-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
iam.xml
318 lines (307 loc) · 9.38 KB
/
iam.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE vortaro SYSTEM "../dtd/vokoxml.dtd">
<vortaro>
<art mrk="$Id: iam.xml,v 1.79 2021/06/20 14:02:32 revo Exp $">
<kap>
<ofc>*</ofc>
<rad>iam</rad>
</kap>
<drv mrk="iam.0">
<kap><ofc>*</ofc><tld/></kap>
<dif>
Adverbo, signifanta:
</dif>
<snc>
<dif>
en ia tute ne difinita tempo:
<ekz>
ni, esperantistoj, devas labori pli energie ol <tld/>
<klr>(<tld/> ajn)</klr>
<fnt>(<aut>Zamenhof</aut>: <vrk>Parolo antaŭ
la Dua Kongreso Esperantista en Genève, 1906</vrk>)</fnt>;
</ekz>
<ekz>
se mi vin <tld/> portis en la koro, vivu<fnt>Z</fnt>;
</ekz>
<ekz>
el ĉiuj, kiuj <tld/> min ĉirkaŭis, vi estas
la plej
brava<fnt>Z</fnt>;
</ekz>
<ekz>
tiun sinjoron mi vidis <tld/> ajn;
</ekz>
<ekz>
<tld/> kaj <tld/>
<klr>(de tempo al tempo)</klr>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="de">irgendwann</trd>
<trd lng="hu">valamikor</trd>
</snc>
<snc>
<dif>
En ia pasinta tempo:
<ekz>
<tld/> ni havis reĝon;
</ekz>
<ekz>
<tld/> ni estis amikoj, sed lia konduto fremdigis lin al mi.
</ekz>
</dif>
<trd lng="de">einst</trd>
<trd lng="hu">egykor</trd>
</snc>
<snc>
<dif>
En ia venonta tempo:
<ekz>
kio vivas, necese devas <tld/> morti<fnt>Z</fnt>;
</ekz>
<ekz>
mi ne povas esperi, ke li <tld/> sukcesos;
</ekz>
<ekz>
atingu min morto, se <tld/> eĉ la ombro de sopiro povos
min tiri
al alia viro<fnt>Z</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/> poste venos la venko<fnt>Z</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/> mi faros ĝin, sed mi ne scias kiam.
</ekz>
</dif>
<trd lng="de">irgendwann</trd>
<trd lng="hu">valamikor</trd>
</snc>
<rim num="1">
Kiam en la propozicio estas jam ia nea vorto, <em>iam</em>,
laŭ
la 12-a regulo de la gramatiko, anstataŭas <em>neniam</em>,
sed
gardas ties sencon:
<ekz>
li al neniu helpis <tld/>;
</ekz>
<ekz>
neniu <tld/> ion aŭdis pri la najtingalo
<fnt><bib>Fab2</bib>, <lok>La najtingalo</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
mi ekbruligos por li funebran torĉon, kiun ankoraŭ
neniu
reĝo havis <tld/><fnt>Z</fnt>.
</ekz>
</rim>
<rim num="2">
Ĉar <em>iam</em> havas egale estintan kaj estontan sencon,
tiu
adverbo povas en kelkaj okazoj esti dubasenca. Por forigi tiun
konfuzon,
oni povas, laŭ la okazo, aldoni al <em>iam</em> la adverbojn
<em>antaŭe</em> aŭ <em>poste</em>. Tamen en plej
multaj
okazoj la tempo de la verbo sufiĉas por forigi ĉian
dubon.
</rim>
<trd lng="af">ooit</trd>
<trd lng="am">መቼም</trd>
<trd lng="ar">أبدا</trd>
<trd lng="az">heç</trd>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_k;&c_a;&c_l;&c_ib;&c_s;&c_mol;&c_c;&c_ib;</trd>,
<trd>&c_k;&c_a;&c_l;&c_ib;-&c_n;&c_je;&c_b;&c_u;&c_d;&c_z;&c_mol;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="bn">কখনও</trd>
<trd lng="bo">ག་དུས་</trd>
<trd lng="bs">ikad</trd>
<trd lng="co">eternu</trd>
<trdgrp lng="cs">
<trd>dřív</trd>,
<trd>kdysi</trd>,
<trd>někdy</trd>,
<trd>svého času</trd>
</trdgrp>
<trd lng="da">nogensinde</trd>
<trdgrp lng="es">
<trd>alguna vez</trd>,
<trd>algún <ind>día</ind><klr tip="ind"> (loc. adv.)</klr></trd>,
<trd>antiguamente</trd>
</trdgrp>
<trd lng="et">kunagi</trd>
<trd lng="eu">inoiz</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>jamais<klr tip="ind"> (un jour)</klr></trd>,
<trd>un <ind>jour</ind><klr tip="ind"> (loc. adv.)</klr></trd>,
<trd>jadis</trd>
</trdgrp>
<trd lng="fy">ea</trd>
<trd lng="ga">riamh</trd>
<trd lng="gd">riamh</trd>
<trd lng="gl">sempre</trd>
<trd lng="gu">ક્યારેય</trd>
<trd lng="ha">taba</trd>
<trd lng="hi">कभी</trd>
<trd lng="hr">ikad</trd>
<trd lng="hy">որ</trd>
<trd lng="is">alltaf</trd>
<trd lng="ja">今までに</trd>
<trd lng="jw">tau</trd>
<trd lng="ka">ოდესმე</trd>
<trd lng="kk">соңды</trd>
<trd lng="km">មិនធ្លាប់មាន</trd>
<trd lng="kn">ಇದುವರೆಗೆ</trd>
<trd lng="ko">지금까지</trd>
<trd lng="ku">herdem</trd>
<trd lng="ky">дайыма</trd>
<trd lng="lat">in perpetuum</trd>
<trd lng="lo">ເຄີຍ</trd>
<trd lng="mi">ake</trd>
<trd lng="ml">എപ്പോഴും</trd>
<trd lng="mn">хэзээ нэгэн цагт</trd>
<trd lng="mr">कधी</trd>
<trd lng="my">အစဉ်</trd>
<trd lng="ne">कहिल्यै</trd>
<trd lng="nl">ooit</trd>
<trd lng="ny">munayamba</trd>
<trd lng="pa">ਕਦੇ</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>kiedyś</trd>,
<trd>niegdyś</trd>,
<trd>ongiś</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ps">هر وخت</trd>
<trdgrp lng="pt">
<trd>um <ind>dia</ind></trd>,
<trd>uma <ind>vez</ind></trd>,
<trd>outrora</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ro">cândva</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_k;&c_o;&c_g;&c_d;&c_a;-&c_t;&c_o;</trd>,
<trd>&c_k;&c_o;&c_g;&c_d;&c_a;-&c_n;&c_i;&c_b;&c_u;&c_d;&c_mol;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="rw">burigihe</trd>
<trd lng="sd">هونئن به</trd>
<trd lng="si">මෙතෙක්</trd>
<trdgrp lng="sk">
<trd>dakedy</trd>,
<trd>kedysi</trd>,
<trd>niekedy</trd>
</trdgrp>
<trd lng="sl">kdaj</trd>
<trd lng="sm">lava</trd>
<trd lng="sq">kurrë</trd>
<trd lng="st">leha e le neng</trd>
<trd lng="ta">எப்போதும்</trd>
<trd lng="te">ఎప్పుడూ</trd>
<trd lng="th">เคย</trd>
<trd lng="tl">kailanman</trd>
<trd lng="ur">کبھی</trd>
<trd lng="vi">bao giờ</trd>
<trd lng="yi">אלץ</trd>
<trd lng="zu">njalo</trd>
</drv>
<drv mrk="iam.0a">
<kap><tld/>a</kap>
<snc>
<dif>
<tld lit="I"/> estinta:
<ekz>
<tld/>a oficiro <klr>(eksoficiro)</klr>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>aj bestoj, de longe malaperintaj.
</ekz>
</dif>
<rim>
Kvankam <em>iama</em> povas teorie havi ankaŭ la sencon <em>iam
estonte</em>, ĝi tamen estas, pro praktika oportuneco, efektive
uzata nur parolante pri pasinteco.
</rim>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_b;&c_y;&c_l;&c_y;</trd>,
<trd>&c_k;&c_o;&c_l;&c_ib;&c_sh;&c_n;&c_ib;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="cs">někdejší</trd>
<trdgrp lng="de">
<trd>einstig</trd>,
<trd>gewesen</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="es">
<trd>antiguo<klr tip="ind"> (del pasado)</klr></trd>,
<trd>del <ind>pasado</ind></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="fr">
<trd>ancien<klr tip="ind"> (du passé)</klr></trd>,
<trd>du <ind>passé</ind></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>valamikori</trd>,
<trd>egykori</trd>
</trdgrp>
<trd lng="nl">voormalig</trd>
<trd lng="pl">zamierzch&lstroke;y</trd>
<trd lng="pt">de <ind>outrora</ind></trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_b;&c_y;&c_v;&c_sh;&c_i;&c_j;</trd>,
<trd>&c_k;&c_o;&c_g;&c_d;&c_a;-&c_t;&c_o;
&c_b;&c_y;&c_v;&c_sh;&c_i;&c_j;</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="sk">
<trd>bývalý</trd>,
<trd>dávny</trd>,
<trd>niekdajší</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="iam.kelk0">
<kap>
kelk<tld/>
</kap>
<snc>
<uzo tip="stl">RAR</uzo>
<dif>
Kelk<ref tip="dif" cel="foj.0e.fojfoje">foje</ref>,
<ref tip="sin" cel="okaz.0e.situacie">okaze</ref>,
<ref tip="sin" cel="temp.de0oal0o">de tempo al tempo</ref>:
<ekz>
kelk<tld/> reaperis la eta rideto
<fnt>
<bib>InfanTorent2</bib>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_k;&c_a;&c_l;&c_ib;-&c_n;&c_je;&c_k;&c_a;&c_l;&c_ib;</trd>,
<trd>&c_ch;&c_a;&c_s;&c_a;&c_m;</trd>,
<trd>&c_ch;&c_a;&c_s; &c_a;&c_d; &c_ch;&c_a;&c_s;&c_u;</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="de">
<trd>gelegentlich</trd>,
<trd>ab und zu</trd>
</trdgrp>
</drv>
</art>
<!--
$Log$
versio 1.23 2021/04/27 07:03:38
Dmitri Gabinski: +trd be
versio 1.22 2021/01/13 21:06:52
Wolfram Diestel: +kelk~
Revision 1.20 2016/02/28 19:10:19 revo
Wolfram Diestel: riparo: rim forighis per skripto de Laer pro
interlokita traduko
Revision 1.19 2015/07/09 07:10:15 revo
Guillermo Molleda Jimena: trd es
Revision 1.18 2015/07/04 08:37:36 revo
aldono de trd cs per skripto de M. von Laer
Revision 1.17 2015/06/29 16:33:15 revo
aldono de trd sk per skripto de M. von Laer
Revision 1.16 2006/02/27 17:35:54 revo
Vito Redsky: +trd pl +trd ro
-->
</vortaro>