-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b25_alalal-a17976.xml
299 lines (299 loc) · 15.4 KB
/
cod-al7b25_alalal-a17976.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Ba" n="cod-al7b25">Paris 1894, v. 25</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Ba" n="91"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-a17976"><!-- l1d3a1 -->
<head xml:id="alalal-a17976-Hd1e99">Articulus 1</head>
<head xml:id="alalal-a17976-Hd1e101" type="question-title">An Philosophi cognoverunt unum esse
Deum ?</head>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e104">
<lb ed="#Ba" n="12"/>ARTICULUS 1.
<lb ed="#Ba" n="13"/>An Philosophi cognoverunt unum esse
<lb ed="#Ba" n="14"/>Deum ?
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e113">
<lb ed="#Ba" n="15"/>Incidit autem hic dubium anlequam
<lb ed="#Ba" n="16"/>perveniamus ad Litteram, An Philosophi
<lb ed="#Ba" n="17"/>unitatem, vel quia Deus est, ductu
ratio<lb break="no" ed="#Ba" n="18"/>nis poterant cognoscere ? Secundo, si
<lb ed="#Ba" n="19"/>cognoverunt, quid est quod cognoverunt,
<lb ed="#Ba" n="20"/>vel quid non? Tertio, qualiter hac
cog<lb break="no" ed="#Ba" n="21"/>nitio eorum a cognitione fidei
distingua<lb break="no" ed="#Ba" n="22"/>tur?
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e133">
<lb ed="#Ba" n="23"/>Circa primum proceditur sic :
<lb ed="#Ba" n="24"/>1. Dicit Apostolus, ad Roman. 1, 21,
<lb ed="#Ba" n="25"/>de Philosophis : Quia, cum
cognovis<lb break="no" ed="#Ba" n="26"/>sent Deum, non sicut Deum
glorificave<lb break="no" ed="#Ba" n="27"/>runt,... sed evanuerunt in cogitationibus
<lb ed="#Ba" n="28"/>suis : ergo videtur, quod cognoverunt et
<lb ed="#Ba" n="29"/>Deum esse, et gloriam ipsius.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e152">
<lb ed="#Ba" n="30"/>2. Item, ibidem, ¥. 19 : Deus illis
<lb ed="#Ba" n="31"/>revelavit ' : ergo videtur, quod notiliam
<lb ed="#Ba" n="32"/>unius Dei habuerunt.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e161">
<lb ed="#Ba" n="33"/>3. Item, Augustinus in libro VIII de
<lb ed="#Ba" n="34"/>Civitate Det : Platonici nobis
consen<lb break="no" ed="#Ba" n="35"/>tiunt de uno Deo universitatis auctore,
<lb ed="#Ba" n="36"/>qui non solum super omnia corpora est
<lb ed="#Ba" n="37"/>incorporeus, verum ctiam super omnes
<lb ed="#Ba" n="38"/>animas incorruptibilis, principium
no<lb break="no" ed="#Ba" n="39"/>strum, lumen nosirum, bonum nostrum.
<lb ed="#Ba" n="40"/>In hoc ceteris eos anteponimus . Ergo
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="41"/>videtur, quod Platonici Deum verum
<lb ed="#Ba" n="42"/>cognoverunt.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e187">
<lb ed="#Ba" n="43"/>4. Item, ibidem: Haec itaque causa est
<lb ed="#Ba" n="44"/>cur istos ceteris anteponimus : quia cum
<lb ed="#Ba" n="45"/>alii Philosophi ingenia sua studiaque sua
<lb ed="#Ba" n="46"/>contriverunt in inquirendis rerum
cau<lb break="no" ed="#Ba" n="47"/>sis, et quisnam est modus dicendi, atque
<lb ed="#Ba" n="48"/>vivendi : isti, Deo cognito, reperierunt ubi
<lb ed="#Ba" n="49"/>esset causa constitute universatis, et lux
<lb ed="#Ba" n="50"/>percipiende veritatis, et fons bibende
<lb ed="#Ba" n="51"/>felicitatis : ergo videtur, quod tales Deum
<lb ed="#Ba" n="52"/>cognoverunt,
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e211">
<lb ed="#Ba" n="53"/>5. Item, Sapient. xin, 8: A
magnitu<lb break="no" ed="#Ba" n="54"/>dine speciei et creature cognoscibiliter
<lb ed="#Ba" n="55"/>poterit Creator horum videri.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e220">
<lb ed="#Ba" n="56"/>6. Item, hoc videmus in libris eorum.
<lb ed="#Ba" n="57"/>Plato enim in Timzo inducit mundi
opi<lb break="no" ed="#Ba" n="58"/>ficem mundum facientem, et
explican<lb break="no" ed="#Ba" n="59"/>dum per propagationem motoribus
sphe<lb break="no" ed="#Ba" n="60"/>rarum super celestium committentem.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e233">
<lb ed="#Ba" n="61"/>7. Item, Apuleius in libro de Deo
So<lb break="no" ed="#Ba" n="62"/>cratis, quem in libro de Civitate Dei
in<lb break="no" ed="#Ba" n="63"/>ducit Augustinus ponit unum omnium
<lb ed="#Ba" n="64"/>aliorum Creatorem. Unde Augustinus
<lb ed="#Ba" n="65"/>in libro IX de Civitate Dei: Omnium
<lb ed="#Ba" n="66"/>Deum summum Creatorem quem nos
<lb ed="#Ba" n="67"/>verum dicimus, sic a Platone
praedi<lb break="no" ed="#Ba" n="68"/>cari asseverat Apuleius, quod ipse
<lb ed="#Ba" n="69"/>sit solus qui non possit penuria
ser<lb break="no" ed="#Ba" n="70"/>monis humani quavis ratione vel
mo<lb break="no" ed="#Ba" n="71"/>dice comprehendi: vix autem
sapien<lb break="no" ed="#Ba" n="72"/>tibus viris cum se vigore animi
quan<lb break="no" ed="#Ba" n="73"/>tum licuit a corpore removerunt,
intel<lb break="no" ed="#Ba" n="74"/>lectum hujus Dei, et id quoque interdum
<lb ed="#Ba" n="75"/>velut in arctissimis tenebris, rapidissimo
<lb ed="#Ba" n="76"/>coruscamine lumen candidum
intermi<lb break="no" ed="#Ba" n="77"/>care : ergo cognitionem ejus habuerunt.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e273">
<lb ed="#Ba" n="78"/>8. Item, Legimus in libris Aristotelis,
<lb ed="#Ba" n="79"/>quod ipse probat universitatis principium
<lb ed="#Ba" n="80"/>esse unum, cujus scientia et voluntas et
<lb ed="#Ba" n="81"/>actio substantia sua est: ergo videtur,
<lb ed="#Ba" n="82"/>quod non tantum cognoverunt Deum
<lb ed="#Ba" n="83"/>esse unum, sed etiam ipsum esse
sim<lb break="no" ed="#Ba" n="84"/>plicem, quia est quidquid habet.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e291">
<lb ed="#Ba" n="85"/>SED CONTRA:
<lb ed="#Ba" n="86"/>1. Deum esse unum articulus fidei est:
<pb ed="#Ba" n="92"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>ergo non subest rationi: ergo per
Philo<lb break="no" ed="#Ba" n="2"/>sophiam et rationem non potest
investi<lb break="no" ed="#Ba" n="3"/>et nihil cognoverunt Philosophi,
<lb ed="#Ba" n="4"/>nisi quod per rationem potest
investi<lb break="no" ed="#Ba" n="5"/>gari: ergo Deum esse unum non
cogno<lb break="no" ed="#Ba" n="6"/>verunt. Si forte dicatur, quod Deum
<lb ed="#Ba" n="7"/>esse unum non est articulus. Contra:
<lb ed="#Ba" n="8"/>
<quote xml:id="alalal-a17976-Qd1e319"> Credo in unum Deum: </quote> ibi in
sym<lb break="no" ed="#Ba" n="9"/>bolo ponitur pro articulo.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e324">
<lb ed="#Ba" n="10"/>2. Item, Philosophus non investigat
<lb ed="#Ba" n="11"/>eum in Philosophia, msi per
creatu<lb break="no" ed="#Ba" n="12"/>ras, sicut causam per effectum: sed in
<lb ed="#Ba" n="13"/>Philosopdia omnis causa proportionata
<lb ed="#Ba" n="14"/>est effectui : ergo non investigabant
<lb ed="#Ba" n="15"/>Deum, nisi ut causam proportionatam
<lb ed="#Ba" n="16"/>elfectui : talis autem causa non est Deus:
<lb ed="#Ba" n="17"/>ergo per effectum hoc modo non
co<lb break="no" ed="#Ba" n="18"/>gnoscunt Deum, nec cognoscere
pos<lb break="no" ed="#Ba" n="19"/>sunt,
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e348">
<lb ed="#Ba" n="20"/>3. Item, In investigatione nominis per
<lb ed="#Ba" n="21"/>resolutionem causati in causam, sive
<lb ed="#Ba" n="22"/>posterioris in prius, et compositi in
sim<lb break="no" ed="#Ba" n="23"/>plex, ratio stat in intellectu entis et
<lb ed="#Ba" n="24"/>unius : sed quidquid est in quo stat
reso<lb break="no" ed="#Ba" n="25"/>lutio, ab eodem incipit compositio : ergo
<lb ed="#Ba" n="26"/>ipsum ens et unum in quo stetit
resolu<lb break="no" ed="#Ba" n="27"/>tio, componibile est in ea quae in ipsum
<lb ed="#Ba" n="28"/>sunt resoluta. Sed Deus et ens divinum
<lb ed="#Ba" n="29"/>non sunt componibilia: ergo intellectus
<lb ed="#Ba" n="30"/>sic resolvens, non veniet in ens
divi<lb break="no" ed="#Ba" n="31"/>num, vel in verum quo dicitur Deus unus:
<lb ed="#Ba" n="32"/>ergo per hoc non potest accipere Deum
<lb ed="#Ba" n="33"/>esse, vel Deum esse unum.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e381">
<lb ed="#Ba" n="34"/>4. Item, Si aliquid est quo posito non
<lb ed="#Ba" n="35"/>de necessitate ponitur aliud, illud non
<lb ed="#Ba" n="36"/>potest accipi posito alio: ut videtur si
<lb ed="#Ba" n="37"/>posito aliquo intellectu Angeli non de
<lb ed="#Ba" n="38"/>necessitate ponitur creatio alicujus rei
<lb ed="#Ba" n="39"/>vel res creata, tunc per rem creatam non
<lb ed="#Ba" n="40"/>potest invesligari de intellectu Angeli:
<lb ed="#Ba" n="41"/>ergo a simili cum posito Deo non de
ne<lb break="no" ed="#Ba" n="42"/>cessitate ponatur creatura, quia aliter
<lb ed="#Ba" n="43"/>creatura esset ab aeterno, videtur quod
<lb ed="#Ba" n="44"/>ex creatura non possit inferri Creator : et
<lb ed="#Ba" n="45"/>ita per creaturam non potest cognosci
<lb ed="#Ba" n="46"/>Creator.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e412">
<lb ed="#Ba" n="47"/>Solutio. Dicendum, quod in veritate
<lb ed="#Ba" n="48"/>(ut dicunt Sancti) Philosophi cognitionem
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="49"/>Dei per naturales rationes habere
potue<lb break="no" ed="#Ba" n="50"/>runt.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e426">
<lb ed="#Ba" n="51"/>Ad hoc autem quod primo objicitur,
<lb ed="#Ba" n="52"/>dicendum quod Deum esse, et unum,
<lb ed="#Ba" n="53"/>uno modo sunt articuli, et alio modo
<lb ed="#Ba" n="54"/>scita per rationes, sicut conclusiones.
<lb ed="#Ba" n="55"/>Potest enim accipi Deum esse per
scien<lb break="no" ed="#Ba" n="56"/>tiam, quia est tantum, et similiter Deum
<lb ed="#Ba" n="57"/>esse unum: et sic possunl esse scita, ut
<lb ed="#Ba" n="58"/>conclusio per naturalem rationem.
Pot<lb break="no" ed="#Ba" n="59"/>est etiam accipi prout aliquo modo
ap<lb break="no" ed="#Ba" n="60"/>propinguant scientiw quid est, propter
<lb ed="#Ba" n="61"/>hoe quod apprehendunt proprietates esse
<lb ed="#Ba" n="62"/>divini et unitatis secundum quod
deter<lb break="no" ed="#Ba" n="63"/>minat fides attributa esse Dei et unitatis
<lb ed="#Ba" n="64"/>Dei: et sic ipsum non subest rationi,
<lb ed="#Ba" n="65"/>sed potius est articulus fidei.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e461">
<lb ed="#Ba" n="66"/>Ad aliud dicendum, quod in
Philoso<lb break="no" ed="#Ba" n="67"/>phia causa physica proportionata est
cau<lb break="no" ed="#Ba" n="68"/>sato, et motor mobili: sed quia
propor<lb break="no" ed="#Ba" n="69"/>tionatum in virtute causandi non potest
<lb ed="#Ba" n="70"/>esse primum quod habet influentiam ad
<lb ed="#Ba" n="71"/>omnia, ideo extendit se ratio ad
proban<lb break="no" ed="#Ba" n="72"/>dum illud esse, licet non probet nisi quia
<lb ed="#Ba" n="73"/>est tantum, et non possit determinare
<lb ed="#Ba" n="74"/>proprietates ejus. Unde Philosophus in
<lb ed="#Ba" n="75"/>primo de Celo et Mundo dicit:
Adhi<lb break="no" ed="#Ba" n="76"/>buimus nosipsos magnificare Deum
glo<lb break="no" ed="#Ba" n="77"/>riosum creatorem omnium, eminentem
<lb ed="#Ba" n="78"/>proprietatibus eorum quae sunt creata.
<lb ed="#Ba" n="79"/>Unde patet, quod cognovit quod eminet
<lb ed="#Ba" n="80"/>super creata; sed rationem eminentiz,
<lb ed="#Ba" n="81"/>et differentiam, et proprietatem sui esse
<lb ed="#Ba" n="82"/>non potest per rationem aliquis
investi<lb break="no" ed="#Ba" n="83"/>gare. Unde etiam circa talia attributa
in<lb break="no" ed="#Ba" n="84"/>veniuntur Philosophi multos errores
<lb ed="#Ba" n="85"/>dixisse: circa esse vero Deum, sive quia
<lb ed="#Ba" n="86"/>est, et quod unus est, pauci Philosophi
<lb ed="#Ba" n="87"/>gui vere erant Philosophi, erraverunt.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e511">
<lb ed="#Ba" n="88"/>Ad aliud est dicendum, quod
intelle<lb break="no" ed="#Ba" n="89"/>ctus resolvens stat in ente quod est
ulti<lb break="no" ed="#Ba" n="90"/>mum resolutione, et primum
composi<lb break="no" ed="#Ba" n="91"/>tione : sed quia ipsum miscibile est
com<lb break="no" ed="#Ba" n="92"/>positioni, ideo ipsum non potest esse
pri<lb break="no" ed="#Ba" n="93"/>mum. Hoc cognoscit ratio ex hoc quod
<lb ed="#Ba" n="94"/>apprehendit habitudines entis ad
poste<lb break="no" ed="#Ba" n="95"/>riora ente. Et sicut est de ente, similiter
<lb ed="#Ba" n="96"/>est de uno. Et sic patet, quod ratio
ulte<lb break="no" ed="#Ba" n="97"/>rius procedit ; sed verum est, quod non
<pb ed="#Ba" n="93"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>procedit ulterius inquirendo passiones, et
<lb ed="#Ba" n="2"/>differentias : quia illas per effectum
in<lb break="no" ed="#Ba" n="3"/>vestigare non potest: Et ideo ens
qui<lb break="no" ed="#Ba" n="4"/>dem est primum subjectum Philosophie :
<lb ed="#Ba" n="5"/>quia subjectum Philosophie est de quo
<lb ed="#Ba" n="6"/>predicantur passiones, et differenti :
<lb ed="#Ba" n="7"/>non tamen est simpliciter primum, quia
<lb ed="#Ba" n="8"/>illud non est subjicibile passionibus, et
<lb ed="#Ba" n="9"/>etiam passiones et proprietates ejus sunt
<lb ed="#Ba" n="10"/>ignorate, nisi per fidem illuminantem
<lb ed="#Ba" n="11"/>intellectum accipiuntur.
</p>
<p xml:id="alalal-a17976-d1e563">
<lb ed="#Ba" n="12"/>Ad ultimum est dicendum, quod prima
<lb ed="#Ba" n="13"/>est falsa. Et licet posito Deo non
pona<lb break="no" ed="#Ba" n="14"/>tur necessario creatura, tamen posita
<lb ed="#Ba" n="15"/>creatura tamquam effectu Dei, necesse
<lb ed="#Ba" n="16"/>est Deum creatorem poni: et sic a
poste<lb break="no" ed="#Ba" n="17"/>riori ex creatura potest Deus cognosci.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>