revo/fakt.xml

<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE vortaro SYSTEM "../dtd/vokoxml.dtd">
<vortaro>
<art mrk="$Id: fakt.xml,v 1.88 2021/06/21 05:32:10 revo Exp $">
<kap>
  <ofc>1</ofc>
  <rad>fakt</rad>/o
</kap>

<drv mrk="fakt.0o">
  <kap><tld/>o</kap>
  <snc>
    <dif>
      Reala, nefikcia
      <refgrp>
        <ref cel="okaz.0o">okazo</ref>,
        <ref cel="event.0o">evento</ref>,
        <ref cel="fenome.0o.FIL">fenomeno</ref>
      </refgrp>, pri kiu oni
      fidinde scias kaj kiun oni povas uzi kiel bazon por
      konkludo, rezonado a&ubreve; pruvo:
      <ekz>
        Esperanto vivas, tio estas <tld/>o;
      </ekz><ekz>
        esploro bazita sur la historiaj <tld/>oj;
      </ekz><ekz>
        la a&ubreve;toro prezentas <tld/>ojn kaj nombrojn kaj komentas
        ilin;
      </ekz>
      <ekz>
        ne ekzistas terno sen nazo nek <tld/>o sen bazo
        <fnt>
          <bib>PrV</bib>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        oni devas kunigi unu <tld/>on kun alia, por veni al konkludo
        <fnt>
          <bib>MT</bib>
          <lok>Predikanto 7:27</lok>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        stranga &scirc;ajnis al &scirc;i la fakto, ke &scirc;i estas portata tra la aero
        alte super la maro
        <fnt>
          <bib>Fab1</bib>
          <lok>Sova&gcirc;aj cignoj</lok>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        rakontoj <klr>[&#x2026;]</klr> konformaj al la <tld/>oj
        <fnt>
          <bib>Far1</bib>
          <lok>&Ccirc;apitro XIII</lok>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        mi devas turni vian atenton al unu malgranda <tld/>o
        <fnt>
          <bib>Far3</bib>
          <lok>&Ccirc;apitro XII</lok>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        la <tld/>o de la morto
        <fnt>
          <bib>Far3</bib>
          <lok>&Ccirc;apitro XIV</lok>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        la plej gravaj faktoj <klr>(eventoj)</klr> de la regado de
        <nom>Ramzes XII</nom>
        <fnt>
          <bib>Far1</bib>
          <lok>&Ccirc;apitro VI</lok>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        ni dume konstatas tiun fakton, <klr>[&#x2026;]</klr> ke la ekzistado
        mem de lingvo
        internacia estas tute ebla
        <fnt>
          <bib>EE</bib>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        rigardu la <tld/>ojn, kiuj sur &ccirc;iu pa&scirc;o sin trovas anta&ubreve; via
        nazo
        <fnt>
          <bib>EE</bib>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        okazis <tld/>oj, kiuj maltrankviligis por iom da tempo la mondon
        esperantistan
        <fnt>
          <bib>Paroloj</bib>
          <vrk>Parolado anta&ubreve; la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden
          en la 17a de a&ubreve;gusto 1908</vrk>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        <tld/>o, la&ubreve; la komuna dirmaniero, estas <tld/>o, kaj oni ne
        povas simple &gcirc;in malatenti
        <fnt><bib>MkM</bib>, <lok>epilogo, p.&nbsp;333a</lok></fnt>.
      </ekz>
    </dif>
  </snc>
  <trd lng="af">Trouens</trd>
  <trd lng="am">&#x12A5;&#x12CD;&#x1290;&#x1273;&#x12CD;</trd>
  <trd lng="ar">&#x62D;&#x642;&#x64A;&#x642;&#x629;</trd>
  <trd lng="az">fakt</trd>
  <trd lng="be">&c_f;&c_a;&c_k;&c_t;</trd>
  <trd lng="bn">&#x986;&#x9B8;&#x9B2;&#x9C7;</trd>
  <trd lng="bs">&#x10D;injenica</trd>
  <trd lng="ca">fet</trd>
  <trd lng="co">difatti</trd>
  <trdgrp lng="cs">
    <trd>fakt</trd>,
    <trd>faktum</trd>,
    <trd>skute&ccaron;nost</trd>
  </trdgrp>
  <trd lng="cy">ffaith</trd>
  <trd lng="da">kendsgerning</trd>
  <trdgrp lng="de">
    <trd>Tatsache</trd>,
    <trd>Faktum</trd>,
    <trd>Fakt</trd>
  </trdgrp>
  <trd lng="en">fact</trd>
  <trd lng="es">hecho</trd>
  <trd lng="et">tegelikult</trd>
  <trd lng="eu">izan</trd>
  <trd lng="fr">fait</trd>
  <trd lng="fy">feit</trd>
  <trd lng="ga">go deimhin</trd>
  <trd lng="gd">gu dearbh</trd>
  <trd lng="gl">feito</trd>
  <trd lng="gu">&#xAB9;&#xA95;&#xAC0;&#xA95;&#xAA4;</trd>
  <trd lng="ha">gaskiya</trd>
  <trd lng="hi">&#x924;&#x925;&#x94D;&#x92F;</trd>
  <trd lng="hr">&#x10D;injenica</trd>
  <trd lng="hu">t&eacute;ny</trd>
  <trd lng="hy">&#x583;&#x561;&#x57D;&#x57F;</trd>
  <trd lng="id">fakta</trd>
  <trd lng="is">sta&#xF0;reynd</trd>
  <trd lng="ja">&#x4E8B;&#x5B9F;</trd>
  <trd lng="jw">kasunyatan</trd>
  <trd lng="ka">&#x10D8;&#x10E1; &#x10E4;&#x10D0;&#x10E5;&#x10E2;&#x10D8;,</trd>
  <trd lng="kk">&#x444;&#x430;&#x43A;&#x442;</trd>
  <trd lng="km">&#x1787;&#x17B6;&#x1780;&#x17B6;&#x179A;&#x1796;&#x17B7;&#x178F;</trd>
  <trd lng="kn">&#xCB5;&#xCBE;&#xCB8;&#xCCD;&#xCA4;&#xCB5;&#xCB5;&#xCBE;&#xC97;&#xCBF;</trd>
  <trd lng="ko">&#xC0AC;&#xC2E4;</trd>
  <trd lng="ku">ber&#xE7;av&#xEE;</trd>
  <trd lng="ky">&#x447;&#x44B;&#x43D;&#x434;&#x44B;&#x43A;</trd>
  <trd lng="lat">eo</trd>
  <trd lng="lo">&#xE84;&#xEA7;&#xEB2;&#xEA1;&#xE88;&#xEB4;&#xE87;</trd>
  <trd lng="lt">faktas</trd>
  <trd lng="lv">fakts</trd>
  <trd lng="mg">raha ny marina</trd>
  <trd lng="mi">meka</trd>
  <trd lng="ml">&#xD35;&#xD38;&#xD4D;&#xD24;&#xD41;&#xD24;</trd>
  <trd lng="mn">&#x43D;&#x44C;</trd>
  <trd lng="mr">&#x916;&#x930;&#x902;</trd>
  <trd lng="mt">fatt</trd>
  <trd lng="my">&#x1021;&#x1001;&#x103B;&#x1000;&#x103A;&#x1021;&#x101C;&#x1000;&#x103A;</trd>
  <trd lng="ne">&#x935;&#x93E;&#x938;&#x94D;&#x924;&#x935;&#x92E;&#x93E;</trd>
  <trd lng="nl">feit</trd>
  <trd lng="ny">ndipotu</trd>
  <trd lng="pa">&#xA05;&#xA38;&#xA32; &#x2018;</trd>
  <trd lng="pl">fakt</trd>
  <trd lng="ps">&#x62D;&#x642;&#x64A;&#x642;&#x62A;</trd>
  <trdgrp lng="pt">
    <trd>fato</trd>,
    <trd>acontecimento</trd>,
    <trd>ocorr&ecirc;ncia</trd>
  </trdgrp>
  <trd lng="ru">&c_f;&c_a;&c_k;&c_t;</trd>
  <trd lng="rw">ukuri</trd>
  <trd lng="sd">&#x62D;&#x642;&#x64A;&#x642;&#x62A; &#x627;&#x647;&#x627; &#x622;&#x647;&#x64A; &#x62A;&#x647;</trd>
  <trd lng="si">&#xD87;&#xDAD;&#xDCA;&#xDAD;</trd>
  <trd lng="sk">skuto&ccaron;nos&tcaron;</trd>
  <trd lng="sl">dejstvo</trd>
  <trd lng="sm">mea moni</trd>
  <trd lng="sq">fakti</trd>
  <trd lng="st">ha e le hantle</trd>
  <trd lng="ta">&#xB89;&#xBA3;&#xBCD;&#xBAE;&#xBC8;</trd>
  <trd lng="te">&#xC28;&#xC3F;&#xC1C;&#xC3E;&#xC28;&#xC3F;&#xC15;&#xC3F;</trd>
  <trd lng="th">&#xE04;&#xE27;&#xE32;&#xE21;&#xE40;&#xE1B;&#xE47;&#xE19;&#xE08;&#xE23;&#xE34;&#xE07;</trd>
  <trd lng="tl">katunayan</trd>
  <trd lng="ur">&#x62D;&#x642;&#x6CC;&#x642;&#x62A; &#x6CC;&#x6C1; &#x6C1;&#x6D2;</trd>
  <trd lng="vi">th&#x1EF1;c t&#x1EBF;</trd>
  <trd lng="xh">inyaniso</trd>
  <trd lng="yi">&#x5E4;&#x5D0;&#x5B7;&#x5E7;&#x5D8;</trd>
  <trd lng="yo">o daju</trd>
  <trd lng="zu">empeleni</trd>
</drv>

<drv mrk="fakt.0a">
  <kap><tld/>a</kap>
  <snc>
    <dif>
      Reale, vere okazinta a&ubreve; okazanta:
      <ekz>
        estus tre malsa&gcirc;e <klr>[&#x2026;]</klr> de la komitato, se &gcirc;i pro la
        problema estonta&jcirc;o
        rifuzus la <tld/>an kaj en &ccirc;iuj rilatoj finitan kaj elprovitan
        nuna&jcirc;on
        <fnt>
          <bib>EE</bib>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        la diskriminacio estis ne formala <klr>[&#x2026;]</klr> sed <tld/>a
        <fnt>
          <bib>Monato</bib>
          <vrk><url ref="http://steloj.de/esperanto/monato1/monato-9308-naciaj-radikoj.txt">&Ccirc;u reiri al naciaj radikoj?</url></vrk>
        </fnt>.
      </ekz>
    </dif>
  </snc>
  <trd lng="be">&c_f;&c_a;&c_k;&c_t;&c_y;&c_ch;&c_n;&c_y;</trd>
  <trdgrp lng="ca">
    <trd>real</trd>,
    <trd>efectiu</trd>
  </trdgrp>
  <trdgrp lng="cs">
    <trd>faktick&yacute;</trd>,
    <trd>faktov&yacute;</trd>,
    <trd>opravdov&yacute;</trd>,
    <trd>re&aacute;ln&yacute;</trd>,
    <trd>skute&ccaron;n&yacute;</trd>,
    <trd>skutkov&yacute;</trd>
  </trdgrp>
  <trdgrp lng="fr">
    <trd>factuel</trd>,
    <trd>effectif</trd>
  </trdgrp>
  <trd lng="id">nyata</trd>
  <trd lng="pl">faktyczny</trd>
  <trdgrp lng="sk">
    <trd>faktick&yacute;</trd>,
    <trd>ozajstn&yacute;</trd>,
    <trd>skuto&ccaron;n&yacute;</trd>
  </trdgrp>
</drv>

<drv mrk="fakt.0e">
  <kap><tld/>e</kap>
  <snc>
    <dif>
      Se konsideri tion, kio okazis a&ubreve; okazos; se paroli pli
      precize, pli &gcirc;uste; por nenion ka&scirc;i:
      <ekz>
        li volis veni, sed, <tld/>e, ne povis;
      </ekz>
      <ekz>
        en Bulonjo-sur-Maro <tld/>e komenci&gcirc;as en pli granda mezuro la
        reciproka
        kompreni&gcirc;ado kaj frati&gcirc;ado de la diverspopolaj membroj de la
        homaro
        <fnt>
          <bib>Paroloj</bib>
          <vrk>Parolado anta&ubreve; la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne
          sur Mer en la 5a de a&ubreve;gusto 1905</vrk>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        estas tro longa historio, sed <tld/>e tiel estis
        <fnt>
          <bib>Fab3</bib>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        lingvo arta <tld/>e de longe jam ekzistas
        <fnt>
          <bib>EE</bib>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        la decido de la kongreso restos simple malviva litero kaj
        <tld/>e neniam atingos
        efektivi&gcirc;on
        <fnt>
          <bib>EE</bib>
        </fnt>;
      </ekz>
      <ekz>
        <tld/>e, multaj el tiuj mallar&gcirc;aj stratoj ne estas tre puraj
        <fnt><bib>Lasu</bib>, <lok>Ho, bela naski&gcirc;urbo</lok></fnt>;
      </ekz><ekz>
        mi perdis la forton pensi anta&ubreve; multe da tempo: kiam mi
        estis juna, <tld/>e
        <fnt><bib>Lasu</bib>, <lok>La ulo, kiu ne plu
            pensas</lok></fnt>.
      </ekz>
    </dif>
    <rim>
      Sekvata de dupunkto, tiu adverbo signifas la saman kiel &leftquot;jen la
      pruvo, konfirmo, pravigo&rightquot;.
    </rim>
    <refgrp tip="vid">
      <ref cel="cxar">&ccirc;ar</ref>,
      <ref cel="efekti.0e">efektive</ref>,
      <ref cel="konfir.0e">konfirme</ref>,
      <ref cel="nom.0e">nome</ref>,
      <ref cel="pruv.0e">pruve</ref>
    </refgrp>
    <adm>
      Trovi ekz-on de tio, al kio aludas la rimarko. <aut>MB</aut>
    </adm>
  </snc>
  <trd lng="be">&c_f;&c_a;&c_k;&c_t;&c_y;&c_ch;&c_n;&c_a;</trd>
  <trdgrp lng="ca">
    <trd>en realitat</trd>,
    <trd>de fet</trd>
  </trdgrp>
  <trdgrp lng="cs">
    <trd>fakticky</trd>,
    <trd>skute&ccaron;n&ecaron;</trd>
  </trdgrp>
  <trd lng="de">tats&auml;chlich</trd>
  <trdgrp lng="en">
    <trd>actually</trd>,
    <trd>as a matter of <ind>fact</ind></trd>,
    <trd>in <ind>fact</ind></trd>
  </trdgrp>
  <trd lng="es">de <ind>hecho</ind></trd>
  <trd lng="fr">en <ind>fait</ind></trd>
  <trdgrp lng="hu">
    <trd>t&eacute;nyleg</trd>,
    <trd>val&oacute;j&aacute;ban</trd>,
    <trd>t&eacute;nylegesen</trd>
  </trdgrp>
  <trdgrp lng="id">
    <trd>se<ind>benar</ind>nya</trd>,
    <trd>se<ind>betul</ind>nya</trd>,
    <trd>se<ind>sungguh</ind>nya</trd>
  </trdgrp>
  <trd lng="nl">feitelijk</trd>
  <trd lng="pl">faktycznie</trd>
  <trd lng="ru">&c_f;&c_a;&c_k;&c_t;&c_i;&c_ch;&c_je;&c_s;&c_k;&c_i;</trd>
  <trdgrp lng="sk">
    <trd>naozaj</trd>,
    <trd>skuto&ccaron;ne</trd>
  </trdgrp>
</drv>
  </art>
  <!--
  $Log$
  Revision 1.24  2015/07/04 08:37:34  revo
  aldono de trd cs per skripto de M. von Laer

  Revision 1.23  2015/06/29 16:29:38  revo
  aldono de trd sk per skripto de M. von Laer

  Revision 1.22  2014/07/06 16:10:31  revo
  Eko Nur Syah Hidayat: +id

  Revision 1.21  2014/02/23 12:10:10  revo
  Sergio Pokrovskij: TEZ

  Revision 1.20  2011/12/10 15:10:32  revo
  Marc Rausell: +trd ca

  Revision 1.19  2009/08/18 19:19:52  revo
  Sergio Pokrovskij: dif

  Revision 1.18  2009/02/15 14:18:04  revo
  Sebastian Cyprych: +trd pl

  Revision 1.17  2007/05/13 16:30:49  revo
  Tulio Flores: +tr pt

  Revision 1.16  2003/12/21 17:32:26  revo
  Dmitri Gabinski: +trd be

  Revision 1.15  2003/10/23 16:30:36  revo
  Jeromo Vasxe: + ~a, + 1 ekz

  Revision 1.14 2003/09/17 16:31:09 revo
  Jozefo Horvath: forigo de > el trd hu "fakte"

  Revision 1.13 2002/09/04 17:31:21 revo
  Jozefo Horvath: +trd hu

  Revision 1.12 2002/06/20 17:32:13 revo
  Alejandro Mejia Greene: ald 2 his trd

  Revision 1.11 2002/01/27 17:30:59 revo
  -->
</vortaro>