Skip to content

Commit

Permalink
Wolfram Diestel: pliaj ekz-oj, germ trd
Browse files Browse the repository at this point in the history
  • Loading branch information
revo committed Feb 1, 2020
1 parent 1cc7c2e commit 7fd6a75
Showing 1 changed file with 175 additions and 46 deletions.
221 changes: 175 additions & 46 deletions revo/supr.xml
View file
Expand Up @@ -2,7 +2,7 @@
<!DOCTYPE vortaro SYSTEM "../dtd/vokoxml.dtd">

<vortaro>
<art mrk="$Id: supr.xml,v 1.39 2020/01/31 22:10:29 revo Exp $">
<art mrk="$Id: supr.xml,v 1.40 2020/02/01 11:10:18 revo Exp $">
<kap>
<ofc>*</ofc>
<rad>supr</rad>/e
Expand Down Expand Up @@ -155,8 +155,7 @@
</drv>

<drv mrk="supr.0o">
<kap><ofc>*</ofc><tld/>o <fnt><bib>F</bib>, <lok>Universala Vortaro,
<url ref="http://www.akademio-de-esperanto.org/fundamento/universala_vortaro.html#av-5216">supr'o</url></lok></fnt></kap>
<kap><ofc>*</ofc><tld/>o</kap>
<snc mrk="supr.0o.KOMUNE">
<dif>
<tld lit="S"/>a parto, plej alta ekstremo de io:
Expand Down Expand Up @@ -437,13 +436,25 @@
</drv>

<drv mrk="supr.0emal0en">
<kap><tld/>emal<tld/>en,
<var><kap><tld/>en kaj mal<tld/>en</kap></var></kap>
<kap><tld/>en kaj mal<tld/>en,
<var><kap><tld/>emal<tld/>en</kap></var></kap>
<snc mrk="supr.0emal0en.KOMUNE">
<dif>
Alterne alti&gcirc;ante kaj malalti&gcirc;ante:
<ekz>
la movoj de la gruoj <tld/>en kaj mal<tld/>en<fnt>B</fnt>;
la movoj de la gruoj <tld/>en kaj mal<tld/>en
<fnt>
<bib>Far1</bib>
<lok>&Ccirc;apitro XIV</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<tld/>en kaj mal<tld/>en, mal<tld/>en kaj denove <tld/>en, tio estas la sorto de
la plejmulto
<fnt>
<bib>Fab4</bib>
<lok>Turgardisto Ole</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
li <klr>[&#8230;]</klr> murmuris por si mem pa&scirc;ante sur
Expand All @@ -463,17 +474,26 @@
<kap>al<tld/>i</kap>
<gra><vspec>x</vspec></gra>
<snc mrk="supr.al0i.KOMUNE">
<ref tip="dif" cel="ir.supren0i.KOMUNE">supreniri</ref>
<ekz>
la strato, kiu al<tld/>is &gcirc;is milducent metroj super la
marnivelo, realvalas enirante vastan arbaron
<fnt>
<aut>C. kaj A. Gacond</aut>,
<vrk><url ref="http://www.esperanto-gacond.ch/SRI/Radiokasedo1975/Radioprelego-621-1975-09-03-06-Claude-kaj-Andree-GACOND-Nia-feria-migrado-en-Alpoj.pdf">
Nia feria migrado en Alpoj</url></vrk>,
<lok>Radioprelego, 1975-09-03</lok>
</fnt>.
</ekz>
<dif>
<ref tip="dif" cel="ir.supren0i.KOMUNE">Supreniri</ref>:
<ekz>
la strato, kiu al<tld/>is &gcirc;is <esc>milducent</esc> metroj super la
marnivelo, realvalas enirante vastan arbaron
<fnt>
<aut>C. kaj A. Gacond</aut>,
<vrk><url ref="http://www.esperanto-gacond.ch/SRI/Radiokasedo1975/Radioprelego-621-1975-09-03-06-Claude-kaj-Andree-GACOND-Nia-feria-migrado-en-Alpoj.pdf">
Nia feria migrado en Alpoj</url></vrk>,
<lok>Radioprelego, 1975-09-03</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
li malsani&gcirc;is de malario kaj en la da&ubreve;ro de malmultaj tagoj al<tld/>is &ccirc;e la
Plejaltulon
<fnt>
<vrk><url ref="https://eo.wiktionary.org/wiki/zampa">zampa - Vikivortaro</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trdgrp lng="de">
<trd>heraufgehen</trd>,
Expand All @@ -499,8 +519,7 @@
<snc mrk="supr.cximal0a.TIP">
<uzo tip="fak">TIP</uzo>
<dif>
Kiu aperas proksime mal<tld/>e,
pliposte en la sama dokumento;
Tie &ccirc;i mal<tld/>a;
<ref tip="sin" cel="sub.cxi0a.TIP">&ccirc;i-suba</ref>:
<ekz>
legu la &ccirc;i-mal<tld/>an averton
Expand All @@ -509,13 +528,14 @@
<vrk><url ref="http://biblbut.wordpress.com/2008/08/05/eble-vi-jam-konas-nin/">
eble vi jam konas nin</url></vrk>,
<lok>2008-08-05</lok>
</fnt>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="apud.cxi0a.TIP">&ccirc;i-apuda</ref>,
<ref cel="supr.cxi0a.TIP">&ccirc;i-supra</ref>
</refgrp>
<trd lng="de">hierunter</trd>
</snc>
<trd lng="es">m&aacute;s abajo<klr> (adj.)</klr></trd>
<trd lng="fr">ci-dessous<klr> (adj.)</klr></trd>
Expand All @@ -526,22 +546,31 @@
<snc mrk="supr.cxi0a.TIP">
<uzo tip="fak">TIP</uzo>
<dif>
Kiu aperas proksime <tld/>e,
anta&ubreve;e en la sama dokumento:
Tie &ccirc;i <tld/>a:
<ekz>
en &ccirc;i <tld/>a foto videbli&gcirc;as du kajoj
<fnt>
<aut>ryonryon</aut>,
<vrk>Blogo de Ryonryon en Esperanto</vrk>,
<lok><url ref="http://pub.ne.jp/ryonryon/?monthly_id=200706">
2007-06-30</url></lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
vidu, venas iu alia &ccirc;i <tld/>en
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Trevor Steele</aut>
<vrk><url ref="https://www.monato.be/2015/011474.php">Tridek jarojn poste</url></vrk>
<lok>2015</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<refgrp tip="vid">
<ref cel="apud.cxi0a.TIP">&ccirc;i-apuda</ref>,
<ref cel="supr.cximal0a.TIP">&ccirc;i-malsupra</ref>
</refgrp>
<trd lng="de">hier <ind>oben</ind></trd>
</snc>
<trd lng="es">m&aacute;s arriba<klr> (adj.)</klr></trd>
<trd lng="fr">ci-dessus<klr> (adj.)</klr></trd>
Expand All @@ -551,16 +580,18 @@
<kap>de<tld/>i</kap>
<gra><vspec>x</vspec></gra>
<snc mrk="supr.de0i.KOMUNE">
<ref tip="dif" cel="ir.malsupren0i.KOMUNE">malsupreniri</ref>
<ekz>
la karakterizaj tonripetoj en la kontinua baso de<tld/>as trans
du oktavoj
<fnt>
<bib>Viki</bib>,
<lok><url ref="https://eo.wikipedia.org/wiki/Weihnachts-Oratorium_%28Bach%29">
Weihnachts-Oratorium (Bach)</url>, 2015-04-12</lok>
</fnt>.
</ekz>
<dif>
<ref tip="dif" cel="ir.malsupren0i.KOMUNE">Malsupreniri</ref>:
<ekz>
la karakterizaj tonripetoj en la kontinua baso de<tld/>as trans
du oktavoj
<fnt>
<bib>Viki</bib>,
<lok><url ref="https://eo.wikipedia.org/wiki/Weihnachts-Oratorium_%28Bach%29">
Weihnachts-Oratorium (Bach)</url>, 2015-04-12</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
</snc>
<trdgrp lng="de">
<trd>hinuntergehen</trd>,
Expand All @@ -583,7 +614,7 @@
<uzo tip="fak">ESP</uzo>
<uzo tip="fak">POL</uzo>
<dif>
Provado influi socion de<tld/>e, tio estas tra
Provado influi socion de <tld/>e, tio estas tra
decidantoj, oficialuloj, altranguloj, kontraste al <ref tip="vid" cel="sub.de0ismo.POL">desubismo</ref>:
<ekz>
oni povas celi la &gcirc;eneralan enkondukon de Esperanto la&ubreve; la
Expand All @@ -592,6 +623,15 @@
<aut>L. Wunsch-Rolshoven</aut>,
<vrk>[prelego] Eblaj prioritatoj de la strategio...</vrk>,
<lok>2008</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la de<tld/>ismo estas la kredo, ke oni povas atingi la &gcirc;eneralan enkondukon de
Esperanto per konvinkado de politikistoj, per le&gcirc;a enkonduko <klr>[&#8230;]</klr>,
&gcirc;i kontrastas kun la desubismo, kiu volas disvastigi Esperanton inter
individuoj
<fnt>
<vrk><url ref="https://aktivaesperanto.blogspot.com/2011/10/desuprismo-kaj-desubismo.html">Aktiva Esperanto: Desuprismo kaj desubismo</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
Expand All @@ -613,9 +653,28 @@
<dif>
Estanta mal<tld/>e:
<ekz>
mal<tld/>a parto de parko<fnt>B</fnt>.
la mal<tld/>a parto de la parko
<fnt>
<bib>Far1</bib>
<lok>&Ccirc;apitro V</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
enirejo al la mal<tld/>aj lokoj sub la alta &scirc;tuparo
<fnt>
<bib>Fab4</bib>
<lok>Historio el la dunoj</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
io, kio staras en la mal<tld/>a parto de la gazetoj kaj estas detran&ccirc;ata
<fnt>
<bib>Fab3</bib>
<lok>Koboldo &ccirc;e la butikisto</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="de">unterer</trd>
</snc>
<trdgrp lng="cs">
<trd>m&eacute;n&ecaron;cenn&yacute;</trd>,
Expand Down Expand Up @@ -644,9 +703,38 @@
<dif>
En malalta loko, en la plej malalta loko:
<ekz>
ombra aleo kondukis de mal<tld/>e al la pordego<fnt>B</fnt>;
ombra aleo kondukis de mal<tld/>e al la pordego
<fnt>
<bib>Far1</bib>
<lok>&Ccirc;apitro V</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
kunigitaj mal<tld/>e kaj kunigitaj <tld/>e per unu ringo
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Eliro 26:24</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
mal<tld/>e de la tero
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Readmono 4:18</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
<uzo tip="stl">FIG</uzo>
la franca estas kunpremata de du frontoj: de <tld/>e &gcirc;i estas barata de la
angla, de mal<tld/>e de la regionaj lingvoj
<fnt>
<bib>Monato</bib>
<aut>Guido Van Damme</aut>
<vrk><url ref="http://steloj.de/esperanto/monato2/007000.html">Atento por etaj kaj monda lingvoj</url></vrk>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<trd lng="de">unten</trd>
</snc>
<trd lng="ca">a <ind>baix</ind></trd>
<trdgrp lng="cs">
Expand All @@ -671,10 +759,16 @@
<dif>
Al malalta loko:
<ekz>
Li staras <tld/>e sur la monto kaj rigardas mal<tld/>en sur la
li staras <tld/>e sur la monto kaj rigardas mal<tld/>en sur la
kampon
<fnt><bib>F</bib>, <lok>&FE; 33</lok></fnt>;
</ekz>
<ekz>
per la kapo mal<tld/>en
<fnt>
<bib>PrV</bib>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
&jcirc;eti iun mal<tld/>en de la &scirc;tuparo.
</ekz>
Expand All @@ -686,19 +780,57 @@
</snc>
<snc mrk="supr.mal0en.prefikse">
<dif>
Sama senco kiel prefikso:
<ekz>
<ref cel="ir.malsupren0i">malsupreniri</ref>,
malsuprenflugi, malsuprengrimpi, malsuprenpendi
<fnt><bib>PIV3</bib></fnt>
</ekz>
Prefikso kun la sama senco kiel la adverbo:
<ekz>
mal<tld/>eniri en la valon
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Ju&gcirc;istoj 1:34</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
Moseo longe ne mal<tld/>envenas de la monto
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Eliro 32:1</lok>
</fnt>;
</ekz>
<ekz>
la Levidoj mal<tld/>enprenis la keston de la Eternulo
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>I. Samuel 6:15</lok>
</fnt>.
</ekz>
</dif>
<rim>
Tiu prefiksa uzo &scirc;ajnas gramatikstile iom dubinda rilate al normala adverba uzo. Iuj eble
sentas nuancon inter &leftquot;mal<tld/>en iri&rightquot; (efektive &gcirc;is mal<tld/>e) kaj
&leftquot;mal<tld/>eniri&rightquot; (iri en mal<tld/>a direkto). Sed Z. uzis amba&ubreve; formoj
samsence, kiel montras tiu &ccirc;i ekzemplo:
<ekz>
&scirc;i mal<tld/>eniris al la fonto kaj plenigis sian kru&ccirc;on kaj iris <tld/>en
<fnt>
<bib>MT</bib>
<lok>Genezo 24:16</lok>
</fnt>.
</ekz>
Do simple &scirc;ajnas stila rimedo por koncizigi la frazon, metante la adverbon
anta&ubreve; la verbon kaj tiel rapidigante la elparoladon.
</rim>
</snc>
<trdgrp lng="de">
<trd>nach <ind>unten</ind></trd>,
<trd>herab</trd>
</trdgrp>
</drv>
</art>
<!--
$Log: supr.xml,v $
versio 1.39 2020/01/31 22:10:29
versio 1.40 2020/02/01 11:10:18
Wolfram Diestel: pliaj ekz-oj, germ trd
Revision 1.39 2020/01/31 21:10:27 revo
Wolfram Diestel: ~o, ~ajxa, ~ajxo: ekz-oj
Revision 1.38 2020/01/31 18:10:21 revo
Expand All @@ -716,8 +848,5 @@ la U.V.
Revision 1.34 2017/01/08 18:10:12 revo
Guillermo Molleda Jimena: trd es
Revision 1.33 2015/08/14 23:10:13 revo
Jeromo Vasxe: + al/de~i
-->
</vortaro>

0 comments on commit 7fd6a75

Please sign in to comment.