Skip to content

Commit

Permalink
Wolfram Diestel: +ekz
Browse files Browse the repository at this point in the history
  • Loading branch information
@reta-vortaro
reta-vortaro committed Jan 6, 2023
1 parent 2fccb01 commit 61814f9
Showing 1 changed file with 157 additions and 156 deletions.
313 changes: 157 additions & 156 deletions revo/hord.xml
View file
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -1,99 +1,129 @@
<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE vortaro SYSTEM "../dtd/vokoxml.dtd">
<vortaro>
<art mrk="$Id: hord.xml,v 1.24 2022/03/20 17:24:55 revo Exp $">
<kap>
<rad>hord</rad>/o
<fnt>Z</fnt> <fnt><bib>PV</bib></fnt>
</kap>

<drv mrk="hord.0o">
<kap><tld/>o</kap>
<snc mrk="hord.0o.sxtato">
<uzo tip="fak">HIS</uzo>
<dif>
Nomada <ref tip="super" cel="sxtat.0o">&scirc;tato</ref>:
<ekz>
la mongoloj forpelis kumanajn <tld/>ojn en Hungarujon;
</ekz><ekz>
la&ubreve; la &ccirc;ina-tjurka simbolaro, la <tld/>oj ofte ricevis
kolorajn simbolojn kaj nomepitetojn:
</ekz><ekz>
la <ind>Blanka <tld/>o</ind>,
<trd lng="be">&c_B;&c_je;&c_l;&c_a;&c_ja; &c_a;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
<trd lng="hu">Feh&eacute;r Horda</trd>
<trd lng="pl">Bia&lstroke;a Orda</trd>
<trd lng="ru">&c_B;&c_je;&c_l;&c_a;&c_ja; &c_o;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>

</ekz><ekz>
la <ind>Blua <tld/>o</ind>,
<trd lng="be">&c_S;&c_ib;&c_n;&c_ja;&c_ja; &c_a;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
<trd lng="hu">K&eacute;k Horda</trd>
<trd lng="ru">&c_S;&c_i;&c_n;&c_ja;&c_ja; &c_o;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
</ekz><ekz>
la <ref tip="sub" cel="hord.Ora0o">Ora <tld/>o</ref>.
</ekz>
</dif>
<rim num="1">
Kontraste al la modernaj &scirc;tatoj, kies unu el la precipaj
atributoj estas la lando (teritorio), <tld/>o estas precipe
la homoj; <tld/>o ja posedas teritorion kie &gcirc;i nomadas, sed
la&ubreve; cirkonstancoj &gcirc;i povas migri je miloj da kilometroj kaj
konkeri alian teritorion, restante la sama <tld/>o.
Aliflanke, kontraste al <ref cel="naci.0o.popolo">nacio</ref>,

<tld/>o povas konsisti el diversaj
<ref tip="vid" cel="trib.0o">triboj</ref> kaj gentoj, kaj
pli akcentas la organizajn strukturojn, kiel &ccirc;e
milita-politika <ref cel="alianc.0o">alianco</ref>, libervola
a&ubreve; trudita.
<aut>Sergio Pokrovskij</aut>
</rim>
<rim num="2">
En la tjurkaj lingvoj la etimo de tiu vorto havas multajn
aliajn signifojn, kiuj en Esperanto ne ekzistas.
</rim>
<art mrk="$Id: hord.xml,v 1.25 2023/01/06 22:26:50 revo Exp $">
<kap>
<rad>hord</rad>/o
<fnt><bib>PV</bib></fnt>
</kap>

<drv mrk="hord.0o">
<kap><tld/>o</kap>
<snc mrk="hord.0o.sxtato">
<uzo tip="fak">HIS</uzo>
<dif>
Nomada <ref tip="super" cel="sxtat.0o">&scirc;tato</ref>:
<ekz>
nogajoj, tataroj el la nomada <tld/>o apud la Azova Maro
<fnt>
<bib>SrT</bib>
<lok>Libro I.</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
niaj prapatroj, <klr>[&#8230;]</klr> ankora&ubreve; duonkurbaj vagadis, en malgrandaj grupoj,
en etaj <tld/>oj, tra vastaj regionoj
<fnt>
<bib>Ret</bib>
<lok>Unua Parto</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la mongoloj forpelis kumanajn <tld/>ojn en Hungarujon;
</ekz><ekz>
la&ubreve; la &ccirc;ina-tjurka simbolaro, la <tld/>oj ofte ricevis
kolorajn simbolojn kaj nomepitetojn:
</ekz><ekz>
la <ind>Blanka <tld/>o</ind>,
<trd lng="be">&c_B;&c_je;&c_l;&c_a;&c_ja; &c_a;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
<trd lng="hu">Feh&eacute;r Horda</trd>
<trd lng="pl">Bia&lstroke;a Orda</trd>
<trd lng="ru">&c_B;&c_je;&c_l;&c_a;&c_ja; &c_o;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
</ekz><ekz>
la <ind>Blua <tld/>o</ind>,
<trd lng="be">&c_S;&c_ib;&c_n;&c_ja;&c_ja; &c_a;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
<trd lng="hu">K&eacute;k Horda</trd>
<trd lng="ru">&c_S;&c_i;&c_n;&c_ja;&c_ja; &c_o;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
</ekz><ekz>
la <ref tip="sub" cel="hord.Ora0o">Ora <tld/>o</ref>.
</ekz>
</dif>
<rim num="1">
Kontraste al la modernaj &scirc;tatoj, kies unu el la precipaj
atributoj estas la lando (teritorio), <tld/>o estas precipe
la homoj; <tld/>o ja posedas teritorion kie &gcirc;i nomadas, sed
la&ubreve; cirkonstancoj &gcirc;i povas migri je miloj da kilometroj kaj
konkeri alian teritorion, restante la sama <tld/>o.
Aliflanke, kontraste al <ref cel="naci.0o.popolo">nacio</ref>,
<tld/>o povas konsisti el diversaj
<ref cel="trib.0o">triboj</ref> kaj gentoj, kaj
pli akcentas la organizajn strukturojn, kiel &ccirc;e
milita-politika <ref cel="alianc.0o">alianco</ref>, libervola
a&ubreve; trudita.
<aut>Sergio Pokrovskij</aut>
</rim>
<rim num="2">
En la tjurkaj lingvoj la etimo de tiu vorto havas multajn
aliajn signifojn, kiuj en Esperanto ne ekzistas.
</rim>
<trd lng="es">horda</trd>
<trd lng="nl">horde</trd>
<trd lng="pl">orda</trd>
</snc>
<snc mrk="hord.0o.FIG">
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
<dif>
Multnombrega invadantaro
<klr>(ofte plurnombra en tia uzo)</klr>:
<ekz>
la Eternulo sendis <tld/>ojn da &Hcirc;aldeoj sur Judujon
<fnt><bib>MT</bib>, <lok>&Re2; 24:2.</lok></fnt>;
</ekz><ekz>
Jam unu fojon ni al fremdaj bordoj
Iris batale kontra&ubreve; fa&scirc;ist<tld/>oj
<fnt><aut>W. Auld</aut>, <vrk>La perfidita
juno</vrk>.</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="nl">woeste <ind>bende</ind></trd>
<trd lng="pl">horda</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_p;&c_o;&c_l;&c_ch;&c_i;&c_shch;&c_je;</trd>,
<trd>&c_o;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
</trdgrp>
</snc>
<snc mrk="hord.0o.bando">
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
<ref tip="dif" cel="band.0o">bando</ref>
<rim>
Mi malkonsentas ke temas pri regula senco de la vorto: &gcirc;i
povas aperi okaze, en &scirc;erco a&ubreve; metaforo, sed tio ne estas
leksikografie registrinda senco.
<aut>Sergio Pokrovskij</aut>
</rim>
<trd lng="nl">bende</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>horda</trd>,
<trd>zgraja</trd>
</trdgrp>
</snc>
<trd lng="nl">horde</trd>
<trd lng="pl">orda</trd>
</snc>
<snc mrk="hord.0o.FIG">
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
<dif>
Multnombrega invadantaro
<klr>(ofte plurnombra en tia uzo)</klr>:
<ekz>
la Eternulo sendis <tld/>ojn da &Hcirc;aldeoj sur Judujon
<fnt><bib>MT</bib>, <lok>&Re2; 24:2.</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
ili estas <tld/>o da lupoj, atakas morde-murde nur se la plej sova&gcirc;a montras la
viktimon
<fnt>
<bib>ChB</bib>
<lok>4</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
incitita popolamaso, precipe la hordoj de la flagelantoj, <klr>[&#8230;]</klr> vagadis
tra la Rejna regiono kaj tra la cetera Sudgermanujo, mortigis tiam multajn
milojn da hebreoj
<fnt>
<bib>RBa</bib>
<lok>&Ccirc;apitro I</lok>
</fnt>;
</ekz><ekz>
Jam unu fojon ni al fremdaj bordoj &parsl;
Iris batale kontra&ubreve; fa&scirc;ist<tld/>oj
<fnt><aut>W. Auld</aut>, <vrk>La perfidita
juno</vrk>.</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="nl">woeste <ind>bende</ind></trd>
<trd lng="pl">horda</trd>
<trdgrp lng="ru">
<trd>&c_p;&c_o;&c_l;&c_ch;&c_i;&c_shch;&c_je;</trd>,
<trd>&c_o;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
</trdgrp>
</snc>
<snc mrk="hord.0o.bando">
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
<ref tip="dif" cel="band.0o">bando</ref>
<rim>
Mi malkonsentas ke temas pri regula senco de la vorto: &gcirc;i
povas aperi okaze, en &scirc;erco a&ubreve; metaforo, sed tio ne estas
leksikografie registrinda senco.
<aut>Sergio Pokrovskij</aut>
</rim>
<trd lng="nl">bende</trd>
<trdgrp lng="pl">
<trd>horda</trd>,
<trd>zgraja</trd>
</trdgrp>
</snc>
<trd lng="be">&c_a;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
<trd lng="ca">horda</trd>
<trdgrp lng="cs">
Expand All @@ -113,43 +143,46 @@
<trd>horda</trd>
</trdgrp>
<trdgrp lng="uk">
<trd>&#x43E;&#x440;&#x434;&#x430;</trd>,
<trd>&#x43F;&#x43E;&#x43B;&#x447;&#x438;&#x449;&#x435;</trd>,
<trd>&#x432;&#x430;&#x442;&#x430;&#x433;&#x430;</trd>
<trd>&c_o;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>,
<trd>&c_p;&c_o;&c_l;&c_ch;&c_i;&c_shch;&c_je;</trd>,
<trd>&c_v;&c_a;&c_t;&c_a;&c_g;&c_a;</trd>
</trdgrp>
</drv>

<drv mrk="hord.Ora0o">
<kap>Ora <tld/>o</kap>
<snc mrk="hord.Ora0o.HIS">
<uzo tip="fak">HIS</uzo>
<dif>
Mezepoka regno devenanta el la Batua parto de la
<ref tip="malprt" cel="gxocxi.0aapanagxo">&Gcirc;o&ccirc;ia
apana&gcirc;o</ref>.
</dif>
<rim>
En la fontoj tiu nomo aperas jam en la epoko de la disfalo
de la koncerna regno, kaj probable rilatis nur al &gcirc;ia centra
parto; tamen la termino estas &gcirc;enerale akceptita de la
historiistoj en la &ccirc;i-supra senco, historie tre dubinda.
<aut>Sergio Pokrovskij</aut>
</rim>
</snc>
<trd lng="be">&c_Z;&c_a;&c_l;&c_a;&c_t;&c_a;&c_ja; &c_a;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
<trd lng="ca">Horda d'Or</trd>
<trd lng="de">Goldene Horde</trd>
<trd lng="en">Golden Horde</trd>
<trd lng="fr">Horde d'Or</trd>
<trd lng="hu">Arany Horda</trd>
<trd lng="it">Orda<klr> d'Oro</klr></trd>
<trd lng="pl">Z&lstroke;ota Orda</trd>
<trd lng="ru">&c_Z;&c_o;&c_l;&c_o;&c_t;&c_a;&c_ja; &c_o;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
</drv>
<drv mrk="hord.Ora0o">
<kap>Ora <tld/>o</kap>
<snc mrk="hord.Ora0o.HIS">
<uzo tip="fak">HIS</uzo>
<dif>
Mezepoka regno devenanta el la Batua parto de la
<ref tip="malprt" cel="gxocxi.0aapanagxo">&Gcirc;o&ccirc;ia
apana&gcirc;o</ref>.
</dif>
<rim>
En la fontoj tiu nomo aperas jam en la epoko de la disfalo
de la koncerna regno, kaj probable rilatis nur al &gcirc;ia centra
parto; tamen la termino estas &gcirc;enerale akceptita de la
historiistoj en la &ccirc;i-supra senco, historie tre dubinda.
<aut>Sergio Pokrovskij</aut>
</rim>
</snc>
<trd lng="be">&c_Z;&c_a;&c_l;&c_a;&c_t;&c_a;&c_ja; &c_a;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
<trd lng="ca">Horda d'Or</trd>
<trd lng="de">Goldene Horde</trd>
<trd lng="en">Golden Horde</trd>
<trd lng="fr">Horde d'Or</trd>
<trd lng="hu">Arany Horda</trd>
<trd lng="it">Orda<klr> d'Oro</klr></trd>
<trd lng="pl">Z&lstroke;ota Orda</trd>
<trd lng="ru">&c_Z;&c_o;&c_l;&c_o;&c_t;&c_a;&c_ja; &c_o;&c_r;&c_d;&c_a;</trd>
</drv>

</art>
</art>
<!--
$Log$
versio 1.25 2023/01/06 22:26:50
Wolfram Diestel: +ekz
Revision 1.20 2015/10/30 11:10:17 revo
Cindy Moon McKee: +trd en
Expand All @@ -169,37 +202,5 @@
Antonio Codazzi: +trd it
Revision 1.14 2006/01/09 17:34:17 revo
Raul Salinas Monteagudo: +trd es
Revision 1.13 2005/10/17 16:31:35 revo
Luiz Portella: +trd pt
Revision 1.12 2004/11/10 17:31:23 revo
Dmitri Gabinski: +trd be
Revision 1.11 2002/08/08 17:31:42 revo
Jozefo Horvath: +trd hu
Revision 1.10 2002/03/21 18:33:40 revo
Ulrich Fellmann: + plia germ trd
Revision 1.9 2002/03/19 17:33:53 revo
Sergio Pokrovskij: poluro
Revision 1.8 2002/03/18 18:08:25 revo
Sergio Pokrovskij: reverkita
Revision 1.7 2002/01/23 17:31:31 revo
Marc Bavant: +trd fr
Revision 1.6 2001/11/30 17:32:41 revo
Paul Peeraerts: ald trd nl
Revision 1.5 2001/05/29 18:18:07 revo
Yury Finkel: +trd ru
Revision 1.4 2001/01/17 17:11:19 revo
Wolfram Diestel: ekzfnt, germ trd
-->
-->
</vortaro>

0 comments on commit 61814f9

Please sign in to comment.