/
krak.xml
478 lines (466 loc) · 13.1 KB
/
krak.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE vortaro SYSTEM "../dtd/vokoxml.dtd">
<vortaro>
<art mrk="$Id: krak.xml,v 1.31 2022/12/10 12:42:11 revo Exp $">
<kap>
<ofc>*</ofc>
<rad>krak</rad>/i <fnt><bib>PV</bib></fnt>
</kap>
<drv mrk="krak.0i">
<kap><ofc>*</ofc><tld/>i</kap>
<gra><vspec>ntr</vspec></gra>
<snc mrk="krak.0i.SON">
<dif>
<ref tip="super" cel="bru.0i.soni">Brui</ref> seke pro ŝirado,
krevado aŭ rompado:
<ekz>
la hela fajro gaje <tld/>adis
<fnt>
<bib>BdV</bib>
<lok>La Batalo de l' Vivo</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>is pafo post pafo
<fnt><bib>Fab2</bib>, <lok>malbela anasido</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
vi rekompence donis <tld/>antan vangofrapon
<fnt>
<bib>Fab2</bib>
<lok>Sambuka virineto</lok>
</fnt>!
</ekz>
<ekz>
kafmuelilo <klr>[…]</klr> komencis <tld/>adi
<fnt><bib>Fab3</bib>, <lok>koboldo ĉe la butikisto</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
la malgranda Niko <tld/>adis tiam per sia vipo
<fnt><bib>Fab1</bib>, <lok>malgranda Niko kaj granda
Niko</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
pezaj radoj <tld/>is obtuze
<fnt><bib>Marta</bib></fnt>;
</ekz>
<ekz>
ventego <tld/>iganta la arbojn
<fnt>
<bib>KPr</bib>
<lok>Ĉapitro Kvina</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
ek<tld/>is frapo de tondro, tiel profunda, tiel terura, kian neniu iam aŭdis
<fnt>
<bib>Fab1</bib>
<lok>Ĝardeno de la paradizo</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<klr>[ili]</klr> <tld/>manĝetadis la maldikajn macojn
<fnt>
<bib>RBa</bib>
<lok>Ĉapitro I</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<klr>[li]</klr> parolis plue kun <tld/>anta <klr>(rid<tld/>anta)</klr>
tono de gajigisto
<fnt>
<bib>RBa</bib>
<lok>Ĉapitro II</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<ind>li mensogas tiel, ke la muroj <tld/>as</ind>
<trd lng="fr">mentir comme un arracheur de dents</trd>
<trd lng="hu">úgy <ind>hazudik</ind>, hogy majd leszakad a
plafon</trd>
<fnt><bib>PrV</bib></fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_t;&c_r;&c_a;&c_sh;&c_ch;&c_a;&c_c;&c_mol;</trd>,
<trd>&c_l;&c_u;&c_s;&c_k;&c_a;&c_c;&c_mol;</trd>,
<trd>&c_h;&c_r;&c_a;&c_b;&c_u;&c_s;&c_t;&c_a;&c_c;&c_mol;</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="cs">
<trd>bortit se</trd>,
<trd>bouchat</trd>,
<trd>praskat</trd>,
<trd>prásknout</trd>,
<trd>pukat</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="de">
<trd>krachen</trd>,
<trd>knacken</trd>,
<trd>knattern</trd>,
<trd>knallen</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="en">
<trd>bang</trd>,
<trd>clap</trd>,
<trd>crack</trd>,
<trd>detonation</trd>,
<trd>report</trd>
</trdgrp>
<trd lng="es">crujir</trd>
<trd lng="fr">craquer</trd>
<trdgrp lng="hu">
<trd>recseg</trd>,
<trd>ropog</trd>,
<trd>kopog</trd>,
<trd>zörög</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="pl">
<trd>chrobotać</trd>,
<trd>skrzypieć</trd>,
<trd>trzeszczeć</trd>,
<trd>zgrzytać</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="pt">
<trd>crepitar</trd>,
<trd>estalar</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="ro">
<trd>pârâi</trd>,
<trd>scârțâie</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_t;&c_r;&c_je;&c_shch;&c_a;&c_t;&c_mol;</trd>,
<trd>&c_h;&c_r;&c_u;&c_s;&c_t;&c_je;&c_t;&c_mol;</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="sk">
<trd>plieskať</trd>,
<trd>práskať</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="uk">
<trd>&c_t;&c_r;&c_ib;&c_s;&c_k;&c_a;&c_t;&c_i;</trd>,
<trd>&c_t;&c_r;&c_ib;&c_shch;&c_a;&c_t;&c_i;</trd>,
<trd>&c_h;&c_r;&c_u;&c_s;&c_t;&c_ib;&c_t;&c_i;</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="krak.0">
<kap><tld/></kap>
<gra><vspec>sonimito</vspec></gra>
<snc mrk="krak.0.SON">
<dif>
<ref tip="lst" cel="son.0o" lst="voko:sonoj">Sono</ref>
de <ref cel="krev.0o">krevo</ref>, de rompo:
<ekz>
<tld/>! ekĝemis la ovoŝelo
<fnt>
<bib>Fab2</bib>
<lok>Flikilo</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>', <tld/>'! ekbruis ĉiuj mebloj
<fnt>
<bib>Fab2</bib>
<lok>Malnova domo</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
&leftquot;<tld/>!&rightquot; la silikvo krevis, kaj ĉiuj kvin pizoj elruliĝis
<fnt><bib>Fab3</bib>, <lok>kvin en unu silikvo</lok></fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="de">knack!</trd>
<trd lng="es">¡crac!</trd>
<trd lng="fr">crac !</trd>
<trd lng="pl">trrrach !</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_h;&c_r;&c_u;&c_s;&c_t;&c_mol;!</trd>,
<trd>&c_k;&c_r;&c_a;&c_k;!</trd>
</trdgrp>
<trd lng="hu">reccs!</trd>
</drv>
<drv mrk="krak.0o">
<kap><tld/>o</kap>
<snc mrk="krak.0o.SON">
<dif>
Bruo de io krevanta, rompiĝanta:
<ekz>
vitra pordo <klr>[…]</klr> fermiĝis kun laŭta <tld/>o
<fnt>
<bib>Marta</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
tondra <tld/>o
<fnt>
<bib>Hamlet</bib>
<lok>Hamleto</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
estis <tld/>o, kvazaŭ ĉe la ĉielbarelo krevis ringego
<fnt>
<bib>Rabistoj</bib>
<lok>Akto Dua</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<rim>
Ĉe unuopa bruo oni preferas uzi &leftquot;<tld/>o&rightquot;, dum ĉe ripetoj pli konvenas
&leftquot;<tld/>ado&rightquot;:
<ekz>
<tld/>ado de la teleroj kaj pladoj
<fnt>
<bib>BdV</bib>
<lok>La Batalo de l' Vivo</lok>
</fnt>.
</ekz>
</rim>
</snc>
<ref tip="hom" cel="krak1.0o">krako (drogo)</ref>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_h;&c_r;&c_u;&c_s;&c_t;</trd>,
<trd>&c_h;&c_r;&c_a;&c_b;&c_u;&c_s;&c_mol;&c_c;&c_je;&c_n;&c_mol;&c_n;&c_je;</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="cs">
<trd>lusknutí</trd>,
<trd>praskot</trd>,
<trd>třesknutí</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="de">
<trd>Krachen</trd>,
<trd>Krachen</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="es">
<trd>crujido</trd>,
<trd>chasquido</trd>,
<trd>tañido</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="fr">
<trd>craquement</trd>,
<trd>tintement</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>recsegés</trd>,
<trd>ropogás</trd>,
<trd>kopogás</trd>,
<trd>zörgés</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="pl">
<trd>chrz&eogonek;st</trd>,
<trd>&lstroke;omot</trd>,
<trd>szcz&eogonek;k</trd>,
<trd>trzask</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ro">ronțăit</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_h;&c_r;&c_u;&c_s;&c_t;</trd>,
<trd>&c_t;&c_r;&c_je;&c_s;&c_k;</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="sk">
<trd>lúsknutie</trd>,
<trd>praskot</trd>,
<trd>tresknutie</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="uk">
<trd>&c_t;&c_r;&c_ib;&c_s;&c_k;</trd>,
<trd>&c_h;&c_r;&c_u;&c_s;&c_k;&c_ib;&c_t;</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="krak.0eti">
<kap><tld/>eti</kap>
<gra><vspec>ntr</vspec></gra>
<snc mrk="krak.0eti.SON">
<dif>
Eligi mallaŭtan ripetitan <tld/>on:
<ekz>
estis tiel malvarme, ke la neĝo <tld/>etis sub la piedoj
<fnt><bib>Fab4</bib>, <lok>la vento rakontas pri Valdemaro Doe
kaj pri liaj filinoj</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
la sekaj folioj kun <tld/>eto dispeciĝis sub la piedoj
<fnt>
<bib>IK</bib>
<lok>Ĉapitro I</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la hajlo <tld/>etas sur la tegmento;
</ekz>
<ekz>
ŝi prenis rozan sukeraĵon kaj, <tld/>etigante ĝin en siaj
blankaj dentoj
<fnt><bib>Marta</bib></fnt>
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="krepit.0i">krepiti</ref>,
<ref cel="susur.0i">susuri</ref>
</refgrp>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_h;&c_r;&c_a;&c_b;&c_u;&c_s;&c_mol;&c_c;&c_je;&c_c;&c_mol;</trd>,
<trd>&c_h;&c_r;&c_u;&c_p;&c_a;&c_s;&c_mol;&c_c;&c_je;&c_c;&c_mol;</trd>,
<trd>&c_p;&c_a;&c_t;&c_r;&c_e;&c_s;&c_k;&c_v;&c_a;&c_c;&c_mol;</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="cs">
<trd>chrastit</trd>,
<trd>cvakat</trd>,
<trd>dostávat trhlinu</trd>,
<trd>lupat <klr>(oheň)</klr></trd>,
<trd>pukat</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="de">
<trd>knirschen</trd>,
<trd>knistern</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="en">
<trd>crackle</trd>,
<trd>pop</trd>,
<trd>snap</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="es">
<trd>rechinar</trd>,
<trd>chirriar</trd>,
<trd>crujir</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="fr">
<trd>crépiter</trd>,
<trd>croustiller</trd>,
<trd>grésiller</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>pattog</trd>,
<trd>csattog</trd>,
<trd>serceg</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="pl">
<trd>chrupać</trd>,
<trd>skwierczeć</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ro">sfârâi</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_p;&c_o;&c_t;&c_r;&c_je;&c_s;&c_k;&c_i;&c_v;&c_a;&c_t;&c_mol;</trd>,
<trd>&c_p;&c_o;&c_h;&c_r;&c_u;&c_s;&c_t;&c_y;&c_v;&c_a;&c_t;&c_mol;</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="sk">
<trd>cvakať</trd>,
<trd>pukať</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="uk">
<trd>&c_t;&c_r;&c_ib;&c_s;&c_k;&c_o;&c_t;&c_ib;&c_t;&c_i;</trd>,
<trd>&c_t;&c_r;&c_ib;&c_s;&c_k;&c_o;&c_t;&c_a;&c_t;&c_i;</trd>,
<trd>&c_p;&c_o;&c_t;&c_r;&c_ib;&c_s;&c_k;&c_u;&c_v;&c_a;&c_t;&c_i;</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="krak.dis0i">
<kap>dis<tld/>i</kap>
<gra><vspec>ntr</vspec></gra>
<snc mrk="krak.dis0i.KOMUNE">
<dif>
<ref tip="vid" cel="romp.0igxi">Rompiĝi</ref> kun
<tld/>o; <ref tip="vid" cel="eksplo.0i">eksplodi</ref>:
<ekz>
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
vualo pruvema subite dis<tld/>is kaj koro elsaltis nude
<fnt>
<bib>VivZam</bib>
<lok>Vivo de Zamenhof</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
kiam la Habsburga imperio dis<tld/>is <klr>(dispeciĝis)</klr>,
la ĉeĥa popolo iĝis sendependa regno.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="detru.0igxi">detruiĝi</ref>,
<ref cel="fal.dis0i">disfali</ref>,
<ref cel="romp.dis0igxi">disrompiĝi</ref>,
<ref cel="frakas.0igxi">frakasiĝi</ref>,
<ref cel="krev.0i.rompigxi">krevi<sncref/></ref>
</refgrp>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_t;&c_r;&c_e;&c_s;&c_k;&c_a;&c_c;&c_c;&c_a;</trd>,
<trd>&c_l;&c_u;&c_z;&c_a;&c_c;&c_c;&c_a;</trd>,
<trd>&c_l;&c_o;&c_p;&c_a;&c_c;&c_c;&c_a;</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="de">
<trd>zerbersten</trd>,
<trd>bersten</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="es">
<trd>reventar</trd>,
<trd>romper</trd>
</trdgrp>
<trd lng="fr">éclater</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>p&eogonek;kn&aogonek;ć</trd>,
<trd>przerwać</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="ro">
<trd>pauză</trd>,
<trd>stop</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="krak.en0i">
<kap>en<tld/>i</kap>
<gra><vspec>tr</vspec></gra>
<snc mrk="krak.en0i.JUR">
<uzo tip="fak">JUR</uzo>
<dif>
Eniri kaj instaliĝi en malplena loĝejo, kiun oni ne
proprumas:
<ekz>
inter politikaj partioj grandaj kaj etaj, sindikatoj,
<klr>[…]</klr> en<tld/>istoj, edukaj organizaĵoj ktp. oni
kalkulis pli ol 200 kolektivojn kaj asociojn
<fnt>
<aut>-</aut>,
<vrk>Sed, kiel finiĝis la defilado?</vrk>,
<lok><url ref="http://www.esperanto-ct.org/desfilada/esperanto.pdf">
Manifesto de la platformo...</url>, [2000?]</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
ĵus estis akuzita la estro de <ctl>Junsocialista Partio</ctl>
pro en<tld/>ado de domo
<fnt>
<aut>ruĝulo</aut>,
<vrk><url ref="http://www.ipernity.com/group/38918/discuss/16446/comment/3233629">
Iper rondo de Sennacieca Asocio Tutmonda</url></vrk>,
<lok>2009</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="de">einnisten</trd>
<trd lng="es">ocupar</trd>
<trd lng="fr">squatter</trd>
<trd lng="pl">zaj&aogonek;ć</trd>
<trd lng="ro">ocupa</trd>
</drv>
</art>
<!--
$Log$
versio 1.31 2022/12/10 12:42:11
Wolfram Diestel: +ekz-oj, ref-oj, trd de
versio 1.30 2022/11/24 23:30:14
Ulrich Fellmann: kraki: +2 pliaj DE trdj; krako: +1 plia DE trd
versio 1.28 2021/11/30 09:27:02
Dmitri Gabinski: + trd be
versio 1.27 2021/05/23 19:52:33
Wolfram Diestel: ref-hom
Revision 1.25 2018/12/11 20:10:14 revo
Vito Redsky: +trd pl +trd ro
Revision 1.24 2016/06/25 08:10:19 revo
Guillermo Molleda Jimena: trd es
Revision 1.23 2015/07/04 08:37:38 revo
aldono de trd cs per skripto de M. von Laer
Revision 1.22 2015/06/29 16:33:18 revo
-->
</vortaro>