrouwen
door een wetsvoorstel in te dienen heeft hij hen verbannen
wie weet niet dat het de eerste eis van geschiedschrijving is de waarheid geen geweld te durven aandoen?
laat hij teruggaan, maar op voorwaarde dat hij nooit meer naar Rome komt
zij offeren droevige geschenken aan de as van Hector
de mensen geloven graag wat ze willen
hij bracht in de boeken van Homerus een orde aan die er tevoren niet was
wij hebben zonder enige angst gesproken
hij heeft het volk bevrijd van vrees
hij beval alle kinderen te doden
Tiro is een vrijgelatene van Cicero
ik zal voor jou in de plaats gaan, als jij geen zin hebt
een boze begeerte om Lucretia te overweldigen maakte zich meester van Tarquinius
de soldaten stellen zich op zoals ze zelf willen
uit deze al te grote vrijheid komt een tiran voort
niemand mag tegen zijn vaderland optrekken
men kon een plotselinge omslag in het lot zien
het leven is kort, ook al zou het langer duren dan duizend jaar
water naar de zee dragen
zij allen verschillen van elkaar in taal
laten we niets onbeproefd laten
hierboven plaatste hij de heldere hemel
de zaak is nog bij de rechter in behandeling
een brief aan iemand schrijven
een redenaar moet volgens mij zeer belezen zijn
hij is goed thuis in Grieks en Latijn
zij verbergen zich op het verlaten strand
hij had de tribunen vooraan en achteraan opgesteld
hij is van goede familie
er werden boodschappers gezonden om te vertellen hoe de situatie was
nu is er gelegenheid voor verdediging of ontkenning
zij trokken mij van verre tegemoet
hij is verreweg de geleerdste van de Grieken
de uren waarin ik wachtte schenen lang
hij liet oorlogsschepen bouwen
zij spraken alleen maar over vloten en legers
zo heerste er afwisselend blijdschap, droefheid, rouw en vreugde
laten we Ennius vereren als wouden geheiligd door ouderdom
toen hebben wij onbekommerd voor ons plezier gedichten gemaakt
het volk treurde om de dood van Trebonius
op de vierde dag zag ik Italië in de verte liggen
zij bleven strak naar de grond kijken
de wolf zwerft tussen roekeloze lammeren
de zon verlichtte alles met zijn stralen
hij inspecteerde het leger bij Brundisium
Germanicus bereisde heel Egypte
bij zonsopgang stormden ze op de vijanden af
door verlangen naar weelde en door hebzucht gaat de staat te gronde
zij wasten de wonden schoon met water
je vrienden treuren om jouw verdriet
bedroefd bleef hij thuis
hoe meer ik hierover nadenk des te bedroefder word ik
de natuur is de leermeesteres van de kunst
tevergeefs probeerde hij het ambt te verkrijgen
zijn die mannen tot magistraat verkozen?
als het geoorloofd is klein met groot te vergelijken
een belangrijk en lastig karwei
iemand aanklagen wegens majesteitsschennis
de zeden van de voorouders
hij prefereert een fatsoenlijke manier van leven boven een goede reputatie
bij goede mensen is dit vriendschap, bij slechte kliekvorming
hij beschouwt de dood als één van de slechte dingen
het gerucht verbreidde zich over de gehele stad
Caesar droeg de soldaten op zich te wenden tot Ariovistus
ze zochten hun heil in de vlucht
zij voerden zijn opdrachten uit
het rijk van Priamus bestond nog
iedereen staat dezelfde nacht te wachten
Dido roept de nachtelijke schimmen op
hij trachtte het kennelijk verval van zijn krachten te verbergen
zij leveren slag met de vijand
hij voerde de strijd met een bende bandieten
de uitgestrekte oppervlakte van de zee
dikwijls komt goed materiaal niet tot zijn recht zonder een bewerker
Ascanius was nog niet oud genoeg om de heerschappij over te nemen
je komst is dringend gewenst
ik dacht na over wat ik zou zeggen
Atreus denkt een ongehoorde straf uit voor zijn broer
maakt bekend wat jullie weten
hij koos een plaats uit midden tussen de legers
hij slaat zijn armen om het middel van de vrouw
denk eraan, Romein, de onderworpenen te sparen en de hooghartigen uit te schakelen
ze dachten niet aan jouw capaciteiten
hij sprak over de dappere daden van de voorouders
Caesar was begaafd, theoretisch onderlegd en had een goed geheugen
de nog levendige herinnering aan zijn vader
tot mijn tijd
de mensen hebben een scherp en krachtig verstand
ik moest aan veel dingen denken
een lamp die op de tafel is gezet
Verres schaadde het aanzien van de staat door zich te laten omkopen
hij haalde zich de haat van velen op de hals
hij diende bij de ruiterij
een man die zich buitengewoon verdienstelijk heeft gemaakt voor de staat
de paarden rennen rond de keerpaal
zijn leven kwam ten einde
ik ben bang dat ik te laat kom
moeders zijn bang voor jou wegens hun zonen
de Stoicijnen omschrijven formido als blijvende vrees
de soldaten snellen te wapen
krijgskunde
in Rome en te velde
er zijn drieduizend soldaten gevangen genomen
de dreigementen van Codius raken mij nauwelijks
Verres schaadde het aanzien van de staat door zich te laten omkopen
ik blijf me verbazen over zijn driestheid
ik bewonder jouw redevoeringen
het zand wordt door het kolkende water opgewoeld
het nuttige met het aangename verenigen
de lucht wordt onder luid gedonder in beroering gebracht
hij jammerde over zijn lot
een ambteloos leven en rijkdom waren voor hen een last en een bron van ellende
ze gooiden om het hardst stenen
verspieders naar de stad sturen
een grillig en onbetrouwbaar slag mensen
de overwinnaars kenden maat noch zelfbeheersing
hun blijdschap duurde maar twee dagen
niet alleen werd er een schurkachtige beklaagde voorgeleid, maar er verscheen ook een nauwgezette aanklager
de mannen van wie ze kort te voren nog dachten dat ze vluchtten, zagen ze op zich af komen
nu eens sneller gaan, dan weer stil houden
oude mannen blijven bij de tijd, als ze maar bezig blijven
hij gaf de grootte en de vorm aan van de schepen
wij kunnen dezelfde dingen op verschillende manieren onder woorden brengen
de muur was zonder verdedigers
zo een grote inspanning kostte het Rome te grondvesten
de toegang tot het eiland was beschermd door indrukwekkende havenhoofden
zijn we soms van plan bergen van hun plaats te duwen?
ik heb gemaakt dat Falcula kalm en meegaand werd
je herinnert me aan iets dat ik al wist
ik wijs je erop dat je je plicht niet moet vergeten
de soldaten hebben onderzocht wat de natuurlijke gesteldheid van de berg was
hij zag voortekens en aanwijzingen voor de toorn der goden
gedenktekens van mensen uit het verleden
uitstel is gevaarlijk
hij zond de ruiterij om de kolonne tegen te houden
zonder verder te treuzelen
ziekte is een onnatuurlijke toestand van het lichaam
heb je je zuster als metgezellin in de dood versmaad?
het hele leven is slechts een reis naar de dood
alle stervelingen willen graag geprezen worden
de zeden van de voorouders
er was een hevige aardbeving
het kon niet verplaatst worden
ik word door één zorg gekweld
hij slaat zijn armen om het middel van de vrouw
de menigte verspreidde zich naar alle kanten
ik zou net zoveel mensen als men maar wil met name kunnen noemen
de aarde bevindt zich in het centrum van het heelal
een stad die aan land  en zeezijde versterkt is
de plichten en taken van een consul vervullen
iemand een geschenk geven
de lucht wordt onder luid gedonder in beroering gebracht
zij stortten zich van de muur af
hij bracht de zoete liefde voor de muzen in mijn hart
één brief had de man volkomen veranderd
hij ontsnapte na van paard verwisseld te zijn
wederkerige liefde
hij trof goed weer om te varen
alleen aan jou zou ik dit willen vertellen
van zeer aanzienlijke afkomst
volkeren geboren om slaaf te worden
de natuur heeft ons van voldoende inzicht voorzien
de soldaten hebben onderzocht wat de natuurlijke gesteldheid van de berg was
een man van hoge leeftijd
hij liet oorlogsschepen bouwen
wou jij soms beweren dat je een soldaat bent?
weet jij soms of Publilius van plan is naar Afrika te gaan?
Caesar beval zijn soldaten de speren niet terug te gooien
zelfs de onsterfelijke goden zouden daar niet tegen op kunnen
iets nooit ontstaat, vergaat het ook nooit
de dood raakt noch de doden noch de levenden
verscheidene vijanden zijn gedood
ik moet nu over mezelf praten
wijken voor de omstandigheden, d.w.z. gehoorzamen aan het noodlot, kenmerkt een wijs man
een list beramen
in zijn ogen was alles altijd geoorloofd
hij ontkent dat hij bang wordt voor de Numidiër
hij weigert zijn vaderland te helpen
hij trok zich van mijn woede niets aan
de stadsaangelegenheden behartigen
in zijn vrije tijd dacht hij nog aan zijn werkzaamheden
Cato had zonder enige moeite Sicilië kunnen behouden
zo komt het dat volstrekt niemand echt gelukkig kan zijn
het hele woud weerklinkt van het lawaai
Demosthenes kon de rho niet zeggen
weg van de pees sprong de alles doorborende pijl
ik weet niet of dit niet zal gebeuren, dit zou best wel eens kunnen gebeuren
zich niet bewust van de ramp die hem bedreigde
drong er op aan om hen noch met koren noch met iets anders te helpen
zij hebben de macht over leven en dood van hun kinderen
ik trek me helemaal nergens iets van aan
een godin gehuld in een wolk
ik heb reeds te lang gesproken
al te lang
het geheugen gaat achteruit als je het niet traint
de staat kan geen stand houden tenzij één man de leiding heeft
hij steunde op het advies en het gezag van Cicero
hij spant zich tot het uiterste in om Cirta binnen te dringen
van al dezen zijn de slapen omgeven door een sneeuwwitte wollen band
zij zijn van hoge geboorte
je zult niet alleen de staat maar ook jezelf schaden
zij staan ’s nachts op wacht
Dido roept de nachtelijke schimmen op
denk niet dat iemand beter is geweest
jullie hebben mij begroet met de titel van imperator
Ascenius was nog niet oud genoeg om de heerschappij over te nemen
de Rhone is op sommige plaatsen doorwaadbaar
hij kende uitmuntend Etruskisch
de vijanden deden een aanval op onze soldaten
een man van niet aanzienlijke afkomst
hij zint op moord op de keizer en op revolutie
de achterhoede
tot diep in de nacht is er gevochten
deze vrouw is met die bewuste Oppianicus getrouwd
de kracht van de wind jaagt de wolken uiteen
hij plunderde de akkers volkomen kaal
van niemand weegt het gezag bij mij zo zwaar als van Marcus Lepidus
de onsterfelijke goden beschermen met hun kracht en hun steun de huizen van de stad
ze steken al hun steden, ongeveer twaalf in getal, in brand
nooit ben ik minder eenzaam dan wanneer ik alleen ben
de volkstribunen legden de consuls nu eens bedrog, dan weer nalatigheid ten laste
het kwam toevallig zo uit dat hij het als eerste berichtte
over je broer Quintus hebben ons treurige berichten bereikt
vaak stond ons de dood voor ogen
hij ontving geld voor het vermoorden van zijn gast
waarom
hij gooide voedsel neer voor de honden
hij wees laatdunkend op mijn lage afkomst
Iulia stierf
zolang jij aanwezig was, vergaten de meisjes zichzelf
een opvatting die of wel verkeerd of tenminste onduidelijk is
gewapende soldaten hielden alle toegangen bezet
hij stond mijn belangen in de weg
bij het zien van hem was ik met stomheid geslagen
hij had Noord-Spanje als goeverneur onder zijn bevel
de Romeinen behaalden de overwinning
hij kwam mij tegemoet
Camilla snelde hem tegemoet
voor zonsondergang
iets nooit ontstaat, vergaat het ook nooit
Sulla hield op met moorden bij gebrek aan vijanden
hij verborg zich in een schuilplaats
hij openbaarde bepaalde verborgen en, om zo te zeggen, verhulde dingen
hij maakte zich meester van het koningschap
hij verzette zich tegen de kwaadwilligheid van de mensen
hun daden zullen u gemakkelijker te binnen schieten
ik zie dat de ogen van u allen op mij gericht zijn
laten ze mij maar haten, als ze me maar vrezen
ik haat de Romeinen en word zelf door hen gehaat
hij kwam mij tegemoet
ze boden aan wat een ieder bij de hand had
hun angst maakt hen doof
e plichten en taken van een consul vervullen
misschien zullen we zelfs hieraan later met genoegen terug denken
zonder onderscheid te maken
over talloze mannen wil ik het nu niet hebben
zo komt het dat volstrekt niemand echt gelukkig kan zijn
er waren maar twee routes
tot de laatste man kwamen ze in het kamp aan
hij overlaadde me met charmante attenties
een ambteloos leven en rijkdom waren voor hen een last en een bron van ellende
zij gingen door een schaduwrijk gebied
je hebt mijn moeite beloond
heel wat mensen waren deze mening toegedaan
hij had de reputatie een zeer rechtvaardig man te zijn
niet omdat het noodzakelijk is, maar omdat het zo hoort
ga naar binnen en wacht daar op me
vandaar kwam hij in Capua, een grote stad
dit kwam hem nogal gelegen
er is eindelijk een eind gemaakt aan de hooghartige onderdrukking
hij benaderde me met geld
hij heeft mij in het uiterste gevaar geholpen
rijkdom, ambten en macht zul je rekenen tot de goede dingen
Zama, een stad rijk aan wapens en manschappen
een stad verdedigd door zijn ligging en door zijn verdedigingswerken
je komst is dringend gewenst
hij bepleitte zijn eigen zaak
hij smeekte Artorius niet in het kamp te blijven
zoals een man is, zo is zijn manier van spreken
door het houden van deze redevoering zijn allen van gedachten veranderd
de wereld
onder het lot versta ik een bepaalde volgorde en aaneenschakeling van oorzaken
de hulptroepen van de koning hadden hun tocht gemaakt zonder het gelid te bewaren
zij hebben hem tijdens zijn afwezigheid opgenomen in de aanzienlijkste (d.w.z. senatoren-) klasse
Thales zocht naar de oorsprong van alles
als iets nooit ontstaat, vergaat het ook nooit
iedereen praat over hem
voor uw ogen schrijden ze in al hun luister voort
zijn moeder verzamelde zijn gebeente in de plooi van haar kleed
sommigen gaf hij hoop, anderen maakte hij bang
hij bracht hun onder ogen wat hij wilde dat er gebeurde
in zijn vrije tijd dacht hij nog over zijn werkzaamheden
de bevolking die oorlog ontwend was door de lange duur van de vrede
bijna had ik gezegd
stervende strekte hij zijn krachteloze handen uit
een gladiator die zeer veel overwinningen behaald heeft
Caesar wilde de moerassen droogleggen
met loshangend haar
voor iemand de weg effenen naar de alleenheerschappij
we hebben niet allemaal in dezelfde mate behoefte aan genegenheid
zelfs de onsterfelijke goden zouden daar niet tegen op kunnen
het is goed ook van vijanden te leren
hij bereidde een aanslag voor op zijn vijand
zij maken aanstalten om het bos in te gaan
denk er aan, Romein, de onderworpenen te sparen en de hooghartigen uit te schakelen
zij zal je vader maken van een mooi nageslacht
er was geen stam die niet aan Caesar gehoorzaamde
hij maakte zich vrienden door hulpbetoon en trouw
het gebied van de Belgen strekt zich uit tot de benedenloop van de rivier de Rijn
aan de rechterkant
de partij van Otho kiezen
mijn vrienden hebben mij deels in de steek gelaten, deels zelfs verraden
ze vonden het nog niet genoeg dergelijke misdaden ongestraft te hebben gepleegd
als het geoorloofd is klein met groot te vergelijken
twintig magen voed ik plus een hond
de runderen voeden zich met bladeren
zij zwierven overal rond
tweehonderdduizend passen, tweehonderd mijl
hij liet zijn haat jegens jou blijken
krachtens senaatsbesluit
er was zelfs geen gelegenheid om te vluchten
zij kunnen geen totale onderworpenheid verdragen, en ook geen totale vrijheid
de Galliërs staan niet toe dat hun kinderen in het openbaar naar hen toe komen
het is zoet en eervol voor het vaderland te sterven
de wettige macht van de vader
de levensgewoonten van onze vaderen
op één dag is een oorlog tussen twee koningen begonnen en beëindigd
heel wat mensen waren deze mening toegedaan
de macht van een kleine groep werd geleidelijk groter
ze rustten even uit
korte tijd later
het is wel duidelijk dat dit de slaaf van een arme meester is
kinderen en moeders staan er bevreesd in een wijde kring omheen
iemand angst inboezemen
in oorlog en vredestijd
met uw goedvinden zou ik willen zeggen
hij vroeg vergeving voor zijn fouten
hij doorboorde zijn borst met een zwaard
Venus zint in haar hart op nieuwe plannen
wat is het verschil tussen een mens en een dier?
ruiters en infanteristen
hij heeft zijn nietige scheepje aan de zee toevertrouwd
de vijanden werden verdreven en op de vlucht gejaagd
hij brengt Troje en de overwonnen huisgoden over naar Italië
je familieleden die van jou afhankelijk zijn
de mensen waren gespannen vervuld van hoop en vrees
dit raakte Tiberius diep
hij verborg zich in de binnenlanden van Apulië
iets volkomen begrijpen
de weg door de provincie was veel makkelijker
gedurende diezelfde tijd
door spionnen kwam hij achter de plannen van de vijanden
in drift vermoordde hij zijn moeder
een onderneming tot een eind brengen
mijn oordeel over hem zal ik in enkele woorden weergeven
Hercules velde de Stymphalische monsters met zijn welgerichte pijl
de burgers waren verlamd van schrik
dit kan niet met de ogen, oren of enig ander zintuig waargenomen worden
helpen om de deugd te leren
hij heeft de staat te gronde gericht
alle profijt van mijn toewijding heb ik verloren
het is moeilijk de geest tot minachting van het leven te brengen
hij werd geschikt geacht om opdrachten van de soldaten over te brengen
zij hebben een belegering van een jaar doorstaan
volbreng de taak die je op je genomen hebt
door woordbreuk heeft hij mij bedrogen
nu eens trok hij de vijanden tegemoet, dan weer ging hij de woestijn in
uitstel is gevaarlijk
Phaethon kwam om, getroffen door de bliksem
zij stelden zich onder de bescherming van het Romeinse volk
hij gaf Capua aan zijn soldaten om het te plunderen
uit verdriet of vrees heb ik een nogal sombere brief geschreven
ik zag dat mijn ondergang gepaard ging met een grote ramp voor de staat
een eeuwige nacht moeten wij slapend doorbrengen
ze achtervolgen de vluchtenden tot aan de rivier
de Druïden willen vooral deze overtuiging bijbrengen dat de ziel niet sterft
hij overreedt hem met grote beloningen om naar de vijanden over te lopen
het gebied van de Belgen strekt zich uit tot aan de benedenloop van de Rijn
het doet niets ter zake
hij heeft zich zeer gehaat gemaakt
ze wierpen zich aan Caesars voeten
ze zijn aan allerlei ziekten bezweken
hebzucht en behoefte aan overdaad, ziekten waardoor alle grote rijken ten val zijn gekomen
hij ging naar Rome
met ongegronde beschuldigingen probeerde hij hem te treffen
tevergeefs probeerde hij het ambt te verkrijgen
filosofie is niets anders dan het streven naar wijsheid
pietas is gerechtigheid tegenover de goden
pietas maant ons onze plicht jegens het vaderland of onze ouders in acht te nemen
gelukkig door de liefde van zijn zoon
ik vind haar aardig
de senaat heeft besloten
ik heb gemaakt dat Falcula kalm en meegaand werd
tenminste één van de consuls wordt uit de plebs gekozen
Gallië is vol Romeinse burgers
een leven vol genietingen
de meesten van ons zijn van mening dat filosofie schadelijk is
zoals het meestal gaat
gepolijste bekers
hij werd voor zijn moed met de dood gestraft
dichters willen óf van nut zijn óf vermaken
hij beloofde dat hij aan deze zaak aandacht zou geven
zware stenen
zij leggen zich neer op het strand
hij beschouwt de dood als één van de slechte dingen
houdt op met uw verdeeldheid!
hij liet een brug slaan over de rivier
opperpriester, voorzitter van het priestercollege
om hem heen was niets dan hemel en zee
senaat en volk van Rome
hij stelde de slaglinie over een grotere breedte op
iemand de rechterhand toesteken
zet de poort open
hier aangekomen voeren zij de haven binnen
hij vroeg vergeving voor zijn fouten
ik heb je zo dringend als ik kon bij Caesar aanbevolen
hoe meer macht jullie hebben, des te grimmiger gedragen jullie je
hij bezit grond die in de oorlog buitgemaakt is
niet zo lang daarna
ze verborgen zich achter een berg
een jaar na de verdrijving van de Tarquinii
pluk de dag, zo min mogelijk rekenend op de volgende
toen Caesar daar was aangekomen, eiste hij wapens en gijzelaars
hij eiste het meer dan dat hij het vroeg
hij ging flink aangeschoten terug naar huis
wanneer de machthebbers het oneens zijn, lijden de gewone mensen daaronder
de macht van een kleine groep groeide geleidelijk
de bevoegdheid van een volkstribuun
hij gaf allen de gelegenheid hem te ontmoeten
een schandelijk leven was hem liever dan een ongeschonden reputatie
een jonge man of, liever gezegd, een jongen
de aedilis biedt het publiek een toneelvoorstelling aan
hij heeft zich zijn voorouders waardig betoond
ik word door mijn vijanden in het verderf gestort
een gezindheid die maar al te zeer geneigd was tot schanddaden
zij beschouwden zich al bij voorbaat als overwinnaars
hij beval hen te proberen alle mensen om te kopen
Livius, die uitblinkt in welsprekendheid en betrouwbaarheid
buit voor zich uit drijven
één Druïde heeft de leiding over alle anderen
hij overreedt hem met grote beloningen om naar de vijanden over te lopen
de tijd bestaat uit drie delen: verleden, heden en toekomst
het geluk heeft ons voor het ogenblik in de steek gelaten
twee legioenen liet hij in het kamp achter om het te bewaken
hij hield de steden met bezettingstroepen onder controle
Cicero overtreft de anderen in welsprekendheid
het is beter de opgezweepte golven tot bedaren te brengen
hij leidde zijn troepen langs het kamp van Caesar
je zult het zwaarder te verduren krijgen dan de anderen
allen op één na
in snelle vaart passeert hij nu dezen, dan genen
ik ga hier zwijgend aan voorbij
een rechtvaardige en wijze praetor
malse weiden
houd op te hopen dat de beschikkingen der goden veranderd worden door te bidden
hij drong er met de meeste klem op aan in Gallië achtergelaten te worden
in iemands voetspoor treden
hij zette hem onder druk met zijn stem en zijn ogen
de vrouw heeft voor geld een onaanzienlijk stadje gesticht
het is de moeite waard de nauwgezetheid van onze voorouders in gedachten te houden
eerst groeide de begeerte naar geld, daarna die naar macht
hij koos de leiders van Alba Longa tot leden van de senaat
door de moord op Messalina raakte het keizerlijk hof in opschudding
aan Cingetorix werd het leiderschap en de macht overgedragen
alleenheerschappij en vrijheid zijn onverenigbaar
in leeftijd en wijsheid was hij de meerdere
de levenswijze van weleer in ere herstellen
de vroegere echtgenoot
heeft Hannibal op eigen gezag of krachtens staatsbesluit Saguntum aangevallen?
ze streden vóór het kamp
het is zoet en eervol voor het vaderland te sterven
ik zal voor jou in de plaats gaan, als jij geen zin hebt
het gevecht was heviger dan men op grond van het aantal strijdenden kon verwachten
je vraagt me voor welke stijl ik de meeste waardering heb
hij maakte hun aannemelijk dat het heel gemakkelijk was
Adherbal begreep dat het zover was gekomen dat hij zijn rijk moest verlaten
ver in zee ligt een rots
overleveren, vermelden
mijn vrienden hebben mij deels in de steek gelaten, deels zelfs verraden
dichters willen óf van nut zijn óf vermaken
een verbitterd gevecht
zo is het niet, heren rechters, zo is het beslist niet
zij zijn als smekelingen naar Rome vertrokken
hij ontvluchtte de strijd en begaf zich naar de provincie
tot welke mate van waanzin zijn zij gekomen?
wij snijden onze vijanden af van de voedselaanvoer
hij kon niet verhinderen dat zij zich verenigden
ze wierpen zich aan Caesars voeten
net alsof we onze geest kunnen zien
daarom moeten ze óf weggaan óf zich rustig houden
zij zal je vader maken van een mooi nageslacht
hij beloofde alles te zullen doen overeenkomstig de wens van Sulla
wat hij in zijn hart verborgen hield, was heel anders dan wat hij in het openbaar zei
ze boden aan wat een ieder bij de hand had
vlugger met zijn mond dan met daden
mensen die licht geneigd zijn tot geweld
een weg die omlaag liep
al te zeer geneigd tot volgzaamheid
hij woonde niet alleen dichtbij mij, maar bijna bij mij thuis
Caesar haastte zich naar Italië
zich haastig overgeven óf de overgave verhaasten
een huis vlakbij het forum
het is dichterbij de waarheid
hij maakte openbaar wat hij vroeger verzwegen had
mijn lief, je stelt mij een heerlijke liefde voor ogen
het is onze stelregel te leven in overeenstemming met  de natuur
dit was een typisch trekje van Tiberius
wegens de kou was het koren nog niet rijp
ik ben het er beslist helemaal niet mee eens
wij hebben gemerkt dat alles voorspoedig is verlopen
hoog op de top van een golf, zag ik Italië in de verte liggen
de toekomstige lotgevallen van de staat voorzien
denk om uzelf, zorg voor het vaderland
de vijanden haastten zich onmiddellijk naar de rivier
een stuurman ziet stormen van te voren aankomen
zie er zorgvuldig op toe dat het hem aan niets ontbreekt
het gebied aan deze zijde van de Ebro was het ambtsterrein van Hanno
de term provincie is het allereerst voor Sicilië gebruikt
goed op de hoogte van de gevoelens in zijn provincie
de volwassen mannen van Rome
heeft Hannibal op eigen gezag of krachtens staatsbesluit Saguntum aangevallen?
kuise mensen blozen al bij de gedachte over kuisheid te spreken
op schaamte volgt blozen, op angst verbleken
een jonge man of, liever gezegd, een jongen
van jongs af aan
hierna was het een slachting, geen gevecht meer
strijden voor altaren en haardsteden
een femme fatale
de Romeinen merkten een grote stofwolk op
de purperen dageraad
handen die niet bezoedeld zijn door het bloed van medeburgers
denk niet dat iemand beter is geweest
ik heb niet langs dezelfde weg willen vluchten als de anderen
zover men kon zien
Thales zocht naar de oorsprong van alles
ik heb hem dikwijls veel vragen gesteld
schrijf me alsjeblieft vaak
met geseling en foltering een onderzoek instellen
permanent gerechtshof voor zaken van afpersing
vertel mij hoe ze zijn
zoals een man is, zo is zijn manier van spreken
hij zag niet in hoe onrechtvaardig dat was
zo waarheidsgetrouw als ik zal kunnen
ben ik minder eenzaam dan wanneer ik alleen ben
hoewel de Romeinen moe waren, trokken ze hem toch tegemoet
ik zou net zo veel mensen als men maar wil met name kunnen noemen
hoewel ze zich onder water bevinden, proberen ze toch nog te schelden
wanneer zal ik je zien?
het probleem doet zich voor of nieuwe vrienden ooit boven oude gesteld mogen worden
ik laat dit weg, omdat jullie dat prettig vinden
hij kon niet te weten komen hoe groot het eiland was
het past zo’n groot man als jij bent niet te wanhopen
net alsof we onze geest kunnen zien
de angst doet zijn ledematen trillen
ze beuken de muren met stormrammen
senaat en volk van Rome
laat ik althans aan het begin van mijn werk niet klagen
de soldaten klaagden over hun lot
je schrijft dat je wilt weten, hoe de toestand in de staat is
wie zoiets durft, verdient de hoogste lof
niet omdat het noodzakelijk is, maar omdat het zo hoort
alles wat we ook maar zeggen
gretig accepteerden zij elke vredesvoorwaarde
op zekere dag
Caesar zei dat hij ervan overtuigd was
hij liet de vermoeide soldaten één dag rusten
waarom gaan we niet aan boord?
er zijn ongetwijfeld ook vóór Homerus al dichters geweest
er is niemand die dit niet weet
ik kon het niet geloven
wie was beroemder dan Cicero?
filosofie is niets anders dan het streven naar wijsheid
geef iedereen waar hij recht op heeft
juist de besten
bij alle goden die er zijn
niet iedereen valt het te beurt Corinthe te bezoeken
hij wist niet waar hij heen moest
hoe meer macht jullie hebben, des te grimmiger gedragen jullie je
help me opdat het des te gemakkelijker gaat
Torquatus liet zijn zoon doden, omdat die tegen zijn bevel in tegen de vijand gestreden had
er kwam een volstrekt zeker feit bij, namelijk dat zij de Helvetiërs door het gebied van de Sequani hadden doen trekken
er is geen reden voor ons om veel te zeggen
de onbeduidende resten van een eens grote stad
ach, hoe vaak zal hij er nog om treuren dat de goden nu tegen hem zijn!
zijn woede sloeg om in razernij
de stralen van de zon
de winden hebben de schepen meegesleurd
zij leven van roof
het alles verzengende vuur
een snel stromende rivier
hier en daar ziet men mensen zwemmen in de wijde, kolkende zee
de beste dingen komen zeer zelden voor
men moet niet alleen met zichzelf rekening houden, maar ook met anderen
het is niet mijn gewoonte rekenschap af te leggen
in deze zaken helpt noch verstand, noch beleid
hij introduceerde een nieuwe strijdmethode
hij heeft zijn nietige scheepje aan de grimmige zee toevertrouwd
de troepen gaven terrein prijs
laten we de strijd staken
de nog levendige herinnering aan zijn vader
zij trokken zich binnen de muren terug
zij vonden een toevlucht in een zeer veilige haven
hij komt weer bij van de schrik
rechtstreeks
een standvastige en rechtschapen rechter
je hebt mijn moeite beloond
geef iedereen waar hij recht op heeft
ik heb gemaakt dat Falcula kalm en meegaand werd
in de lente krijgen de bomen weer bladeren
het oppergezag is in handen van Caesar gekomen
Themistocles’ verbanning en terugkeer
wij zullen hem dank betuigen voor zijn verdiensten
zij keerden terug naar Rome
ik ben van plan grootse daden te beschrijven
het is voor mij van belang
zij waren uitgeput door het onafgebroken werken aan de wederopbouw van de stad
de staat kan geen stand houden tenzij één man de leiding heeft
de koningin, al lang gewond door hevige liefde
hij bracht de jonge mensen van het goede pad af
hij heeft Macedonië in vier districten verdeeld
een ijdel man en hooghartig als een koning
ondanks hun uiteenlopende bedoelingen wilden allen toch door een koning geregeerd worden
Tiberius Gracchus heeft geprobeerd koning te worden
hij bevrijdde de geesten van angstgevoelens en de lichamen van ziekte
dit (religieuze) verschijnsel belette de dictator om stappen te ondernemen
twee legioenen liet hij in het kamp achter om het te bewaken
de rest van zijn leven
hij stuurde Cicero een antwoord
de schepen werden leeg naar hem teruggezonden
zij ontspanden zich na de inspanning van de strijd
de ver weg wonende Brittanniërs
het huis glanst van zilver en goud
hij kon niet te weten komen hoe groot het eiland was
permanent gerechtshof voor zaken van afpersing
denk nog eens terug aan die tijd
hij herstelde de door ouderdom ingestorte bruggen
een voedselvoorraad voor de winter
zij rustten even uit
de zaak eiste grote zorgvuldigheid
wij kwamen de stad uit, omdat we dachten dat de Danai weggegaan waren
ik heb het hele familiebezit verkwist
het algemeen belang, de staat
voorspoed of tegenspoed
de geschiedenis van het Romeinse volk schrijven
hierdoor (gedreven) gingen ze weg
in werkelijkheid, echt
de Romeinen stonden stil alsof het hun door de stem van een god bevolen was
ik kan het verdriet bijna niet aan
vuur doet goud smelten
uitgeput door vermoeidheid
het huis weergalmt van het luide geroep
hij keek om naar zijn vriend, maar tevergeefs, want hij was er niet
de goden bekommeren zich om de mensheid
ik stond er op dat hij mij antwoordde wie hij was
hij beantwoordde haar liefde
hij heeft de hopeloze situatie opgelost
laten we de inwoners van Veii hun land teruggeven
ik kan er met moeite van weerhouden worden aan te vallen
we herinneren ons nog
bij hun thuiskomst berichtten zij dit
in het begin is Rome door koningen geregeerd
zolang het geluk ons toelacht
deze stroom wordt door geen oevers binnen de perken gehouden
vlakbij een beekje
schepen van eikenhout
op een stompzinnige manier trots op zijn lichaamskracht
keurtroepen
zij sturen gezanten naar Caesar om hulp te vragenv
toen hem naar zijn mening gevraagd werd, zei hij...
ik vraag waar je vandaan komt
hij diende een wetsvoorstel in
net alsof heel Carthago ineenstortte
zijn ondergang blindelings tegemoet gaan
de verpletterende nederlaag bij Cannae
wij moeten ons met het zwaard een weg banen tussen de vijanden door
zij hebben de verdragen geschonden
van het buitenleven genieten
de van zijn vader geërfde landerijen
het eiland Delos is aan Apollo gewijd
de troepen legden de eed van trouw aan Tiberius af
de tijd heeft die generaties doen verdwijnen
zij noemden een periode van honderd jaar een saeculum
vaak stond ons de dood voor ogen
zij koelden hun woede op onschuldige gijzelaars
de zee gaat tekeer door de winden
woester dan een leeuw
het wrede noodlot
Hercules velde de Stymphalische monsters met zijn welgerichte pijl
met hun lange schip doorklieven zij het zoute water
hij beval de passen over de Pyreneeën te bezetten
dat was onze redding
Cicero groet zijn vriend Atticus hartelijk (aanhef van een brief)
de Germanen beschouwen gasten als onschendbaar
oude, eerbiedwaardige mannen
een zaak die zeker niet gemakkelijk is
de woorden van de consul waren volstrekt niet vrolijk
handen die niet bezoedeld zijn door het bloed van medeburgers
wijken voor de omstandigheden, d.w.z. gehoorzamen aan het noodlot, kenmerkt een wijs mens
hij heeft zijn begeerte bevredigd
meer dan genoeg
dit kwam hem nogal gelegen
tempels met oude stenen gebouwd
de ene misdaad moet met de andere verhuld worden
zij overtreffen de anderen in kennis en ervaring op het gebied van de zeevaart
zo is het natuurlijk
ik weet niet of dit niet zal gebeuren, dit zou wel eens kunnen gebeuren
ik wil weten hoe het er mee staat
ik twijfel er niet aan of hij heeft Piso geschreven
de Nijl verdeelt het land van de Aethiopiërs in tweeën
terzijde genomen
stroomafwaarts
voorspoed of tegenspoed
niet alleen ... maar ook
wat zit je daar, wat treuzel je?
nu staat mijn oordeel vast
Homerus neemt de eerste plaats in
zijn we soms van plan bergen van hun plaats te duwen?
hij vreesde dat er muiterij zou uitbreken in het kamp
het koren was al bijna rijp
hij heeft deze slordigheid meer dan eens begaan
de bron en oorsprong van al het kwaad
de geest streeft er altijd naar iets te doen
senaat en volk van Rome
de gezanten werd nog diezelfde dag toegang tot de senaat verleend
niemand is zo oud dat hij niet nog een jaar denkt te kunnen leven
mannen blijven bij de tijd, als ze maar bezig blijven
het gezichtsvermogen
het gezicht weerspiegelt de innerlijke gevoelens
zoveel hoofden zoveel zinnen
naar míjn mening
de ogen zijn in staat verschillende kleuren waar te nemen
ze merken dat ik weet wat ze van plan zijn
ik ben van plan te schrijven wat ik ervan vind
hij is aan de via Appia begraven
hij had zijn huis voorzien van zeven uitgangen
ze waren uit vriendschap met Gaesar meegegaan
de meesten sluiten zich aan bij het voorstel van Scipio
velen probeerden bij hem in de gunst te komen
je moet geen boom eerder planten dan de heilige wijnstok
zoon, geboren uit het geslacht der goden
we hebben vooral over jou gesproken
filosofen hebben dat in het Grieks behandeld
een oorlog die later uitbrak dan iedereen had verwacht
Caecubische wijn, bewaard achter honderd sloten
Palinurus is, terwijl hij naar de sterren tuurde, overboord gevallen
het is niet goed de slaaf te zijn van enige begeerte
hij hitste de slaven op om de stad in brand te steken
zij kunnen geen totale onderworpenheid verdragen en ook geen totale vrijheid
wreed optreden tegen slaven
of je er een dokter bijhaalt of niet, je zult beter worden
ik zou op geen enkele manier weg kunnen, ook al zou ik willen
als het anders gelopen zou zijn
zij gingen het kamp uit om te zien of ze wat graan konden vinden
zo staat de zaak er voor
hij heeft mij ontvangen als was ik zijn zoon
een nacht verlicht door sterren
hij gaf het sein de strijd te beginnen
de vijanden aanvallen
een beeld vervaardigd uit marmer van Paros
zijn zwijgen werd als hooghartigheid uitgelegd
in panische angst zijn ze de bossen ingevlucht
hij droeg hen op zich net zo te verdedigen als hij zelf had gedaan
wat was met die oorlog te vergelijken?
zij deden een uitval uit alle poorten tegelijk
zodra hij de soldaten in de verte zag, trok hij zich terug
hij liet het beeld van Ceres van het voetstuk in haar heiligdom losrukken
schijnvrijheid
zij deden net of ze zich overgaven en bang waren
ongetwijfeld
ik zal het niet verdragen, ik zal het niet dulden, ik zal het niet toestaan
het aantal vijanden neemt met de dag toe
we vielen ieder één man aan
op de rechter- of de linkervleugel
hij wordt ervan beschuldigd ongunstige verhalen over Tiberius te hebben verteld
zijn moeder verzamelde zijn gebeente in de plooi van haar kleed
de vijanden bevinden zich in het hart van de stad
aan die baai ligt Carthago
zij kunnen erg slecht tegen dorst en hitte
de aarde bevindt zich in het centrum van het heelal
de bondgenoten zijn ons ontrouw geworden
hij heeft al mijn inspanningen en gevaren gedeeld
zij gaven zich over aan laksheid en slapheid
hij ziet tegen hem op als tegen een god, hij houdt echter van hem als van een vriend
zonsopgang en zonsondergang = Oosten en Westen
zoals het gewoonlijk gaat
Germanicus kreeg zelfs niet de gebruikelijke eerbewijzen
mengvaten van massief goud
hechte en blijvende trouw
je hebt me erg ongerust gemaakt
zij bleven strak naar de grond kijken
je zult niet alleen de staat schaden maar ook jezelf
alleen aan jou zou ik dit willen vertellen
ben ik minder eenzaam dan wanneer ik alleen ben
bij het invallen van de duisternis voer hij uit
versuft door slaap en wijn
men behoort zijn schulden te betalen
zij schudden de dommelende toeschouwers wakker
Juppiter liet uit de hemel een luide donder weerklinken
afkomstig uit een niet alleen eenvoudig, maar zelfs ordinair milieu
hij had door loting de provincie Sicilië toegewezen gekregen
de menselijke geest kent het lot niet noch wat hem in de toekomst te wachten staat
orakeluitspraken
ik geloof dat de goden onsterfelijke zielen in menselijke lichamen hebben ondergebracht
bestrooit de grond met bladeren
hij zag dat de vloot door de storm uiteengeslagen was
het licht van de zon verspreidt zich door het hele hemelruim
de overige legioenen waren op grote afstand
zoveel als er nog van de dag over was
zij kunnen het lijden niet aanzien
bedrog een zekere schijn van gerechtigheid geven
de meisjes komen om te kijken, maar ook om zich te laten bekijken
hij is maar op één ding uit: de vlucht
waar wil dit betoog heen?
houd op te hopen dat de beschikkingen der goden veranderd worden door te bidden
hij gaf geen antwoord, negeerde ons en deed alsof wij lucht waren
tussen hoop en vrees heen en weer geslingerd worden
de tranen benamen hem adem en stem
Phoebus heeft mij geïnspireerd
hij had zoveel verbeelding gekregen dat hij voor anderen onuitstaanbaar werd
je raadt me datgene aan wat ik uit mezelf al heb gedaan
ze zagen dat de muren boven verwachting nog overeind stonden
de staat kan niet stand houden tenzij één man de leiding heeft
zij hielden zich niet aan de voorwaarden
hij werd op staande voet uit de senaat gezet en later uit Italië verbannen
zij stonden voor de poorten van het kamp op wacht
hij wilde alleen een zuiltje op zijn graf laten aanbrengen
Anaximenes poneerde dat de lucht een god was
er wordt besloten dat Creta geen provincie meer zal zijn
tussen de gevelde vijanden door
de zee was spiegelglad doordat de wind was gaan liggen
overwinnaars leggen overwonnenen gewoonlijk een schatting op
geld dat gegeven was om er soldij van te betalen
hij diende bij de ruiterij
de oorsprong en de kiem van alle kwaad
van goddelijke afkomst
een dapper en energiek man
het hele woud weerklinkt van het lawaai
een sissende slang
tempels met oude stenen gebouwd
hij stelde zijn troepen aan de voorzijde van het kamp op
hij construeerde aanklachten
de Germanen doen niet aan landbouw
Caelius stond aan de kant van Catilina
filosofie is niets anders dan het streven naar wijsheid
Pompeius geeft blijk van bijzonder grote sympathie voor mij
het is dom naar een stommeling te luisteren
zijn dochters waren verkracht
hij adviseerde de senaat geen vrede te sluiten met de Carthagers
vlak onder de muren van Numantia
nog in diezelfde tijd
de verslagenen werden onder het juk doorgedreven (tot slaaf gemaakt)
tegen de nacht
onmiddellijk na de aankomst van de praetor
zij staken de huizen en de stadsmuren in brand
hij verving de gewonde en vermoeide troepen door verse
denk eraan, Romeinen, de onderworpenen te sparen en de hooghartigen uit te schakelen
Gallië was definitief verslagen en onderworpen
hij kon er niet toe gedwongen worden zijn medeplichtigen te noemen
de vijanden naderden de muur
zijn broers en vader komen in zijn gedachten op
het is moeilijk een langdurige liefde ineens op te geven
ondoordacht en overijld als de besluiten van Galliërs nu eenmaal zijn
hoog, op de top van een golf, zag ik Italië in de verte liggen
verheven stijl
twee dingen hielpen om deze moeilijkheden op te lossen
de reserves konden niet ingezet worden
jij kwam de man te hulp, toen hij al niet meer te redden was
hij ging het huis in om de bui te ontlopen
na zijn dood volgde zijn broer hem als koning op
iedereen heeft een mild oordeel over zichzelf
van alle schurken die er zijn, die er geweest zijn en die er nog zullen zijn, is hij de grootste
hij was van dezelfde leeftijd
of je iets in alle bescheidenheid aanneemt of weggrist, maakt wél verschil
hij nam een dag om zich te beraden
het zal voldoende zijn daarvan alleen het allerbelangrijkste te zeggen
het ging een totaal van 80.000 teboven
er bovenop leggen zij purperen kleden
hij wilde alleen een zuiltje op zijn graf laten aanbrengen
het leger werd behalve door ziekte ook nog door
honger geteisterd
in aantal waren de vijanden de meerdere, in moed de Romeinen
het enige dat van mijn lichaam zal overblijven, mijn
gebeenteer is eindelijk een einde gemaakt aan de hooghartige onderdrukking
er was tot zonsondergang niet veel tijd over
alle hemelgoden en- godinnen
in het vorige jaar
Iulia stierf
zijn knieën omvattend spreekt hij smekend de volgende woorden
zij lieten met hun smeekbeden de goden geen rust
iemand ter dood brengen
hij steekt er met kop en schouders boven uit
lang voor de dag aanbrak, stond hij op
volbreng de taak die je op je genomen hebt
ze vonden het nog niet genoeg dergelijke misdaden ongestraft te hebben gepleegd
hij kwam onder de verdenking te staan een greep naar de macht te willen doende waardigheid en de eer van de staat hoog houden
de senaat ging door de knieën voor hun klachten
geef ieder het zijne
de Wetten der twaalf Tafelen
hij verdroeg de belediging zonder iets te zeggen
iets onvermeld laten
wie zoiets durft, verdient de hoogste lof
niemand is zo oud dat hij niet nog een jaar denkt te kunnen leven
het is niet zo geweldig Latijn te kennen, maar eerder schandelijk het nièt te kennen
al zou je hem formeel kunnen beschuldigen, toch zou het niet loyaal zijn als je het deed
hoewel Caesar dit begreep, sprak hij de gezanten toch zo minzaam mogelijk toe
zíj leven die uit de boeien van hun lichaam als uit een kerker weggevlogen zijn
de overigen volgen, alsof dat onvermijdelijk is
de dreigementen van Clodius raken mij nauwelijks
zoveel tijd
ik ken hem alleen van naam
je hoeft alleen maar te willen
zo een grote inspanning kostte het Rome te grondvesten
niemand was zo traag of gemakzuchtig
die stier die Europa wegvoerde
de onsterfelijke goden beschermen met hun kracht en hun steun de huizen van de stad
hij trachtte het kennelijk verval van zijn krachten te verbergen
iemand beschermen en behoeden
de aarde, die zich in het centrum bevindt, beweegt niet
men spreekt van tela in de strikte zin bij die (wapens) die geworpen worden
de meeste dingen gebeuren toevallig, zo maar, zonder aanleiding
onberaden gedrag en wijsheid gaan nooit samen
gif mengen
gemeenschappen besturen met wetten
zich onthouden van onrecht
zich matigen in zijn taalgebruik
er waren er in die tijd die dit geloofden
een stuurman ziet stormen van te voren aankomen
hij liet een tempel voor de godheid bouwen
van al dezen zijn de slapen omgeven met een sneeuwwitte wollen band
hoewel ze zich onder water bevinden, proberen ze toch nog kwaad te spreken
slecht herfstweer had het hele leger door ziekte aangetast
op een ongunstig tijdstip
wijken voor de omstandigheden, d.w.z. gehoorzamen aan het noodlot, kenmerkt een wijs mens
hij hief zijn handen ten hemel en riep de goden als getuigen aan
waar kom je vandaan en waar wil je heen?
door het wegvallen van de wind kon hij geen koers houden
de ijle schimmen van de doden
de onbeduidende resten van een eens grote stad
hij heeft al zijn tijd verspild met het leren van deze dingen
alle vijanden sloegen op de vlucht
te land en ter zee
de aarde bevindt zich in het centrum van het heelal
zij raapten stenen van de grond op
door moord en brandstichting zaaide hij paniek in de hele stad
zij jagen de vijanden doodsangst aan
Cicero getuigt daarvan in verscheidene brieven
hij hief zijn handen ten hemel en riep de goden als getuigen aan
echtverbintenis
zij waren bang dat ze omsingeld werden
zij waren bezorgd voor hun bezit
in panische angst zijn ze de bossen ingevlucht
Phoebus laat zijn paarden ondergaan in de diepe zee
zij kunnen erg slecht tegen dorst en hitte
een lichaam dat bestand is tegen zware inspanning
ontsteld door die aanblik begon zij te schreeuwen
hij laat de tafel weghalen
de herinnering aan iets vernietigen
met geseling en foltering een onderzoek instellen
zij verdreven de vijanden met hun geschut
de aarde draait en wentelt zich om zijn as
een lans slingeren
zoveel hoofden, zoveel zinnen
twee koningen vormen een bedreiging voor heel Klein-Azië
filosofen hebben dat in het Grieks behandeld
hij liet hem zijn testament lezen
de overlevering luidt
de lotsbeschikkingen leiden de gewillige, de onwillige sleuren ze mee
ze traineerden de zaak opzettelijk
maar laten we, als u het goed vindt, het gesprek op een ander onderwerp brengen
ik sidder en huiver over al mijn leden
het hele kamp verkeert in rep en roer
drieduizend mensen
ieder het zijne geven
hij deed dit ter wille van zijn gezondheid
de volkstribunen legden de consuls nu eens bedrog, dan weer nalatigheid ten laste
krijgstribuun
hij was drie dagmarsen opgerukt
een legioen bestaat uit zestig centuriae, dertig manipels en tien cohorten
een norse gelaatsuitdrukking
zij plengen droevige geschenken aan de as van Hector
de senaat besloot Africanus een triomftocht toe te kennen
zij zien niets anders dan water en lucht
iemand beschermen en behoeden
dan pas zal de staat vrij zijn
toen had men gezanten moeten sturen, toen Perseus de steden belegerde
hij nam besluiten die ongunstig waren én voor het vaderland én voor hemzelf
met veel rumoer gingen zij het kamp uit
de senaat stelde vast dat er een oorlogstoestand was
je wordt door de massa om je heen in het nauw gedreven
in de zwaarste stormen heb ik aan het roer gestaan van het schip van staat
tussen de ruiterafdelingen
een wanstaltige, lelijke aanblik
een schandelijk leven was hem liever dan een ongeschonden reputatie
de stulpjes van de armen en de paleizen van de rijken
de geur van wierook opsnuiven
veilig voor de aanslagen van zijn vijand
als de muur van je buurman in brand staat, gaat het jou ook aan
tegen de intriges van tirannen is de dood de oplossing
een oud land, machtig door zijn mankracht en vruchtbare grond
waar ik niet ben, daar zijn mijn gedachten
waar ter wereld?
zodra ze van zijn komst op de hoogte gesteld zijn
zonder enige aarzeling
Gallië aan de overzijde van de Alpen
zonder verder te aarzelen
ik was jou geen geld schuldig, integendeel, jij hebt van mij geleend
iets ongevraagd aanbieden
de heuvels werpen schaduw over de dalen
laten wij niet denken dat er schimmen temidden van de levenden rondfladderen
de vochtige nacht daalt af uit de hemel
als iets nooit ontstaat, vergaat het ook nooit
er wordt op alle fronten tegelijk gestreden
hoog, op de top van een golf, zag ik Italië in de verte liggen
waar kom je vandaan en waar wil je heen?
om hem heen was niets dan hemel en zee
zijn enige zoon
een man zonder weerga in alle omstandigheden
allen gingen zij gebukt onder de wreedheid van één man
het leven op het platteland en in de stad
niet alleen een wijs mens, maar ook, zoals wij nu zeggen, een man van de wereld
in het begin is Rome door koningen geregeerd
plunderend en brandschattend voerden zij oorlog
de ongelukkige Dido wordt verteerd door liefde
je wordt door de massa om je heen in het nauw gedreven
hij bleef erop hameren dat dat de schuld was van mensen, niet van goden
van de nagels aan zijn tenen tot het topje van zijn kruin
sinds de kinderjaren
een ijzeren ring slijt door onophoudelijk gebruik
zij overtreffen de anderen in kennis en ervaring op het gebied van de zeevaart
het was van groot nut voor de staat
maar, zoals meestal gebeurt, de grootste groep won het van de beste
zodra ik weer kon spreken, zei ik ...
de Romeinen haalden Cincinnatus van achter de ploeg weg, opdat hij dictator zou worden
er stak zo’n harde storm op dat geen enkel schip koers kon houden
met een regen van slagen beukt de held met beide handen op Dares los
ik zal gebruik maken van de woorden van iemand anders
de strengheid die jij in die kwesties aan de dag hebt gelegd
een goede gezondheid hebben
het nuttige met het aangename verenigen
(och) gold voor de man maar dezelfde wet als voor zijn vrouw!
tenminste één van de consuls wordt uit de plebs gekozen
verdedigt u het volk of bestrijdt u het?
de vraag luidt of er goden bestaan of niet
een vrouw trouwen
de muur was zonder verdedigers
zijn geest is vrij van haatgevoelens
de Rhone is op sommige plaatsen doorwaadbaar
met hun lange schip doorklieven zij het zoute water
hij doolde rond als een zwerver of een balling
het lot is onbestendig en grillig
ik heb uit je brief vernomen dat je het goed maakt
zijn handen misten de kracht om de pijl eruit te trekken
het gezag der ouden weegt bij mij zwaarder
een uitstekende gezondheid hebben
slecht herfstweer had het hele leger door ziekte aangetast
een sterke en machtige stad
de heuvels werpen schaduw over de dalen
zij omgaven de vesting met een wal en een gracht
er vielen al gaten in de vijandelijke linie
zij deden loze beloften, die op niets berustten
zo heerste er afwisselend blijdschap, droefheid, rouw en vreugde
zij verwoestten alles te vuur en te zwaard
hier en daar ziet men mensen zwemmen in de kolkende, uitgestrekte zee
de uitgestrekte oppervlakte van de zee
Cicero heeft als een ziener voorspeld wat zich nu in feite voordoet
alleen de dichteres van Lesbos stelt jouw werk in de schaduw
in een uur of twee, drie
onstuimig en wild van aard
die stier die Europa wegvoerde
hij rijdt op een paard
op de rechter- of de linkervleugel
zijn gezag was in die tijd het allergrootst
gehuld in een toga
de ene misdaad moet met een andere verhuld worden
hetzelfde willen en hetzelfde niet willen dat is pas een hechte vriendschap
de lotsbeschikkingen leiden de gewillige, de onwillige sleuren ze mee
niets is sneller dan de geest
zolang het mij voor de wind ging
alsof hij persoonlijk aanwezig was
zij hebben de werking van het gif op een slaaf getest
hij kwam mij te hulp
het kwam in mij op
twintig magen voed ik plus een hond
de zee gaat tekeer door de winden
de weldadige Venus
een toneelstuk zonder enige aantrekkelijkheid
in de lente krijgen de bomen weer bladeren
ik heb deze zaken uitvoerig besproken
ik vrees dat het schandelijk is bang te zijn
zijn kinderen hadden ontzag voor hem
toen Marius vernam wat de Liguriër gepresteerd had, heeft hij zijn soldaten pas goed aangespoord
hij ziet tegen hem op als tegen een god, hij houdt echter van hem als van een vriend
Sisyphus wentelt het rotsblok voort
zo speelde het lot zijn spel met beiden
vaak stond ons de dood voor ogen
ik zal me bezig houden met een moeilijke zaak
je geneert je ervoor dat iedereen je kent door mijn verzen
alle vijanden sloegen op de vlucht
wat mij tot eer moet strekken, reken je mij als een misdaad aan
alles zal in de macht van één man zijn
een snelle draaikolk verzwelgt het schip
van de nagels van zijn tenen tot het topje van zijn kruin
niet alleen door te handelen, maar ook door na te denken
hij heeft geen enkel besef van waar en onwaar
het is billijk dat zij het land bezitten door wier bloed en zweet het verworven is
aan jullie is het te geven, aan ons te overwinnen
de onbeduidende resten van een eens grote stad
kunstig bewerkte gewaden
wat is er tegen om lachend de waarheid te zeggen?
de ouderen die nog weten hoe het vroeger ging
schuldgevoel kwelde zijn geest
een weg moet volgens de wet acht voet breed zijn
hij was drie dagmarsen opgerukt
volgens een weldoordachte methode
een plaats nabij de sterren
het menselijk bestaan heeft zijn ups en downs
vervult uw en mijn taak
een zegevierend leger
zij beschouwden zich al bij voorbaat als overwinnaars
hun voedsel bestaat voor het grootste deel uit melk en vlees
een koninklijke stijl van leven
hij zag dat de vloot door de storm uiteengeslagen was
laten de consuls erop toezien dat de staat geen schade lijdt
ik geloof dat ik genoeg gezegd heb
wij hebben besloten te antwoorden
de mensen hebben een scherp en krachtig verstand
niet veel slaap nodig hebbend
de nacht is verdeeld in vier nachtwaken
twintig magen voed ik plus een hond
aan jullie is het te geven, aan ons te overwinnen
hij had hun de handen op de rug geboeid
zij leven die uit de boeien van hun lichaam als uit een kerker weggevlogen zijn
hij eiste de eer van de overwinning voor zichzelf op
Gaius Gracchus nam het tribunaat op zich om de dood van zijn broer te wreken
het lot behoedt jullie voor deze nood
zijn dochters waren verkracht
een dapper en energiek man
een oude man, maar nog fris en krachtig van geest
hij is de heldendood gestorven
hij is getooid met de deugd van de rechtvaardigheid
redeloos geweld
de mysterieuze invloed van de redenaar
de Romeinen zagen een grote stofwolk
hij is vertrokken om Egypte te bezoeken
hij onttrok zich aan de blikken der stervelingen
nachtelijke verschijningen
zij hebben de macht over leven en dood van hun kinderen
wie de Charybdis vermijden wil, komt in de Scylla terecht
je moet geen boom eerder planten dan de heilige wijnstok
het is een deugd ondeugd te vermijden
de leeuwinnen verscheuren de kalveren
sommigen beginnen dan te leven wanneer ze ermee moeten ophouden
de dood raakt noch de doden noch de levenden
nauwelijks had hij dat gezegd, of er kwam juist een koppel duiven aanvliegen uit de hemel
zij riepen de goden te hulp
zij streden erom de stad Roma dan wel Remora te noemen
je brengt de ondergang over Italië
van links vloog een vogel neer uit de lucht
het gezang van de vogels
het ongrijpbare lot
hij beloofde alles te zullen doen overeenkomstig de wens van Sulla
sympathie voor Caesar
alles wat ons genoegen doet, is voluptas
de rivier wentelt grote rotsblokken voort onder zijn golven
vele gedachten gingen in hem om
velen zijn aan het geweld van de storm ontkomen door geloften af te leggen
de goden hebben mijn gebeden verhoord
met luide stem roepen
geen woord werd gehoord dat niet in overeenstemming was met de grootheid van het Romeinse volk
door besmetting verbreidden zij de ziekten
het gerucht doet de ronde
dat valt niet goed bij de mensen
het gebeurde dat soldaten en masse de vaandels in de steek lieten
een wond in de voorkant van het lichaam oplopen
hij is door een zeer zware slag van het lot getroffen
het gezicht is het beeld van de geest