Skip to content

Latest commit

 

History

History
121 lines (95 loc) · 11.1 KB

400-eo-冀-Esperanto.md

File metadata and controls

121 lines (95 loc) · 11.1 KB
Raw

個人相關項目：世界語漢字化（訓讀）項目 esperanto-kun-legado https://github.com/twaqngu/esperanto-kun-legado

  • 本文裏的漢字化世界語使用該項目的代碼生成

Esperanto, origine la Lingvo Internacia, estas la plej disvastiĝinta internacia planlingvo.

La nomo de la lingvo venas de la kaŝnomo “D-ro Esperanto„ sub kiu la varsovia okul-kuracisto Ludoviko Lazaro Zamenhofo en la jaro 1887 publikigis la bazon de la lingvo. La unua versio, la rusa, ricevis la cenzuran permeson disvastiĝi en la 26-a de julio; ĉi tiun daton oni konsideras la naskiĝtago de Esperanto. Li celis kaj sukcesis krei facile lerneblan neŭtralan lingvon, taŭgan por uzo en la internacia komunikado; la celo tamen ne estas anstataŭigi aliajn, naciajn lingvojn.

冀anto, 原e la Lingvo Internacia, 是as la 最 散廣成inta 間族a 謀語o.

La 名o de la 語o 來as de la 隱名o “D-ro Esperanto„ 下 何u la varsovia 眼-醫者o Ludoviko Lazaro Zamenhofo 入 la 年o 1887 公化is la 基on de la 語o. La 一a 版o, la rusa, 獲is la cenzuran 許on 散廣成i 入 la 26-a de julio; 此 彼un 期on oni 慮as la 誕成日o de Esperanto. 他 的is 與 昌is 創i 易e 習能an 中立an 語on, 適an 爲 使o 入 la 間族a 談久o; la 的o 然而 不 是as 替化i 另ajn, 族ajn 語ojn.

Mi naskiĝis en Bjelostoko, gubernio de Grodno. Tiu ĉi loko de mia naskiĝo kaj de miaj infanaj jaroj donis la direkton al ĉiuj miaj estontaj celadoj. En Bjelostoko la loĝantaro konsistas el kvar diversaj elementoj: rusoj, poloj, germanoj kaj hebreoj; ĉiuj el tiuj ĉi elementoj parolas apartan lingvon kaj neamike rilatas la aliajn elementojn. En tia urbo pli ol ie la impresema naturo sentas la multepezan malfeliĉon de diverslingveco kaj konvinkiĝas ĉe ĉiu paŝo, ke la diverseco de lingvoj estas la sola, aŭ almenaŭ la ĉefa, kaŭzo, kiu disigas la homan familion kaj dividas ĝin en malamikaj partoj. Oni edukadis min kiel idealiston; oni min instruis, ke ĉiuj homoj estas fratoj, kaj dume sur la strato kaj sur la korto, ĉio ĉe ĉiu paŝo igis min senti, ke homoj ne ekzistas: ekzistas sole rusoj, poloj, germanoj, hebreoj k.t.p. Tio ĉi ĉiam forte turmentis mian infanan animon, kvankam multaj eble ridetos pri tiu ĉi „doloro pro la mondo“ ĉe la infano. Ĉar al mi tiam ŝajnis, ke la „grandaĝaj“ posedas ian ĉiopovan forton, mi ripetadis al mi, ke kiam mi estos grandaĝa, mi nepre forigos tiun ĉi malbonon.

吾 誕成is 入 Bjelostoko, gubernio de Grodno. 彼u 此 位o de 吾a 誕成o 與 de 吾aj 童aj 年oj 予is la 向on 往 每uj 吾aj 是ontaj 的久oj. 入 Bjelostoko la 住ant集o 組成as 出 四 繽aj elementoj: rusoj, poloj, germanoj 與 hebreoj; 每uj 出 彼uj 此 elementoj 講as 別an 語on 與 不友e 聯as la 另ajn elementojn. 入 彼a 城o 更 比 某e la impresema 自然o 感as la 多e重an 否幸on de 繽語性o 與 說服成as 挨 每u 步o, 曰 la 繽性o de 語oj 是as la 獨a, 或 至少 la 主a, 致o, 何u 散化as la 人an 家on 與 割as 它n 入 否友aj 部oj. Oni 教久is 吾n 何el 理想者on; oni 吾n 授is, 曰 每uj 人oj 是as 兄oj, 與 當e sur la 街o 與 sur la 院o, 每o 挨 每u 步o 化is 吾n 感i, 曰 人oj 不 存as: 存as 獨e rusoj, poloj, germanoj, hebreoj k.t.p. 彼o 此 每am 力e turmentis 吾an 童an 靈on, 雖 多aj 能e 笑小os 關 彼u 此 „痛o 由 la 世o“ 挨 la 童o. 因 往 吾 彼am 似is, 曰 la „大齡aj“ 占as 某an ĉio可an 力on, 吾 重複久is 往 吾, 曰 何am 吾 是os 大齡a, 吾 定e 離化os 彼un 此 否良on.

[espeˈranto]

Mi volas lerni paroli Esperanton.

个人为何对它有兴趣 Kial mi interesiĝas pri ĝi?

最基本的要点：中立、活力。 中立衍生出国际、平等、公正（同时有绝大多数国际辅助语言都有的简单、规律），活力决定了它足可堪一用，在诸多中立的国际辅助语言中可以选择它。

  • 最最主要的就是，它是使用人数最多的国际辅助语言，远超其他。
    • 关于它人数最多、最流行、社群最大等等，基本没有争议。参考相关列表 https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_constructed_languages
    • 那么进一步的问题是，国际辅助语言我为什么喜欢？因为不喜欢基于某种语言霸权的世界语言，尤其厌倦了在英语这方面要处处迎合母语者，如果这能称为世界语言，那只能说是喧宾夺主了
    • 那为什么人数远远最多我就最有兴趣呢？因为这样的语言最有可能脱颖而出，或者至少更有可能聚集一群对国际辅助语言有热情的人，至少更有学习资源
      • 而且真的有一群小众但很热情的世界语者噢
  • 学习资源很重要！很多网站教世界语，另外感觉 ChatGPT 的世界语能力不错（还有很多国际辅助语言它也在一定程度上会）
    • 很像我在汉语方言里选择广州话、上海话
  • 拼读一致。发音也比较简单规则，可以字正腔圆。被英语烦透了。
  • 语法规则。并且相对简单。很多罗曼、日耳曼语言我都能用词根猜意思，但很多助词、连接词还是太抓瞎；世界语以词尾等方法区分之并严格控制数量和用法，其实也迎合了我这一需要
  • 词根来自罗曼和日耳曼（英德）。其实，因为不是单一来源，所以会混，但总体还好，易记，更易阅读，对后续学法、西、拉丁等语言还有帮助。
    • 由于英语事实上的强势，加上学过德语以及一些罗曼语，已经有了词根的基础，让我个人易学，对比马来语这种语法简单但词根陌生的语言
  • ——这些简单性很重要。辅助语言的定位更加深了这种简单性，因为没有人是从小高强度说它的。
    • 毕竟没那么多时间去学一门不规则而又需要浸润当地主流文化的自然语言了。
  • 亚文化。其实这一条还是与国际辅助语这一身份相关。学日语德语时就意识到了对其文化的兴趣的重要性，可以激励自己持续接收其文化产品。世界语，国际世界语运动，其背后的理念都深得我心，还可以接触一些同道，都很可以激励人学习。

它的设计当然不够理想，尤其是词汇来源完全欧洲中心，甚至可以说很racist。 可是它再怎么说也是人造语言，文化是平等的、民主的，而不是强迫每个人去学别人的母语，让母语者永远高人一等 ——对，不用像英语那样费劲巴拉去学别人母语者从小浸染的文化。国际语言本该如此，仅限于交流，而不是连那么多文化也要邯郸学步。 另外，其词汇量和文法等等也禁得住考验，毕竟使用了这么久、这么广，完全跑通了。

而且它的社群很可能比较友好，比较适合语言宅？

"La interna ideo de Esperanto estas: sur neŭtrala lingva fundamento forigi la murojn inter la gentoj kaj alkutimigadi la homojn, ke ĉiu el ili vidu en sia proksimulo nur homon kaj fraton."

-- L.L.Zamenhof, 1912

La 內a 想o de Esperanto 是as: sur 中立a 語a fundamento 離化i la 壁ojn 間 la gentoj 與 往慣化久i la 人ojn, 曰 每u 出 怹 見u 入 己a 近佬o 僅 人on 與 兄on.

世界语的内在理念是: 在中立语言的基础上, 去除民族之间的隔阂, 拉近人们, 彼此相亲相爱, 像兄弟姐妹般共处.

吐槽

  • 太不分析了，多个意思躲在一个音节里边，而且粘合在前一个语素后。屈折语嘅思想。
    • 比如 Esperanto 即是在 rant 这个音节里既从前一个语素搬来尾辅音，又用a表示现在，又用nt表示现在分词；
    • 特别系被动分词用 -it -at -ot，真系好难从词语中分辨出来；
    • 仲有啲表解词，两个意思粘合喺一个词里；
    • 仲有好多前缀后缀如 -ar- -eg-，让人多用时间反应
    • 而且好多其他词素本身并不短，偏偏省这些很重要嘅语素嘅长度？
    • 也导致转汉字时看着不如日文里汉字+假名那种舒服
  • 尝试自制 https://github.com/pustot/world-building/blob/main/Hanroma-lingua-demo.md

相关的运动、思潮、价值观

词汇 vortoj

指示代词、疑问代词（表解词）| tabelvortoj (korelativoj) | correlatives

https://esperanto12.net/zh/tabelvortoj/

前半 （都是什么什么加i-）

  • ki- 疑问（联想罗曼 qu-）
  • ti- 那（联想that）
    • ĉi ti- 这（联想法语ici）
  • ĉi- 每（Italian (ciascuno), French (chaque), or English (each)）
  • neni- 无，没有（联想ne）
  • i- 某（联想irgend，联想头辅音没了代表不定）

后半

  • -o x个东西（联想名词后缀）
  • -u x人；x个（后接名词或作为连接词which）
  • -es x的（联想很多语言属格）
  • -a x样的（联想形容词后缀）
  • -e x地方（联想副词后缀，在x）
  • -el x么样，以x方式/程度（联想介词el也有来的意思，像汉语「怎么来」；el本身可以类比拉丁语ex）
  • -al 为了x，为什么（联想al就是to，为什么、porque 也像这个逻辑）
  • -am x时，时间（）
  • -om x样的数量，x么多（联想不了了）