-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cxeval.xml
981 lines (959 loc) · 30.7 KB
/
cxeval.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE vortaro SYSTEM "../dtd/vokoxml.dtd">
<vortaro>
<art mrk="$Id: cxeval.xml,v 1.133 2021/06/20 08:33:38 revo Exp $">
<kap>
<ofc>*</ofc>
<rad>ĉeval</rad>/o <fnt><bib>FK</bib></fnt>
</kap>
<drv mrk="cxeval.0o">
<kap><ofc>*</ofc><tld/>o</kap>
<snc mrk="cxeval.0o.genro">
<uzo tip="fak">ZOO</uzo>
<dif>
Iu el grandaj <ref tip="lst" cel="huf.nepar0ulo" lst="voko:neparhufuloj">neparhufuloj</ref>
kun larĝaj hufoj, longa hararo sur la kresto de la kolo kaj harvosto,
kaj kiuj estas uzataj ekde la antikva epoko kiel rajd- kaj tir-bestoj:
<ekz>
la veturigisto haltigas la <tld/>ojn, kaj la sinjorino rapide elrampas el la
kaleŝo
<fnt>
<bib>FK</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
lia forta <tld/>o flugas kun rapideco de sago
<fnt>
<bib>FK</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
frapis la hufoj de <tld/>oj
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Juĝistoj 5:22</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<ref cel="galop.0i.RAJ">galop</ref>antaj <tld/>oj
<fnt>
<bib>Rabistoj</bib>
<lok>Akto Kvina</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
berberaj <tld/>oj
<fnt>
<bib>Hamlet</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<ref tip="sub" cel="cxeval.kur0o">kur<tld/>o</ref>j
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>I. Reĝoj 4:28</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
ĉar<tld/>oj
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>II. Samuel 8:4</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
ŝarĝo<tld/>o
<fnt>
<bib>Fab1</bib>
<lok>Ligo de amikeco</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
ĉiuj <tld/>oj kaj ĉaroj de Faraono kaj liaj
rajdantoj kaj lia militistaro atingis ilin
<fnt><bib>MT</bib>, <lok>&Eli; 14:9</lok></fnt>.
</ekz>
<ekz>
kiam vi iros milite kontraŭ vian malamikon kaj vi vidos <tld/>ojn kaj ĉarojn kaj
pli multe da homoj ol ĉe vi, ne timu ilin
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Readmono 20:1</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la moŝto sinjoro ekpikas sian <tld/>on per sprono kaj agrable galopas
<fnt>
<bib>Rabistoj</bib>
<lok>Akto Unua</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<ref cel="rajd.0i">rajdi</ref> sur <tld/>o oni ne lernas sen falo
<fnt>
<bib>PrV</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
selante <tld/>on, oni ĝin karesas
<fnt>
<bib>PrV</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
al <tld/>o donacita oni buŝon ne esploras
<fnt>
<bib>PrV</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
danĝera estas bovo antaŭe, <tld/>o malantaŭe, kaj malsaĝulo de ĉiuj flankoj
<fnt>
<bib>PrV</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<ref cel="azen.0o.ZOO">azeno</ref>j, <ref cel="zebr.0o">zebro</ref>j
kaj <tld/>oj estas en la sama genro.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="sub">
<ref cel="pone.0o">poneo</ref>,
<ref cel="hiparion.0o">hipariono</ref>,
<ref cel="kiang.0o">kiango</ref>
</refgrp>
<trd lng="bg">&c_k;&c_o;&c_n;</trd>
<trd lng="bo">རྟ་</trd>
<trd lng="cs">kůň</trd>
<trdgrp lng="de">
<trd>Pferd</trd>,
<trd>Gaul<klr> [mezokcidentgermane]</klr></trd>,
<trd>Ross<klr> [sudgermane]</klr></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="el">
<trd>&alfa_ton;λ&omikron;γ&omikron;</trd>,
<trd>&jota_ton;ππ&omikron;&sigma_fina;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="en">horse</trd>
<trd lng="he">&samekh;&vav;&samekh;</trd>
<trd lng="hu">ló</trd>
<trd lng="ku">hesp</trd>
<trd lng="os">&c_b;æ&c_h;</trd>
<trd lng="pl">koń</trd>
<trd lng="ro">cal</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_k;&c_o;&c_n;&c_mol;</trd>,
<trd>&c_l;&c_o;&c_sh;&c_a;&c_d;&c_mol;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="tr">at</trd>
<trd lng="vo">jevod</trd>
</snc>
<snc mrk="cxeval.0o.sxaka">
<uzo tip="fak">SPO</uzo>
<fnt><bib>LR</bib><lok>2. Vortuzo</lok></fnt>
<dif>
<ref tip="super" cel="sxak.0peco">Ŝakpeco</ref>,
kutime figurata per <tld/>a kapo:
<ekz>
la kuriero marŝis <klr>[…]</klr>, sed la blanka <tld/>o kaj la nigra <tld/>o
staris
<fnt>
<vrk><url ref="https://esperanto-usa.org/bulteno/arhxivo/2011/06/07-facila/">La blanka
ĉevalo</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<ref tip="sin" cel="kavali.0o.SPO">kavaliro<sncref/></ref>
<trd lng="de">Springer</trd>
<trd lng="en">knight</trd>
<trd lng="he"><ind>&pe;&resh;&shin;</ind><klr tip="amb">
(&shin;&het;&mem;&tet;)</klr></trd>
<trdgrp lng="hu">
<trd>ló</trd>,
<trd>huszár</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ru">&c_k;&c_o;&c_n;&c_mol;</trd>
</snc>
<trd lng="af">perd</trd>
<trd lng="am">ፈረስ</trd>
<trd lng="ar">الحصان</trd>
<trd lng="az">at</trd>
<trd lng="be">&c_k;&c_o;&c_n;&c_mol;</trd>
<trd lng="bn">ঘোড়া</trd>
<trd lng="bs">konja</trd>
<trd lng="ca">cavall</trd>
<trd lng="co">cavallo,</trd>
<trd lng="da">hest</trd>
<trd lng="es">caballo</trd>
<trd lng="et">hobune</trd>
<trd lng="eu">zaldi</trd>
<trd lng="fr">cheval</trd>
<trd lng="fy">hynder</trd>
<trd lng="gd">each</trd>
<trd lng="gl">cabalo</trd>
<trd lng="gu">ઘોડો</trd>
<trd lng="ha">doki</trd>
<trd lng="hi">घोड़ा</trd>
<trd lng="hr">konj</trd>
<trd lng="hy">ձի</trd>
<trd lng="is">hestur</trd>
<trd lng="ja">馬</trd>
<trd lng="jw">jaran</trd>
<trd lng="ka">ცხენი</trd>
<trd lng="kk">жылқы</trd>
<trd lng="km">សេះ</trd>
<trd lng="kn">ಕುದುರೆ</trd>
<trd lng="ko">말</trd>
<trd lng="ky">ат</trd>
<trd lng="lo">ມ້າ</trd>
<trd lng="mi">hoiho</trd>
<trd lng="ml">കുതിര</trd>
<trd lng="mn">морь</trd>
<trd lng="mr">घोडा</trd>
<trd lng="my">မြင်း</trd>
<trd lng="ne">घोडा</trd>
<trd lng="nl">paard</trd>
<trd lng="de">Pferd</trd>
<trd lng="id">kuda</trd>
<trd lng="io">kavalo</trd>
<trd lng="it">cavallo</trd>
<trd lng="ny">kavalo</trd>
<trd lng="pa">ਘੋੜਾ</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>koń</trd>,
<trd>skoczek</trd>
</trdgrp>
<trd lng="oc">caval</trd>
<trd lng="ps">آس</trd>
<trd lng="pt">cavalo</trd>
<trd lng="rw">ifarashi</trd>
<trd lng="sd">گهوڙي</trd>
<trd lng="si">අශ්වයා</trd>
<trd lng="sk">kôň</trd>
<trd lng="sl">konj</trd>
<trd lng="sm">solofanua</trd>
<trd lng="sq">kalë</trd>
<trd lng="st">pere</trd>
<trd lng="ta">குதிரை</trd>
<trd lng="te">గుర్రం</trd>
<trd lng="th">ม้า</trd>
<trd lng="tl">kabayo</trd>
<trd lng="tr">at</trd>
<trd lng="ur">گھوڑا</trd>
<trd lng="vi">ngựa</trd>
<trd lng="yi">פערד</trd>
<trdgrp lng="zh">
<trd>马</trd>,
<trd><klr>tr. </klr>馬 [<ind>mǎ</ind>]</trd>
</trdgrp>
<trd lng="zu">ihhashi</trd>
</drv>
<drv mrk="cxeval.0a">
<kap><tld/>a</kap>
<snc mrk="cxeval.0a.rilata">
<dif>
Rilata al <tld/>o:
<ekz>
<tld/>aj hufoj
<fnt><bib>Marta</bib></fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>a sango
<fnt>
<bib>Fab4</bib>
<lok>Filino de la marĉa reĝo</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
post momento eksonis <tld/>a galopo
<fnt>
<bib>Far2</bib>
<lok>Ĉapitro XIX</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>aj blekoj
<fnt>
<bib>Far2</bib>
<lok>Ĉapitro XVIII</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
du<tld/>a ĉaro
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Jesaja 21:9</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
trio <tld/>a ekkuris
<fnt>
<bib>FK</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
kvar<tld/>a kaleŝo
<fnt>
<bib>Fab3</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
li metis sub la kapon <tld/>an kranion por baldaŭ vekiĝi pro la malmoleco de la
kuseno
<fnt>
<bib>ElektFab</bib>
<lok>Sesope oni trairas la tutan mondon</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
pli tiras virina haro, ol <tld/>a paro
<fnt><bib>PrV</bib></fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="fr">chevalin</trd>
<trd lng="he">סוּסי</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_k;&c_o;&c_n;&c_s;&c_k;&c_i;&c_j;</trd>,
<trd>&c_l;&c_o;&c_sh;&c_a;&c_d;&c_i;&c_n;&c_y;&c_j;</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="cxeval.0eto">
<kap><tld/>eto</kap>
<snc mrk="cxeval.0eto.etacxevalo">
<dif>
Malgranda <tld/>o:
<ekz>
oni ne memoros lin, lia sorto estos kiel la sorto de amata <tld/>eto:
&leftquot;enterigita kaj tuj forgesita&rightquot;
<fnt>
<bib>Hamlet</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la <tld/>eto <klr>[…]</klr> alportis ok funtojn kaj du ŝilingojn
<fnt>
<bib>BdV</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
mi forkuris, por venigi al vi la <tld/>eton
<fnt>
<bib>Rabistoj</bib>
<lok>Akto Kvara</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="de">Pferdchen</trd>
<trd lng="en">pony</trd>
<trd lng="fr">poney</trd>
<trd lng="hu">lovacska</trd>
<trd lng="io">kavaleto</trd>
<trd lng="it">cavallino</trd>
<trd lng="nl">paardje</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>konik</trd>,
<trd>kucyk</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_l;&c_o;&c_sh;&c_a;&c_d;&c_k;&c_a;</trd>,
<trd>&c_k;&c_o;&c_n;&c_jo;&c_k;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="vo">jevodil</trd>
</snc>
<snc mrk="cxeval.0eto.FIG">
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
<dif>
<ref tip="super" cel="tem.0o">Temo</ref>, pri kiu koncernulo
ĉiam volonte <ref cel="parol.0i.diri">parolas</ref>,
kiu ĉiam lin <ref cel="intere.0i.per_scivolo">interesas</ref>:
<ekz>
tio estas lia amata <tld/>eto<fnt><bib>PrV</bib></fnt>;
</ekz><ekz>
li tuj ekrajdis sian amatan <tld/>eton pri la supersigna
reformo;
</ekz><ekz>
la facileco de <nac>Volapük</nac> estas la plej amata <tld/>eto,
sur kiu ili elveturas al ĉiu okazo
<fnt><aut>&Z;</aut>,
<lok>citite laŭ PIV, p.158</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<ref tip="sin" cel="am.0atajxo">amataĵo</ref>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="sxat.0okupo">ŝatokupo</ref>,
<ref cel="hobi.0o">hobio</ref>
</refgrp>
<trdgrp lng="de">
<trd>Steckenpferd</trd>,
<trd>Lieblingsbeschäftigung</trd>,
<trd>Hobby</trd>
</trdgrp>
<trd lng="en">hobbyhorse</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>dada</trd>,
<trd>marotte</trd>
</trdgrp>
<trd lng="he">&shin;&yod;ℷ&yod;&vav;&fnun;</trd>
<trd lng="hu">vesszőparipa</trd>
<trd lng="it"><ind>cavallo</ind> di battaglia<klr>
(fig.)</klr></trd>
<trdgrp lng="nl">
<trd>stokpaardje</trd>, <trd>hobby</trd>
</trdgrp>
<trd lng="pl">konik</trd>
<trd lng="ru">&c_k;&c_o;&c_n;&c_jo;&c_k;</trd>
<trd lng="sk">koníček</trd>
</snc>
</drv>
<drv mrk="cxeval.CX0eto">
<kap><tld lit="Ĉ"/>eto
<fnt>
<aut>D. Galadí-Enríquez, A. Wandel</aut>
<vrk>La kosmo kaj ni</vrk>
<lok>2005</lok>
</fnt>
</kap>
<mlg>Equ</mlg>
<snc mrk="cxeval.CX0eto.AST">
<uzo tip="fak">AST</uzo>
<dif>
Nord-hemisfera <ref tip="lst" cel="stel.0figuro" lst="voko:stelfiguroj">stelfiguro</ref>
(<trd lng="la">Equuleus</trd>):
<ekz>
NGC 7040 <klr>[…]</klr> estas galaksio en konstelacio <tld lit="Ĉ"/>eto
<fnt>
<bib>Viki</bib>
<lok><url ref="https://eo.wikipedia.org/?curid=120393">NGC 7040</url></lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="de">Füllen <klr>(Sternbild)</klr></trd>
<trd lng="en">Equuleus</trd>
<trd lng="fr">Petit Cheval<klr tip="ind"> (constellation)</klr></trd>
<trd lng="he">פוני</trd>
</drv>
<drv mrk="cxeval.0ajxo">
<kap><tld/>aĵo</kap>
<snc mrk="cxeval.0ajxo.KUI">
<uzo tip="fak">KUI</uzo>
<dif>
Viando de <tld/>o:
<ekz>
la ĉefurbanoj suferas pro manko de nutraĵo kaj estas devigataj manĝi <tld/>aĵon
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Laimius Stražnickas</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.be/2007/009195.php">Litovio, ĉu Mitovio?</url></vrk>
<lok>2007</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<klr>[dum]</klr> la tiel nomata <tld/>aĵo-skandalo <klr>[…]</klr> montriĝis, ke
ekzemple bovo-produktaĵoj enhavas fojfoje ĉevalviandon
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Walter Klag</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.be/2013/010998.php">Kolbaso-fatraso</url></vrk>
<lok>2013</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>aĵo estas nacia manĝaĵo kaj bongustaĵo en multaj landoj de Sud-Ameriko
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Julius Hauser</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.be/2013/011048.php">Ĉevalpaniko</url></vrk>
<lok>2013</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="de">Pferdefleisch</trd>
<trd lng="en">horsemeat</trd>
<trd lng="es">carne de <ind>caballo</ind></trd>
<trd lng="fr">viande de <ind>cheval</ind></trd>
<trd lng="it">carne di <ind>cavallo</ind></trd>
<trd lng="nl">paardenvlees</trd>
<trd lng="pl">konina</trd>
<trd lng="ru">&c_k;&c_o;&c_n;&c_i;&c_n;&c_a;</trd>
<trd lng="vo">jevodamit</trd>
</drv>
<drv mrk="cxeval.0ejo">
<kap><tld/>ejo</kap>
<snc mrk="cxeval.0ejo.AGR">
<uzo tip="fak">AGR</uzo>
<dif>
Konstruaĵo en kiu oni tenas <tld/>ojn:
<ekz>
konduku la <tld/>on en la <tld/>ejon
<fnt>
<bib>BdV</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
kovru al ni la tablon prefere en la <tld/>ejo
<fnt>
<bib>Fab1</bib>
<lok>Galoŝoj de feliĉo</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
vi devus du jarojn balai ĉe mi la <tld/>ejon
<fnt>
<bib>Far1</bib>
<lok>Ĉapitro XXV</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
en la <tld/>ejo blekis la nigraj <tld/>oj, kiuj meritis
admiradon, kaj oni ilin admiris
<fnt>
<bib>Fab4</bib>,
<lok>La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj
filinoj</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trdgrp lng="de">
<trd>Pferdestall</trd>,
<trd>Koppel</trd>
</trdgrp>
<trd lng="en">stables</trd>
<trd lng="es">caballeriza</trd>
<trd lng="fr">écurie</trd>
<trd lng="id">istal</trd>
<trd lng="it">scuderia</trd>
<trd lng="pl">stajnia</trd>
<trd lng="pt">estábulo</trd>
<trd lng="ro">grajd</trd>
<trd lng="ru">&c_k;&c_o;&c_n;&c_ju;&c_sh;&c_n;&c_ja;</trd>
</drv>
<drv mrk="cxeval.0ido">
<kap><ofc>*</ofc><tld/>ido</kap>
<snc mrk="cxeval.0ido.ZOO">
<dif>
Ido de <tld/>o:
<ekz>
<tld/>ido estas nematura <tld/>o
<fnt><bib>F</bib> <lok>&FE; 36.</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
la patrino <klr>[…]</klr> kaptis la kurantan knabon, kiel <tld/>idon
<fnt>
<bib>Far2</bib>
<lok>Ĉapitro XXIII</lok>
</fnt>;
</ekz><ekz>
sur ĉevalkampoj en baritaj lokoj apud vilaĝoj kuradis
<tld/>idoj kaj paŝtis sin belaj ĉevalinoj
<fnt>
<aut>A. Jirásek, trad. J. Vondroušek</aut>
<vrk>Malnovaj Mitoj Ĉeĥaj</vrk>
<lok>2001</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_zh;&c_a;&c_r;&c_a;&c_b;&c_ja;</trd>,
<trd>&c_zh;&c_a;&c_r;&c_a;&c_b;&c_jo;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="de">Fohlen</trd>
<trdgrp lng="en">
<trd>foal</trd>,
<trd>colt</trd>,
<trd>filly</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="es">
<trd>potro</trd>,
<trd>potranco</trd>
</trdgrp>
<trd lng="fr">poulain</trd>
<trd lng="he">סייח</trd>
<trd lng="it">puledro</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>źrebi&eogonek;</trd>,
<trd>źrebak</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ru">&c_zh;&c_je;&c_r;&c_je;&c_b;&c_jo;&c_n;&c_o;&c_k;</trd>
</drv>
<drv mrk="cxeval.0ino">
<kap><tld/>ino</kap>
<snc mrk="cxeval.0ino.ZOO">
<dif>
Inseksa <tld/>o:
<ekz>
al la <tld/>ino en la ĉaroj de Faraono /
mi komparas vin, ho mia amatino
<fnt><bib>MT</bib> <lok>&Alt; 1:9</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>oviro, kiu sate sin paŝtinte, enkuras sur la herbejon inter la <tld/>inojn
<fnt>
<bib>Far2</bib>
<lok>Ĉapitro XXI</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<klr>[ĉu]</klr> kun tio ĉi via <tld/>ino iras jam al la stalo
<fnt>
<bib>Rabistoj</bib>
<lok>Akto Unua</lok>
</fnt>?
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="be">&c_k;&c_a;&c_b;&c_y;&c_l;&c_a;</trd>
<trd lng="bo">རྒོད་མ་</trd>
<trd lng="de">Stute</trd>
<trd lng="en">mare</trd>
<trd lng="es">yegua</trd>
<trd lng="fr">jument</trd>
<trd lng="he">סוּסָה</trd>
<trd lng="io">kavalino</trd>
<trd lng="it">giumenta</trd>
<trd lng="pl">klacz</trd>
<trd lng="pt">égua</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_k;&c_o;&c_b;&c_y;&c_l;&c_a;</trd>,
<trd>&c_k;&c_o;&c_b;&c_y;&c_l;&c_i;&c_c;&c_a;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="vo">jijevod</trd>
</drv>
<drv mrk="cxeval.de0igxi">
<kap>de<tld/>iĝi</kap>
<snc mrk="cxeval.de0igxi.RAJ">
<dif>
Lasi la rajdadon de <tld/>o:
<ekz>
de<tld/>iĝu, amiko, kaj senbridigu la bestojn
<fnt><bib>DonKihxoto</bib>, <lok>parto 2a, ĉapitro
12a, p. 457a</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
kiam ili de<tld/>iĝis ŝia patro gvidis ŝin al la ĉambreto
<fnt>
<aut>Madame de Villeneuve, trad. Donald J. Harlow</aut>
<vrk><url ref="http://literaturo.org/HARLOW-Don/Esperanto/Literaturo/Noveloj/blua/bela_kaj_la_besto.html">La
belulino kaj la besto</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_s;&c_mol;&c_p;&c_je;&c_sh;&c_y;&c_c;&c_c;&c_a;</trd>,
<trd>&c_z;&c_mol;&c_l;&c_je;&c_z;&c_mol;&c_c;&c_ib; &c_z; &c_k;&c_a;&c_n;&c_ja;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="de">absitzen<klr tip="amb"> (Pferd)</klr></trd>
<trd lng="fr">descendre de cheval</trd>
<trd lng="he">לרדת מסוס</trd>
<trd lng="hu">leszáll a <ind>lóról</ind></trd>
<trd lng="it"><ind>smontare</ind> da cavallo</trd>
<trd lng="pl">zsiadać<klr> z konie</klr></trd>
<trd lng="ru">&c_s;&c_p;&c_je;&c_sh;&c_i;&c_t;&c_mol;&c_s;&c_ja;</trd>
</drv>
<drv mrk="cxeval.kur0o">
<kap>kur<tld/>o</kap>
<snc mrk="cxeval.kur0o.RAJ">
<dif>
<ref tip="super" cel="cxeval.0o.genro">Ĉevalo</ref>
el malpeza, rapida raso, uzata por kurado:
<ekz>
jungu al la ĉaro kur<tld/>ojn <klr>[…]</klr> vi estas la komenco de pekoj
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Miĥa 1:13</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
pli rapide ol agloj, liaj kur<tld/>oj kuris /
kaj li fajfis, kaj kriis, kaj nome ilin alvokis
<fnt>
<aut>C. Clarke Moore aŭ H. Livingston, trad. M. Joshi</aut>
<vrk><url ref="https://lernu.net/eo/forumo/temo/15084">
La Antaukristnaska Nokto</url></vrk>
<lok>2012</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="de">Rennpferd</trd>
<trd lng="fr">cheval de course</trd>
</drv>
<drv mrk="cxeval.mar0eto">
<kap>mar<tld/>eto</kap>
<snc mrk="cxeval.mar0eto.ZOO">
<uzo tip="fak">ZOO</uzo>
<dif>
Mara <ref tip="lst" lst="voko:fiŝoj" cel="fisx.0o.ZOO">fiŝ</ref>eto kun arka korpo
kaj fleksebla vosto, per kiu ĝi tenas sin al objektoj;
ankaŭ nomata <ref tip="sin" cel="hipokamp1.0o.ZOO">hipokampo</ref>;
<ref tip="lst" lst="voko:zoologiaj_genroj" cel="genr.0o.BIO">genro</ref>
el familio singnatedoj (<trd lng="la">Hippocampus</trd>):
<ekz>
plej okulfrapa estas la mar<tld/>eto <klr>[…]</klr>, ĝia kapo
vere similas al la <tld/>a <klr>[…]</klr>, pro tio ĉi tiu fiŝo
ricevis en ĉiuj lingvoj la saman nomon — mar<tld/>eto
<fnt>
<aut>P. Giunio</aut>
<vrk>Sekretoj de la marestaĵoj</vrk>
<lok>1960</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
mi trovis verdan mar<tld/>eton (hipokampo), egan rozkoloran languston kaj
nigrebrunan kankregon
<fnt>
<vrk><url ref="https://www.vastalto.com/blog/?p=921">Verda marĉevaleto -
Akvosfero</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<bld lok="&WCU;/thumb/2/25/Hippocampus_hippocampus_(on_Ascophyllum_nodosum).jpg/360px-Hippocampus_hippocampus_(on_Ascophyllum_nodosum).jpg" prm="CC BY-SA 4.0">mar<tld/>eto, en Belga parto de Norda Maro
<fnt>
<aut>Hans Hillewaert, propra verko</aut>
<lok><url ref="&WCW;/File:Hippocampus_hippocampus_(on_Ascophyllum_nodosum).jpg">https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hippocampus_hippocampus_(on_Ascophyllum_nodosum).jpg</url></lok>
</fnt>
</bld>
</snc>
<trd lng="de">Seepferdchen</trd>
<trd lng="fr">cheval de mer</trd>
<trd lng="id">kuda laut</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>konik morski</trd>,
<trd>p&lstroke;awikonik</trd>
</trdgrp>
</drv>
<drv mrk="cxeval.sur0igxi">
<kap>sur<tld/>iĝi</kap>
<snc mrk="cxeval.sur0igxi.RAJ">
<dif>
Eksidi sur la dorso de <tld/>o,
<ref tip="vid" cel="sel.sur0igxi">surseliĝi</ref>:
<ekz>
Aladino sur<tld/>iĝis kaj trairis la stratojn
<fnt>
<vrk><url ref="http://literaturo.org/HARLOW-Don/esperanto.php">Aladino kaj la mirinda
lampo</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
ili sur<tld/>iĝis, pikis <tld/>ojn en ingvenojn kaj plu
galopis al najbara gento
<fnt>
<aut>A. Jirásek, trad. J. Vondroušek</aut>
<vrk>Malnovaj Mitoj Ĉeĥaj</vrk>
<lok>2001</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="de">aufsitzen<klr tip="amb"> (Pferd)</klr></trd>
<trd lng="en">mount</trd>
<trd lng="fr">monter à cheval</trd>
<trd lng="hu">felszáll a <ind>lóra</ind></trd>
<trd lng="it"><ind>montare</ind> a cavallo</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>dosiadać<klr> konia</klr></trd>,
<trd>wsiadać<klr> na konia</klr></trd>
</trdgrp>
<trd lng="ru">&c_s;&c_je;&c_s;&c_t;&c_mol; &c_n;&c_a; &c_k;&c_o;&c_n;&c_ja;</trd>
<trd lng="tr">ata binmek</trd>
</drv>
<drv mrk="cxeval.troja0o">
<kap>troja <tld/>o, <var><kap>trojana <tld/>o</kap></var></kap>
<snc mrk="cxeval.troja0o.KOMUNE">
<dif>
<ref tip="super" cel="insid.0o">Insid</ref>a enigo de malutilaj homoj aŭ rimedoj inter
malamikojn <klr>(kiel faris antikvaj grekoj kontraŭ
<ref cel="troj.0o">troj</ref>anoj per ĉevalstatuo laŭ
<ref tip="vid" cel="iliad.0o.BELE">Iliado</ref>)</klr>:
<ekz>
la popola fronto estis elpensita de la Tria Internacio kiel
troja <tld/>o por akiri la kontrolon de la laboristaj
organizoj
<fnt>
<aut>P. A. Foche</aut>,
<vrk>Re: Pri la nomo Franco</vrk>,
<lok><url ref="http://groups.google.be/group/soc.culture.esperanto?hl=eo">
soc.culture.esperanto</url>,
2004-01-19</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la angla iĝas troja <tld/>o, ruze donacita de la imperiismaj potencoj de
tutmondigo, kaj blinde akceptita de socioj alilingvaj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Garbhan Macaoidh</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.be/2004/008394.html">La angla, ĉu troja
ĉevalo?</url></vrk>
<lok>2004</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<snc mrk="cxeval.troja0o.KOMP"> <fnt><bib>KompLeks</bib></fnt>
<uzo tip="fak">KOMP</uzo>
<dif>
Ŝajne utila, reale malutila programo, kiu kaŝe
difektas, rompas sekurecon, malfermas konekton al eksterulo
ktp:
<ekz>
<nac>pkzip.300</nac> <klr>[…]</klr> estas
Troja <tld lit="Ĉ"/>o,
ne viruso, kaj tre danĝera
<fnt>
<aut>P. Jelenc</aut>
<vrk>Re: pri viruso "zip"</vrk>
<lok><url ref="http://groups.google.be/group/soc.culture.esperanto?hl=eo">
soc.culture.esperanto</url>
1996-10-20</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
prognozas, ke komputiloj, retpiratoj, virusoj kaj trojanaj <tld/>oj estos
integraj partoj de internaj kaj internaciaj konfliktoj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Stefan Maul</aut>
<vrk><url ref="http://steloj.de/esperanto/monato2/007289.html">Militado sen
bataliloj</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="be">&c_t;&c_r;&c_a;&c_ja;&c_n;&c_s;&c_k;&c_ib; &c_k;&c_o;&c_n;&c_mol;</trd>
<trd lng="de">Trojanisches Pferd</trd>
<trd lng="fr">cheval de Troie</trd>
<trd lng="en">Trojan horse</trd>
<trd lng="id">Kuda Troya</trd>
<trd lng="it"><ind>cavallo</ind> di Troia</trd>
<trd lng="pl">koń trojański</trd>
<trd lng="ru">&c_t;&c_r;&c_o;&c_ja;&c_n;&c_s;&c_k;&c_i;&c_j; &c_k;&c_o;&c_n;&c_mol;</trd>
<trd lng="tr">Truva atı</trd>
</drv>
<drv mrk="cxeval.vir0o">
<kap>vir<tld/>o</kap>
<snc mrk="cxeval.vir0o.ZOO">
<dif>
Virseksa <tld/>o:
<ekz>
<klr>(juna zebrino)</klr> rifuĝas hazarde en stalon,
kaj vir<tld/>o rigardas ŝin per mirigitaj okuloj
<fnt>
<vrk>L. Beaucaire</vrk>,
<vrk>Kruko kaj Baniko el Bervalo</vrk>,
<lok>1974</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la vir<tld/>o tiam sufiĉe forte en la ventron batis, mi eĉ konscion perdis
<fnt>
<aut>J. German</aut>
<vrk><url ref="https://esperanto.mv.ru/German/mi_responsas-05-6.html">Mi responsas pri
ĉio</url></vrk>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la sinjorino, kaj la vir<tld/>o estas samkoloraj
<fnt>
<vrk><url ref="https://www.rulit.me/books/tais-el-ateno-read-292394-59.html">Tais el
Ateno</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trdgrp lng="be">
<trd>&c_zh;&c_a;&c_r;&c_a;&c_b;&c_je;&c_c;</trd>,
<trd>&c_zh;&c_a;&c_r;&c_a;&c_b;&c_o;&c_k;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="de">Hengst</trd>
<trd lng="en">stallion</trd>
<trd lng="es">caballo macho</trd>
<trd lng="fr">étalon<klr tip="ind"> (cheval)</klr></trd>
<trdgrp lng="hu">
<trd>csődör</trd>,
<trd>mén</trd>
</trdgrp>
<trd lng="io">kavalulo</trd>
<trd lng="it">stallone</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>ogier</trd>,
<trd>wa&lstroke;ach<klr> (wykastrowany ogier)</klr></trd>
</trdgrp>
<trd lng="ru">&c_zh;&c_je;&c_r;&c_je;&c_b;&c_je;&c_c;</trd>
<trd lng="vo">hijevod</trd>
</drv>
<drv mrk="cxeval.0povo">
<kap><tld/>povo</kap>
<snc mrk="cxeval.0povo.MEZ">
<uzo tip="fak">FIZ</uzo>
<uzo tip="fak">TEK</uzo>
<mlg>ĈP</mlg>
<dif>
Malnova komunuza
<ref tip="lst" cel="unu.mezur0o" lst="voko:mezurunuoj">mezurunuo</ref> de
meĥanika povo responda al forto de averaĝa ĉevalo,
egala en Eŭropo al 75
<ref cel="kilogr.0metro">kilogrammetroj</ref> en sekundo
<klr>(735,75 W)</klr>, en Usono al 550 futfuntoj en sekundo
<klr>(745,7 W)</klr>:
<ekz>
motoro de motorciklo &leftquot;<nom>Suzuki</nom>&rightquot; <klr>[havas]</klr> potencon egala al 98 <tld/>povoj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Laimius Straznickas</aut>
<vrk><url ref="http://steloj.de/esperanto/monato2/006877.html">Nekutimaj
transportiloj</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="be">&c_k;&c_o;&c_n;&c_s;&c_k;&c_a;&c_ja; &c_s;&c_ib;&c_l;&c_a;</trd>
<trdgrp lng="de">
<trd>Pferdestärke</trd>,
<trd>PS</trd>
</trdgrp>
<trd lng="el">&jota;ππ&omikron;δ&ypsilon_ton;&ny;&alfa;&my;η</trd>
<trd lng="en">horsepower</trd>
<trd lng="es"><ind>caballo</ind> de fuerza</trd>
<trd lng="fr">cheval-vapeur</trd>
<trd lng="he">&kaf;&vav;&het;-&samekh;&vav;&samekh;</trd>
<trd lng="hu">lóerő</trd>
<trd lng="id">tenaga kuda</trd>
<trd lng="it"><ind>cavallo</ind> vapore</trd>
<trd lng="nl">paardekracht</trd>
<trd lng="pt">cavalo-vapor</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>koń mechaniczny</trd>,
<trd>KM</trd>
</trdgrp>
<trd lng="ru">&c_l;&c_o;&c_sh;&c_a;&c_d;&c_i;&c_n;&c_a;&c_ja; &c_s;&c_i;&c_l;&c_a;</trd>
<trd lng="sk">konská sila</trd>
</drv>
</art>
<!--
$Log$
versio 1.79 2020/12/29 08:10:47
Aleks Andre: bo
versio 1.78 2020/12/12 14:36:09
Wolfram Diestel: ~a...~povo: ekz-oj, trd de
versio 1.77 2020/12/08 18:40:09
Wolfram Diestel: ~o: vortumo de dif, ekz-oj, ref-oj
Revision 1.76 2020/01/26 12:10:18 revo
Wolfram Diestel: testo
Revision 1.75 2019/11/05 05:10:15 revo
Sergio Pokrovskij: + ~a
Revision 1.74 2019/07/03 08:10:19 revo
Aleks Andre: zh: -ind- anstataux ol -klr-
Revision 1.73 2019/06/20 12:10:14 revo
Jeromo Vasxe: + kur~o
Revision 1.72 2017/10/14 12:10:19 revo
-->
</vortaro>