-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b25_alalal-a45584.xml
437 lines (437 loc) · 23.4 KB
/
cod-al7b25_alalal-a45584.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 8</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 8</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Ba" n="cod-al7b25">Paris 1894, v. 25</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Ba" n="229"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-a45584"><!-- l1d8a8 -->
<head xml:id="alalal-a45584-Hd1e99">Articulus 8</head>
<head xml:id="alalal-a45584-Hd1e101" type="question-title">An definitiones aeternitatis dat ab
Auctoribus sint bone ?</head>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e104">
<lb ed="#Ba" n="58"/>ARTICULUS VIII.
<lb ed="#Ba" n="59"/>An definitiones aeternitatis dat ab
Au<lb break="no" ed="#Ba" n="60"/>ctoribus sint bone ?
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e113">
<lb ed="#Ba" n="61"/>Deinde quaeritur de hoc quod dicit:
<lb ed="#Ba" n="62"/>
<quote xml:id="alalal-a45584-Qd1e119"> Ipse vere ac proprie dicitur essentia,
<lb ed="#Ba" n="63"/>cujus essentia non novit preteritum vel
<lb ed="#Ba" n="64"/>futurum, etc. </quote> Hoc enim quod hic dicit,
<lb ed="#Ba" n="65"/>dictum est ratione aeternitatis. Unde de
<lb ed="#Ba" n="66"/>eternitate breviter aliquid tangendum est,
<lb ed="#Ba" n="67"/>eo quod de ea alibi latius sit tractatum.
<lb ed="#Ba" n="68"/>quaeritur ergo, Quid sit aeternitas ? et
<lb ed="#Ba" n="69"/>quid aeternum ? et quae in aeternitate ?
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e138">
<lb ed="#Ba" n="70"/>Ap primum proceditur sic : Dicit
Boe<lb break="no" ed="#Ba" n="71"/>tius quod aeternitas est interminabilis
<lb ed="#Ba" n="72"/>vite tota simul et perfecta possessio.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e148">
<lb ed="#Ba" n="73"/>1. Videtur autem inconveniens, quod
<lb ed="#Ba" n="74"/>diffinit per privationem cum dicit, Iné
er<lb break="no" ed="#Ba" n="75"/>minabilis : non enim privatio aliquid
cer<lb break="no" ed="#Ba" n="76"/>tificat nisi per speciem oppositam ei:
<lb ed="#Ba" n="77"/>et de illa specie nulla facta est mentio.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e161">
<lb ed="#Ba" n="78"/>2. Praeterea, Videtur inconveniens, quod
<lb ed="#Ba" n="79"/>cum aeternitas dicatur ab esse, dicitur
<lb ed="#Ba" n="80"/>enim aeternitas esse extra terminos finis et
<lb ed="#Ba" n="81"/>principii, quod diffinit ipsam per vitam.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e172">
<lb ed="#Ba" n="82"/>3. Praeterea, Prima mensura secundum
<lb ed="#Ba" n="83"/>intellectum primo videtur secundum
in<lb break="no" ed="#Ba" n="84"/>tellectum convenire : sed esse est
priuvs<lb break="no" ed="#Ba" n="85"/>quam vita : ergo videtur, quod zternitas
<lb ed="#Ba" n="86"/>que prima mensura est, magis debeat
<lb ed="#Ba" n="87"/>diffiniri per esse quam per vitam.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e188">
<lb ed="#Ba" n="88"/>4. Praeterea, Mensura non est nisi
men<lb break="no" ed="#Ba" n="89"/>surati: mensuratum autem primum
<lb ed="#Ba" n="90"/>quantum est vel dimensive, vel
poten<lb break="no" ed="#Ba" n="91"/>tialiter, vel virtualiter : cum igitur esse et
<pb ed="#Ba" n="230"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>vita non dicant quid distensum
virtuali<lb break="no" ed="#Ba" n="2"/>ter, non debet diffiniri per esse nec
vi<lb break="no" ed="#Ba" n="3"/>tam.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e210">
<lb ed="#Ba" n="4"/>5. Item, AEternitas est in genere
dura<lb break="no" ed="#Ba" n="5"/>tionis: possessio autem vite non dicit
<lb ed="#Ba" n="6"/>durans aliquid, vel durationem : ergo
<lb ed="#Ba" n="7"/>male diffinitur per illud.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e221">
<lb ed="#Ba" n="8"/>6. Praeterea, Possessio dicitur quasi
<lb ed="#Ba" n="9"/>pedum positio: et transfertur ad res
for<lb break="no" ed="#Ba" n="10"/>tune: ergo non proprie est respectu
<lb ed="#Ba" n="11"/>vite.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e233">
<lb ed="#Ba" n="12"/>7. Item, Omnis duratio protensa est :
<lb ed="#Ba" n="13"/>nullum potensum est totum simul: ergo
<lb ed="#Ba" n="14"/>eternitas quae est duratio, non est tota
<lb ed="#Ba" n="15"/>simul,
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e244">
<lb ed="#Ba" n="16"/>8. Praeterea, Infra habebitur, <quote xml:id="alalal-a45584-Qd1e248"> Fuit
<lb ed="#Ba" n="17"/>gui numquam defuit, est gui semper est,
<lb ed="#Ba" n="18"/>erit qui numquam deerit 4: </quote> fuit autem,
<lb ed="#Ba" n="19"/>et est, et erit, non dicunt totum simul :
<lb ed="#Ba" n="20"/>ergo quod cum illis est, non est totum
<lb ed="#Ba" n="21"/>simul: aeternitas autem cum illis est,
<lb ed="#Ba" n="22"/>ut videtur : ergo non est tota simul.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e265">
<lb ed="#Ba" n="23"/>9. Praeterea, Totum et simul videntur
<lb ed="#Ba" n="24"/>idem dicere: totum enim est cujus nulla
<lb ed="#Ba" n="25"/>partium est extra se, et simul cujus partes
<lb ed="#Ba" n="26"/>in se constant: ergo alterum superfluit,
<lb ed="#Ba" n="27"/>ut videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e278">
<lb ed="#Ba" n="28"/>10. Praeterea, Omne totum habet
par<lb break="no" ed="#Ba" n="29"/>tes: aeternitas autem non habet partes:
<lb ed="#Ba" n="30"/>ergo aeternitas non bene dicitur tota.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e287">
<lb ed="#Ba" n="31"/>11, Praeterea, Isaac in libro de
Diffini<lb break="no" ed="#Ba" n="32"/>tionibus dicit, Aternitas est spatium
con<lb break="no" ed="#Ba" n="33"/>tinuum non intersectum : spatium autem
<lb ed="#Ba" n="34"/>videtur habere partes, et non simul
<lb ed="#Ba" n="35"/>omnes: ergo videtur, quod male dicat,
<lb ed="#Ba" n="36"/>quod est tota simul.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e303">
<lb ed="#Ba" n="37"/>12. Item, Dionysius in libro de
Dive<lb break="no" ed="#Ba" n="38"/>nis nomiuibus : /Eternitas est
anti<lb break="no" ed="#Ba" n="39"/>quum, et immutabile, et universale
me<lb break="no" ed="#Ba" n="40"/>tiendo . Hic autem neuter Auctorum
dif<lb break="no" ed="#Ba" n="41"/>finit per vilam : ergo videtur male
dif<lb break="no" ed="#Ba" n="42"/>finire Boetius.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e320">
<lb ed="#Ba" n="43"/>Solvutio. Dicendum, quod in veritate
<lb ed="#Ba" n="44"/>Boetius diffinit aternilatem, secundum
<lb ed="#Ba" n="45"/>quod est in eo quod vere aeternum est: et
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="46"/>hoc accipitur ab <ref xml:id="alalal-a45584-Rd1e333">Anselmo in Monologio</ref>,
<lb ed="#Ba" n="47"/>ubi dicit sic: Cum divina substantia non
<lb ed="#Ba" n="48"/>sit aliud nisi vita sua et aeternitas sua, nec
<lb ed="#Ba" n="49"/>sit aliquo modo terminabilis, nec nisi
<lb ed="#Ba" n="50"/>simul et perfecte tota: quid aliud est vera
<lb ed="#Ba" n="51"/>eternitas quae illi solit convenit, quam
<lb ed="#Ba" n="52"/>interminabilis vita, simul et perfecte tota
<lb ed="#Ba" n="53"/>existens ? Unde patet, quod ipse non
<lb ed="#Ba" n="54"/>diffinit aeternitatem, secundum quod
ac<lb break="no" ed="#Ba" n="55"/>cipitur abstracte et formaliter: sed
po<lb break="no" ed="#Ba" n="56"/>tius materialiter, secundum quod est
con<lb break="no" ed="#Ba" n="57"/>siderare eam in durante, quae est causa
<lb ed="#Ba" n="58"/>durationis aliorum, unde vita durans
di<lb break="no" ed="#Ba" n="59"/>citur hic aeternitas, ut mihi videtur. Cum
<lb ed="#Ba" n="60"/>autem sit multiplex vita, scilicet
secun<lb break="no" ed="#Ba" n="61"/>dum esse, et secundum bene esse: et
<lb ed="#Ba" n="62"/>vivere secundum bene esse secundum
<lb ed="#Ba" n="63"/>sensum, sicutin voluptate: et secundum
<lb ed="#Ba" n="64"/>intellectum, sicut in moribus: et hoc se~
<lb ed="#Ba" n="65"/>cundum statum morum in civilibus, vel
<lb ed="#Ba" n="66"/>in gratia : et ulterius secundum statum
<lb ed="#Ba" n="67"/>vie et patria : et ulterius secundum
Crea<lb break="no" ed="#Ba" n="68"/>torem et creaturam: non accipitur hic
<lb ed="#Ba" n="69"/>vita proprie secunduin Anselmi
eaplana<lb break="no" ed="#Ba" n="70"/>tionem nisi secundum intellectum, et in
<lb ed="#Ba" n="71"/>Creatore qui solus proprie aeternus est.
<lb ed="#Ba" n="72"/>Sed hic vita accipitur ut participata, vel
<lb ed="#Ba" n="73"/>in se Si ut participata, sic est in
parti<lb break="no" ed="#Ba" n="74"/>cipantibus aeternitatem, ut in Beatis qui
<lb ed="#Ba" n="75"/>non sunt aeterna. Si autem in se
accipi<lb break="no" ed="#Ba" n="76"/>tur, adhuc dupliciter, scilicet prout est
<lb ed="#Ba" n="77"/>actus spiritus secundum rationem
intelli<lb break="no" ed="#Ba" n="78"/>gendiet primus, et sic non accipitur in
<lb ed="#Ba" n="79"/>ratione mensure, nisi forle
exemplari<lb break="no" ed="#Ba" n="80"/>ter prout alia propinquant ad illud.
Ac<lb break="no" ed="#Ba" n="81"/>cipitur etiam prout formaliter
considera<lb break="no" ed="#Ba" n="82"/>tur pro ipsa duratione . et sic est in
ra<lb break="no" ed="#Ba" n="83"/>tione mensura, et habet se ad alias
men<lb break="no" ed="#Ba" n="84"/>suras, ut causa, et mensura: et mensura
<lb ed="#Ba" n="85"/>exemplaris, et mensura excellens. Ut
<lb ed="#Ba" n="86"/>causa: quia dicit Dionysius in libro de
<lb ed="#Ba" n="87"/>Divinis nominibus : Deus aeternus est
<lb ed="#Ba" n="88"/>laudandus, secundum quod ipse est
fa<lb break="no" ed="#Ba" n="89"/>ctor evi et temporis, ante secula
exi<lb break="no" ed="#Ba" n="90"/>stens °, Ut mensura autem exemplaris :
<lb ed="#Ba" n="91"/>quia alia imitantur ipsam in quantum
<pb ed="#Ba" n="231"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>possunt. Ipsa enim est simul in esse et
<lb ed="#Ba" n="2"/>polentia et actu secundum
comparatio<lb break="no" ed="#Ba" n="3"/>nom sui ad vere aeternum. Et evum exit
<lb ed="#Ba" n="4"/>ab illa, et imitatur ipsam simul in esse
<lb ed="#Ba" n="5"/>ct posse, sed non in actu qui est
opera<lb break="no" ed="#Ba" n="6"/>lio: potentia enim Angeli perfecta est
<lb ed="#Ba" n="7"/>tota, nec exspectat actum, nec egreditur
<lb ed="#Ba" n="8"/>in ipsum: sed secundum vicissitudinem
<lb ed="#Ba" n="9"/>intellectuum et affectionum non est
si<lb break="no" ed="#Ba" n="10"/>mul: quinimo, sicut dicit Augustinus,
<lb ed="#Ba" n="11"/>Deus creaturam spiritualem movet per
<lb ed="#Ba" n="12"/>tempus, et non per locum. Tempus vero
<lb ed="#Ba" n="13"/>licet forte sit simul in suo temporali esse
<lb ed="#Ba" n="14"/>aliquo modo, non tamen potentia ejus
<lb ed="#Ba" n="15"/>estsimul, nec etiam actus: quanto enim
<lb ed="#Ba" n="16"/>clongatio fit creaturarum a primo, tanto
<lb ed="#Ba" n="17"/>minus participant de hbonitatibus ejus:
<lb ed="#Ba" n="18"/>ct hoc est quod dicit Philosophus in libro
<lb ed="#Ba" n="19"/>de Causis. Sed quod est elernum aeterno,
<lb ed="#Ba" n="20"/>hoc et est eviternum eviterno, et
tem<lb break="no" ed="#Ba" n="21"/>pus temporali. Et tangit imitationem
<lb ed="#Ba" n="22"/>duorum ad tertium quantum possunt in
<lb ed="#Ba" n="23"/>ratione mensurandi. Secundum autem
<lb ed="#Ba" n="24"/>quad est mensura excellens stans in evo
<lb ed="#Ba" n="25"/>toto et tempore, claudit presens
eterni<lb break="no" ed="#Ba" n="26"/>tatis evum excellendo ipsum ex parte
<lb ed="#Ba" n="27"/>principin, et tempus claudit excellendo
<lb ed="#Ba" n="28"/>ipsum ex parte principii et finis: et hoc
<lb ed="#Ba" n="29"/>est quod dicit Anselmus, quod sicut
pre<lb break="no" ed="#Ba" n="30"/>sens tempus claudif in se omnem locum,
<lb ed="#Ba" n="31"/>et quidquid in eo est, ita aeterno presenti
<lb ed="#Ba" n="32"/>clauditur omne tempus, et quidquid est
<lb ed="#Ba" n="33"/>in ipso.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e509">
<lb ed="#Ba" n="34"/>Ap primum ergo dicendum, quod hoc
<lb ed="#Ba" n="35"/>quod dicitur, interminabilis, est negatio
<lb ed="#Ba" n="36"/>consequens differentiam positivam, que
<lb ed="#Ba" n="37"/>propter simplicitatem aeternitatis
nomi<lb break="no" ed="#Ba" n="38"/>nari a nobis arflimative non potest : et sic
<lb ed="#Ba" n="39"/>patet, quod negatio, interminabilis,
cer<lb break="no" ed="#Ba" n="40"/>tificat ex prasupposila differentia
posi<lb break="no" ed="#Ba" n="41"/>tiva.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e529">
<lb ed="#Ba" n="42"/>Ap aniup dicendum, quod aeternitas est
<lb ed="#Ba" n="43"/>in ratione durationis, et sic proprie
re<lb break="no" ed="#Ba" n="44"/>fertur ad potentiiam: unde cum prima
<lb ed="#Ba" n="45"/>potentia aterni in se manifestetur in vita,
<lb ed="#Ba" n="46"/>ideo diffinitur per vitam, et non per esse.
<lb ed="#Ba" n="47"/>Vel dicatur, quod diffinitur aeternitas in
<lb ed="#Ba" n="48"/>aterno secundum optimum statum sui,
<lb ed="#Ba" n="49"/>secundum quod etiam participatum ipsum
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="50"/>facit particrpare aeternitatis immobilita~
<lb ed="#Ba" n="51"/>tem: hoc autem fit tantum in
participan<lb break="no" ed="#Ba" n="52"/>tibus ipsum ut est vita beata, et non per
<lb ed="#Ba" n="53"/>esse. Unde Augustinus in libro XII
Con<lb break="no" ed="#Ba" n="54"/>fessionum : Nimirum ceelum cceli quod
<lb ed="#Ba" n="55"/>in principio fecisti, creatura est aliqua
<lb ed="#Ba" n="56"/>intellectualis: quamquam nequaquam
<lb ed="#Ba" n="57"/>tibi aeternitati coeterna, particeps tamen
<lb ed="#Ba" n="58"/>zternitatis tue, valde mutabilitatem suam
<lb ed="#Ba" n="59"/>pre dulcedine felicissima
contempla<lb break="no" ed="#Ba" n="60"/>tionis tue cohibet, et sine ullo lapsu ex
<lb ed="#Ba" n="61"/>quo factaest, excedit omnem inherendo
<lb ed="#Ba" n="62"/>tibi volubilem vissitudinem temporum.
<lb ed="#Ba" n="63"/>Cum ergo diffiniat aeternitatem secundum
<lb ed="#Ba" n="64"/>quod est pars beatudinis, et
communi<lb break="no" ed="#Ba" n="65"/>cans imcommutabilitatem aeternitatis,
<lb ed="#Ba" n="66"/>diffinit ipsam per vitam, eo quod per
<lb ed="#Ba" n="67"/>esse incommunicabilis sit: quia sic est
<lb ed="#Ba" n="68"/>esse sine terminis, quod creaturis non
<lb ed="#Ba" n="69"/>potest convenire.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e594">
<lb ed="#Ba" n="70"/>Per hoc etiam patet solutio ad sequens :
<lb ed="#Ba" n="71"/>quia in veritate prima mensura est esse
<lb ed="#Ba" n="72"/>durantis in potentia simul existentis : sed
<lb ed="#Ba" n="73"/>sic non est communicabile ipsis quae sunt
<lb ed="#Ba" n="74"/>eterna participatione ipsius, sed potius
<lb ed="#Ba" n="75"/>per vitam.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e610">
<lb ed="#Ba" n="76"/>Ad aliud dicendum, quod mensura
<lb ed="#Ba" n="77"/>formaliter accepta est quanti virtualiter,
<lb ed="#Ba" n="78"/>vel dimensive : sed hic, ut puto,
materia<lb break="no" ed="#Ba" n="79"/>liter accipitur, prout est in xterno: et
<lb ed="#Ba" n="80"/>ideo non mensurat nisi ut exemplar, ad
<lb ed="#Ba" n="81"/>quod alia hbeate viventia propinquant
<lb ed="#Ba" n="82"/>quantum possunt: nec tamen mensurat
<lb ed="#Ba" n="83"/>ut exemplar durationis in ‘quantum dura~
<lb ed="#Ba" n="84"/>tio, sed potius ut exemplar vite beate.
<lb ed="#Ba" n="85"/>Ad hoc autem quidam dixerunt, quod
<lb ed="#Ba" n="86"/>diffinitur per vitam ad exclusionem
re<lb break="no" ed="#Ba" n="87"/>rum vivarum, gue aeternitate non
men<lb break="no" ed="#Ba" n="88"/>surantur: sed primum est probabilius.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e641">
<lb ed="#Ba" n="89"/>Ad aliud dicendum, quod vite
pos<lb break="no" ed="#Ba" n="90"/>sessio dicitur hic, eo quod habetur ad
<lb ed="#Ba" n="91"/>nutum tota potentia vite in actu, ita
<lb ed="#Ba" n="92"/>quod nihil ejus exspectetur extra: et sic
<lb ed="#Ba" n="93"/>est potentia vite stans in tota duratione :
<lb ed="#Ba" n="94"/>unde ly possessio innuit virtualiter stans
<lb ed="#Ba" n="95"/>simul,
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e660">
<lb ed="#Ba" n="96"/>Ad hoc autem quod objicitur, quod
<lb ed="#Ba" n="97"/>omnis duratio distensio quaedam est,
di<lb break="no" ed="#Ba" n="98"/>cendum quod non oportet quod disten-
<pb ed="#Ba" n="232"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>datur in se: quia omne quod in se
dis<lb break="no" ed="#Ba" n="2"/>tenditur, habet partem remotam a parte:
<lb ed="#Ba" n="3"/>sed distensio est in alio, quia est ab ipso,
<lb ed="#Ba" n="4"/>et sub ipso : et sic erit stans in se, habens
<lb ed="#Ba" n="5"/>sub se distensum in temporali et
tem<lb break="no" ed="#Ba" n="6"/>pore quod excellit: et ipsa non dicitur
<lb ed="#Ba" n="7"/>duratio, eo quod distenditur, sed eo
<lb ed="#Ba" n="8"/>quod distensio sub ipso non deficit, ut
<lb ed="#Ba" n="9"/>dicit Augustinus in Liétera.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e693">
<lb ed="#Ba" n="10"/>Ad hoc quod objicitur de ratione
pos<lb break="no" ed="#Ba" n="11"/>sessionis, dicendum quod transsumitur
<lb ed="#Ba" n="12"/>ad aliud, scilicet ad id quod habetur ad
<lb ed="#Ba" n="13"/>nutum, ut vita tota simul substans,
cu<lb break="no" ed="#Ba" n="14"/>jus in virtute vivendi nihil est extra se.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e706">
<lb ed="#Ba" n="15"/>Ad aliud jam patet solutio: quia hec
<lb ed="#Ba" n="16"/>est falsa, quod nullum protensum sit
to<lb break="no" ed="#Ba" n="17"/>tum simul: potensum enim hoc quod
<lb ed="#Ba" n="18"/>sic protenditur, quod nulla protensio sub
<lb ed="#Ba" n="19"/>ipso deficit, est totum simul: et hoc ideo
<lb ed="#Ba" n="20"/>est, quia non protendit partem a parte,
<lb ed="#Ba" n="21"/>sed stat unum in tota duratione.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e724">
<lb ed="#Ba" n="22"/>Ad aliud dicendum, quod numquam
<lb ed="#Ba" n="23"/>deficit per hoc quod adest totum simul.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e731">
<lb ed="#Ba" n="24"/>Ad aliud dicendum, quod totum dicit
<lb ed="#Ba" n="25"/>hic idem quod perfectum, cujus nihil est
<lb ed="#Ba" n="26"/>extra se exspectatum, vel amissum in
<lb ed="#Ba" n="27"/>preterito: simul autem removet
succes<lb break="no" ed="#Ba" n="28"/>sionem : unde totum dicitur per
opposi<lb break="no" ed="#Ba" n="29"/>tionem ad partes diversas componentes
<lb ed="#Ba" n="30"/>durans aliquid: simul autem opponitur
<lb ed="#Ba" n="31"/>non pattibus, sed partium successioni.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e751">
<lb ed="#Ba" n="32"/>Ad aliud dicendum, quod fofum
ac<lb break="no" ed="#Ba" n="33"/>cipitur hic secundum quod dicit
Philoso<lb break="no" ed="#Ba" n="34"/>phus in IT Physicorum: Totum autem
<lb ed="#Ba" n="35"/>et perfectum idem dico : non enim
om<lb break="no" ed="#Ba" n="36"/>nino perfectum est, quod partem
poten<lb break="no" ed="#Ba" n="37"/>tia vel actus sui habet in exspectatione
<lb ed="#Ba" n="38"/>futuri.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e770">
<lb ed="#Ba" n="39"/>Ad aliud dicendum, quod Isaac
dif<lb break="no" ed="#Ba" n="40"/>finit formaliter aeternitatem, prout est in
<lb ed="#Ba" n="41"/>ratione mensur#: quia sic accipitur ut
<lb ed="#Ba" n="42"/>extra aeternum: nihil enim intraneo sibi
<lb ed="#Ba" n="43"/>proprie mensuratur, sed quantitas intra
<lb ed="#Ba" n="44"/>nea quantitate exteriori mensuratur,
<lb ed="#Ba" n="45"/>nisi hoc modo quo numerus partium
<lb ed="#Ba" n="46"/>mensurat: sic enim partes numerate
<lb ed="#Ba" n="47"/>aliquo modo totum mensurant. Sed
eter<lb break="no" ed="#Ba" n="48"/>nitas in difinitione Isaae significatur ut
<lb ed="#Ba" n="49"/>mensura extrinsecus adjacens: et non
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="50"/>vocat ipsam spatium, eo quod
distendi<lb break="no" ed="#Ba" n="51"/>tur partibus : quia sic aut partes
perma<lb break="no" ed="#Ba" n="52"/>nerent, et tunc non differret a continuo
<lb ed="#Ba" n="53"/>habente positionem, ut linea, vel
super<lb break="no" ed="#Ba" n="54"/>ficies : aut non permanerent, et sic non
<lb ed="#Ba" n="55"/>differret a tempore: sed ideo dicit
spa<lb break="no" ed="#Ba" n="56"/>tium, quia non deficiendo includit et
ex<lb break="no" ed="#Ba" n="57"/>cellit omnia, non deficiendo autem non
<lb ed="#Ba" n="58"/>distenditur, sed stat in toto spatio
cur<lb break="no" ed="#Ba" n="59"/>rente sub ipso: et ideo vocat continuum
<lb ed="#Ba" n="60"/>a statu, et non intersectum : quia non
in<lb break="no" ed="#Ba" n="61"/>tercipitur priori et posteriori
quemad<lb break="no" ed="#Ba" n="62"/>modum tempus.
</p>
<p xml:id="alalal-a45584-d1e827">
<lb ed="#Ba" n="63"/>Ad aliud dicendum, quod Dionysius
<lb ed="#Ba" n="64"/>vocat antiquum a carentia finis : et est
<lb ed="#Ba" n="65"/>modus loquendi Grecorum, sicut etiam
<lb ed="#Ba" n="66"/>Philosophi quidam antiquitatem motus
<lb ed="#Ba" n="67"/>et mundi aeternitatem vocabant, licet
fal<lb break="no" ed="#Ba" n="68"/>sum dixerunt. Immutabile autem- dicit
<lb ed="#Ba" n="69"/>eo quod non habet prius et posterius :
<lb ed="#Ba" n="70"/>universale autem dicit metiendo, et aha
<lb ed="#Ba" n="71"/>translatio habet, <quote xml:id="alalal-a45584-Qd1e848"> totum secundum
to<lb break="no" ed="#Ba" n="72"/>tum metiri : </quote> quia ex parte aeterni per se
<lb ed="#Ba" n="73"/>mensurat esse et posse et actum uno
in<lb break="no" ed="#Ba" n="74"/>divisibili stante nunc : ita quod sicut ex
<lb ed="#Ba" n="75"/>parte aeterni nihil est de potentia
proten<lb break="no" ed="#Ba" n="76"/>sum extra se, ita nunc aeternitatis stans,
<lb ed="#Ba" n="77"/>et non movens sese, ut dicit Boetius,
ni<lb break="no" ed="#Ba" n="78"/>hil habet in futuro : sicut habet presens
<lb ed="#Ba" n="79"/>tempus cujus pars prima preteriit, et
<lb ed="#Ba" n="80"/>pars in instant est, et pars im futuro
ex<lb break="no" ed="#Ba" n="81"/>spectatur.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>