/
ret.xml
1453 lines (1422 loc) · 46.8 KB
/
ret.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE vortaro SYSTEM "../dtd/vokoxml.dtd">
<vortaro>
<art mrk="$Id: ret.xml,v 1.73 2022/10/14 23:40:46 revo Exp $">
<kap>
<ofc>*</ofc>
<rad>ret</rad>/o <fnt><bib>PV</bib></fnt>
</kap>
<drv mrk="ret.0o">
<kap><ofc>*</ofc><tld/>o</kap>
<snc mrk="ret.0o.TEKS">
<dif>
Plektaĵo kun grandaj interspacoj inter la fadenoj aŭ
ŝnuroj:
<ekz>
faru <klr>[…]</klr> kradon en formo de kupra <tld/>o
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Eliro 27:4</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
nova aparato, kiu <klr>[…]</klr> konsistas el <tld/>o,
plektita el facila sed fortika materialo
<fnt><bib>FK</bib>, <lok>bagateloj</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
el lino ŝi trikis <tld/>on kaj sur ĝi fiksis 1022 argilajn
folietojn
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/007061.html">Litovio:
Ceramikaĵoj</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<subsnc mrk="ret.0o.kaptilo">
<dif>
Uzata kiel kaptilo, ekzemple de sovaĝaj bestoj:
<ekz>
li trafis per siaj piedoj en <tld/>on
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Ijob 18:8</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
virina rideto pli kaptas ol <tld/>o
<fnt>
<bib>PrV</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
oni ŝirmas sin <klr>[kontraŭ kuloj]</klr> per enfenestraj
<tld/>oj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Saliko</aut>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/007162.html">Ĝojoj
kaj ĝuoj de finna somero</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
leĝoj similas al araneaj <tld/>oj, en kiuj kaptiĝas nur
insektetoj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Morteza Mirbaghian</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2003/007951.html">Proverboj
novaj</url></vrk>
<lok>2003</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
instruo de saĝulo estas fonto de vivo,
por evitigi la <tld/>ojn de la morto
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Sentencoj 13:14</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="es">trampa con red</trd>
</subsnc>
<subsnc mrk="ret.0o.CXAS">
<dif>
<ref tip="dif" cel="ret.fisx0o.CXAS">Fiŝ<tld/>o</ref>:
<ekz>
Petro iris sur la ŝipon, kaj tiris la <tld/>on al la tero,
plenan de grandaj fiŝoj
<fnt><bib>NT</bib>, <lok>&Joh; 21:11</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
la sankta-paŭlaj fiŝoj el galilea maro la <tld/>ojn de l'
fiŝkaptistoj plenigas
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Gilbert Ledon</aut>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/007175.html">Muroj
dumiljara solidas</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="be">&c_m;&c_ja;&c_r;&c_e;&c_zh;&c_a;</trd>
<trd lng="de">Fischernetz</trd>
<trdgrp lng="es">
<trd>red de pesca</trd>,
<trd>esparavel</trd>,
<trd>buitrón</trd>
</trdgrp>
</subsnc>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="arane.0ajxo">araneaĵo</ref>,
<ref cel="filigr.0o">filigrano</ref>,
<ref cel="masx.0aro">maŝaro</ref>,
<ref cel="teks.0ajxo.TEKS">teksaĵo<sncref/></ref>
</refgrp>
</snc>
<snc mrk="ret.0o.interligajxo">
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
<dif>
Io similanta tian plektaĵon:
<ekz>
la <tld/>o de la vejnoj;
</ekz>
<ekz>
naciaj fervoj<tld/>oj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Marija Belošević</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2003/007901.html">Turismi
kun la karto EURO 26 en la poŝo</url></vrk>
<lok>2003</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>o de markitaj <klr>[…]</klr> montbiciklaj vojoj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Evgeni Georgiev</aut>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/007151.html">900 km
tra montbicikla paradizo</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
vasta <tld/>o de filioj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Evgeni Georgiev</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2003/008044.html">Internaciaj
bankoj stabiligas siajn poziciojn</url></vrk>
<lok>2003</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la gastiga reto &leftquot;Pasporta Servo&rightquot;
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Josette Ducloyer</aut>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/006851.html">Francio:
Quimper</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la poŝtelefona <tld/>o
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Roland Rotsaert</aut>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/007052.html">Verda
nature, science, socie</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la paketradia <tld/>o
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/006942.html">Porke la
kesto sciu pri digipetroj kaj sizopoj!</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<snc mrk="ret.0o.impliko">
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
<dif>
Malsimpla aranĝo de interligoj, konfuza implikaĵo:
<ekz>
vi estas nesperta, ĉirkaŭita per <tld/>o de intrigoj
<fnt><bib>Far2</bib>, <lok>ĉapitro 5a</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
dum 16 jaroj <klr>[la]</klr> kanceliero <klr>[…]</klr> povis
senprobleme plekti
sian ampleksan <tld/>on de potenco tra la tuta federacia
respubliko
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Stefan Maul</aut>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/006835.html">Germanio:
Pekoj de patriarko</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="sin">
<ref cel="teks.0ajxo.FIG">teksaĵo<sncref/></ref>
</refgrp>
<trd lng="es">red<klr> (de relaciones)</klr></trd>
</snc>
<snc mrk="ret.0o.RET">
<uzo tip="fak">RET</uzo>
<dif>
<ref tip="dif" cel="ret.Inter0o">Interreto</ref>:
<ekz>
mi povis elŝuti unikodajn tiparojn kaj unikodan terminalimitilon
el la <tld/>o
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Edmund Grimley Evans</aut>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/006801.html">Interreto:
Uniksulo ekspertas Unikodon</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
komence de la jaro 2000 en la <tld/>o nur 20 % de la paĝoj estas
neanglaj,
kvankam 40 % de la uzantoj loĝas ne en Usono
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Marc vanden Bempt</aut>
<lok><url
ref="&Steloj;monato2/006846.html">&Steloj;monato2/006846.html</url></lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="be">&c_s;&c_je;&c_t;&c_k;&c_a;</trd>
<trd lng="br">rouedad</trd>
<trdgrp lng="cs">
<trd>obvod</trd>,
<trd>síť <klr>(počítačová)</klr></trd>
</trdgrp>
<trd lng="de">Netz</trd>
<trd lng="en">net</trd>
<trd lng="es">red</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>filet</trd>,
<trd>réseau</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>háló</trd>,
<trd>hálózat</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="id">
<trd>jaring</trd>,
<trd><ind>jaring</ind>an</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="nl">
<trd>net</trd>,
<trd>netwerk</trd>
</trdgrp>
<trd lng="pl">sieć</trd>
<trd lng="pt">rede</trd>
<trd lng="ro">rețea</trd>
<trd lng="ru">&c_s;&c_je;&c_t;&c_mol;</trd>
<trdgrp lng="sk">
<trd>rozvrhnutie</trd>,
<trd>sieť</trd>,
<trd>sieťka</trd>
</trdgrp>
<trd lng="sv">nät</trd>
<trdgrp lng="uk">
<trd>м&c_je;&c_r;&c_je;&c_zh;&c_a;</trd>,
<trd>&c_s;&c_ib;&c_t;ь</trd>,
<trd>&c_s;&c_ib;&c_t;к&c_a;</trd>,
<trd>&c_t;&c_je;н&c_je;&c_t;&c_a;</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="ret.R0o">
<kap><tld lit="R"/>o
<fnt>
<aut>Galadí-Enríquez, David; Wandel, Amri</aut>:
<vrk>La kosmo kaj ni. Galaksioj, planedoj kaj vivo en la
universo</vrk>.
<lok>FEL, Antverpeno, 2005</lok>
</fnt>,
<var><kap><tld lit="R"/>eto <fnt><bib>Viki</bib></fnt></kap></var>
</kap>
<mlg>Ret</mlg>
<snc mrk="ret.R0o.AST">
<uzo tip="fak">AST</uzo>
<dif>
Sud-hemisfera <ref tip="lst" cel="stel.0figuro" lst="voko:stelfiguroj">stelfiguro</ref>
(<trd lng="la">Reticulum</trd>):
<ekz>
NGC 1313 estas galaksio en konstelacio <tld lit="R"/>eto
<fnt>
<bib>Viki</bib>
<lok><url ref="https://eo.wikipedia.org/?curid=110940">NGC
1313</url></lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="de">Netz <klr>(Sternbild)</klr></trd>
</snc>
<trd lng="be">&c_S;&c_je;&c_t;&c_k;&c_a; <klr>(&c_s;&c_u;&c_z;&c_o;&c_r;’&c_je;)</klr></trd>
<trd lng="en">Reticulum</trd>
<trd lng="fr">Réticule<klr tip="ind"> (constellation)</klr></trd>
<trd lng="pl">Sieć <klr>(gwiazdozbiór)</klr></trd>
<trd lng="ro">Reticulul <klr>(constelație)</klr></trd>
</drv>
<drv mrk="ret.0ano">
<kap><tld/>ano</kap>
<snc mrk="ret.0ano.KOMP">
<uzo tip="fak">RET</uzo>
<dif>
Uzanto de la Inter<tld/>o:
<ekz>
grava lingvo estas tiu, en kiu <tld/>anoj trovas informojn, ne
al kiu oni
aplaŭdas en Bruselo
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Paul Peeraerts</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2006/008988.php">Grava
lingvo estas tiu, en kiu oni trovas multajn
informojn</url></vrk>
<lok>2006</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<nom>PGP</nom> donas al ĉiu <tld/>ano ĉifron kies fortikeco
timigas la
usonan registaron, kiu volas spioni transliman komunikadon
<fnt>
<bib>Viki</bib>
<lok><url ref="https://eo.wikipedia.org/?curid=3466">Philip
Zimmermann</url></lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="be">&c_k;&c_a;&c_r;&c_y;&c_s;&c_t;&c_a;&c_l;&c_mol;&c_n;&c_ib;&c_k;
&c_Ib;&c_n;&c_t;&c_e;&c_r;&c_n;&c_e;&c_t;&c_a;</trd>
<trdgrp lng="de">
<trd>Internetnutzer</trd>,
<trd>Netizen</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="en">
<trd>netter</trd>, <trd>netizen</trd>
</trdgrp>
<trd lng="es">internauta</trd>
<trd lng="fr">internaute</trd>
<trdgrp lng="hu">
<trd>internetező</trd>,
<trd>hálópolgár</trd>
</trdgrp>
<trd lng="nl">Internetgebruiker</trd>
<trd lng="pl">użytkownik sieci <klr>(komputerowej)</klr></trd>
<trdgrp lng="ro">
<trd>internaut</trd>,
<trd>surfer</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_p;&c_o;&c_l;&c_mol;&c_z;&c_o;&c_v;&c_a;&c_t;&c_je;&c_l;&c_mol;
&c_I;&c_n;&c_t;&c_je;&c_r;&c_n;&c_je;&c_t;&c_a;</trd>,
<trd>&c_s;&c_je;&c_t;&c_ja;&c_n;&c_i;&c_n;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="sv">internetanvändare</trd>
</snc>
<trd lng="cs">účastník v síti</trd>
<trd lng="sk">účastník v sieti</trd>
</drv>
<drv mrk="ret.0ejo">
<kap><tld/>ejo</kap>
<snc mrk="ret.0ejo.KOMP">
<uzo tip="fak">RET</uzo>
<dif>
Parto de <ref tip="malprt" cel="teks.Tut_Tera_0ajxo">TTT</ref>,
<tld/>nodo disponiganta rete atingeblajn hipertekstojn:
<ekz>
<tld/>ejo <klr>[…]</klr> kun informo pri internaciaj vojaĝoj
<fnt>
<aut>G. van Wilgen</aut>,
<vrk>Usona programara entrepreno...</vrk>,
<lok><url
ref="https://groups.google.com/forum/#!forum/soc.culture.esperanto">soc.culture.esperanto</url>,
1997-10-09</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<nom>BBC</nom> en sia <tld/>ejo antaŭ nelonge informis jene pri
Litovio: &leftquot;ĝi estas
malgranda lando ĉe la nord-okcidenta limo de Rusio
<klr>[…]</klr>&rightquot;
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Last</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2004/008096.html">Vilnius
ne situas en Estonio!</url></vrk>
<lok>2004</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
per inter<tld/>aj serĉiloj kiel <nom>Google</nom> oni trovas
multajn <tld/>ejojn kun bildoj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Garbhan Macaoidh</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2004/008271.html">Flagoj:
fenestro al vasta mondo</url></vrk>
<lok>2004</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_s;&c_a;&c_j;&c_t;</trd>,
<trd>&c_v;&c_e;&c_b;-&c_s;&c_a;&c_j;&c_t;</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="de">
<trd>Internetseite</trd>,
<trd>Webseite</trd>
</trdgrp>
<trd lng="en">web site</trd>
<trd lng="es">sitio web</trd>
<trd lng="fr">site internet</trd>
<trdgrp lng="hu">
<trd>hálóhely</trd>,
<trd>web-hely</trd>,
<trd>web-site</trd>
</trdgrp>
<trd lng="id">laman</trd>
<trdgrp lng="nl">
<trd>webstek</trd>,
<trd>web site</trd>
</trdgrp>
<trd lng="pl">strona <ind>internetowa</ind></trd>
<trd lng="ro">pagină web</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_s;&c_a;&c_j;&c_t;</trd>,
<trd>&c_v;&c_je;&c_b;-&c_s;&c_a;&c_j;&c_t;</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="ret.0ejestro">
<kap><tld/>ejestro</kap>
<snc mrk="ret.0ejestro.KOMP">
<uzo tip="fak">RET</uzo>
<dif>
Persono, kiu responsas pri la prizorgado de <tld/>ejo:
<ekz>
jam forigita de la <tld/>ejestro
<fnt>
<aut>Pejno Simono</aut>,
<vrk>Skandalo ĉe Libera Folio - Cenzurado!</vrk>,
<lok><url
ref="https://groups.google.com/d/msg/soc.culture.esperanto/qPT6aJL65Ls/9gDWL8ryF5MJ">soc.culture.esperanto</url>,
2011-06-05</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>ejestro de la Esperanto-Ligo <nom>Berlin</nom>
<fnt>
<vrk><url
ref="https://forum.duolingo.com/comment/13199485/AMA-Chuck-Smith-Esperantisto-de-la-Jaro">AMA:
Chuck Smith (Esperantisto de la Jaro) </url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
kiel ĉefa <tld/>ejestro en la firmao <nom>Google</nom>, li
desegnas emblemojn kiujn la
serĉilo montras ĉe specialaj okazoj
<fnt>
<vrk><url ref="https://printfu.org/senpage">Google Doodle:
Worldwide Exposure For Esperanto</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trdgrp lng="de">
<trd>Seitenbetreuer</trd>,
<trd>Webmaster</trd>
</trdgrp>
<trd lng="en">webmaster</trd>
<trd lng="fr">webmestre</trd>
<trd lng="nl">webmaster</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>webmaster</trd>,
<trd>administrator strony</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ro">webmaster</trd>
</drv>
<drv mrk="ret.0umi">
<kap><tld/>umi</kap>
<gra><vspec>ntr</vspec></gra>
<snc mrk="ret.0umi.KOMP">
<uzo tip="fak">RET</uzo>
<dif>
Iel ajn pasigi tempon en la Inter<tld/>o: por laboro aŭ
plezuro; <tld/>poŝte, navigante en TTT ktp.:
<ekz>
<tld/>kafejo aŭ <tld/>umejo estas ejo kie oni kontraŭ pago povas
<tld/>umi sur komputilo
<fnt>
<bib>Viki</bib>
<lok><url ref="https://eo.wikipedia.org/?curid=161686">Retkafejo</url></lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la aparateto ebligas <tld/>umi kiam ajn kaj kie ajn per la
makintoŝa krozilo
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Paŭl Peeraerts</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2008/009612.php">Inteligenta
poŝamiko</url></vrk>
<lok>2008</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
nunaj procesoroj jam pli ol sufiĉas por la tradiciaj aplikoj de
komputiloj, kiel
tekstoprilaborado, datenbankoj, aŭ <tld/>umado
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Franck Arnaud</aut>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/007114.html">Intel
alfrontas konkurencon</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="be">&c_k;&c_a;&c_r;&c_y;&c_s;&c_t;&c_a;&c_c;&c_c;&c_a;
&c_Ib;&c_n;&c_t;&c_e;&c_r;&c_n;&c_e;&c_t;&c_a;&c_m;</trd>
<trd lng="cs">surfovat po internetu</trd>
<trd lng="de">surfen <klr>(im Internet)</klr></trd>
<trd lng="en">to surf the web</trd>
<trd lng="es">navegar<klr> (por internet)</klr></trd>
<trd lng="fr">surfer<klr tip="amb"> (sur internet)</klr></trd>
<trdgrp lng="hu">
<trd>internetezik</trd>,
<trd>böngészik<klr tip="amb"> (a világhálón)</klr></trd>,
<trd>szörföz<klr tip="amb"> (a világhálón)</klr></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="id">
<trd>men<ind>jelajah</ind><klr tip="amb"> (internet)</klr></trd>,
<trd>me<ind>ramban</ind><klr tip="amb"> (internet)</klr></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="nl">
<trd>surfen<klr tip="ind"> (Internet)</klr></trd>,
<trd>internetten</trd>
</trdgrp>
<trd lng="pl">używać sieci <klr>(komputerowej)</klr></trd>
<trd lng="ro">naviga pe Internet</trd>
<trd lng="ru">&c_b;&c_r;&c_o;&c_d;&c_i;&c_t;&c_mol; &c_p;&c_o;
&c_I;&c_n;&c_t;&c_je;&c_r;&c_n;&c_je;&c_t;&c_u;</trd>
<trd lng="sk">surfovať po internete</trd>
</drv>
<drv mrk="ret.0umanto">
<kap><tld/>umanto</kap>
<snc mrk="ret.0umanto.KOMP">
<uzo tip="fak">RET</uzo>
<dif>
Persono, kiu <tld/>umas:
<ekz>
en la ĉi-foja enketado, 40 % de la <tld/>umantoj opinias, ke
mankas al sole vivantaj maljunuloj socia asekuro
<fnt>
<aut>Niu Xueqin</aut>,
<vrk><url ref="http://www.espero.com.cn/2018-03/03/content_50638019.htm">10
vortoj multe atentataj de ĉinaj retumantoj</url></vrk>,
<lok>espero.com.cn, 2018-03-03</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
en oktobro la <tld/>umanto venis antaŭ la tribunalon
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>pp</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2008/009646.php">En
Interreton, en la karceron</url></vrk>
<lok>2008</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
opiniis iu <tld/>umanto: &leftquot;<klr>[…]</klr> la teknologio por falsi
atestilojn
estas pli matura ol tiu por presi fervoj-biletojn&rightquot;
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Alice Liu</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2010/010021.php">Migrado
multmiliona</url></vrk>
<lok>2010</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="de">Surfer <klr>(Internet)</klr></trd>
<trd lng="en">surfer</trd>
<trdgrp lng="nl">
<trd>surfer<klr tip="ind"> (Internet)</klr></trd>,
<trd>internetter</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="pl">
<trd>internauta</trd>,
<trd>surfer</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="ro">
<trd>internaut</trd>,
<trd>surfer</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="ret.0umilo">
<kap><tld/>umilo</kap>
<snc mrk="ret.0umilo.KOMP">
<uzo tip="fak">RET</uzo>
<uzo tip="fak">KOMP</uzo>
<dif>
Programa rimedo por <tld/>umi; TTT-legilo, poŝtilo ktp.:
<ekz>
la <tld/>umilo Fajrovulpo
<fnt>
<bib>Viki</bib>
<lok><url ref="https://eo.wikipedia.org/?curid=1041">Esperantujo</url></lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
apleto, eta programo skribita en Javo kiu ruliĝas en la
<tld/>umilo kaj montriĝas en la <tld/>paĝo mem
<fnt>
<bib>Viki</bib>
<lok><url ref="https://eo.wikipedia.org/?curid=140294">Servleto</url></lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
&leftquot;poŝlegilo kun multaj aliaj ebloj&rightquot;, ĉar ĝi servas ankaŭ kiel
<tld/>umilo,
organizilo, kalendaro, ludilo
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Paŭl Peeraerts</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2010/010034.php">Parto 2:
Kiun poŝlegilon mi akiru?</url></vrk>
<lok>2010</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="be">&c_b;&c_r;&c_a;&c_w;&c_z;&c_e;&c_r;</trd>
<trdgrp lng="de">
<trd>Browser</trd>,
<trd>Webbrowser</trd>
</trdgrp>
<trd lng="en">browser</trd>
<trd lng="es">navegador web</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>navigateur web</trd>,
<trd>fureteur</trd>
</trdgrp>
<trd lng="hu">böngésző</trd>
<trdgrp lng="id">
<trd>pen<ind>jelajah</ind><klr tip="amb"> (internet)</klr></trd>,
<trd>pe<ind>ramban</ind><klr tip="amb"> (internet)</klr></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="nl">
<trd>bladeraar</trd>,
<trd>browser</trd>
</trdgrp>
<trd lng="pl">przegl&aogonek;darka</trd>
<trdgrp lng="ro">
<trd>browser</trd>,
<trd>navigator</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ru">&c_b;&c_r;&c_a;&c_u;&c_z;&c_je;&c_r;</trd>
</drv>
<drv mrk="ret.en0igi">
<kap>en<tld/>igi</kap>
<snc mrk="ret.en0igi.KOMP">
<uzo tip="fak">KOMP</uzo>
<dif>
Enmeti en atingeblan lokon de komputila <tld/>o,
<ref tip="vid" cel="sxut.al0i.KOMP">alŝuti</ref>:
<ekz>
mi registras la muzikaĵon komputere kaj poste en<tld/>igas ĝin
<fnt>
<aut>Ĉina Radio Internacia</aut>,
<vrk><url ref="&CRI;1/2006/01/06/1@33101.htm">Retaj
amaskomunikiloj...</url></vrk>,
<lok>2006-01-06</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<klr>[li]</klr> promesas senpage kaj poreterne en<tld/>igi
artajn kreaĵojn
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Roland Rotsaert</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2005/008680.php">Creative
Commons: aŭtoraj rajtoj laŭmezure</url></vrk>
<lok>2005</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="cs">chytit do sítě</trd>
<trdgrp lng="de">
<trd>ins <ind>Netz</ind> stellen</trd>,
<trd>hochladen <klr>(Webseite)</klr></trd>
</trdgrp>
<trd lng="en">to place online</trd>
<trd lng="es">entregar<klr> (por una red
informática)</klr></trd>
<trd lng="fr">livrer<klr> (sur un réseau
informatique)</klr></trd>
<trd lng="id">meng<ind>unggah</ind></trd>
</snc>
<trd lng="pl">umieścić w sieci</trd>
<trd lng="ro">pune în rețea</trd>
<trd lng="sk">chytiť do siete</trd>
<trdgrp lng="uk">
<trd>&c_z;&c_a;пл&c_u;&c_t;&c_a;&c_t;&c_i; &c_v; м&c_je;&c_r;&c_je;&c_zh;&c_ib;</trd>,
<trd>п&c_ib;&c_j;м&c_a;&c_t;&c_i; &c_v; м&c_je;&c_r;&c_je;&c_zh;&c_ib;</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="ret.fisx0o">
<kap>fiŝ<tld/>o</kap>
<snc mrk="ret.fisx0o.CXAS">
<dif>
<tld lit="R"/>o uzata por kapti fiŝojn:
<ekz>
ili tiras per fiŝhoko, kaptas per sia <tld/>o, amasigas per
sia fiŝ<tld/>o
<fnt><bib>MT</bib>, <lok>&Hab; 1:15</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
tiuj rubaĵoj inkluzivas ŝipojn, fiŝ<tld/>ojn, disrompitaĵojn de
fabrikoj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Isikawa Takasi</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2012/010800.php">Alflosaĵoj trans
la oceano</url></vrk>
<lok>2012</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la ludantoj kaptas kaj ĵetas la pilkon per ilo simila al
fiŝ<tld/>o sur
fork<klr>[…]</klr>ita stango
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Garbhan Macaoidh</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2004/008319.html">Multvizaĝa
futbalo</url></vrk>
<lok>2004</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="be">&c_m;&c_ja;&c_r;&c_e;&c_zh;&c_a;</trd>
<trd lng="de">Fischernetz</trd>
<trd lng="en">fishing net</trd>
<trdgrp lng="es">
<trd>red de pesca</trd>,
<trd>esparavel</trd>,
<trd>buitrón</trd>
</trdgrp>
<trd lng="fr">filet à poissons</trd>
<trdgrp lng="id">
<trd>jala</trd>,
<trd>jaring</trd>
</trdgrp>
<trd lng="nl">visnet</trd>
<trd lng="pl">sieć rybacka</trd>
<trd lng="ro">plasă de pescuit</trd>
<trd lng="ru">&c_r;&c_y;&c_b;&c_o;&c_l;&c_o;&c_v;&c_n;&c_a;&c_ja; &c_s;&c_je;&c_t;&c_mol;</trd>
</drv>
<drv mrk="ret.inter0o">
<kap>inter<tld/>o</kap>
<snc mrk="ret.inter0o.KOMP">
<uzo tip="fak">RET</uzo>
<dif>
Aro da interkonektitaj <ref tip="prt" cel="ret.komputila0o">komputilaj retoj</ref>:
<ekz>
ofte oni parolas pri malloka <tld/>o kiam du <klr>[...]</klr>
lokaj <tld/>oj estas ligitaj <klr>[...]</klr>
pere de inter<tld/>o
<fnt>
<bib>Viki</bib>
<lok><url ref="https://eo.wikipedia.org/?curid=140110">Malloka
reto</url></lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="cs">internet</trd>
<trd lng="de">Internet</trd>
<trd lng="en">internet</trd>
<trd lng="es">internet</trd>
<trd lng="fr">internet</trd>
<trd lng="he">&alef;&yod;&nun;&tet;&resh;&nun;&tet;</trd>
<trdgrp lng="hu">
<trd>világháló</trd>,
<trd>internet</trd>
</trdgrp>
<trd lng="id">internet</trd>
<trd lng="nl">internet</trd>
<trd lng="pl">sieć po&lstroke;&aogonek;czonych komputerów</trd>
<trd lng="ro">rețea de computere conectate</trd>
<trd lng="ru">&c_m;&c_je;&c_zh;&c_s;&c_je;&c_t;&c_je;&c_v;&c_o;&c_je;
&c_v;&c_z;&c_a;&c_i;&c_m;&c_o;&c_d;&c_je;&c_j;&c_s;&c_t;&c_v;&c_i;&c_je;</trd>
<trd lng="sk">internet</trd>
<trd lng="uk">м&c_ib;&c_zh;м&c_je;&c_r;&c_je;&c_zh;&c_je;&c_v;&c_a; &c_v;&c_z;&c_a;&c_jeu;мо&c_d;&c_ib;я</trd>
</drv>
<drv mrk="ret.Inter0o">
<kap>Inter<tld/>o</kap>
<snc mrk="ret.Inter0o.KOMP">
<uzo tip="fak">RET</uzo>
<uzo tip="stl">KOMUNE</uzo>
<dif>
Esperantigita nomo de &leftquot;<trd lng="en">Internet</trd>&rightquot;, la plej
granda el la mallokaj <tld/>oj:
<ekz>
de komputiloj kaj komputilaj <tld/>oj (inkluzive de
Inter<tld/>o) dependas ŝtataj kaj administraciaj instancoj,
polico, armeo, bankoj, publikaj servoj
<klr>[...]</klr>
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Stefan Maul</aut>
<vrk><url ref="https://www.esperanto.be/fel/mon/007289.html">Militado
sen bataliloj</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
nun tamen Tuvalo verŝajne iĝos ege populara <klr>[...]</klr>
precipe pro ĝia nacia
simbolo en Inter<tld/>o, mallongigo <ctl>tv</ctl>
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Stefan Maul</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2001/007180.html">Riĉa
per .tv</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la mapservoj de Inter<tld/>o indikas la princlandon kiel
trianguleton
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/006859.html">Seborgo:
Urbeto aŭ sendependa lando?</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
origine Inter<tld/>o estis precipe usona afero kaj, tute logike,
ĝi estis
anglalingva
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<vrk><url ref="&Steloj;monato2/006881.html">Perkomputila
Tradukado: Universala Retlingvo</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<rim>
Por la fakuloj <ctl>la Inter<tld/>o</ctl> estas unu speciala
el multaj <ref tip="super" cel="ret.inter0o">inter<tld/>oj</ref>,
tial oni uzas la
artikolon (same kiel, cetere, en la angla). Tamen la publiko
plej ofte tion ne konscias kaj uzas la vorton senartikole.
</rim>
<rim>
Oni ofte mallongigas tiun nomon ĝis <ctl>la <tld lit="R"/>o</ctl>
(kaj en tiu formo la artikolo ne estas forigata).
</rim>
<trd lng="be">&c_Ib;&c_n;&c_t;&c_e;&c_r;&c_n;&c_e;&c_t;</trd>
<trd lng="de">Internet</trd>
<trd lng="en">the <ind>Internet</ind></trd>
<trd lng="es">Internet</trd>
<trd lng="fr">Internet</trd>
<trd lng="hu">Internet</trd>
<trd lng="id">Internet</trd>
<trd lng="nl">Internet</trd>
<trd lng="pl">Internet</trd>
<trd lng="ro">Internet</trd>
<trd lng="ru">&c_I;&c_n;&c_t;&c_je;&c_r;&c_n;&c_je;&c_t;</trd>
<trd lng="sv">internet</trd>
</snc>
<trd lng="cs">internet</trd>
<trd lng="sk">internet</trd>
<trd lng="uk">&c_Ib;н&c_t;&c_je;&c_r;н&c_je;&c_t;</trd>
</drv>
<drv mrk="ret.lat0o">
<kap>lat<tld/>o</kap>
<snc mrk="ret.lat0o.HOR">
<uzo tip="fak">HOR</uzo>
<dif>
<ref tip="dif" cel="krad.lat0o.HOR">Latkrado</ref>:
<ekz>
klematidoj <klr>[…]</klr> supreniras grimpante laŭlonge de la
lat<tld/>o de lia fenestro
<fnt>
<aut>A. Dumas, trad. D. Moirand</aut>
<vrk>La grafo de Monte-Kristo</vrk>
<lok>2010</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="de">Lattenrost</trd>
</snc>
<trd lng="be">&c_r;&c_a;&c_sh;&c_e;&c_c;&c_ib;&c_s;&c_t;&c_a;&c_ja;
&c_a;&c_g;&c_a;&c_r;&c_o;&c_d;&c_zh;&c_a;</trd>
<trd lng="cs">špalír</trd>
<trd lng="en">trellis</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>treillage</trd>,
<trd>treillis<klr> (treillage)</klr></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>lécrács</trd>,
<trd>lugasrács</trd>
</trdgrp>
<trd lng="pl">krata</trd>
<trd lng="ro">zăbrele</trd>
<trd lng="ru">&c_r;&c_je;&c_sh;&c_jo;&c_t;&c_ch;&c_a;&c_t;&c_a;&c_ja;
&c_z;&c_a;&c_g;&c_o;&c_r;&c_o;&c_d;&c_k;&c_a;</trd>
<trd lng="sk">špalier</trd>
</drv>
<drv mrk="ret.voj0o">
<kap>voj<tld/>o</kap>
<snc mrk="ret.voj0o.TRA">
<uzo tip="fak">TRA</uzo>
<dif>
<ref tip="dif" cel="voj.0aro.TRA">Vojaro</ref>:
<ekz>
longdistancaj biciklaj voj<tld/>oj
<fnt>
<aut>Zhong Q.</aut>,
<vrk>Aŭtofrakasistoj</vrk>,
<lok>soc.culture.esperanto, 2000-06-21</lok></fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="be">&c_t;&c_r;&c_a;&c_n;&c_s;&c_p;&c_a;&c_r;&c_t;&c_n;&c_a;&c_ja;
&c_s;&c_je;&c_t;&c_k;&c_a;</trd>
<trd lng="de">Wegenetz</trd>
<trd lng="es">red de carreteras</trd>
<trd lng="fr">réseau routier</trd>
<trd lng="hu">úthálózat</trd>
<trd lng="nl">wegennet</trd>
<trd lng="pl">sieć dróg</trd>
<trd lng="ro">rețea de drumuri</trd>
<trd lng="ru">&c_t;&c_r;&c_a;&c_n;&c_s;&c_p;&c_o;&c_r;&c_t;&c_n;&c_a;&c_ja;
&c_s;&c_je;&c_t;&c_mol;</trd>
</drv>
<drv mrk="ret.komputila0o">
<kap>komputila <tld/>o</kap>
<snc mrk="ret.komputila0o.KOMP">
<tezrad fak="RET"/>
<uzo tip="fak">KOMP</uzo>
<uzo tip="fak">RET</uzo>
<dif>
Aranĝo de la komunika kaj komuta aparataro, protokoloj kaj
programaro, kiuj arigas plurajn (aŭ eĉ multajn) komputilojn
en tutecan komputan sistemon:
<ekz>
poste tiu privata kompanio estis vendita al <nom>Novell</nom>,
specialisto pri programoj por komputilaj <tld/>oj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Roland Rotsaert</aut>
<vrk><url ref="https://www.esperanto.be/fel/mon/007217.html">Programaro</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
koncentrilo ĝenerale estas centra nodo de iu komputila <tld/>o
<fnt>
<bib>Viki</bib>
<lok><url ref="https://eo.wikipedia.org/?curid=39813">Koncentrilo</url></lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="sub">
<ref cel="ret.loka_0o.KOMP">loka reto</ref>,
<ref cel="ret.malloka_0o.KOMP">malloka reto</ref>,