-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
genu.xml
474 lines (460 loc) · 15.5 KB
/
genu.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE vortaro SYSTEM "../dtd/vokoxml.dtd">
<vortaro>
<art mrk="$Id$">
<kap>
<ofc>*</ofc>
<rad>genu</rad>/o <fnt><bib>PV</bib></fnt>
</kap>
<drv mrk="genu.0o">
<kap><ofc>*</ofc><tld/>o</kap>
<snc mrk="genu.0o.ANA">
<uzo tip="fak">ANA</uzo>
<dif>
Antaŭa parto de la artiko kuniganta la femuron kun la
kruro:
<ekz>
star<klr>[i]</klr> sur la genuoj
<klr>(ekvilibrigi la korpon sur la genuoj kaj la piedpintoj,
tenante la bruston kaj femurojn vertikalaj)</klr>
<fnt><bib>Fab1</bib><lok>Vojkamarado</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
li stariĝis unu<tld/>e sur la planko
<fnt><bib>Marta</bib></fnt>;
</ekz>
<ekz>
jen malluma strateto kun kaduka trotuaro, kie la poeto
falis kaj kontuzis la <tld/>on
<fnt><bib>MkM</bib><lok>ĉap. 4</lok></fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<snc mrk="genu.0o.simbole">
<dif>
Tiu sama korpa parto, konsiderata kiel:
</dif>
<subsnc mrk="genu.0o.simbole_vunda_punkto">
<dif>
Vunda punkto, ema malfortiĝi pro laco aŭ timo:
<ekz>
falantojn restarigis viaj vortoj, kaj fleksiĝantajn
<tld/>ojn vi fortigis
<fnt><bib>MT</bib><lok>&Ijo; 4:4</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
ĉiu spirito senkuraĝiĝos, kaj ĉiuj
<tld/>oj fariĝos kiel akvo
<fnt><bib>MT</bib><lok>&Jeh; 21:7</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
la pordisto sentis siajn <tld/>ojn moliĝi
<fnt><bib>MkM</bib><lok>ĉap. 5</lok></fnt>.
</ekz>
</dif>
</subsnc>
<subsnc mrk="genu.0o.simbole_protekto">
<dif>
Korpoparto, kie oni portas iun aŭ ion ŝirmocele:
<ekz>
<uzo tip="stl">FRAZ</uzo>
<ind>preni iun sur la <tld/>ojn</ind>;
<trd lng="fr">prendre qn sur ses <ind>genou</ind>x</trd>
<trd lng="hu">térdére ültet</trd>
</ekz>
<ekz>
la infanoj de Maĥir, filo de Manase, naskiĝis
sur la <tld/>oj de Jozef
<fnt><bib>MT</bib><lok>&Gen; 50:23</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
ŝi endormigis lin sur siaj <tld/>oj, kaj alvokis homon,
kaj detondigis la sep buklojn de lia kapo
<fnt><bib>MT</bib><lok>&Jug; 16:19</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
kial mi ne mortis tuj el la utero <klr>[...]</klr>? kial
akceptis min la <tld/>oj?
<fnt><bib>MT</bib><lok>&Ijo; 3:12</lok></fnt>.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="sin.0o.sidanta">sino</ref>,
<ref cel="bask.0o.FIG">basko</ref>
</refgrp>
<rim>
Ĉi-sence oni imagas, ke la portanto sidas, kaj liaj
<ctl><tld/>oj</ctl> fakte ampleksas la tutan surfacon de liaj
du horizontalaj femuroj.
</rim>
</subsnc>
<subsnc mrk="genu.0o.simbole_potenco">
<dif>
Simbolo de ies potenco super iu alia, kiu metas sian
vizaĝon vid-al-vide al ĝi:
<ekz>
<uzo tip="stl">FRAZ</uzo>
<ind>fali antaŭ ies <tld/>oj</ind>:
Simon Petro, tion vidinte, falis teren antaŭ
la <tld/>oj de Jesuo
<fnt><bib>NT</bib><lok>&Luk; 5:8</lok></fnt>;
<trd lng="fr">tomber aux <ind>genou</ind>x de qn</trd>
<trd lng="hu">lába(i) elé borul</trd>
</ekz>
<ekz>
<uzo tip="stl">FRAZ</uzo>
<ind>premi sin al ies <tld/>oj</ind>:
la homoj leviĝis de la tero, la pli proksimaj komencis
premi sin al <klr>[la]</klr> <tld/>oj <klr>[de la
apostolo]</klr>
<fnt>
<aut>H. Sienkiewicz, trad. L. Zamenhof</aut>,
<vrk>Quo vadis?</vrk>,
<lok>1933</lok>
</fnt>;
<trd lng="fr">se presser aux <ind>genou</ind>x de qn</trd>
</ekz>
<ekz>
<uzo tip="stl">FRAZ</uzo>
<ind>klini sin al ies <tld/>oj</ind>:
<klr>[li]</klr> poste klinis sin al ŝiaj <tld/>oj kaj
manoj,
salutis ŝin, adoris, honoris
<fnt>
<aut>H. Sienkiewicz, trad. L. Zamenhof</aut>,
<vrk>Quo vadis?</vrk>,
<lok>1933</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<uzo tip="stl">FRAZ</uzo>
<ind>kisi ies <tld/>ojn</ind>:
hodiaŭ, iom pli malfrue, <klr>[ili]</klr> havos la
honoron
kisi vian <tld/>on
<fnt><bib>MkM</bib><lok>ĉap. 22</lok></fnt>.
<trd lng="fr">embrasser les <ind>genou</ind>x de qn</trd>
</ekz>
</dif>
</subsnc>
<subsnc mrk="genu.0o.simbole_humiligo">
<dif>
Simbolo de ies humiliĝo aŭ timo antaŭ la
alia:
<ekz>
<uzo tip="stl">FRAZ</uzo>
<ind>fleksi / klini sia(j)n <tld/>o(j)n antaŭ iu</ind>:
la tria kvindekestro <klr>[...]</klr> fleksis siajn genuojn
antaŭ Elija, kaj ekpetegis lin
<fnt><bib>MT</bib><lok>&Re2; 1:13</lok></fnt>;
<trd lng="fr">fléchir les <ind>genou</ind>x devant
qn</trd>
<trd lng="hu">térdet hajt vki előtt</trd>
</ekz>
<ekz>
Mi restigos el Izrael sep mil, ĉiujn, kies <tld/>oj
ne fleksiĝis antaŭ Baal kaj kies buŝo ne
kisis lin
<fnt><bib>MT</bib><lok>&Re1; 19:18</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
antaŭ Mi kliniĝos ĉiu <tld/>o
<fnt><bib>MT</bib><lok>&Jes; 45:23</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
<uzo tip="stl">FRAZ</uzo>
<ind>peti ion sur la <tld/>oj / sur<tld/>e / <tld/>ante</ind>:
mi devigos lin, ke li sur la <tld/>oj petu de vi pardonon!
<fnt><bib>FK</bib><lok>La leĝisto</lok></fnt>;
<trd lng="fr">demander à <ind>genou</ind>x</trd>
<trd lng="hu">térden állva kér</trd>
</ekz>
<ekz>
<uzo tip="stl">FRAZ</uzo>
<ind>fali sur la <tld/>ojn</ind>:
kiun mi devas timi ĉi tie, kie ĉiuj falas
antaŭ mi sur la <tld/>ojn?
<fnt><bib>Far1</bib><lok>ĉap. 9</lok></fnt>;
<trd lng="fr">tomber à <ind>genou</ind>x</trd>
<trd lng="hu">térdre borul</trd>
</ekz>
<ekz>
<uzo tip="stl">FRAZ</uzo>
<ind>ĵeti sin sur la <tld/>ojn</ind>:
ĵetinte sin sur la <tld/>ojn, ŝi komencis
preĝi kun tia forto, kian povas doni nur timo pri amata
persono
<fnt>
<aut>H. Sienkiewicz, trad. L. Zamenhof</aut>,
<vrk>Quo vadis?</vrk>,
<lok>1933</lok>
</fnt>.
<trd lng="fr">se jeter à <ind>genou</ind>x</trd>
<trd lng="hu">térdre veti magát</trd>
</ekz>
</dif>
<rim>
Pro sia kapablo fleksiĝi la <tld/>o ebligas onin
malaltigi sian kapon kaj per tio esprimi submetiĝon.
</rim>
</subsnc>
</snc>
<trd lng="be">&c_k;&c_a;&c_l;&c_je;&c_n;&c_a;</trd>
<trd lng="bg">&c_k;&c_o;&c_l;&c_ja;&c_n;&c_o;</trd>
<trd lng="cs">koleno</trd>
<trd lng="de">knie</trd>
<trd lng="en">knee</trd>
<trd lng="es">rodilla</trd>
<trd lng="fr">genou</trd>
<trd lng="hu">térd</trd>
<trd lng="id">lutut</trd>
<trd lng="io">genuo</trd>
<trd lng="it">ginocchio</trd>
<trd lng="iu">ᓰᖅᑯᖅ</trd>
<trd lng="nl">knie</trd>
<trd lng="pl">kolano</trd>
<trd lng="pt">joelho</trd>
<trd lng="ro">genunchi</trd>
<trd lng="ru">&c_k;&c_o;&c_l;&c_je;&c_n;&c_o;</trd>
<trd lng="sk">koleno</trd>
<trd lng="sv">knä</trd>
<trd lng="tr">diz</trd>
</drv>
<drv mrk="genu.0i">
<kap><tld/>i</kap>
<gra><vspec>ntr</vspec></gra>
<snc mrk="genu.0i.KOMUNE">
<dif>
Stari sur la <tld/>oj:
<ekz>
li tri fojojn ĉiutage <tld/>is kaj preĝis al sia Dio
<fnt><bib>MT</bib>, <lok>&Dan; 6:10</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
ili ekvidis Saran, <tld/>antan ĉe la lulilo, en
sintenado de virino, nutranta suĉinfanon
<fnt><bib>Far2</bib><lok>ĉap. 16</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
belaj piedoj, vi diras... Nu, li <tld/>os ĉe ili
<fnt><bib>PatrojFiloj</bib>, <lok>ĉapitro 25a, p.
177a</lok></fnt>.
</ekz>
</dif>
<ref tip="sin" cel="genu.sur0i">sur<tld/>i</ref>
</snc>
<trdgrp lng="bg">
<trd>&c_s;&c_t;&c_o;&c_ja; &c_n;&c_a; &c_k;&c_o;&c_l;&c_je;&c_n;&c_je;</trd>,
<trd>&c_k;&c_o;&c_l;&c_je;&c_n;&c_i;&c_ch;&c_a; (&c_n;&c_je;&c_p;&c_o;&c_d;&c_v;&c_i;&c_zh;&c_n;&c_o;)</trd>
</trdgrp>
<trd lng="cs">klečet</trd>
<trd lng="de">knien</trd>
<trd lng="en">kneel</trd>
<trd lng="es">estar de rodillas</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>être à <ind>genou</ind>x</trd>
<trd>être <ind>agenouillé</ind></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>térdel</trd>,
<trd>térdepel</trd>
</trdgrp>
<trd lng="id">[<ind>lutut</ind>] berlutut</trd>
<trdgrp lng="it">
<trd>stare in <ind>ginocchio</ind></trd>,
<trd>stare <ind>inginocchiato</ind></trd>
</trdgrp>
<trd lng="pl">ukl&eogonek;kn&aogonek;ć</trd>
<trd lng="pt">estar de <ind>joelhos</ind></trd>
<trd lng="sk">kľačať</trd>
</drv>
<drv mrk="genu.0igi">
<kap><tld/>igi</kap>
<gra><vspec>tr</vspec></gra>
<snc mrk="genu.0igi.KOMUNE">
<dif>
Starigi sur la <tld/>oj:
<ekz>
li <tld/>igis la kamelojn ekstere de la urbo
<fnt><bib>MT</bib>, <lok>&Gen; 24:11</lok></fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="es">arrodillar</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>agenouiller</trd>,
<trd>mettre à <ind>genou</ind>x</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>letérdeltet</trd>,
<trd>letérdepeltet</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="it">
<trd>far <ind>inginocchiare</ind></trd>,
<trd>mettere in <ind>ginocchio</ind></trd>,
<trd>inginocchiare</trd>
</trdgrp>
<trd lng="tr">diz çöktürmek</trd>
</drv>
<drv mrk="genu.0igxi">
<kap><tld/>iĝi,
<var><kap>ek<tld/>i</kap></var>,
<var><kap>sur<tld/>iĝi</kap></var></kap>
<gra><vspec>ntr</vspec></gra>
<snc mrk="genu.0igxi.KOMUNE">
<dif>
Ekstari sur la <tld/>oj:
<ekz>
li veturigis lin sur sia dua ĉaro; kaj oni kriis
antaŭ li:
<tld lit="G"/>iĝu!
<fnt><bib>MT</bib>, <lok>&Gen; 41:43</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
la vidvino <tld/>iĝis antaŭ la malalta litaĵo
<fnt><bib>Marta</bib></fnt>;
</ekz>
<ekz>
<klr>[Salomono]</klr> nun stariĝis sur <klr>[la ambono,
kaj]</klr> ek<tld/>is antaŭ la tuta komunumo de Izrael
<fnt><bib>MT</bib><lok>&Kr2; 6:13</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
du soldatoj sur<tld/>iĝis, kiam la apostolo estis
pasanta
<fnt>
<aut>H. Sienkiewicz, trad. L. Zamenhof</aut>,
<vrk>Quo vadis?</vrk>, <lok>1933</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="fleks.genu0i">genufleksi</ref>
</refgrp>
</snc>
<trd lng="be">&c_k;&c_l;&c_je;&c_n;&c_ch;&c_y;&c_c;&c_mol;</trd>
<trd lng="bg">&c_z;&c_a;&c_s;&c_t;&c_a;&c_v;&c_a;&c_m; &c_n;&c_a; &c_k;&c_o;&c_l;&c_je;&c_n;&c_je;</trd>
<trdgrp lng="de">
<trd>knie beugen</trd>,
<trd>knien</trd>,
<trd>niederknien</trd>
</trdgrp>
<trd lng="es">arrodillarse</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>se mettre à <ind>genou</ind>x</trd>,
<trd>s'<ind>agenouiller</ind></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>letérdel</trd>,
<trd>letérdepel</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="it">
<trd>inginocchiarsi</trd>,
<trd>mettersi in <ind>ginocchio</ind></trd>,
<trd>genuflettersi</trd>
</trdgrp>
<trd lng="nl">knielen</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_p;&c_r;&c_je;&c_k;&c_l;&c_o;&c_n;&c_i;&c_t;&c_mol;
&c_k;&c_o;&c_l;&c_je;&c_n;&c_i;</trd>,
<trd>&c_v;&c_s;&c_t;&c_a;&c_t;&c_mol; &c_n;&c_a;
&c_k;&c_o;&c_l;&c_je;&c_n;&c_i;</trd>
</trdgrp>
<trd lng="tr">diz çökmek</trd>
</drv>
<drv mrk="genu.0igxilo">
<kap><tld/>iĝilo</kap>
<snc mrk="genu.0igxilo.MEBL">
<uzo tip="fak">KRI</uzo>
<dif>
Tre malalta seĝoforma
<ref tip="lst" cel="mebl.0o.MEBL" lst="voko:mebloj">meblo</ref>
uzata por preĝado:
oni <tld/>as sur la plato kaj apogas la kubutojn
sur la apogilo:
<ekz>
antikva krucifikso super ligna <tld/>iĝilo, malpuraj
bildoj de sanktuloj, dikaj libregoj kaj polvoplenaj
geografiaj kartoj ĉio maldistingiĝis kaŭze de
malforta
lumo
<fnt>
<aut>A. Ŝenoa, trad. F. Kolar-Krom</aut>,
<vrk><url
ref="http://www.esperanto.hr/literaturo_trezoro.pdf">
La Trezoro de l' Oraĵisto</url></vrk>,
<lok>1911</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trd lng="es">reclinatorio</trd>
<trd lng="fr">prie-dieu</trd>
</drv>
<drv mrk="genu.sur0i">
<kap>sur<tld/>i</kap>
<snc mrk="genu.sur0i.KOMUNE">
<ref tip="dif" cel="genu.0i.KOMUNE"><tld/>i</ref>
<ekz>
ĉe la altaro, forlasata kuŝas mitralpafilo,
kaj sur<tld/>as brunhaŭta junulo kun trikolora signo sur la
koro
<fnt>
<aut>C. C. Guglielminetti</aut>,
<vrk><url
ref="http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Revuoj/nlr/nlr42/marto.html">
Marto 1945</url></vrk>,
<lok>Nica Literatura Revuo, 1958-11 ĝis 12 (4:2), p.
53a</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
dume profesoro doktoro Grum, la eta, nervoza jurmedicinisto,
sur<tld/>is apud la kadavro kaj faris la necesajn konstatojn
<fnt><bib>UrdHadda</bib>, <lok>p. 3a</lok></fnt>.
</ekz>
<rim>
Neatendite, ĉi tiu vorto aperas en
<fnt><bib>PV</bib></fnt> kun la du signifoj
<ctl>fleksi la <tld/>ojn</ctl> kaj
<ctl>sur<tld/>iĝi</ctl>. Necesas
konfesi, ke pluraj ekzemploj estas egale bone
interpreteblaj per <ctl><tld/>i</ctl> aŭ
<ctl><tld/>iĝi</ctl>.
</rim>
</snc>
<trd lng="cs">klečet</trd>
<trd lng="es">estar de rodillas</trd>
<trdgrp lng="fr">
<trd>être à <ind>genou</ind>x</trd>
<trd>être <ind>agenouillé</ind></trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="hu">
<trd>térdepel</trd>
<trd>rátérdepel</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="it">
<trd>inginocchiarsi<klr> (stare inginocchiato)</klr></trd>,
<trd>stare in <ind>ginocchio</ind></trd>
<trd>stare <ind>inginocchiato</ind></trd>
</trdgrp>
<trd lng="sk">pokľaknúť</trd>
</drv>
</art>
<!--
$Log$
Revision 1.29 2017/01/27 09:10:16 revo
Lyubomir Vasilev: +trd bg
Revision 1.28 2016/11/11 12:10:16 revo
Carlos Garcia: +trd ro -o
Revision 1.27 2015/07/04 08:37:35 revo
aldono de trd cs per skripto de M. von Laer
Revision 1.26 2015/06/29 16:29:39 revo
aldono de trd sk per skripto de M. von Laer
Revision 1.25 2015/04/01 17:10:15 revo
Carlos Garcia: -i -ig -igx -igxil sur-
Revision 1.24 2015/02/06 21:10:14 revo
Jeromo Vasxe: + ~igxilo
Revision 1.23 2014/12/13 17:10:15 revo
-->
</vortaro>