/
tia.xml
412 lines (401 loc) · 13.9 KB
/
tia.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE vortaro SYSTEM "../dtd/vokoxml.dtd">
<vortaro>
<art mrk="$Id: tia.xml,v 1.101 2023/04/05 07:25:48 revo Exp $">
<kap>
<ofc>*</ofc>
<rad>tia</rad>
</kap>
<drv mrk="tia.0">
<kap><ofc>*</ofc><tld/></kap>
<snc mrk="tia.0.montra">
<dif>
Montra adjektivo esprimanta la kvaliton kaj signifanta
&leftquot;de tiu kvalito, grado, naturo, speco&rightquot;:
<ekz>
la stato de l' afero estas <tld/>
<fnt><bib>Hamlet</bib><lok>akto 2, sceno 2</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
mia plano estas <tld/>
<fnt><bib>Hamlet</bib><lok>akto 2, sceno 1</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
kion li farus en <tld/> okazo?
<fnt><bib>Far1</bib><lok>ĉapitro 17a</lok></fnt>
</ekz><ekz>
mi ne amas <tld/>jn parolojn
<fnt><bib>Paroloj</bib><lok>Parolado
antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève en la 28a de
aŭgusto 1906</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
li ĝuste <tld/>n vidon havis, kiam li en kolero sian pezan
glavon en la glacion batis
<fnt><bib>Hamlet</bib><lok>akto 1, sceno 1</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
en <tld/> aŭ alia formo
<fnt><bib>Paroloj</bib><lok>Parolado
antaŭ la Sepa Kongreso Esperantista en Antwerpen en la 21a de
aŭgusto 1911</lok>
</fnt>;
</ekz><ekz>
kio kaŭzis <tld/>n grandan ribelon?
<fnt><bib>Hamlet</bib><lok>akto 4, sceno 5</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
ne skribu al mi <tld/>jn <klr>(tiel)</klr> longajn leterojn
<fnt><bib>F</bib><lok>&FE; 18</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
ĉu ne estus al vi agrable havi <tld/>n saman
kapablon?
<fnt><bib>F</bib><lok>&FE; 17</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
ili <klr>[…]</klr> ridas en <tld/>j lokoj, kie estis nenio ridinda
<fnt>
<bib>Fab3</bib>
<lok>Bona humoro</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<snc mrk="tia.0.ekkria">
<dif>
Ekkria samsenca adj.:
<ekz>
<tld/> homo mortis!
</ekz>
</dif>
</snc>
<snc mrk="tia.0.korelativa">
<dif>
Korelativa samsenca adjektivo uzata kiel antaŭaĵo al
<ref tip="vid" cel="kia">kia</ref> aŭ
<ref tip="vid" cel="kiel">kiel</ref>
kaj montranta komparon pri kvalito:
<ekz>
ĉiu esperantisto povas havi <tld/>jn konvinkojn aŭ
fari <tld/>jn agojn, kiajn li volas
<fnt><bib>Paroloj</bib><lok>Parolado antaŭ la Tria Kongreso
Esperantista en Cambridge en la 12a de aŭgusto 1907</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
mi prenos la robon <tld/>n, kia ĝi estas;
</ekz><ekz>
kia patro <tld/> filo;
</ekz><ekz>
kia ago, <tld/> pago
<fnt><bib>PrV</bib></fnt>;
</ekz><ekz>
kia naskiĝis, <tld/> grandiĝis
<fnt><bib>PrV</bib></fnt>;
</ekz><ekz>
kun kiu vi kuniĝas, <tld/> vi fariĝas
<fnt><bib>PrV</bib></fnt>;
</ekz><ekz>
<tld/>j, kiel mi ne atakas are unu homon
<fnt><bib>Far2</bib><lok>ĉapitro 11a</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
la uzado de la artikolo estas <tld/> sama kiel en la aliaj lingvoj
<fnt><bib>FK</bib>, <lok>6, artikoloj pri esperanto,
plena gramatiko de esperanto, regulo 1a</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
li ne estas <tld/> persono, kiu permesus al si tion;
</ekz><ekz>
spegulon <tld/>n, kie vi ekvidos
<fnt><bib>Hamlet</bib><lok>akto 3, sceno 4</lok></fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<snc mrk="tia.0.refAdj">
<dif>
Montra adjektiva pronomo referencanta antaŭan adjektivon:
<ekz>
por ke lingvo estu tutmonda, ne sufiĉas nomi ĝin <tld/>
<fnt>
<aut>&Z; tr. Ŝirjaev</aut>: <bib>EdE</bib>.
<lok>La moto de la &leftquot;Unua Libro de Esperanto&rightquot; tradukita en la
tiutitola artikolo</lok>
</fnt>;
</ekz><ekz>
la tuta familio sentis sin feliĉa, kaj <tld/> ĝi efektive
estis
<fnt><bib>Fab2</bib><lok>Feliĉa familio</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
mi volas aĉeti freŝajn fruktojn, sed vi ne havas <tld/>jn
<klr>(t.e. freŝajn)</klr>
<fnt><bib>PAG</bib>, <lok>¶53.C.1</lok></fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<snc mrk="tia.0.refSubs">
<dif>
Montra adjektiva pronomo referencanta antaŭan substantivon kun
nedifina determino:
<ekz>
la sinjoro estas nobelo kaj vi ne estas <tld/>
<fnt>
<aut>Moliero, tr. &Z;</aut>:
<vrk>Georgo Dandin</vrk>, <lok>1:8</lok>.
</fnt>;
</ekz><ekz>
al la sufiksoj estas donita la signifo de memstaraj vortoj kaj
kiel <tld/>j ili estas lokitaj en la vortaro
<fnt><bib>FK</bib>, <lok>6, artikoloj pri esperanto,
el la unua libro de la lingvo esperanto, 1</lok>
</fnt>;
</ekz><ekz>
vane vi serĉas pinglon, en la tuta domo ne troviĝas <tld/>
<fnt><bib>PAG</bib>, <lok>¶53.C.2</lok></fnt>.
</ekz>
</dif>
<rim>
Kp la malsamajn determinojn (nedifinan kaj difinan) de la
tabelvorta apero de la nomo en la frazoj:
<ekz>
vi opinias min profesoro, sed mi ne estas <tld/>
<klr> (nenia ajn, nedifina determino) —</klr>
</ekz><ekz>
vi opinias min la profesoro, sed mi ne estas
<ref tip="vid" cel="tiu.0.neripeta">tiu<sncref/></ref>
<klr> (mi ne estas <em>li</em>, mi ne estas tiu konkreta
profesoro).</klr>
</ekz>
</rim>
<trd lng="ru">&c_t;&c_a;&c_k;&c_o;&c_v;&c_o;&c_j;</trd>
</snc>
<trd lng="af">sodanige</trd>
<trd lng="am">እንደዚህ</trd>
<trd lng="ar">&a_m;&a_th;&a_l;</trd>
<trd lng="az">belə</trd>
<trd lng="be">&c_t;&c_a;&c_k;&c_ib;</trd>
<trd lng="bn">এমন</trd>
<trd lng="bs">kao što</trd>
<trdgrp lng="ca">
<trd>així</trd>,
<trd>d'eixa (d'aquella, de tal) mena</trd>
</trdgrp>
<trd lng="co">tali</trd>
<trd lng="cs">takový</trd>
<trd lng="cy">fath</trd>
<trd lng="da">sådan</trd>
<trdgrp lng="de">
<trd>so</trd>,
<trd>solcherart</trd>,
<trd>so beschaffen</trd>
</trdgrp>
<trd lng="et">selline</trd>
<trd lng="eu">hala nola,</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>tel</trd>,
<trd>autant<klr> (quantité)</klr></trd>,
<trd>si<klr> (comparaison)</klr></trd>
</trdgrp>
<trd lng="fy">sok</trd>
<trd lng="ga">den sórt sin a</trd>
<trd lng="gd">leithid</trd>
<trd lng="gl">tales</trd>
<trd lng="gu">જેમ કે</trd>
<trd lng="ha">irin</trd>
<trd lng="hi">ऐसा</trd>
<trd lng="hmn">xws</trd>
<trd lng="hr">kao što</trd>
<trd lng="ht">sa yo</trd>
<trdgrp lng="hu">
<trd>ilyen</trd>,
<trd>olyan</trd>
</trdgrp>
<trd lng="hy">այդպիսի</trd>
<trd lng="id">se<ind>macam</ind> itu</trd>
<trd lng="ig">dị</trd>
<trd lng="is">svo</trd>
<trd lng="ja">そのような</trd>
<trd lng="jv">kayata</trd>
<trd lng="ka">ასეთი</trd>
<trd lng="kk">&c_s;&c_o;&c_n;&c_d;&c_a;&c_j;</trd>
<trd lng="km">ដូច</trd>
<trd lng="kn">ಇಂತಹ</trd>
<trd lng="ko">이러한</trd>
<trd lng="ku">yên wisa</trd>
<trd lng="ky">&c_u;&c_sh;&c_u;&c_n;&c_d;&c_a;&c_j;</trd>
<trd lng="lat">talis</trd>
<trd lng="lo">ເຊັ່ນ:</trd>
<trd lng="lt">toks</trd>
<trd lng="lv">piemᗣram</trd>
<trd lng="mg">toy izany</trd>
<trd lng="mi">i taua</trd>
<trd lng="mk">&c_k;&c_a;&c_k;&c_o;</trd>
<trd lng="ml">അത്തരം</trd>
<trd lng="mn">&c_z;&c_e;&c_r;&c_e;&c_g;</trd>
<trd lng="mr">अशा</trd>
<trd lng="ms">seperti</trd>
<trd lng="mt">bħal</trd>
<trd lng="my">ထိုကဲ့သို့သော</trd>
<trd lng="ne">यस्तो</trd>
<trdgrp lng="nl">
<trd>zodanig</trd>,
<trd>zulk</trd>,
<trd>zo'n</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ny">oterowo</trd>
<trd lng="pa">ਅਜਿਹੇ</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>taki<klr> {l.poj. r.m.}</klr></trd>,
<trd>taka<klr> {l.poj. r.ż.}</klr></trd>,
<trd>tacy<klr> {l.mn. r.m.}</klr></trd>,
<trd>takie<klr> {l.mn. r.ż.}</klr></trd>,
<trd>takowy<klr> (przest.) {l.poj. r.m.}</klr></trd>,
<trd>takowa<klr> (przest.) {l.poj. r.ż.}</klr></trd>,
<trd>takowi<klr> (przest.) {l.mn. r.m.}</klr></trd>,
<trd>takowe<klr> (przest.) {l.mn. r.ż.}</klr></trd>
</trdgrp>
<trd lng="ps">ډ&a_w;&a_l;</trd>
<trd lng="ro">de acolo <klr>(directia, locul)</klr></trd>
<trd lng="ru">&c_t;&c_a;&c_k;&c_o;&c_j;</trd>
<trd lng="rw">nkibyo</trd>
<trd lng="sd">&a_A;&a_h;ڙ&a_y;</trd>
<trd lng="si">එවැනි</trd>
<trd lng="sk">takýto</trd>
<trd lng="sl">kot</trd>
<trd lng="sm">e pei</trd>
<trd lng="sn">vakadaro</trd>
<trd lng="so">noocaas ah</trd>
<trd lng="sq">i tillë</trd>
<trd lng="st">joalo</trd>
<trd lng="su">siga</trd>
<trd lng="sw">kama</trd>
<trd lng="ta">போன்ற</trd>
<trd lng="te">ఇటువంటి</trd>
<trd lng="tg">&c_m;&c_o;&c_n;&c_a;&c_n;&c_d;&c_i;</trd>
<trdgrp lng="th">
<trd>เช่นนั้น</trd>,
<trd>แบบนั้น</trd>,
<trd>อย่างนั้น</trd>
</trdgrp>
<trd lng="tl">tulad</trd>
<trd lng="tt">&c_M;&c_o;&c_n;&c_d;&c_y;&c_j;</trd>
<trd lng="uk">&c_t;&c_a;&c_k;&c_i;&c_h;</trd>
<trd lng="ur">&a_A;&a_s; &a_T;&a_r;&a_H;</trd>
<trd lng="uz">bunday</trd>
<trd lng="vi">như vậy</trd>
<trd lng="xh">ezifana</trd>
<trd lng="yi">&alef;ַ&zayin;&alef;ַ</trd>
<trd lng="yo">iru</trd>
<trd lng="zu">enjalo</trd>
</drv>
<drv mrk="tia.0ajxo">
<kap><tld/>aĵo, <var><kap>tiaĵo</kap></var></kap>
<snc mrk="tia.0ajxo.io">
<dif>
Io <tld/>:
<ekz>
kial vi volas fari <tld/>aĵon?
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Den Drown</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2003/008171.html">Elektoj</url></vrk>
<lok>2003</lok>
</fnt>;
</ekz><ekz>
kontraŭ <esc>tiaĵoj</esc> la poetoj protestas kaj plendas
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Garvan Makaj</aut>
<vrk><url ref="&Monato;/2008/009404.php">Inspira antologio</url></vrk>
<lok>2008</lok>
</fnt>;
</ekz><ekz>
oni ofte mem rimarkas <esc>tiaĵon</esc> nur kiam aliaj homoj
ĝin rimarkigas
<fnt>
<aut>Mary Webb, trad. Grace Kirkwood</aut>
<vrk>Veneno kara</vrk>
<lok>libro 1a, ĉapitro 7a</lok>
</fnt>
</ekz>;
<ekz>
kiam ŝi diras <esc>tiaĵojn</esc>, mi estas certa ke ŝia cerbo iel
difektiĝis kaj misfunkcias
<fnt>
<aut>L. Frank Baum, trad. Donald Broadribb</aut>
<vrk>La Miksĉifona Knabino de Oz</vrk>
<lok>ĉapitro 20a</lok>
</fnt>
</ekz>.
</dif>
<rim>
En la Fundamento <em><tld/></em> aperas kiel regule formita,
neradika tabelvorto. La neregula &leftquot;derivaĵo&rightquot; <em>tiaĵo</em> estas
tamen uzata de pluraj aŭtoroj. Vidu la rimarkon ĉe
<ref cel="neni.0igi.senefikigi">neniigi</ref>.
</rim>
</snc>
<trd lng="be">&c_n;&c_je;&c_sh;&c_t;&c_a; &c_t;&c_a;&c_k;&c_o;&c_je;</trd>
<trd lng="ca">cosa tal</trd>
<trdgrp lng="de">
<trd>sowas</trd>,
<trd>so etwas</trd>,
<trd>ein solches</trd>,
<trd>ein so beschaffenes</trd>,
<trd>derartiges</trd>
</trdgrp>
<trd lng="fr">telle chose</trd>
<trdgrp lng="nl">
<trd>zoiets</trd>,
<trd>iets dergelijks</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>ilyen dolog</trd>,
<trd>hasonló dolog</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="pl">
<trd>coś <ind>takiego</ind><klr> (podobnego)</klr></trd>,
<trd>cosik</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_ch;&c_t;&c_o;-&c_t;&c_o; &c_t;&c_a;&c_k;&c_o;&c_je;</trd>,
<trd>&c_ch;&c_t;&c_o;-&c_t;&c_o; &c_v; &c_e;&c_t;&c_o;&c_m; &c_r;&c_o;&c_d;&c_je;</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="uk">
<trd>&c_t;&c_a;к&c_je;</trd>,
<trd>&c_c;&c_je; (&c_u; &c_z;н&c_a;&c_ch;. &c_ib;м.)</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="tia.sam0">
<kap>sam<tld/>
<fnt><aut>B. Kondratjev</aut>,
<vrk>Granda vortaro Esperanto-rusa</vrk></fnt>
</kap>
<snc>
<dif>
Tute, ĉiurilate simila:
<ekz>
Cetere, sam<tld/> estis ankaŭ mia patro mem: maldika,
altstatura, severmiena grandsinjoro
<fnt>
<aut>Valdemar Vinař</aut>:
<vrk>La skandalo pro Jozefo</vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="be">&c_t;&c_a;&c_k;&c_ib; &c_s;&c_a;&c_m;&c_y;</trd>
<trd lng="en">even</trd>
<trd lng="pl">taki sam</trd>
<trd lng="ru">&c_t;&c_a;&c_k;&c_o;&c_j; &c_zh;&c_je;</trd>
</drv>
</art>
<!--
$Log$
versio 1.101 2023/04/05 07:25:48
Dmitri Gabinski: + trd be
versio 1.100 2022/05/05 17:08:11
aktualigo lingvokodoj kaj URL-unuoj
versio 1.98 2021/12/12 03:41:13
Warut Bunprasert: red th
versio 1.97 2021/07/30 04:39:59
Sergio Pokrovskij: +sam~
versio 1.21 2020/12/05 10:10:35
Sergio Pokrovskij: PAG-bib, klr-rim
versio 1.20 2020/12/04 07:10:31
Sergio Pokrovskij: +~.ref{Adj,Subs}
Revision 1.19 2020/02/09 21:10:20 revo
Wolfram Diestel: fnt-oj, ekz-oj, +tiaajxo
Revision 1.18 2018/12/28 11:10:14 revo
-->
</vortaro>