-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b25_alalal-a23719.xml
282 lines (282 loc) · 14.8 KB
/
cod-al7b25_alalal-a23719.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 20</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 20</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Ba" n="cod-al7b25">Paris 1894, v. 25</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Ba" n="118"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-a23719"><!-- l1d3a20 -->
<head xml:id="alalal-a23719-Hd1e99">Articulus 20</head>
<head xml:id="alalal-a23719-Hd1e101" type="question-title">Que sint imaginem constituentia ?</head>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e104">
<lb ed="#Ba" n="23"/>ARTICULUS XX.
<lb ed="#Ba" n="24"/>Que sint imaginem constituentia ?
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e111">
<lb ed="#Ba" n="25"/>Secundo quaeritur, quae sint
imagi<lb break="no" ed="#Ba" n="26"/>nem constituentia? Et dicitur ab
Augu<lb break="no" ed="#Ba" n="27"/>stino, quod memoria, et intelligentia, et
<lb ed="#Ba" n="28"/>voluntas.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e122">
<lb ed="#Ba" n="29"/>Queratur ergo, Quid sit memoria
se<lb break="no" ed="#Ba" n="30"/>cundum quod imaginem constituit? Et
<lb ed="#Ba" n="31"/>dicit Gregorius Nicenus quod
memora<lb break="no" ed="#Ba" n="32"/>tivum est memoria et rememorationis
<lb ed="#Ba" n="33"/>causa et promptuarium. Origenes autem
<lb ed="#Ba" n="34"/>dicit, quod est phantasia relicta ab
ali<lb break="no" ed="#Ba" n="35"/>quo sensu secundum actum apparente.
<lb ed="#Ba" n="36"/>Damascenus autem dicit, quod memoria
<lb ed="#Ba" n="37"/>est conservatio sensus et intelligentiz.
<lb ed="#Ba" n="38"/>Augustinus autem in libro XII Con/
fes<lb break="no" ed="#Ba" n="39"/>sionum : Presens de praeteritis memoria
<lb ed="#Ba" n="40"/>est. Tullius autem dicit, quod memoria
<lb ed="#Ba" n="41"/>est preteritorum.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e154">
<lb ed="#Ba" n="42"/>Queratur ergo, Secundum quam
ra<lb break="no" ed="#Ba" n="43"/>tionem istaram diffinitionum cadit in ra-
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="44"/>tione imaginis ? Et videtur quod
secun<lb break="no" ed="#Ba" n="45"/>dum nullam.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e167">
<lb ed="#Ba" n="46"/>1. Omnes enim iste diffinitiones
suppon<lb break="no" ed="#Ba" n="47"/>unt memoriam non esse partem rationalis
<lb ed="#Ba" n="48"/>anime, sed sensibilis : ergo videtur, quod
<lb ed="#Ba" n="49"/>memoria nullo modo sit pars imaginis,
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e178">
<lb ed="#Ba" n="50"/>2. Preeterea, Quidquid considerat
tem<lb break="no" ed="#Ba" n="51"/>pus sub determinata differentia temporis,
<lb ed="#Ba" n="52"/>ipsum non est remotum a conditionibus
<lb ed="#Ba" n="53"/>materie, cum tempus sit una
conditio<lb break="no" ed="#Ba" n="54"/>num materie precipua : sed memoria
<lb ed="#Ba" n="55"/>sic consideral tempus : ergo non est
re<lb break="no" ed="#Ba" n="56"/>mota a conditionibus materia. Prima
pa<lb break="no" ed="#Ba" n="57"/>tet per se. Secunda probatur per hoc
<lb ed="#Ba" n="58"/>quod dicit Gregorius Niceenus sic :
Me<lb break="no" ed="#Ba" n="59"/>morari dicimur quod prius scivimus, vel
<lb ed="#Ba" n="60"/>audivimus, vel aliter qualiter
cognovi<lb break="no" ed="#Ba" n="61"/>mus: prius autem relationem habet ad
<lb ed="#Ba" n="62"/>tempus preteritum. Inde sic : Quidquid
<lb ed="#Ba" n="63"/>non abstrahit a conditionibus materia,
<lb ed="#Ba" n="64"/>est pars sensibilis anime, et non
rationa<lb break="no" ed="#Ba" n="65"/>lis : memoria non abstrahit : ergo est
<lb ed="#Ba" n="66"/>pars sensibilis anime, et non rationalis :
<lb ed="#Ba" n="67"/>ergo non debet esse pars imaginis.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e220">
<lb ed="#Ba" n="68"/>3. Hoc idem videtur expresse dicere
<lb ed="#Ba" n="69"/>Gregorius Nicenus sic : Sensibilia
qui<lb break="no" ed="#Ba" n="70"/>dem ipsa secundum se memorantur, in~
<lb ed="#Ba" n="71"/>tellectualia vero secundum accidens
<lb ed="#Ba" n="72"/>quia et cogitabilium memoria ex
preas<lb break="no" ed="#Ba" n="73"/>sumpta phantasia fit.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e236">
<lb ed="#Ba" n="74"/>4. Item, Damascenus : Sensibilia
qui<lb break="no" ed="#Ba" n="75"/>dem secundum se memoria
commen<lb break="no" ed="#Ba" n="76"/>dantur.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e245">
<lb ed="#Ba" n="77"/>5. Item, Aristoteles : Memoria
intelle<lb break="no" ed="#Ba" n="78"/>ctus quidem est secundum accidens, per
<lb ed="#Ba" n="79"/>se autem primi sensitivi.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e255">
<lb ed="#Ba" n="80"/>6. Item, Aristoteles : Si memoria
in<lb break="no" ed="#Ba" n="81"/>tellectivarum partium esset, non utique
<lb ed="#Ba" n="82"/>inesset multis aliorum animalium,
fortas<lb break="no" ed="#Ba" n="83"/>sis autem nullo modo mortalium.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e266">
<lb ed="#Ba" n="84"/>Ex omnibus his patet, quod memoria
<lb ed="#Ba" n="85"/>non potest esse pars imaginis.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e273">
<lb ed="#Ba" n="86"/>Eopem modo quaeritur de
intelligen<lb break="no" ed="#Ba" n="87"/>tia, Utrum ipsa sit pars imaginis ?
<lb ed="#Ba" n="88"/>Et videtur, quod non: aut enim
<lb ed="#Ba" n="89"/>intelligentia est intellectus agens, aut
<lb ed="#Ba" n="90"/>possibilis, aut speculativus sive
for<lb break="no" ed="#Ba" n="91"/>malis, aut intellectus qui a Philo-
<pb ed="#Ba" n="119"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>sophis dicitur adeptus : constat quod
<lb ed="#Ba" n="2"/>non agens : quia ille est universaliter
<lb ed="#Ba" n="3"/>agens, ut dicit Philosophus, quo est
om<lb break="no" ed="#Ba" n="4"/>nia intelligibilia facere : et penes illum
<lb ed="#Ba" n="5"/>nop accipitur imago : quia in hoc non
<lb ed="#Ba" n="6"/>imitatur Trinitatem, sed potius actum
<lb ed="#Ba" n="7"/>lucis ad colorem, et artis ad materiam,
<lb ed="#Ba" n="8"/>ul dicit Philosophus. Simuliter videtur,
<lb ed="#Ba" n="9"/>quod non sit possibilis quo est omnia
<lb ed="#Ba" n="10"/>ficri intelligibilia, et potentia omnia
ha<lb break="no" ed="#Ba" n="11"/>bet, actu autem nihil : sed Augustinus
<lb ed="#Ba" n="12"/>dicit, quod intellectus qui est pars
ima<lb break="no" ed="#Ba" n="13"/>ginis, semper novit se. Quod autem non
<lb ed="#Ba" n="14"/>sit speculativus, patet : quia ille habitus
<lb ed="#Ba" n="15"/>principiorum,vel alius, si imitaretur, non
<lb ed="#Ba" n="16"/>esset ex se, sed potius ex parte rei cujus
<lb ed="#Ba" n="17"/>est intellectus. Augustinus autem dicit,
<lb ed="#Ba" n="18"/>quod intellectus de se imitatur. Similiter
<lb ed="#Ba" n="19"/>non est adeptus : quia ille est scientia
<lb ed="#Ba" n="20"/>acquisita per inventionem, vel
doctri<lb break="no" ed="#Ba" n="21"/>nam : et tunc non imitatur Trinitatem in
<lb ed="#Ba" n="22"/>una essentia personarum.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e341">
<lb ed="#Ba" n="23"/>Kopem modo videtur, quod nec
vo<lb break="no" ed="#Ba" n="24"/>luntas sit pars imaginis ; quia voluntas
(ut dicit Anselmus) non est nisi duobus
<lb ed="#Ba" n="25"/>modis, scilicet, ut motor virium
secun<lb break="no" ed="#Ba" n="26"/>dum quod convertitur super alias vires
<lb ed="#Ba" n="27"/>cl movet eas ad actum, secundum quod
<lb ed="#Ba" n="28"/>dicitur : Volo intelligere, et volo
memo<lb break="no" ed="#Ba" n="29"/>rari: sic autem non imitatur Trinitatem :
<lb ed="#Ba" n="30"/>quia sic non est ex intellectu et memoria :
<lb ed="#Ba" n="31"/>sed potius e converso illa sunt ex
volun<lb break="no" ed="#Ba" n="32"/>tate. Alio modo est voluntas quae
con<lb break="no" ed="#Ba" n="33"/>vertitur ad volitum, et sic iterum non
<lb ed="#Ba" n="34"/>imitatur Trinitatem, sed potius imperat
<lb ed="#Ba" n="35"/>de imitando vel fugiendo delectabile vel
<lb ed="#Ba" n="36"/>triste in operibus: et ita videtur, quod
<lb ed="#Ba" n="37"/>nullum illorum trium sit de imagine que
<lb ed="#Ba" n="38"/>ponuntur in ipso.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e378">
<lb ed="#Ba" n="39"/>Solutio. Dicendum, quod in veritate
<lb ed="#Ba" n="40"/>sicut dicit Augustinus) integritas
imagi<lb break="no" ed="#Ba" n="41"/>nis create est in his tribus : sed
memo<lb break="no" ed="#Ba" n="42"/>ria non accipitur secundum aliquam
il<lb break="no" ed="#Ba" n="43"/>larum assignationum quae facte sunt :
<lb ed="#Ba" n="44"/>quia sicut infra dicit Magister ex verbo
<lb ed="#Ba" n="45"/>Augustini, memoria prout hic accipitur
<lb ed="#Ba" n="46"/>est respectu preteritorum, presentium,
<lb ed="#Ba" n="47"/>et futurorum : quod non posset esse nisi
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="48"/>abstraheretur ab omni differentia
tempo<lb break="no" ed="#Ba" n="49"/>ris, sicut et intellectus. Et si queratur,
<lb ed="#Ba" n="50"/>Quid sit hac memoria, et quis sit ejus
<lb ed="#Ba" n="51"/>actus? Dicendum, quod memoria hee
<lb ed="#Ba" n="52"/>nihil aliud est quam potentia anime
ra<lb break="no" ed="#Ba" n="53"/>tionalis secundum superiorem partem
te<lb break="no" ed="#Ba" n="54"/>nens apud se habitum veri et boni quod
<lb ed="#Ba" n="55"/>ipsa est secundum naturam suam, et
<lb ed="#Ba" n="56"/>habitum veri et boni quod Deus est : vel
<lb ed="#Ba" n="57"/>forte quod verius est secundum
Augusti<lb break="no" ed="#Ba" n="58"/>num, tenens apud se notitiam per
prae<lb break="no" ed="#Ba" n="59"/>sentiam essentia, et non habitum veri et
<lb ed="#Ba" n="60"/>boni quod ipsa anima est secundum
na<lb break="no" ed="#Ba" n="61"/>turam. Unde Augustinus dicit, quod
ni<lb break="no" ed="#Ba" n="62"/>hil presentius est anima quam ipsa sibi:
<lb ed="#Ba" n="63"/>sed de hoc infra habebitur. Actus autem
<lb ed="#Ba" n="64"/>ejus non est in agendo, sed tenendo
(sicut jam dictum est) presentiam
noti<lb break="no" ed="#Ba" n="65"/>tia in essentia, vel habitu aliquo innato.
<lb ed="#Ba" n="66"/>Unde bene concedo 1d quod objicitur de
<lb ed="#Ba" n="67"/>memoria, quod non sic accipitur hic :
<lb ed="#Ba" n="68"/>nec approbo quod quidam dicunt, quod
<lb ed="#Ba" n="69"/>sit conservatio specierum sub ratione
<lb ed="#Ba" n="70"/>prius visi, vel accepti, vel habiti : quia
<lb ed="#Ba" n="71"/>hac ratio concernit tempus, et secundum
<lb ed="#Ba" n="72"/>omnes Philosophos,temporis est
conside<lb break="no" ed="#Ba" n="73"/>rare ullius potentiae cujus est considerare
<lb ed="#Ba" n="74"/>quantitatem, et hoc est primum
sensiti<lb break="no" ed="#Ba" n="75"/>vum. Si autem dicatur quod ratio
tem<lb break="no" ed="#Ba" n="76"/>poris simplex est, et ideo potest esse
in<lb break="no" ed="#Ba" n="77"/>tellectus : hoc verum est : sed ratio
<lb ed="#Ba" n="78"/>temporis zqualiter se habet ad omne
<lb ed="#Ba" n="79"/>tempus, sicut ratio hominis aequaliter ad
<lb ed="#Ba" n="80"/>omnes homines, et ideo tunc non
deter<lb break="no" ed="#Ba" n="81"/>minat hoc intelligibile et illud : et ideo
<lb ed="#Ba" n="82"/>dicendum, quod simpliciter nullum
tem<lb break="no" ed="#Ba" n="83"/>pus respicit, sed extractum a tempore
<lb ed="#Ba" n="84"/>cujus ipsa memoria est conservatrix.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e482">
<lb ed="#Ba" n="85"/>Ad id quod quaeritur de intellectu sive
<lb ed="#Ba" n="86"/>intelligentia, dicendum quod
intelligen<lb break="no" ed="#Ba" n="87"/>tia dicitur hic potentia intellectiva
forma<lb break="no" ed="#Ba" n="88"/>lis non simpliciter, sed respectu
intelli<lb break="no" ed="#Ba" n="89"/>gibilis cujusdam informata, quod scilicet
<lb ed="#Ba" n="90"/>semper presens est in anima, sicut
ani<lb break="no" ed="#Ba" n="91"/>ma sibi est presens, et Deus in ea est
<lb ed="#Ba" n="92"/>essentialiter, prasentialiter et
potentiali<lb break="no" ed="#Ba" n="93"/>ter : naturaliter enim nobis insita est
<lb ed="#Ba" n="94"/>cognitio Dei: et ideo non procedit obje-
<pb ed="#Ba" n="120"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>ctio quae facta est de speculatione aliorum
<lb ed="#Ba" n="2"/>intellectualium : quia licet in aliis non
<lb ed="#Ba" n="3"/>imiletur, tamen in quodam per
relatio<lb break="no" ed="#Ba" n="4"/>nem ad memoriam et voluntatem
imita<lb break="no" ed="#Ba" n="5"/>tur.
</p>
<p xml:id="alalal-a23719-d1e522">
<lb ed="#Ba" n="6"/>Eodem modo solvendum illud quod
<lb ed="#Ba" n="7"/>quaeritur de voluntate, quod est voluntas
<lb ed="#Ba" n="8"/>accepta respectu voliti, non omnis, sed
<lb ed="#Ba" n="9"/>cujusdam : et non quocumque modo,
<lb ed="#Ba" n="10"/>sed secundum quod memoria et
intelli<lb break="no" ed="#Ba" n="11"/>gentia sunt de eodem, sicut est volitam
<lb ed="#Ba" n="12"/>quod anima est, et volitum quod Deus
<lb ed="#Ba" n="13"/>est : quorum utriusque notilia insita est
<lb ed="#Ba" n="14"/>anime naturaliter, ut dicit Augustinus :
<lb ed="#Ba" n="15"/>et per hoc etiam patet solutio ad totum.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>