-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b25_alalal-a94960.xml
298 lines (298 loc) · 15.2 KB
/
cod-al7b25_alalal-a94960.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 10</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 10</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Ba" n="cod-al7b25">Paris 1894, v. 25</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Ba" n="481"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-a94960"><!-- l1d17a10 -->
<head xml:id="alalal-a94960-Hd1e99">Articulus 10</head>
<head xml:id="alalal-a94960-Hd1e101" type="question-title">An charitas potest augeri, vel minui ?</head>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e104">
<lb ed="#Ba" n="26"/>ARTICULUS X.
<lb ed="#Ba" n="27"/>An charitas potest augeri, vel minui ?
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e111">
<lb ed="#Ba" n="28"/>Hic incidit questio difficilis de hoc quod
<lb ed="#Ba" n="29"/>hic supponitur : Charitas augetur. Et a
<lb ed="#Ba" n="30"/>Magistro dicitur, quod non essentialiter
<cb ed="#Ba" n="c"/>
<lb ed="#Ba" n="31"/>augetur, sed nobis, vel in nobis. Omnes
<lb ed="#Ba" n="32"/>autem moderni fere dicunt contrarium.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e127">
<lb ed="#Ba" n="33"/>Videtur autem, quod non augetur :
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e133">
<lb ed="#Ba" n="34"/>1. In his enim quae simplicia sunt, si
<lb ed="#Ba" n="35"/>unum alteri additur, nihil majus
effici<lb break="no" ed="#Ba" n="36"/>tur: ergo si essentia charitatis essentia
<lb ed="#Ba" n="37"/>charitatis addatur, nihil majus efficitur :
<lb ed="#Ba" n="38"/>ergo augmentari non potest.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e146">
<lb ed="#Ba" n="39"/>2. Item, Si punctum puncto addam,
<lb ed="#Ba" n="40"/>duplicavi punctum, sed extensive non
<lb ed="#Ba" n="41"/>feci lineam : ergo a simili, si essentiam
<lb ed="#Ba" n="42"/>charitatis addam, nihil majus effeci
qua<lb break="no" ed="#Ba" n="43"/>si extensione continua, sed duplicavi
<lb ed="#Ba" n="44"/>charitatem. Sed hoc nihil est : quia etsi
<lb ed="#Ba" n="45"/>ponatur charitas augeri, non tamen
sem<lb break="no" ed="#Ba" n="46"/>per augetur in duplum.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e166">
<lb ed="#Ba" n="47"/>3. Item, Quecumque augentur, aut
<lb ed="#Ba" n="48"/>augentur per aliquid additum, aut per
<lb ed="#Ba" n="49"/>multiplicationem in seipsis, sicut fecit
<lb ed="#Ba" n="50"/>Dominus de quinque panibus : aut per
<lb ed="#Ba" n="51"/>rarificationem, aut per productionem,
<lb ed="#Ba" n="52"/>sicut illa quae malleantur ut fiant
longio<lb break="no" ed="#Ba" n="53"/>ra. Constat autem, quod charitas nullo
<lb ed="#Ba" n="54"/>istorum modorum a Magistris ponatur
<lb ed="#Ba" n="55"/>augeri, nisi per additianem vel per
mul<lb break="no" ed="#Ba" n="56"/>tiplicationem. Sed conrra : Id quod
au<lb break="no" ed="#Ba" n="57"/>getur per additionem, habet in se
virtu<lb break="no" ed="#Ba" n="58"/>tem unde additum uniat sibi. quae est
<lb ed="#Ba" n="59"/>ergo virtus illa in charitate convertens in
<lb ed="#Ba" n="60"/>se aliam partem charitatis ? Non potest
<lb ed="#Ba" n="61"/>etiam fingi, ut videtur. Si dicatur, quod
<lb ed="#Ba" n="62"/>additur sicut ignis igni. Contra : Ignis
<lb ed="#Ba" n="63"/>transit in locum ignis, etc., sicut in quo
<lb ed="#Ba" n="64"/>conservatur species ejus : ergo videtur,
<lb ed="#Ba" n="65"/>quod oporteret talem virtutem moven-
<pb ed="#Ba" n="482"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>tem charitati addite adesse, quae
move<lb break="no" ed="#Ba" n="2"/>ret ipsam adhoc ut illi uniretur : et que
<lb ed="#Ba" n="3"/>est illa? Si autem dicas, quod
multipli<lb break="no" ed="#Ba" n="4"/>catur in se. Conrra: Simplex in se non
<lb ed="#Ba" n="5"/>multiplicatur : sicut si millies
multiplice<lb break="no" ed="#Ba" n="6"/>tur punctum, non efficiet magnum :
er<lb break="no" ed="#Ba" n="7"/>go charitas non hoc modo augetur.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e229">
<lb ed="#Ba" n="8"/>4. Item, Ad quid augetur ? quia
mi<lb break="no" ed="#Ba" n="9"/>nima charitas valet resistere cuilibet
ten<lb break="no" ed="#Ba" n="10"/>tationi, ut dicunt, et minima charitas
<lb ed="#Ba" n="11"/>sufficit ad meritum vite aeterna : cum
<lb ed="#Ba" n="12"/>ergo non habeatur nisi propter ista duo,
<lb ed="#Ba" n="13"/>videtur quod charitas superflue augetur.
<lb ed="#Ba" n="14"/>Si dicas, quod augetur virtute, et non
<lb ed="#Ba" n="15"/>essentia : hoc videtur non posse stare :
<lb ed="#Ba" n="16"/>quia virtus non est nisi in essentia ut in
<lb ed="#Ba" n="17"/>subjecto : unde tanta essentia tantum
<lb ed="#Ba" n="18"/>potest, et tantam habet virtutem, et nisi
<lb ed="#Ba" n="19"/>augmentetur non potest plus.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e258">
<lb ed="#Ba" n="20"/>Si propter hoc dicatur, quod charitas
<lb ed="#Ba" n="21"/>non augetur. Contra :
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e265">
<lb ed="#Ba" n="22"/>1. Super illud Psalmi uxxxim, 6
<lb ed="#Ba" n="23"/>Ascensiones in corde suo disposutt, etc.
<lb ed="#Ba" n="24"/>Glossa : Gradus quibus ascendit, quia
<lb ed="#Ba" n="25"/>semper proficit in corde suo : quanto
<lb ed="#Ba" n="26"/>enim plus amaverit, tanto altius
ascen<lb break="no" ed="#Ba" n="27"/>dit.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e282">
<lb ed="#Ba" n="28"/>2. Item, Super illud Apostoli, [Lad
Co<lb break="no" ed="#Ba" n="29"/>rinth. xu, 15: Ago libentissime
impen<lb break="no" ed="#Ba" n="30"/>dam, et superimpendar ipse pro
anima<lb break="no" ed="#Ba" n="31"/>bus vestris, Glossa : Perfecta charitas est
<lb ed="#Ba" n="32"/>ut quis paratus sit mori pro fratribus.
<lb ed="#Ba" n="33"/>Sed numquid mox ut nascitur charitas,
<lb ed="#Ba" n="34"/>jam perfecta est ? imo ut perliciatur
na<lb break="no" ed="#Ba" n="35"/>scitur : et cum fuerit nata, nutritur : et
<lb ed="#Ba" n="36"/>cum fuerit nitrita, roboratur: et cum
<lb ed="#Ba" n="37"/>fuerit roborata, perficitur : et cum
vene<lb break="no" ed="#Ba" n="38"/>rit ad perfectionem, dicit :-Cupio
dissol<lb break="no" ed="#Ba" n="39"/>3. Item, Charitati debetur praemium :
<lb ed="#Ba" n="40"/>sed majus praemium debetur uni quam
<lb ed="#Ba" n="41"/>alii : ergo charitas major : ergo augeri
<lb ed="#Ba" n="42"/>potest.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e317">
<lb ed="#Ba" n="43"/>4. Item, Joan. xv, 13 : Majorem hac
<lb ed="#Ba" n="44"/>dilectionem nemo habet, ut animam
<lb ed="#Ba" n="45"/>suam ponat quis pro amicis suis.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e326">
<lb ed="#Ba" n="46"/>Uxrerivs quaeritur in hac parle, Utrum
<lb ed="#Ba" n="47"/>possit minui ? et videtur quod sic : quia
<lb ed="#Ba" n="48"/>contraria sunt circa idem : sed
augmen<lb break="no" ed="#Ba" n="49"/>tum et diminutio sunt contraria : ergo
<lb ed="#Ba" n="50"/>videtur, quod si charitas augetur, quod
<lb ed="#Ba" n="51"/>etiam possit diminui.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e342">
<lb ed="#Ba" n="52"/>Sed contra : Nihil diminuitur nisi ab
<lb ed="#Ba" n="53"/>aliquo diminuente ipsum : si ergo
chari<lb break="no" ed="#Ba" n="54"/>tas dimimuitur, erit aliquid diminucns
<lb ed="#Ba" n="55"/>eam : aut ergo Deus, aut voluntas in qua
<lb ed="#Ba" n="56"/>est, aut peccatum. Constat, quod nec
<lb ed="#Ba" n="57"/>Deus, nec voluntas : quia Deus dat et
au<lb break="no" ed="#Ba" n="58"/>get eam, et voluntas.-habet eam. Si autem
<lb ed="#Ba" n="59"/>peccatum diminuit : aut veniale, aut
<lb ed="#Ba" n="60"/>mortale. Non veniale : quia non attingit
<lb ed="#Ba" n="61"/>eam, quia non est in superior parte
<lb ed="#Ba" n="62"/>anime : nec mortale, quia non potest
<lb ed="#Ba" n="63"/>stare cum ipsain eodem :-omne autem
<lb ed="#Ba" n="64"/>diminuens est cum diminuto in codem :
<lb ed="#Ba" n="65"/>ergo non diminuitur.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e375">
<lb ed="#Ba" n="66"/>Si dicas, quod augetur, et tamen non
<lb ed="#Ba" n="67"/>diminuitur, co quod augmentum insit ei
<lb ed="#Ba" n="68"/>per naturam : hoc nihil est : quia
contra<lb break="no" ed="#Ba" n="69"/>rium quod inest per naturam, semper est
<lb ed="#Ba" n="70"/>uno modo, ut calor in igne, et non
ma<lb break="no" ed="#Ba" n="71"/>jor, nec minor nist per accidens:
aug<lb break="no" ed="#Ba" n="72"/>mentum autem inest charitati, ita quod
<lb ed="#Ba" n="73"/>de minori efficitur major ; et si rediret ad
<lb ed="#Ba" n="74"/>priorem quantitatem, diceretur diminuta
<lb ed="#Ba" n="75"/>charitas.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e399">
<lb ed="#Ba" n="76"/>Solutio. Dicendum, quod haecquae- solute,
<lb ed="#Ba" n="77"/>stio una est et ejusdem rationis in
auy<lb break="no" ed="#Ba" n="78"/>mento omnium virtutum : concedo
au<lb break="no" ed="#Ba" n="79"/>tem simpliciter, quod augetur charitas
<lb ed="#Ba" n="80"/>per additionem essentiae ad essentiain :
<lb ed="#Ba" n="81"/>et bene videtur mibi in hac parte Magi-,
<lb ed="#Ba" n="82"/>ster falsum dixisse.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e418">
<lb ed="#Ba" n="83"/>Ap primum ergo dicendum, guod est
<lb ed="#Ba" n="84"/>simplex in continuo habens positionem,
<lb ed="#Ba" n="85"/>et hoc additum alii nihil efficit majus : et
<lb ed="#Ba" n="86"/>est simplex in discreto habens ordinem,
<lb ed="#Ba" n="87"/>et hoc additum alii facit discretionem
<lb ed="#Ba" n="88"/>pluralitatis : exemplum primi est
pun<lb break="no" ed="#Ba" n="89"/>ctum, secundi autem unitas. Est etiam
<lb ed="#Ba" n="90"/>simplex quod non habet extensionem
<lb ed="#Ba" n="91"/>molis, sed virtutis : et hoc additum alii
<pb ed="#Ba" n="483"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>facit magis in essentia et virtute, et non
<lb ed="#Ba" n="2"/>mole.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e449">
<lb ed="#Ba" n="3"/>Ad aliud dicendum eodem modo, quod
<lb ed="#Ba" n="4"/>non est simile de puncto : quia punctum
<lb ed="#Ba" n="5"/>puncto est aequale : sed essentia addita
<lb ed="#Ba" n="6"/>charitati, et cui additur, non necessario
<lb ed="#Ba" n="7"/>est aequalis, sed minor.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e462">
<lb ed="#Ba" n="8"/>Ad aliud dicendum, quod jam dixi,
<lb ed="#Ba" n="9"/>quod augetur additione.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e469">
<lb ed="#Ba" n="10"/>Ad hoc autem quod quaeritur de
virtu<lb break="no" ed="#Ba" n="11"/>te unitiva, dico quod seipsis sibi
uniun<lb break="no" ed="#Ba" n="12"/>turin voluntate quae est proprium
subje<lb break="no" ed="#Ba" n="13"/>ttum utriusque, sicut ignis igni in loco
<lb ed="#Ba" n="14"/>ignis : et ipsa speciei identitas in addito
<lb ed="#Ba" n="15"/>et in eo cui fit additio, facit facilem
tran<lb break="no" ed="#Ba" n="16"/>situm unius in aliud.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e487">
<lb ed="#Ba" n="17"/>Ad aliud dicendum, quod licet minima
<lb ed="#Ba" n="18"/>charitas sufficiat resistere, non tamen
<lb ed="#Ba" n="19"/>sufficit eque faciliter : unde sicut natura
<lb ed="#Ba" n="20"/>non tantum dat speciem materia, sed
<lb ed="#Ba" n="21"/>etiam speciei fortificationem propter
al<lb break="no" ed="#Ba" n="22"/>teratiomes sequentes : ita est in gratia :
<lb ed="#Ba" n="23"/>non quod gratia parva etiam debilis sit
<lb ed="#Ba" n="24"/>respectu peccati, sed quia subjectum ejus
<lb ed="#Ba" n="25"/>debile est : et ideo oportet, quod multum
<lb ed="#Ba" n="26"/>fortificetur habitu informante. Similiter
<lb ed="#Ba" n="27"/>licet minime charitati debeatur regnum,
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="28"/>tamen major meretur augmentum
pra<lb break="no" ed="#Ba" n="29"/>mii.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e520">
<lb ed="#Ba" n="30"/>Ad id quod ulterius quaeritur, Si
dimi<lb break="no" ed="#Ba" n="31"/>nui potest ? Dicendum, quod non : et
<lb ed="#Ba" n="32"/>bene concedo, quodnon valetilla solutio
<lb ed="#Ba" n="33"/>quam quidam dant, eo quod augmentum
<lb ed="#Ba" n="34"/>sibi sit naturale, charitatem diminui non
<lb ed="#Ba" n="35"/>posse : sed sicut probat objectio, ideo
<lb ed="#Ba" n="36"/>non diminuttur, quia nihil est dimmuens
<lb ed="#Ba" n="37"/>eam : sed aliquid destruens, vel augens
<lb ed="#Ba" n="38"/>invenitur.
</p>
<p xml:id="alalal-a94960-d1e543">
<lb ed="#Ba" n="39"/>Nota tamen, quod charitas proficit
qua<lb break="no" ed="#Ba" n="40"/>tuor modis, scilicet quoad radicationem
<lb ed="#Ba" n="41"/>in subjecto ex dtuturnitate, quoad
facili<lb break="no" ed="#Ba" n="42"/>tatem operandi secundum eam, ex
con<lb break="no" ed="#Ba" n="43"/>suetudine affectionum et operum
charita<lb break="no" ed="#Ba" n="44"/>tis, quoad numerum meritorum ex
mul<lb break="no" ed="#Ba" n="45"/>titudme operum, et quoad modum
fer<lb break="no" ed="#Ba" n="46"/>voris ex actuali consideratione
beneficio<lb break="no" ed="#Ba" n="47"/>rum Dei : sicut novitii quandoque plus
<lb ed="#Ba" n="48"/>fervent altis, ex eo quod actualiter et de
<lb ed="#Ba" n="49"/>novo moventur circa beneficia Dei : ct
<lb ed="#Ba" n="50"/>id quod de novo movet, plus provocat
<lb ed="#Ba" n="51"/>fervorem. Preter istos quatuor modos
<lb ed="#Ba" n="52"/>est augmentum ejus proprium per
addi<lb break="no" ed="#Ba" n="53"/>tionem, etc.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>