comparison.xml

<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<!-- EN-Revision: 52407313885d27a4e891e08dd2e2481bcc39e244 Maintainer: nilgun Status: ready -->
<sect1 xml:id="language.operators.comparison">
 <title>Karşılaştırma İşleçleri</title>
 <simpara>
  Karşılaştırma işleçleri isminden de anlaşılacağı üzere iki değerin
  karşılaştırılmasını sağlar. Çeşitli veri türleri arasındaki
  karşılaştırma örneklerinin yer aldığı <link linkend="types.comparisons"
  >tür karşılaştırma tabloları</link> sayfasına da bakılabilir.
 </simpara>
 <table>
  <title>Karşılaştırma İşleçleri</title>
  <tgroup cols="3">
   <thead>
    <row>
     <entry>Örnek</entry>
     <entry>İsim</entry>
     <entry>Sonuç</entry>
    </row>
   </thead>
   <tbody>
    <row>
     <entry><userinput>$a == $b</userinput></entry>
     <entry>Eşittir</entry>
     <entry>Tür dönüşümünden sonra, <varname>$a</varname> ve
       <varname>$b</varname> aynı değere sahipse sonuç &true; olur.</entry>
    </row>
    <row>
     <entry><userinput>$a === $b</userinput></entry>
     <entry>Aynıdır</entry>
     <entry>
      <varname>$a</varname> ve <varname>$b</varname> aynı değere sahipse ve
      türleri de aynıysa sonuç &true; olur.
     </entry>
    </row>
    <row>
     <entry><userinput>$a != $b</userinput></entry>
     <entry>Eşit değildir</entry>
     <entry>Tür dönüşümünden sonra, <varname>$a</varname> ve
      <varname>$b</varname> aynı değere sahip değilse sonuç &true; olur.
     </entry>
    </row>
    <row>
     <entry><userinput>$a &lt;&gt; $b</userinput></entry>
     <entry>Eşit değildir</entry>
     <entry>Tür dönüşümünden sonra, <varname>$a</varname> ve
      <varname>$b</varname> aynı değere sahip değilse sonuç &true; olur.
     </entry>
    </row>
    <row>
     <entry><userinput>$a !== $b</userinput></entry>
     <entry>Farklıdır</entry>
     <entry>
      <varname>$a</varname> ve <varname>$b</varname> aynı değere sahip
      değilse veya türleri aynı değilse sonuç &true; olur.
     </entry>
    </row>
    <row>
     <entry><userinput>$a &lt; $b</userinput></entry>
     <entry>Küçüktür</entry>
     <entry><varname>$a</varname> kesin olarak <varname>$b</varname>'den
     küçükse sonuç &true; olur.</entry>
    </row>
    <row>
     <entry><userinput>$a &gt; $b</userinput></entry>
     <entry>Büyüktür</entry>
     <entry><varname>$a</varname> kesin olarak <varname>$b</varname>'den
     büyükse sonuç &true; olur.</entry>
    </row>
    <row>
     <entry><userinput>$a &lt;= $b</userinput></entry>
     <entry>Küçük veya eşittir</entry>
     <entry><varname>$a</varname>, <varname>$b</varname>'den küçük veya ona
     eşitse sonuç &true; olur.</entry>
    </row>
    <row>
     <entry><userinput>$a &gt;= $b</userinput></entry>
     <entry>Büyük veya eşittir</entry>
     <entry><varname>$a</varname>, <varname>$b</varname>'den büyük veya ona
     eşitse sonuç &true; olur.</entry>
    </row>
    <row>
     <entry>$a &lt;=&gt; $b</entry>
     <entry>Mekik</entry>
     <entry>
      <varname>$a</varname> küçük, eşit veya büyük <varname>$b</varname>
      olduğunda, bir tamsayı da sırasıyla küçük, eşit veya büyük sıfırdır.
     </entry>
    </row>
   </tbody>
  </tgroup>
 </table>
 <para>
  Her iki terim de sayısal dize ise veya bir terim sayı ve diğeri sayısal
  dizeyse, karşılaştırma sayısal olarak yapılır. Bu kurallar ayrıca
  <link linkend="control-structures.switch">switch</link> deyimine de
  uygulanır. <literal>===</literal> veya <literal>!==</literal> ile tür
  ve dolayısıyla değer karşılaştırıldığından böyle karşılaştırmalarda
  tür dönüşümü yapılmaz.
 </para>

 <warning>
  <para>
   PHP 8.0.0'dan önce, bir dize bir sayı veya sayısal bir dizeyle
   karşılaştırılırsa, karşılaştırma yapılmadan önce dize bir sayıya
   dönüştürülürdü. Bu, aşağıdaki örnekte görülebileceği gibi şaşırtıcı
   sonuçlara yol açabilir:
   <informalexample>
    <programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php
var_dump(0 == "a");
var_dump("1" == "01");
var_dump("10" == "1e1");
var_dump(100 == "1e2");

switch ("a") {
case 0:
    echo "0";
    break;
case "a":
    echo "a";
    break;
}
?>
]]>
    </programlisting>
    &example.outputs.7;
    <screen>
<![CDATA[
bool(true)
bool(true)
bool(true)
bool(true)
0
]]>
    </screen>
    &example.outputs.8;
    <screen>
<![CDATA[
bool(false)
bool(true)
bool(true)
bool(true)
a
]]>
    </screen>
   </informalexample>
  </para>
 </warning>

 <para>
  <informalexample>
   <programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php
// Tamsayılar
echo 1 <=> 1; // 0
echo 1 <=> 2; // -1
echo 2 <=> 1; // 1

// Gerçeller
echo 1.5 <=> 1.5; // 0
echo 1.5 <=> 2.5; // -1
echo 2.5 <=> 1.5; // 1

// Dizeler
echo "a" <=> "a"; // 0
echo "a" <=> "b"; // -1
echo "b" <=> "a"; // 1

echo "a" <=> "aa"; // -1
echo "zz" <=> "aa"; // 1

// Diziler
echo [] <=> []; // 0
echo [1, 2, 3] <=> [1, 2, 3]; // 0
echo [1, 2, 3] <=> []; // 1
echo [1, 2, 3] <=> [1, 2, 1]; // 1
echo [1, 2, 3] <=> [1, 2, 4]; // -1

// Nesneler
$a = (object) ["a" => "b"];
$b = (object) ["a" => "b"];
echo $a <=> $b; // 0

$a = (object) ["a" => "b"];
$b = (object) ["a" => "c"];
echo $a <=> $b; // -1

$a = (object) ["a" => "c"];
$b = (object) ["a" => "b"];
echo $a <=> $b; // 1

// sadece değerler karşılaştırılmaz, anahtarlar da eşleşmeli
$a = (object) ["a" => "b"];
$b = (object) ["b" => "b"];
echo $a <=> $b; // 1

?>
]]>
   </programlisting>
  </informalexample>
 </para>

 <para>
  Çeşitli türler arasında karşılaştırma aşağıdaki tabloya ve tablodaki
  sıralamaya uygun olarak yapılır.
 </para>
 <table xml:id="language.operators.comparison.types">
  <title>Çeşitli Türlerin Karşılaştırılması</title>
  <tgroup cols="3">
   <thead>
    <row>
     <entry>1. Terimin Türü</entry>
     <entry>2. Terimin Türü</entry>
     <entry>Sonuç</entry>
    </row>
   </thead>
   <tbody>
    <row>
     <entry><type>null</type> veya <type>string</type></entry>
     <entry><type>string</type></entry>
     <entry>&null;, "" dizgesine dönüştürülür, sayısal veya alfabetik
     karşılaştırma yapılır.</entry>
    </row>
    <row>
     <entry><type>bool</type> veya <type>null</type></entry>
     <entry>herhangi bir tür</entry>
     <entry>Her iki tarafta <type>bool</type> türüne dönüşümden sonra
       &false; &lt; &true; karşılaştırması yapılır</entry>
    </row>
    <row>
     <entry><type>object</type></entry>
     <entry><type>object</type></entry>
     <entry>Yerleşik sınıflar kendi karşılaştırmalarını tanımlayabilir.
     Farklı sınıflar eşsizdir. Aynı sınıflar için bkz: <link
     linkend="language.oop5.object-comparison">Nesne karşılaştırması</link>
     </entry>
    </row>
    <row>
     <entry><type>string</type>, <type>resource</type>, <type>int</type>
       veya <type>float</type></entry>
     <entry><type>string</type>, <type>resource</type>, <type>int</type>
       veya <type>float</type></entry>
     <entry>Diziler ve özkaynaklar sayılara dönüştürülür, sayısal
     karşılaştırma yapılır.</entry>
    </row>
    <row>
     <entry><type>array</type></entry>
     <entry><type>array</type></entry>
     <entry>Daha az üyeye sahip dizi diğerinden küçüktür. Eğer 1. terimin
     anahtarı 2. terimde yoksa diziler eşsizdir. Karşılaştırma
     daima değerler karşılaştırılarak yapılır (aşağıdaki örneğe
     bakınız).</entry>
    </row>
    <row>
     <entry><type>object</type></entry>
     <entry>herhangi bir tür</entry>
     <entry><type>object</type> daima büyüktür.</entry>
    </row>
    <row>
     <entry><type>array</type></entry>
     <entry>herhangi bir tür</entry>
     <entry><type>array</type> daima büyüktür</entry>
    </row>
   </tbody>
  </tgroup>
 </table>
 <para>
  <example>
   <title>- Bool/null karşılaştırması</title>
   <programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php
// Bool ve null daima bool gibi karşılaştırılır.
var_dump(1 == TRUE);  // TRUE - (bool)1 == TRUE ile aynı
var_dump(0 == FALSE); // TRUE - (bool)0 == FALSE ile aynı
var_dump(100 < TRUE); // FALSE - (bool)100 < TRUE ile aynı
var_dump(-10 < FALSE);// FALSE - (bool)-10 < FALSE ile aynı
var_dump(min(-100, -10, NULL, 10, 100)); // NULL - (bool)NULL < (bool)-100 is FALSE < TRUE
?>
]]>
   </programlisting>
  </example>
 </para>


 <para>
  <example>
   <title>- Özetle Standard Dizi Karşılaştırması</title>
   <programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php
// Diziler mekik işlecinin yanı sıra standart karşılaştırma işleçleri ile
// böyle karşılaştırılır
function standard_dizi_karşılaştır($trm1, $trm2)
{
    if (count($ter1) < count($ter2)) {
      return -1;                          // $ter1 < $ter2
    } elseif (count($op1) > count($op2)) {
        return 1;                         // $ter1 > $ter2
    }
    foreach ($ter1 as $anh => $değ) {
        if (!array_key_exists($anh, $ter2)) {
            return 1;
        } elseif ($değ < $ter2[$anh]) {
            return -1;
        } elseif ($değ > $ter2[$anh]) {
            return 1;
        }
    }
    return 0; // $ter1 == $ter2
}
?>
]]>
   </programlisting>
  </example>
 </para>

 <warning>
  <title>Kayan noktalı sayıların karşılaştırılması</title>
  <para>
   <type>float</type> türlerinin dahili gösteriminden dolayı iki
   <type>float</type> sayının eşitliğine bakılamaz.
  </para>
  <para>
   Bu konuda daha ayrıntılı bilgi için <type>float</type> türünün belgesine
   bakılabilir.
  </para>
 </warning>
 <note>
  <simpara>
   Farklı türdeki değerleri karşılaştırırken, özellikle tamsayıları
   mantıksal değerlerle veya dizgelerle karşılaştırırken, PHP'nin otomatik
   tür dönüşümünün her zaman açık olmadığı unutmamalıdır. Bu nedenle, çoğu
   durumda <literal>==</literal> ve <literal>!=</literal> yerine genellikle
   <literal>===</literal> and <literal>!==</literal>  karşılaştırmalarının
   kullanılması önerilir.
  </simpara>
 </note>

 <sect2 xml:id="language.operators.comparison.incomparable">
  <title>Eşsiz Değerler</title>
  <simpara>
   Benzerlik karşılaştırması (<literal>===</literal> and
   <literal>!==</literal>) her değere uygulanabilirken, diğer
   karşılaştırma işleçlerinin sadece karşılaştırılabilir değerlere
   uygulanması gerekir. Eşsiz değerlerin karşılaştırma sonucu tanımsızdır
   ve bu sonuca güvenilmemelidir.
  </simpara>
 </sect2>

 <sect2 role="seealso">
  &reftitle.seealso;
  <para>
   <simplelist>
    <member><function>strcasecmp</function></member>
    <member><function>strcmp</function></member>
    <member><link linkend="language.operators.array">Dizi
     işleçleri</link></member>
    <member><link linkend="language.types">Türler</link></member>
   </simplelist>
  </para>
 </sect2>

 <sect2 xml:id="language.operators.comparison.ternary">
  <title>Üç Terimli İşleç</title>
  <para>
   Diğer bir karşılaştırma işleci <literal>?:</literal> (üç terimli)
   işlecidir.
   <example>
    <title>- Öntanımlı bir değer atama</title>
    <programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php
// Üç terimli işleç için kullanım örneği
$action = (empty($_POST['action'])) ? 'default' : $_POST['action'];

// Yukarıdaki kod ile buradaki if/else deyimi aynı işlemi yapar.
if (empty($_POST['action'])) {
    $action = 'default';
} else {
    $action = $_POST['action'];
}

?>
]]>
    </programlisting>
   </example>
   <literal>(ifade1) ? (ifade2) : (ifade3)</literal> ifadesinin sonucu,
   <replaceable>ifade1</replaceable> doğruysa
   <replaceable>ifade2</replaceable> değilse
   <replaceable>ifade3</replaceable>'tür.
  </para>
  <para>
   Üç terimli işlecin orta parçasını dışarda bırakmak mümkündür.
   <literal>ifade1 ?: ifade3</literal> ifadesinin sonucu,
   <replaceable>ifade1</replaceable> doğruysa
   <replaceable>ifade1</replaceable> değilse
   <replaceable>ifade3</replaceable>'tür.
  </para>
  <note>
   <simpara>
    Üç terimli işleç aslında bir ifadedir, dolayısıyla sonucu bir
    değişkene atanamaz, fakat bir deyimin sonucuna atanabilir.
    Bir değişkenin gönderimli döndürülmesi gerekiyorsa bu önem kazanır.
    Gönderimli olarak değer döndüren bir işlevde
    <literal>return $var == 42 ? $a : $b;</literal> deyimi bu bakımdan
    çalışmaz ve bir uyarı gösterilir.
   </simpara>
  </note>
  <note>
   <para>
    Üç terimli işleçleri parantezsiz olarak iç içe kullanmanız önerilmez.
    PHP'nin böyle bir
    işlemin tek bir deyimde yapılmak istenmesi durumundaki davranışı
    diğer dillerle karşılaştırıldığında beklendiği gibi olmayabilir.
    Aslında PHP 8.0.0'dan önce, üçlü ifadeler diğer programlama dilleri
    gibi sağdan sola yerine soldan sağa değerlendiriliyordu.
    PHP 7.4.0 itibariyle soldan sağa ilişkilendirmeye güvenilmesi
    önerilmemekte olup PHP 8.0.0 itibariyle üçlü işlecin değerlendirmesi
    yönsüzdür.
    <example>
     <title>- İç içe üç terimli davranışı</title>
     <programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php
// ilk bakışta aşağıdaki deyimin sonucu 'true' olacak sanılır.
echo (true ? 'true' : false ? 't' : 'f');

// ancak gerçekte çıktı 't' olur, PHP 8.0.0 öncesinde.
// Çünkü üç terimli ifade soldan ilişkilendirilir.

// Aynı deyimi şöyle yazarsanız, durum anlaşılır hale gelir
echo ((true ? 'true' : false) ? 't' : 'f');

// Burada, ilk ifade mantıksal olarak doğru olduğundan sonuç 'true'
// olacak, böylece ikinci üç terimlinin ilk terimi 'true' olacak ve
// ikinci üç terimliden 't' dönecektir.
?>
]]>
     </programlisting>
    </example>
   </para>
  </note>
  <note>
   <para>
    Ancak kısa üç terimli (<literal>?:</literal>) zincirleri kararlıdır ve beklendiği gibi davranır. Yanlış olmayan ilk bağımsız değişken değerlendirilir. Tanımsız değerlerin yine de bir uyarı vereceği unutulmamalıdır.
    <example>
     <title>- Kısa üç terimli zinciri</title>
     <programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php
echo 0 ?: 1 ?: 2 ?: 3, PHP_EOL; //1
echo 0 ?: 0 ?: 2 ?: 3, PHP_EOL; //2
echo 0 ?: 0 ?: 0 ?: 3, PHP_EOL; //3
?>
]]>
     </programlisting>
    </example>
   </para>
  </note>
 </sect2>

 <sect2 xml:id="language.operators.comparison.coalesce">
  <title>Null kaynaşma işleci</title>
  <para>
   Diğer bir kullanışlı işleç kısaltması olan "??" null kaynaşma işleci
   adını alır.
   <example>
    <title>- Öntanımlı değer atama</title>
    <programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php
// Null kaynaşma işleci için kullanım örneği
$action = $_POST['action'] ?? 'default';

// Yukarıdaki satır, bu if/else deyimine eşdeğerdir.
if (isset($_POST['action'])) {
    $action = $_POST['action'];
} else {
    $action = 'default';
}

?>
]]>
    </programlisting>
   </example>
   <literal>(ifade1) ?? (ifade2)</literal> ifadesinin sonucu,
   <replaceable>ifade1</replaceable> &null;
   ise <replaceable>ifade2</replaceable>
   değilse <replaceable>ifade1</replaceable>'dir.
  </para>
  <para>
   Aslında, bu işleç sol taraf değeri mevcut değilse
   <function>isset</function> gibi bir uyarı ya da bilgi çıktılamaz.
   Bu, özellikle dizi anahtarlarında kullanışlıdır.
  </para>
  <note>
   <simpara>
    Null kaynaşma işleci bir ifade olup bir değişkene atanmaz ama bir deyimin
    sonucuna atanabilir. Bir değişkenin gönderimli döndürülmesi gerekiyorsa
    bunu belirtmek önemlidir. Gönderimli döndüren bir işlevde
    <literal>return $foo ?? $bar;</literal> deyimi bu nedenle çalışmaz ve bir
    uyarı çıktılanır.
   </simpara>
  </note>
  <note>
   <para>
    Null kaynaşma işleci düşük önceliğe sahiptir. Yani, diğer işleçlerle
    (dizge bitiştirme veya aritmetik işleçler gibi) birlikte
    kullanıldığında yay ayraçlar gerekli olabilir.
   </para>
   <programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php
// $name tanımsızsa uyarı verilir
print 'Mr. ' . $name ?? 'Anonymous';

// "Mr. Anonymous" basar
print 'Mr. ' . ($name ?? 'Anonymous');
?>
]]>
   </programlisting>
  </note>
  <note>
   <para>
    Null kaynaşma işleci basit iç içeliğe izin verir:
    <example>
     <title>- İçiçe null kaynaşma işleci</title>
     <programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php

$foo = null;
$bar = null;
$baz = 1;
$qux = 2;

echo $foo ?? $bar ?? $baz ?? $qux; // 1 basar

?>
]]>
     </programlisting>
    </example>
   </para>
  </note>
 </sect2>
</sect1>

<!-- Keep this comment at the end of the file
Local variables:
mode: sgml
sgml-omittag:t
sgml-shorttag:t
sgml-minimize-attributes:nil
sgml-always-quote-attributes:t
sgml-indent-step:1
sgml-indent-data:t
indent-tabs-mode:nil
sgml-parent-document:nil
sgml-default-dtd-file:"~/.phpdoc/manual.ced"
sgml-exposed-tags:nil
sgml-local-catalogs:nil
sgml-local-ecat-files:nil
End:
vim600: syn=xml fen fdm=syntax fdl=2 si
vim: et tw=78 syn=sgml
vi: ts=1 sw=1
-->