-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
help.xml
1677 lines (1652 loc) · 50.2 KB
/
help.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE vortaro SYSTEM "../dtd/vokoxml.dtd">
<vortaro>
<art mrk="$Id: help.xml,v 1.126 2021/06/22 18:58:51 revo Exp $">
<kap>
<ofc>*</ofc>
<rad>help</rad>/i
</kap>
<drv mrk="help.0i">
<kap><ofc>*</ofc><tld/>i</kap>
<gra><vspec>x</vspec></gra>
<snc mrk="help.0i.KOMUNE">
<uzo tip="klr">(iu)</uzo>
<dif>
Faciligi ies agadon.
</dif>
<subsnc mrk="help.0i.faciligi">
<dif>
Faciligi ies agadon, partoprenante ĝin:
<ekz>
<tld/>i unu la alian
<fnt>
<bib>Paroloj</bib>,
<vrk>Parolo antaŭ
la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer,
1905</vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
se via tasko estas tro longa, mi <tld/>os vin;
</ekz>
<ekz>
li <tld/>is la infanon, al la infano porti la pezan sitelon;
</ekz>
<ekz>
<tld/>i aferon tre utilan
<fnt>
<bib>DL</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
li tre multe <tld/>is la disvastigon (aŭ al la
disvastigo) de la lingvo;
</ekz>
<ekz>
nek <tld/>eble, nek konsileble
<klr>(senrimede perdita, ruinigita)</klr>
<fnt><bib>PrV</bib></fnt>;
</ekz>
<ekz>
ili venis kaj ĉerpis akvon kaj plenigis la trogojn <klr>[…]</klr>, tiam Moseo
leviĝis kaj <tld/>is ilin kaj trinkigis iliajn ŝafojn
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Eliro 2:17</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="apog.0i">apogi</ref>,
<ref cel="ten.sub0i">subteni</ref>
</refgrp>
<trdgrp lng="pl">
<trd>pomagać</trd>,
<trd>wspomagać</trd>,
<trd>wspierać</trd>
</trdgrp>
</subsnc>
<subsnc mrk="help.0i.havigi">
<dif>
Faciligi ies agadon, havigante rimedon
kontraŭ embaraso aŭ malbono
(danĝero, peniga laboro, mizero ktp):
<ekz>
oni konsilas kaj konsolas, sed <tld/>i ne volas
<fnt><bib>PrV</bib></fnt>;
</ekz>
<ekz>
vi <tld/>is malriĉan homon
<fnt>
<bib>Revizoro</bib>
<lok>Akto tria</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
ni neniel povas <tld/>i al ŝi;
</ekz>
<ekz>
la Dio de mia patro <tld/>is min, kaj savis min kontraŭ la glavo de Faraono
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Eliro 18:4</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
vi estos premata kaj prirabata ĉiutage, kaj neniu vin <tld/>os
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Readmono 28:29</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la dioj <klr>[…]</klr> <tld/>u vin en la tempo de via mizero
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Juĝistoj 10:14</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
sed malgraŭ tuta via perfekteco kiel vi povas
<tld/>i miajn embarasojn
<fnt><bib>Far1</bib>, <lok>ĉapitro 14</lok></fnt>?
</ekz>
<ekz>
min <tld/>u forigi la erarojn, kiujn mi faris
<fnt>
<bib>DL</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
ŝi donu <tld/>on kaj por ke vi ne devu morti
<fnt>
<bib>FK</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
mi estos arestita ‐ <tld/>u min
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Isikawa Takasi</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.be/2014/011234.php">La plej trompiĝema lando</url></vrk>
<lok>2014</lok>
</fnt>!
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="defend.0i">defendi</ref>,
<ref cel="protek.0i">protekti</ref>
</refgrp>
<trdgrp lng="pl">
<trd>pomagać</trd>
</trdgrp>
</subsnc>
</snc>
<snc mrk="help.0i.ion">
<uzo tip="klr">(io)</uzo>
<dif>
Faciligi ion al iu, esti utila por, efika por ‐ aŭ
kontraŭ io, rimedi kontraŭ io:
<ekz>
<ind>kontraŭ kalumnio <tld/>as nenio</ind>
<fnt><bib>PrV</bib></fnt>;
<trd lng="hu">rágalom ellen nincs orvosság</trd>
</ekz>
<ekz>
al farun' malbonspeca ne <tld/>os la spico
<fnt>
<bib>PrV</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
li faris sin granda, li faris sin malgranda, sed nenia ombro venis,
<klr>[…]</klr> nenio <tld/>is
<fnt>
<bib>DL</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
li pensis: nun nenio <tld/>os, oni devas nur kuraĝe resti ĉe sia opinio
<fnt>
<bib>FK</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
ne <tld/>is petoj nek minacoj;
</ekz>
<ekz>
ne <tld/>os riĉo en la tago de nia morto;
</ekz>
<ekz>
ĉiuj miaj admonoj nenion <tld/>is;
</ekz>
<ekz>
vi fidas la mensogajn vortojn, kiuj neniom <tld/>as
<fnt><bib>MT</bib>, <lok>Jeremia 7:8</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
kion <tld/>as <klr>(neniel utilas)</klr> nun tro malfruaj
plendoj
<fnt>
<bib>Rabistoj</bib>
<lok>Akto Dua</lok>
</fnt>?
</ekz>
<ekz>
<ind>al fiŝ' kuirita jam akvo ne <tld/>os</ind>
<klr>(kiam oni estas perdita, <tld/>o ne plu utilas)</klr>
<fnt><bib>PrV</bib></fnt>;
<trd lng="hu">
főtt halnak hiába a víznek folyása
</trd>
</ekz>
<ekz>
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
la cirkonstancoj <tld/>is min;
</ekz>
<ekz>
la silento multe <tld/>as la meditadon.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="akcel.0i">akceli</ref>,
<ref cel="favor.0i">favori</ref>,
<ref cel="progre.0igi">progresigi</ref>,
<ref cel="sukur.0i">sukuri</ref>
</refgrp>
<trdgrp lng="pl">
<trd>pomagać</trd>
</trdgrp>
</snc>
<trd lng="af">help</trd>
<trd lng="am">መርዳት</trd>
<trd lng="ar">مساعدة</trd>
<trd lng="az">kömək</trd>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_d;&c_a;&c_p;&c_a;&c_m;&c_a;&c_g;&c_a;&c_c;&c_mol;</trd>,
<trd>&c_p;&c_a;&c_m;&c_a;&c_g;&c_a;&c_c;&c_mol;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="bg">&c_p;&c_o;&c_m;&c_a;&c_g;&c_a;&c_m;</trd>
<trd lng="bn">সাহায্য</trd>
<trd lng="bo">རོགས་པ་བྱེད་</trd>
<trdgrp lng="br">
<trd>harpañ</trd>,
<trd>sikour<klr tip="ind"> (v.)</klr></trd>,
<trd>skoazellañ</trd>
</trdgrp>
<trd lng="bs">pomoći</trd>
<trd lng="ca">ajudar</trd>
<trd lng="co">aiutu</trd>
<trdgrp lng="cs">
<trd>napomáhat</trd>,
<trd>pomáhat</trd>,
<trd>pomoci</trd>,
<trd>pomáhat <klr>(někomu)</klr></trd>,
<trd>poskytnout pomoc</trd>,
<trd>vypomáhat</trd>
</trdgrp>
<trd lng="cy">helpu</trd>
<trd lng="da">hjælpe</trd>
<trdgrp lng="de">
<trd>helfen</trd>,
<trd>unterstützen</trd>
</trdgrp>
<trd lng="el">β&omikron;ηθ&omega_ton;</trd>
<trd lng="en">help</trd>
<trd lng="es">ayudar</trd>
<trd lng="et">aidata</trd>
<trd lng="eu">lagun</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>aider</trd>,
<trd>assister<klr tip="ind"> (prêter son concours)</klr></trd>,
<trd>concourir<klr tip="ind"> (prêter son concours)</klr>
</trd>,
<trd>remédier<klr tip="ind">
(apporter un remède à un problème)</klr></trd>,
<trd>seconder</trd>,
<trd>servir<klr tip="ind"> (aider, remédier)</klr></trd>
</trdgrp>
<trd lng="ga">cabhrú</trd>
<trd lng="gd">cuideachadh</trd>
<trd lng="gl">axuda</trd>
<trd lng="gu">મદદ</trd>
<trd lng="ha">taimaka</trd>
<trd lng="hi">मदद</trd>
<trd lng="hmn">pab</trd>
<trd lng="hr">pomoći</trd>
<trd lng="ht">ede</trd>
<trd lng="hu">(meg)<ind>segít</ind></trd>
<trd lng="hy">օգնություն</trd>
<trd lng="ig">aka</trd>
<trd lng="is">hjálpa</trd>
<trdgrp lng="it">
<trd>aiutare</trd>,
<trd>assistere<klr> (aiutare)</klr></trd>,
<trd>servire<klr> (essere utile)</klr></trd>,
<trd>giovare</trd>, <trd>favorire<klr> (giovare)</klr></trd>,
<trd>soccorrere</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ja">助け</trd>
<trd lng="jw">bantuan</trd>
<trd lng="ka">დაეხმაროს</trd>
<trd lng="kk">көмектесіңіздер</trd>
<trd lng="km">ជួយ</trd>
<trd lng="kn">ಸಹಾಯ</trd>
<trd lng="ko">도움</trd>
<trd lng="ku">alîkarî</trd>
<trd lng="ky">жардам</trd>
<trd lng="lat">adiuva</trd>
<trd lng="lo">ຊ່ວຍເຫຼືອ</trd>
<trd lng="lt">padėti</trd>
<trd lng="lv">palīdzēt</trd>
<trd lng="mg">vonjeo</trd>
<trd lng="mi">tauturu i te</trd>
<trd lng="mk">помогне</trd>
<trd lng="ml">സഹായം</trd>
<trd lng="mn">туслах</trd>
<trd lng="mr">मदत</trd>
<trd lng="mt">jgħinu</trd>
<trd lng="my">ကူညီကြပါ</trd>
<trd lng="ne">मदत</trd>
<trd lng="nl">helpen</trd>
<trd lng="ny">thandizeni</trd>
<trd lng="oc">ajudar</trd>
<trd lng="pa">ਦੀ ਮਦਦ</trd>
<trd lng="ps">مرسته</trd>
<trdgrp lng="pt">
<trd>ajudar</trd>,
<trd>socorrer</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_p;&c_o;&c_m;&c_o;&c_g;&c_a;&c_t;&c_mol;</trd>,
<trd>&c_p;&c_o;&c_m;&c_o;&c_ch;&c_mol;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="rw">ubufasha</trd>
<trd lng="sd">مدد</trd>
<trd lng="si">උදව්</trd>
<trdgrp lng="sk">
<trd>pomáhať</trd>,
<trd>pomôcť</trd>
</trdgrp>
<trd lng="sl">pomaga</trd>
<trd lng="sm">fesoasoani</trd>
<trd lng="so">caawin</trd>
<trd lng="sq">të ndihmojë</trd>
<trd lng="st">thusa</trd>
<trd lng="su">tulung</trd>
<trd lng="sv">hjälpa</trd>
<trd lng="sw">msaada</trd>
<trd lng="ta">உதவும்</trd>
<trd lng="te">సహాయం</trd>
<trd lng="tg">кӯмак</trd>
<trd lng="th">ช่วย</trd>
<trd lng="tl">tulungan</trd>
<trd lng="tt">Ярдәм итегез</trd>
<trd lng="uk">допомогти</trd>
<trd lng="ur">مدد</trd>
<trd lng="uz">yordam bering</trd>
<trd lng="vi">giúp</trd>
<trd lng="xh">nceda</trd>
<trd lng="yi">הילף</trd>
<trd lng="yo">egba Mi O</trd>
<trd lng="zu">usize</trd>
</drv>
<drv mrk="help.0">
<kap><tld/>!</kap>
<gra><vspec>ekkrio</vspec></gra>
<snc mrk="help.0.SON">
<dif>
<tld lit="H"/>u (min)!:
<ekz>
trafulmis lian menson dum sekundo la ideo krii
&leftquot;<tld/>!&rightquot;
<fnt><aut>C. Piron</aut>, <vrk>Ĉu ni kunvenis
vane?</vrk>, <lok>1982</lok></fnt>.
</ekz>
</dif>
<rim>
Vidu la <ref cel="halt.0.haltu">rimarkon ĉe halt!</ref>
</rim>
<trd lng="de">Hilfe!</trd>
</snc>
<trd lng="fr">au secours !</trd>
</drv>
<drv mrk="help.0o">
<kap><tld/>o</kap>
<snc mrk="help.0o.KOMUNE">
<dif>
Ago de <tld/>anto; io, kio helpas:
<ekz>
donu al mi vian <tld/>on
<fnt>
<bib>Rabistoj</bib>
<lok>Akto Dua</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
krii pro <tld/>o;
</ekz>
<ekz>
li ne kuraĝis peti <tld/>on
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>last</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.net/2008/009394.php">Mispaŝe ...</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
juna homo <klr>[…]</klr> venis Londonon, por serĉi <tld/>on ĉe unu sia parenco
<fnt>
<bib>FK</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
mi serĉos <tld/>on, mi sendos venigi kuracistojn
<fnt>
<bib>Rabistoj</bib>
<lok>Akto Kvina</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
li mirinde aranĝis al si <tld/>on, ĝis li fariĝis potenca
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>II. Kroniko 26:15</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="sukur.0ado">sukurado</ref>
</refgrp>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_d;&c_a;&c_p;&c_a;&c_m;&c_o;&c_g;&c_a;</trd>,
<trd>&c_p;&c_o;&c_m;&c_a;&c_ch;</trd>,
<trd>&c_p;&c_a;&c_d;&c_m;&c_o;&c_g;&c_a;</trd>,
<trd>&c_p;&c_a;&c_s;&c_l;&c_u;&c_g;&c_a;</trd>,
<trd>&c_u;&c_s;&c_p;&c_a;&c_m;&c_o;&c_g;&c_a;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="bg">&c_p;&c_o;&c_m;&c_o;&c_shch;</trd>
<trd lng="bo">རོགས་བྱེད་པ་</trd>
<trdgrp lng="br">
<trd>harp</trd>,
<trd>sikour<klr tip="ind"> (ak.)</klr></trd>,
<trd>skoazell</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="cs">
<trd>podpora</trd>,
<trd>pomoc</trd>,
<trd>výpomoc</trd>
</trdgrp>
<trd lng="de">Hilfe</trd>
<trd lng="el">β&omikron;&eta_ton;θε&jota;&alfa;</trd>
<trd lng="en">help</trd>
<trd lng="es">ayuda</trd>
<trd lng="fr">aide<klr tip="ind"> (action)</klr></trd>
<trdgrp lng="hu">
<trd>segítség</trd>,
<trd>segély</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="it">
<trd>aiuto</trd>,
<trd>ausilio</trd>,
<trd>supporto</trd>, <trd>beneficio</trd>,
<trd>soccorso</trd>
</trdgrp>
<trd lng="nl">hulp</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>pomoc</trd>,
<trd>wsparcie</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="pt">
<trd>ajuda</trd>,
<trd>socorro</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ru">&c_p;&c_o;&c_m;&c_o;&c_shch;&c_mol;</trd>
<trdgrp lng="sk">
<trd>podpora</trd>,
<trd>pomoc</trd>,
<trd>výpomoc</trd>
</trdgrp>
<trd lng="sv">hjälp</trd>
</drv>
<drv mrk="help.0a">
<kap><tld/>a</kap>
<snc mrk="help.0a.KOMUNE">
<dif>
<tld lit="H"/>anta, donanta <tld/>on en okazo de bezono:
<ekz>
<tld/>a mono, trupo, mano;
</ekz>
<ekz>
la lingvo <tld/>a de l' homaro devas esti por ĉiuj facila
<fnt>
<bib>VivZam</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
venos <tld/>a mono de katastrofa fonduso
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Walter Klag</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.net/2013/011076.php">Tamen ne la plej alta ...</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>a dungitaro
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Claude Piron</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.net/2003/008141.html">Francio invitas, Svislando suferas</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<snc mrk="help.0a.saniga">
<dif>
<tld lit="H"/>anta kontraŭ io:
<ekz>
tiu ĉi banejo estas vere por mia malsano la plej <tld/>a
<fnt>
<bib>DL</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
por ĉia malbono estas necesa ia <tld/>a rimedo
<fnt>
<bib>Marta</bib>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="be">&c_d;&c_a;&c_p;&c_a;&c_m;&c_o;&c_zh;&c_n;&c_y;</trd>
<trd lng="br">-<ind>skoazell</ind></trd>
<trdgrp lng="cs">
<trd>pomocný</trd>,
<trd>výpomocný</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="de">
<trd>hilfreich</trd>,
<trd>Hilfs-</trd>
</trdgrp>
<trd lng="en">helpful</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>auxiliaire<klr tip="ind"> (adj., qui aide)</klr></trd>,
<trd>favorable</trd>,
<trd>propice</trd>,
<trd>secourable</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>segéd-</trd>,
<trd>segítő</trd>,
<trd>segély-</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="it">
<trd>d'<ind>appoggio</ind></trd>,
<trd>ausiliario</trd>,
<trd>coadiuvante<klr> (agg.)</klr></trd>,
<trd>sussidiario<klr> (agg.)</klr></trd>,
<trd>utile</trd>
</trdgrp>
<trd lng="nl">hulp-</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>pomocny</trd>,
<trd>pomocniczy</trd>,
<trd>wspieraj&aogonek;cy</trd>
</trdgrp>
<trd lng="pt">auxiliar<klr tip="ind"> (adj.)</klr></trd>
<trd lng="ru">&c_v;&c_s;&c_p;&c_o;&c_m;&c_o;&c_g;&c_a;&c_t;&c_je;&c_l;&c_mol;&c_n;&c_y;&c_j;</trd>
<trd lng="sk">pomocný</trd>
<trdgrp lng="sv">
<trd>hjälpande</trd>,
<trd>hjälp-</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="help.0e">
<kap><tld/>e</kap>
<snc mrk="help.0e.KOMUNE">
<dif>
Laŭ <tld/>a maniero:
<ekz>
ĉe lia alvoko, ni kuris <tld/>e <klr>(por <tld/>i)</klr>
al li;
</ekz>
<ekz>
la vento blovas <tld/>e <klr>(favore)</klr> al la vojo
<fnt>
<bib>Hamlet</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
mi lin venkos, se mi havos <tld/>e cent ŝtonĵetistojn
<fnt>
<bib>Far1</bib>
<lok>Ĉapitro XXIII</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la buboj <klr>[…]</klr> fajfadis <tld/>e de la fingroj
<fnt>
<bib>Fab1</bib>
<lok>Fluganta kofro</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la rozokolora dio Eroso <tld/>e flugu al ni malsupren
<fnt>
<bib>Marta</bib>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trdgrp lng="de">
<trd>zu <ind>Hilfe</ind></trd>,
<trd>mit <ind>Hilfe</ind></trd>
</trdgrp>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_z; &c_d;&c_a;&c_p;&c_a;&c_m;&c_o;&c_g;&c_a;&c_ju;</trd>,
<trd>&c_p;&c_a; &c_d;&c_a;&c_p;&c_a;&c_m;&c_o;&c_g;&c_u;</trd>,
<trd>&c_u; &c_d;&c_a;&c_p;&c_a;&c_m;&c_o;&c_g;&c_u;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="en">helpfully</trd>
<trdgrp lng="hu">
<trd>segítve</trd>,
<trd>segítségként</trd>
</trdgrp>
<trd lng="nl">ter <ind>hulp</ind></trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>przy <ind>pomocy</ind></trd>,
<trd>za <ind>pomoc&aogonek;</ind></trd>,
<trd>wspomagany</trd>,
<trd>ze <ind>wspomaganiem</ind></trd>
</trdgrp>
<trd lng="pt">em <ind>ajuda</ind><klr tip="ind"> (adv.)</klr></trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_n;&c_a; <ind>&c_p;&c_o;&c_m;&c_o;&c_shch;&c_mol;</ind></trd>,
<trd>&c_v; <ind>&c_p;&c_o;&c_m;&c_o;&c_shch;&c_mol;</ind></trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="help.0anto">
<kap><tld/>anto, <var><kap><tld/>isto</kap></var></kap>
<snc mrk="help.0anto.KOMUNE">
<dif>
Tiu, kiu <tld/>as alian, sed ne anstataŭas:
<ekz>
ne estas bone, ke la homo estu sola, Mi kreos al li <tld/>anton similan al li
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Genezo 2:18</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la apotekisto estas <tld/>anto de l' kuracisto
<fnt>
<bib>DL</bib>
</fnt>;
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="sub">
<ref cel="adjunk.0o.KOMUNE">adjunkto</ref>,
<ref cel="akolit.0o.REL">akolito</ref>,
<ref cel="asesor.0o.JUR">asesoro</ref>,
<ref cel="asist.0anto.KOMUNE">asistanto</ref>,
<ref cel="diakon.0o.KRI">diakono</ref>
</refgrp>
<rim>
Anstataŭ duvortaj &leftquot;<tld/>anto-servanto&rightquot;, &leftquot;<tld/>anto-kuiristo&rightquot;, ktp:
<ekz>
mortis bonkora <tld/>ant' okulisto
<fnt>
<bib>VivZam</bib>
</fnt>;
</ekz>
&leftquot;<tld/>-&rightquot; estas foje
uzata kvazaŭprefikse simile kiel &leftquot;vic-&rightquot;:
<ekz>
sendinte en Makedonujon du el siaj <tld/>servantoj <klr>[…]</klr> li mem restis
iom da tempo
<fnt>
<bib>NT</bib>
<lok>La agoj 19:22</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>laboristo estis ŝtelinta pakaĵon da kafograjnoj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Jomo Ipfelkofer</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.net/2014/011225.php">La saĝo de Salomono kaj salamo</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</rim>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_p;&c_a;&c_m;&c_a;&c_g;&c_a;&c_t;&c_y;</trd>,
<trd>&c_p;&c_a;&c_m;&c_o;&c_ch;&c_n;&c_ib;&c_k;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="bo">རོགས་པ་</trd>
<trdgrp lng="br">
<trd>harper</trd>,
<trd>sikourer</trd>,
<trd>skoazeller</trd>
</trdgrp>
<trd lng="cs">pomocník</trd>
<trd lng="de">Helfer</trd>
<trd lng="el">β&omikron;ηθ&omikron_ton;&sigma_fina;</trd>
<trd lng="en">helper</trd>
<trd lng="es">ayudante</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>aide<klr tip="ind"> (personne)</klr></trd>,
<trd>auxiliaire</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>segítő</trd>,
<trd>segéd</trd>,
<trd>kisegítő</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="it">
<trd>aiutante</trd>,
<trd>assistente</trd>
</trdgrp>
<trd lng="nl">helper</trd>
<trd lng="pl">pomocnik</trd>
<trd lng="pt">ajudante</trd>
<trd lng="ru">&c_p;&c_o;&c_m;&c_o;&c_shch;&c_n;&c_i;&c_k;</trd>
<trd lng="sk">pomocník</trd>
<trd lng="sv">hjälpare</trd>
</drv>
<drv mrk="help.0ema">
<kap><tld/>ema</kap>
<snc mrk="help.0ema.KOMUNE">
<dif>
Volonte <tld/>anta,
<ref tip="vid" cel="komple4.0ema">komplezema</ref>:
<ekz>
justa kaj <tld/>ema li estas
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Zeĥarja 9:9</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
por problemoj malfacilaj de lerneja tasko li estis ankaŭ tre <tld/>ema konsilanto
<fnt>
<bib>VivZam</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
ili vidis nur kiamaniere li vivis: bonkore, pure, modeste, <tld/>eme, ofere,
mirinde pacience kun ĉiuj
<fnt>
<bib>VivZam</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
mian varmegan dankon al la publiko por la <tld/>emo, kiun ĝi montris al mi
<fnt>
<bib>DL</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
ekzemplo de lia <tld/>emo al homoj estas lia elpensado de tute ellaborita
skribmaŝino
<fnt>
<bib>VivZam</bib>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="br">sikourus</trd>
<trdgrp lng="cs">
<trd>nápomocný</trd>,
<trd>ochotný</trd>,
<trd>učinlivý</trd>,
<trd>úslužný</trd>
</trdgrp>
<trd lng="de">hilfsbereit</trd>
<trd lng="en">helpful</trd>
<trd lng="fr">serviable</trd>
<trd lng="hu">szolgálatkész</trd>
<trdgrp lng="it">
<trd>servizievole</trd>,
<trd>soccorrevole</trd>
</trdgrp>
<trd lng="nl">behulpzaam</trd>
<trd lng="pl">uczynny</trd>
<trd lng="pt">serviçal<klr tip="ind"> (adj.)</klr></trd>
<trd lng="ru">&c_u;&c_s;&c_l;&c_u;&c_zh;&c_l;&c_i;&c_v;&c_y;&c_j;</trd>
<trdgrp lng="sk">
<trd>láskavý</trd>,
<trd>ochotný</trd>,
<trd>úslužný</trd>
</trdgrp>
<trd lng="sv">hjälpsam</trd>
</drv>
<drv mrk="help.0ilo">
<kap><tld/>ilo</kap>
<snc mrk="help.0ilo.KOMUNE">
<dif>
Rimedo por <tld/>i:
<ekz>
suprenlevinte ĝin, oni uzis <tld/>ilojn, por subzoni la ŝipon
<fnt>
<bib>NT</bib>
<lok>La agoj 27:17</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la libro celas esti <tld/>ilo al prepariĝo por la ekzamenoj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Pavel Moĵaev Kaj Jefim Zajdman</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.net/2003/008072.html">Gvidlibro tra Esperantujo: ĉio unulibre!</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
dum preskaŭ tuta jarcento la mapo estis la ĉefa <tld/>ilo por aŭto-ŝoforoj, kiuj
veturas en nekonata regiono
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Paul Peeraerts</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.net/2004/008419.html">Birada sistemo helpas pli kaj pli da ŝoforoj</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="be">
&c_d;&c_a;&c_p;&c_a;&c_m;&c_o;&c_zh;&c_n;&c_ib;&c_k;</trd>
<trdgrp lng="cs">
<trd>nápověda</trd>,
<trd>pomůcka</trd>
</trdgrp>
<trd lng="de">Hilfsmittel</trd>
<trd lng="en">aid</trd>
<trd lng="hu">segédeszköz</trd>
<trdgrp lng="it">
<trd>coadiuvante<klr> (med.)</klr></trd>,
<trd>supporto<klr> (fig.)</klr></trd>
</trdgrp>
<trd lng="nl">hulpmiddel</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>pomoc</trd>,
<trd>pomocnik</trd>,
<trd>środek <ind>pomocniczy</ind></trd>
</trdgrp>
<trd lng="pt">recurso<klr tip="amb"> (de ajuda ou socorro)</klr></trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_p;&c_o;&c_s;&c_o;&c_b;&c_i;&c_je;</trd>,
<trd>&c_v;&c_s;&c_p;&c_o;&c_m;&c_o;&c_g;&c_a;&c_t;&c_je;&c_l;&c_mol;&c_n;&c_o;&c_je; &c_s;&c_r;&c_je;&c_d;&c_s;&c_t;&c_v;&c_o;</trd>,
<trd>&c_p;&c_o;&c_d;&c_s;&c_p;&c_o;&c_r;&c_mol;&c_je;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="sk">pomôcka</trd>
<trd lng="sv">hjälpmedel</trd>
</drv>
<drv mrk="help.antauxmal0i">
<kap>antaŭmal<tld/>i</kap>
<fnt><bib>PIV1</bib>,
<lok>artikolo &leftquot;preventi&rightquot;</lok></fnt>
<snc mrk="help.antauxmal0i.KOMUNE">
<dif>
Neebligi, ke io malbona okazu, aperu;
<ref tip="sin" cel="preven.0i">preventi</ref>:
<ekz>
anstataŭ okupiĝi ĉefe pri la konsekvencoj de akvolikoj, preferinde oni okupiĝas
pri klopodoj ilin antaŭmal<tld/>i
<fnt>
<vrk><url ref="https://www.lingq.com/en/learn-esperanto-online/courses/243802/la-ovo-de-kolumbo-por-monda-problemo-802833/">La ovo de Kolumbo por monda problemo</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
antaŭmal<tld/>i pliakriĝon de la situacio
<fnt>
<vrk><url ref="http://en.hades-presse.com/charter/7">Threats to the Peace, Breaches of the Peace, and ...</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
modera trinkado de alkoholaĵoj kaj nefumado povas antaŭmal<tld/>i demencon
<fnt>
<bib>Viki</bib>
<lok><url ref="https://eo.wikipedia.org/?curid=259128">Demenco</url></lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="for.antaux0igi">antaŭforigi</ref>,
<ref cel="gard.antaux0i">antaŭgardi</ref>,
<ref cel="halt.antaux0igi">antaŭhaltigi</ref>
</refgrp>
<trd lng="de">vermeiden</trd>
</snc>
<trd lng="br">diarbenn</trd>
<trd lng="en">prevent</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>éviter<klr tip="ind"> (la survenue de)</klr></trd>,
<trd>parer<klr tip="ind"> (éviter)</klr></trd>,
<trd>prévenir<klr tip="ind">
(empêcher la survenue)</klr></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>elhárít</trd>,
<trd>megelőz <klr tip="amb">(pl. bajt)</klr></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="it">
<trd>prevenire<klr> (evitare)</klr></trd>,
<trd>evitare<klr> (prevenire)</klr></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="pl">
<trd>zapobiegać</trd>,
<trd>powstrzymywać</trd>
</trdgrp>
<trd lng="pt">prevenir</trd>
<trd lng="ru">&c_p;&c_r;&c_je;&c_d;&c_o;&c_t;&c_v;&c_r;&c_a;&c_t;&c_i;&c_t;&c_mol;</trd>
<trd lng="sv">förhindra</trd>
</drv>
<drv mrk="help.kun0i">
<kap>kun<tld/>i</kap>
<gra><vspec>tr</vspec></gra>
<snc mrk="help.kun0i.KOMUNE">
<dif>
Kunlabori, doni <tld/>on en komuna afero:
<ekz>
kun<tld/>i ion, por io, kun iu;
</ekz>
<ekz>
kun<tld/>i al la iom-post-ioma ellaboriĝo de filozofie pura <klr>[…]</klr>
religio
<fnt>
<bib>VivZam</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
juna gisisto <klr>[…]</klr> kun<tld/>is ĉe la restaŭra laboro en la domo
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Albisturo Kvinke</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.net/2008/009326.php">Analoj de Bailenambeann</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
kun<tld/>anto por la kompilo de vortaro.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="kontri.0i">kontribui</ref>,
<ref cel="kontin2.0i">kontingenti</ref>,
<ref cel="kotiz.0i">kotizi</ref>
</refgrp>
</snc>
<trdgrp lng="de">
<trd>mithelfen</trd>,
<trd>unterstützen</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="en">
<trd>help together</trd>,
<trd>cooperate</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="fr">
<trd>concourir<klr tip="ind"> (contribuer)</klr></trd>,
<trd>contribuer</trd>,
<trd>participer</trd>
</trdgrp>
<trd lng="hu">besegít</trd>
<trdgrp lng="it">
<trd>coadiuvare</trd>,
<trd>concorrere<klr> (contribuire)</klr></trd>, <trd>cooperare</trd>
</trdgrp>
<trd lng="nl">samenwerken</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>pomagać</trd>,
<trd>wspierać</trd>,
<trd>kontrybuować</trd>,
<trd>partycypować</trd>,
<trd>kooperować</trd>
</trdgrp>
<trd lng="pt">cooperar</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_p;&c_o;&c_m;&c_o;&c_g;&c_a;&c_t;&c_mol;</trd>,
<trd>
&c_s;&c_o;&c_d;&c_je;&c_j;&c_s;&c_t;&c_v;&c_o;&c_v;&c_a;&c_t;&c_mol;
</trd>,
<trd>&c_s;&c_p;&c_o;&c_s;&c_o;&c_b;&c_s;&c_t;&c_v;&c_o;&c_v;&c_a;&c_t;&c_mol;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="sv">medhjälpa</trd>
</drv>
<drv mrk="help.kun0o">
<kap><ofc>*</ofc>kun<tld/>o</kap>
<snc mrk="help.kun0o.KOMUNE">
<dif>
Kunlaboro, <tld/>o donata en komuna afero:
<ekz>
mi rekomendas la diversajn lernolibrojn kaj vortarojn <klr>[…]</klr> eldonitaj
de niaj plej kompetentaj amikoj <klr>[…]</klr> sub mia persona kontrolo kaj
kun<tld/>o
<fnt>
<bib>F</bib>
<lok>Antaŭparolo</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
vi <klr>[…]</klr> savis mian vivon ‐ kvankam ne sen mia kun<tld/>o