-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b25_alalal-aa6755.xml
437 lines (437 loc) · 23.6 KB
/
cod-al7b25_alalal-aa6755.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 15</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 15</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Ba" n="cod-al7b25">Paris 1894, v. 25</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Ba" n="34"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-aa6755"><!-- l1d1a15 -->
<head xml:id="alalal-aa6755-Hd1e99">Articulus 15</head>
<head xml:id="alalal-aa6755-Hd1e101" type="question-title">An Deus possit cognosci ab aliquo
creato intellectu ?</head>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e104">
<lb ed="#Ba" n="35"/>ARTICULUS XV.
<lb ed="#Ba" n="36"/>An Deus possit cognosci ab aliquo
<lb ed="#Ba" n="37"/>creato intellectu ?
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e113">
<lb ed="#Ba" n="38"/>Deinde quaeritur de hoc quod dicit:
<lb ed="#Ba" n="39"/>
<quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e119"> Fruimur cognitis, in quibus ipsis pro-
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="40"/>pter se voluntas delectata conquiescit,
<lb ed="#Ba" n="41"/>etc. </quote> Ex boc enim accipitur haec
diffini<lb break="no" ed="#Ba" n="42"/>tio: Frui est conquiescere voluntatem
<lb ed="#Ba" n="43"/>delectatam in cognitis propter se.
Obji<lb break="no" ed="#Ba" n="44"/>citur autem de hoc quod dicit, cognitis.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e136">
<lb ed="#Ba" n="45"/>1. Videtur enim, quod Deus non
cogno<lb break="no" ed="#Ba" n="46"/>scatur, nec videatur ab aliquo creato
in<lb break="no" ed="#Ba" n="47"/>tellectu, et ita Deo ut cognito et viso non
<lb ed="#Ba" n="48"/>fruuntur Sancti. Propatio prime. Deum
<lb ed="#Ba" n="49"/>nemo vidit umquam ': ergo Deum facie
<lb ed="#Ba" n="50"/>ad faciem nemo vidit. Si forte dicatur,
<lb ed="#Ba" n="51"/>quod intelligitur de homine in via, et
<lb ed="#Ba" n="52"/>ideo non excluduntur Angeli et beati.
<lb ed="#Ba" n="53"/>Contra : Chrysostomus super eumdem
<lb ed="#Ba" n="54"/>locum in originali: <quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e159"> Sed nec etiam
<lb ed="#Ba" n="55"/>ccelestes essentiae: psa, dico,
Cheru<lb break="no" ed="#Ba" n="56"/>bim et Seraphim Deum ut est umquam
<lb ed="#Ba" n="57"/>videre poterunt. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e170">
<lb ed="#Ba" n="58"/>2. Item, [bidem ad hoc ponit duas
ra<lb break="no" ed="#Ba" n="59"/>tiones, quarum unam innuit his verbis:
<lb ed="#Ba" n="60"/>
<quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e178"> Quomodo creabile videbit increabile ? </quote>
<lb ed="#Ba" n="61"/>Et fundatur super hoc quod creatum
<lb ed="#Ba" n="62"/>non potest in increatum, cum sint
infi<lb break="no" ed="#Ba" n="63"/>nite distantie. Secundam innuit sic:
<lb ed="#Ba" n="64"/>
<quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e189"> Quia divina natura simplex est, et uno
<lb ed="#Ba" n="65"/>modo se habens: </quote> si ergo viderent,
<lb ed="#Ba" n="66"/>equaliter viderent: quomodo ergo
lau<lb break="no" ed="#Ba" n="67"/>dat eam alter ut gloriam, alter ut
ma<lb break="no" ed="#Ba" n="68"/>jestatem, alter ut sanctitatem ?
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e202">
<lb ed="#Ba" n="69"/>3. Item, Ibidem tractans illud
Apo<lb break="no" ed="#Ba" n="70"/>stoli, ad Coloss. 1,15: Qui est imago Der
<lb ed="#Ba" n="71"/>wwisibilis, sic dicit: <quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e210"> Hst imago Dei
in<lb break="no" ed="#Ba" n="72"/>isibilis, quia ipse invisibilis: quia
ne<lb break="no" ed="#Ba" n="73"/>quaquam aliter esset imago. Si vero
<lb ed="#Ba" n="74"/>Paulus induxit alibi dicens, quoniam
<lb ed="#Ba" n="75"/>apparuit in carne ?: memineris,
quo<lb break="no" ed="#Ba" n="76"/>niam apparitio haec quae per carnem,
<lb ed="#Ba" n="77"/>on secundum substantiam facta est:
<lb ed="#Ba" n="78"/>quia quoniam et ipse invisibilis est non
<lb ed="#Ba" n="79"/>solum hominibus, sed etiam superioribus
<lb ed="#Ba" n="80"/>virtutibus ostendit Paulus, dicens quod
<lb ed="#Ba" n="81"/>apparuit in carne, quando visus est.
<lb ed="#Ba" n="82"/>Itaque et Angelis tunc visus est, quando
<lb ed="#Ba" n="83"/>carnem circuminduit : ante hoc autem
<lb ed="#Ba" n="84"/>non videbant eum sic, quia et eis
sub<lb break="no" ed="#Ba" n="85"/>stantia ejus invisibilis erat. </quote> Ex his
<pb ed="#Ba" n="35"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>videtur, quod Deus in se non videtur ut
<lb ed="#Ba" n="2"/>est, sed in theophaniis, id est,
illumina<lb break="no" ed="#Ba" n="3"/>tronibus, in quibus apparet Deus.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e255">
<lb ed="#Ba" n="4"/>4, Unde, Dionysius ad Gaium
mona<lb break="no" ed="#Ba" n="5"/>rhum :<quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e261"> Si aliquis videns Deum
intel<lb break="no" ed="#Ba" n="6"/>lexit quod vidit, non ipsum vidit, sed
<lb ed="#Ba" n="7"/>aliquid eorum quae sunt ejus que
<lb ed="#Ba" n="8"/>eXistunt et cognoscuntur. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e271">
<lb ed="#Ba" n="9"/>5. Etiam, In principio quinti capitis de
<lb ed="#Ba" n="10"/>Divinis nominibus : <quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e277"> Sermonis intentio
<lb ed="#Ba" n="11"/>est, non supersubstantialem
substan<lb break="no" ed="#Ba" n="12"/>tiam, sed quod supersubstantialis est
<lb ed="#Ba" n="13"/>manifestare : ineffabile enim hoc, et
<lb ed="#Ba" n="14"/>iznotum est, et perfecte non
manife<lb break="no" ed="#Ba" n="15"/>stabile, </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e291">
<lb ed="#Ba" n="16"/>6. Adhuc, Idem, in Celesti hierarchia,
<lb ed="#Ba" n="17"/>cap. ur: <quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e297"> Hierarchia suos laudatores,
<lb ed="#Ba" n="18"/>agalmata divina efficit, et specula
cla<lb break="no" ed="#Ba" n="19"/>rissima, et munda receptiva principalis
<lb ed="#Ba" n="20"/>luminis, </quote> Ex his videtur accipi, quod
<lb ed="#Ba" n="21"/>ut esl non videtur, sed illuminationibus
<lb ed="#Ba" n="22"/>ilescendentibus ab ipso et agalmatibus,
<lb ed="#Ba" n="23"/>quibusdam similitudinibus sui luminis.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e314">
<lb ed="#Ba" n="24"/>7. Ad idem objicitur per rationem :
<lb ed="#Ba" n="25"/>perfectionis ad perfectibile debet esse
<lb ed="#Ba" n="26"/>proportio : sed intelligibile est Deus si
<lb ed="#Ba" n="27"/>jer essentiam videtur : ergo Deus per
<lb ed="#Ba" n="28"/>essontiam, et intellectus creatus habent
<lb ed="#Ba" n="29"/>proportionem : ergo et
commensuratio<lb break="no" ed="#Ba" n="30"/>nem, quod heresis est : ergo illud ex quo
<lb ed="#Ba" n="31"/>xequitur, falsum est, scilicet quod Deus
<lb ed="#Ba" n="32"/>videtur per essentiam.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e337">
<lb ed="#Ba" n="33"/>8. Item, Infiniti ad finitum non est
<lb ed="#Ba" n="34"/>proportio : Deus in substantia est
infini<lb break="no" ed="#Ba" n="35"/>tus loco, tempore, et comprehensione,
<lb ed="#Ba" n="36"/>ut dicit Damascenus ' ; ergo non habet
<lb ed="#Ba" n="37"/>proportionem ad intellectus
capacita<lb break="no" ed="#Ba" n="38"/>twm =: ergo nec secundum intellectum
<lb ed="#Ba" n="39"/>videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e355">
<lb ed="#Ba" n="40"/>9. Ad hoc quidam voluerunt dicere,
<lb ed="#Ba" n="41"/>quod videtur secundum unum
attribu<lb break="no" ed="#Ba" n="42"/>tum, vel duo, qua sunt quasi partes ejus
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="43"/>respectu nostri intellectus : et non
vide<lb break="no" ed="#Ba" n="44"/>tur secundum totum. Sed contra: In
<lb ed="#Ba" n="45"/>quolibet attributo est ipse infinitus :
<lb ed="#Ba" n="46"/>ergo idem est de uno, et de omnibus
si<lb break="no" ed="#Ba" n="47"/>militer.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e377">
<lb ed="#Ba" n="48"/>10. Item, Deus simplex est : ergo si
<lb ed="#Ba" n="49"/>videtur, totus videtur, quia non hahet
<lb ed="#Ba" n="50"/>partem :; sed non totus videtur : ergo
<lb ed="#Ba" n="51"/>nihil sui videtur, et ita redit primum,
<lb ed="#Ba" n="52"/>scilicet quod Deus secundum quod est
<lb ed="#Ba" n="53"/>non videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e393">
<lb ed="#Ba" n="54"/>Contra ;
<lb ed="#Ba" n="55"/>4. In I canonica Joan. mn, 2: Scimus
<lb ed="#Ba" n="56"/>quoniam cum apparuerit, similes ei
eri<lb break="no" ed="#Ba" n="57"/>mus, guoniam videbimus eum sicuti est.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e404">
<lb ed="#Ba" n="58"/>2. Item, Chrysostomus in Homul. xv
<lb ed="#Ba" n="59"/>super Joannem : <quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e410"> Angeli propter
in<lb break="no" ed="#Ba" n="60"/>somnem naturam eorum et puram,
<lb ed="#Ba" n="61"/>nihil quam Deum imaginantur. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e418">
<lb ed="#Ba" n="62"/>Ulterius quaeritur, Utrum etiam in
<lb ed="#Ba" n="63"/>theophanuis videatur, et accipiatur
ratio<lb break="no" ed="#Ba" n="64"/>ne theophania quam ponit Dionysius
<lb ed="#Ba" n="65"/>in Calesti hierarchia, sic dicens: <quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e428">
Ip<lb break="no" ed="#Ba" n="66"/>a igitur sapientissima Theologia
vi<lb break="no" ed="#Ba" n="67"/>sionem illam quae in ipsa est descripta,
<lb ed="#Ba" n="68"/>revelavit divinam, quasi in forma
<lb ed="#Ba" n="69"/>informium similitudinem, ex
viden<lb break="no" ed="#Ba" n="70"/>tium in divinum reductione pulchre
<lb ed="#Ba" n="71"/>vocari theophaniam. </quote> Sensus est,
<lb ed="#Ba" n="72"/>quod Theologia revelavit nobis per
do<lb break="no" ed="#Ba" n="73"/>ctrinam primum, pulchre, id est, apte
<lb ed="#Ba" n="74"/>vocari theophaniam illam illuminationem
<lb ed="#Ba" n="75"/>que est in forma quadam signoram que
<lb ed="#Ba" n="76"/>informia sunt occulte luci, quae est in
<lb ed="#Ba" n="77"/>Deo : quia est de occulto progrediens
<lb ed="#Ba" n="78"/>ad extra, secundum quam, scilicet
illu<lb break="no" ed="#Ba" n="79"/>minationem, fit reductio videntium eum
<lb ed="#Ba" n="80"/>in divina ; cum ergo omnes
illuminatio<lb break="no" ed="#Ba" n="81"/>nes procedant ab oculto ad apertum
vi<lb break="no" ed="#Ba" n="82"/>denti, videtur quod omnes videant in
<lb ed="#Ba" n="83"/>theophaniis tantum.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e472">
<pb ed="#Ba" n="36"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>Solutio. Ad hoc sine prejudicio
dici<lb break="no" ed="#Ba" n="2"/>mus, aflirmantes quidem certissime, quod
<lb ed="#Ba" n="3"/>divina substantia videtur a beatis
omni<lb break="no" ed="#Ba" n="4"/>bus : qualiter autem videtur, sine
praju<lb break="no" ed="#Ba" n="5"/>dicio dicimus sic, quod videtur
imme<lb break="no" ed="#Ba" n="6"/>diate per conjunctionem ; ita quod Deus
<lb ed="#Ba" n="7"/>offert se nostro intellectu: per
substan<lb break="no" ed="#Ba" n="8"/>tiam suam, sicut intellectus sibiipsi ; et
<lb ed="#Ba" n="9"/>hoc est quod dicit Apostolus, I ad
Co<lb break="no" ed="#Ba" n="10"/>rinth. xm, 12: Cognoscam stcut et
co<lb break="no" ed="#Ba" n="11"/>gnitus sum.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e503">
<lb ed="#Ba" n="12"/>Avcroriras autem Chrysostomi
sol<lb break="no" ed="#Ba" n="13"/>venda est per verbum ejusdem
Chryso<lb break="no" ed="#Ba" n="14"/>stomi, thidem, ubi sic dicit : <quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e511"> Omnes
<lb ed="#Ba" n="15"/>novimus Deum : substantiam vero ejus
<lb ed="#Ba" n="16"/>nullus novit et quid est, nisi solus qui
<lb ed="#Ba" n="17"/>genitus est ex eo : </quote> notionem enim
<lb ed="#Ba" n="18"/>hic Evangelista certissimam dicit
consi<lb break="no" ed="#Ba" n="19"/>derationem et comprehensionem, et
tan<lb break="no" ed="#Ba" n="20"/>tam quantam habet Pater de Filio : et
<lb ed="#Ba" n="21"/>ideo patet quod Chrysostomus non negat
<lb ed="#Ba" n="22"/>quin videatur substantia Dei : sed negat,
<lb ed="#Ba" n="23"/>quod ita perfecte videatur ab aliquo
<lb ed="#Ba" n="24"/>creato intellectu, sicut videtura se.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e536">
<lb ed="#Ba" n="25"/>AD RATIONEM autem primam
Chryso<lb break="no" ed="#Ba" n="26"/>stomi, dicendum, quod creatum adjutum
<lb ed="#Ba" n="27"/>ab increato, potest ad illud: licet non
<lb ed="#Ba" n="28"/>supra illud. Sunt tamen qui dicunt, quod
<lb ed="#Ba" n="29"/>intellectus creatus aliter se habet ad
in<lb break="no" ed="#Ba" n="30"/>feriora, et aliter ad superiora : quia
su<lb break="no" ed="#Ba" n="31"/>per inferiora influit aliquid luminis sui,
<lb ed="#Ba" n="32"/>precipue intellectus agens, et ita potest
<lb ed="#Ba" n="33"/>active in illa: ad superiora autem se
ha<lb break="no" ed="#Ba" n="34"/>bet ut recipiens tantum, et ideo non
pro<lb break="no" ed="#Ba" n="35"/>prie dicitur posse im illa, sed illa in
<lb ed="#Ba" n="36"/>ipsum.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e565">
<lb ed="#Ba" n="37"/>Ap RATIONEM autem secundam
Chryso<lb break="no" ed="#Ba" n="38"/>stomi, dicendum, quod licet multa sint
<lb ed="#Ba" n="39"/>attributa divina, tamen quodlibet nihil
<lb ed="#Ba" n="40"/>aliud est quam ipsa substantia divina :
<lb ed="#Ba" n="41"/>et ideo in quolibet eorum substantia
im<lb break="no" ed="#Ba" n="42"/>mediate videtur. Et quod dicit
Chryso<lb break="no" ed="#Ba" n="43"/>stomus, quod non videtur substantia,
di<lb break="no" ed="#Ba" n="44"/>cendum quod sicut ipse infra dicit in
au<lb break="no" ed="#Ba" n="45"/>ctoritate inducta, vocat substantiam quid
<lb ed="#Ba" n="46"/>est, hoc est, differentiam ipsius per
ter<lb break="no" ed="#Ba" n="47"/>minos essentia : et quia tales terminos
<lb ed="#Ba" n="48"/>non habet, ideo substantia et quid est hoc
<lb ed="#Ba" n="49"/>modo non videtur. Ipse etiam solus secun-
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="50"/>dum intellectum sibi adequatur: quia
<lb ed="#Ba" n="51"/>quantus ipse est, tantus est intellectus
<lb ed="#Ba" n="52"/>ejus: non autem quantus ipse, tantus
<lb ed="#Ba" n="53"/>est intellectus creatus.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e607">
<lb ed="#Ba" n="54"/>Per idem patet solutio ad auctoritatem
<lb ed="#Ba" n="55"/>sequentem.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e614">
<lb ed="#Ba" n="56"/>Api quod objicitur de Dionysio,
di<lb break="no" ed="#Ba" n="57"/>cendum, quod loquitur vel de visione
<lb ed="#Ba" n="58"/>vie, vel vocat non ipsum videre, non
<lb ed="#Ba" n="59"/>ipsum totuin perfecte videre : sed aliquid
<lb ed="#Ba" n="60"/>quod est ejus dicit videri : et hoc est
vi<lb break="no" ed="#Ba" n="61"/>dere ipsum : quia ipse substantialiter est
<lb ed="#Ba" n="62"/>illud.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e633">
<lb ed="#Ba" n="63"/>Ad aliud dicendum, quod,Deus
sim<lb break="no" ed="#Ba" n="64"/>pliciter est incomprehensibilis, et hoc est
<lb ed="#Ba" n="65"/>ut est infinitus : quia sic attingi non
pot<lb break="no" ed="#Ba" n="66"/>est, nisi secundum quid, scilicet
cogno<lb break="no" ed="#Ba" n="67"/>scendo infinitum esse.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e646">
<lb ed="#Ba" n="68"/>QvuALITER autem sint agalmata, et spe:
<lb ed="#Ba" n="69"/>cula, infra patebit in fine solutionis.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e653">
<lb ed="#Ba" n="70"/>Ap 1 quod objicitur per rationes,
di<lb break="no" ed="#Ba" n="71"/>cendum quod sufficiens proportio ex
na<lb break="no" ed="#Ba" n="72"/>tura intellectus haberi non potest ad
ip<lb break="no" ed="#Ba" n="73"/>sum, sed ex juvamine Dei.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e664">
<lb ed="#Ba" n="74"/>Ad aliud dicendum, quod infinitum
<lb ed="#Ba" n="75"/>attingi quidem potest, sed aliquid ejus
<lb ed="#Ba" n="76"/>semper manet extra attingentem : et ideo
<lb ed="#Ba" n="77"/>in eo quod est infinitum dicitur non
at<lb break="no" ed="#Ba" n="78"/>tingi : et hoc sie patere potest : Infinitum
<lb ed="#Ba" n="79"/>in quantitate est (ut dicit Philosophus)
<lb ed="#Ba" n="80"/>cujus partes accipienti semper est aliquid
<lb ed="#Ba" n="81"/>extra accipere. In spiritual: autem natura
<lb ed="#Ba" n="82"/>increata non est infinitum in quantitate
<lb ed="#Ba" n="83"/>molis, sed quantitas virtutis dividitur ad
<lb ed="#Ba" n="84"/>extra, secundum ea in quae potest: et ideo
<lb ed="#Ba" n="85"/>intellectus attingens Deum attingit
ip<lb break="no" ed="#Ba" n="86"/>sum, ita quod multum et infinitum
virtu<lb break="no" ed="#Ba" n="87"/>tis semper est extra ipsum: et quia virtus
<lb ed="#Ba" n="88"/>sua est essentia sua, ideo etiam
immen<lb break="no" ed="#Ba" n="89"/>sitas essentiae est extra intellectum.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e701">
<lb ed="#Ba" n="90"/>Ap in quod objicitur contra solutionem
<lb ed="#Ba" n="91"/>inductam, bene concedo: quia in
quoli<lb break="no" ed="#Ba" n="92"/>bet attributo est infinitus, et sic semper
<lb ed="#Ba" n="93"/>remanet extra intellectum : quia licet
ac<lb break="no" ed="#Ba" n="94"/>cipiatur substantia vel sapientia, tamen
<lb ed="#Ba" n="95"/>immensitas ipsius claudi non potest :
h<lb break="no" ed="#Ba" n="96"/>cet attingi possit aliquod acceplum quod
<lb ed="#Ba" n="97"/>est sua substantia, hcet non sit terminus
<lb ed="#Ba" n="98"/>claudens totum, quod est Deus.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e723">
<pb ed="#Ba" n="37"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>Ad aliud dicendum, guod Deus est
<lb ed="#Ba" n="2"/>simplex, et est infinitus : hac enim non
<lb ed="#Ba" n="3"/>repugnant secundum quod infinitum
di<lb break="no" ed="#Ba" n="4"/>cil immensitatem virtutis et essentia, sed
<lb ed="#Ba" n="5"/>tamen attingitur intellectu secundum
<lb ed="#Ba" n="6"/>quod simplex est, sed non secundum
<lb ed="#Ba" n="7"/>quod est infinitus : quia infinitum ponit
<lb ed="#Ba" n="8"/>rationem suam respectu ejus quod est
<lb ed="#Ba" n="9"/>evtra intelligentem. Et nota, quod cum
<lb ed="#Ba" n="10"/>dicitur Deus infinitus, non debet wnfini-
(us exponi privative, ut sit sensus aptum
<lb ed="#Ba" n="11"/>habere finem, et non habere: quia sic
<lb ed="#Ba" n="12"/>esset imperfectus, cum aliquid deesset ei
<lb ed="#Ba" n="13"/>quod esset aptus natus habere : sed debet
<lb ed="#Ba" n="14"/>exponi negative, ut sit sensus, infinitus,
<lb ed="#Ba" n="15"/>il est, non finitus loco, vel tempore, vel
<lb ed="#Ba" n="16"/>comprehensione intellectus : quia sic
ex<lb break="no" ed="#Ba" n="17"/>pont Damascenus.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e768">
<lb ed="#Ba" n="18"/>Ad hoc quod ulterius quaeritur de
<lb ed="#Ba" n="19"/>Theophanis, dicimus quod sicut in sensu
<lb ed="#Ba" n="20"/>duo sunt, scilicet, lux sub qua visibile
<lb ed="#Ba" n="21"/>perficitur ut videri possit, et visibile
1p<lb break="no" ed="#Ba" n="22"/>sum, sicut lapis, vel aliud quod videtur:
<lb ed="#Ba" n="23"/>et lux quidem facit actum visum, sed
<lb ed="#Ba" n="24"/>non distinguit ipsum, nec determinat ad
<lb ed="#Ba" n="25"/>hoc visibile, vel ad illud: et sicut in
in<lb break="no" ed="#Ba" n="26"/>tellectu naturali est lux intellectus
agen<lb break="no" ed="#Ba" n="27"/>lis qui facit actu possibilem, non tamen
<lb ed="#Ba" n="28"/>determinate perficit et movet ipsum ad
<lb ed="#Ba" n="29"/>hoe intelligibile, vel illud: sed postea
<lb ed="#Ba" n="30"/>delerminatur per intellectum hominis,
<lb ed="#Ba" n="31"/>vel Angeli, vel alterius: et sicut fides est
<lb ed="#Ba" n="32"/>iHuminans ad creditum, non tamen
per<lb break="no" ed="#Ba" n="33"/>ilucit determinate ad hunc articulum, vel
<lb ed="#Ba" n="34"/>illum: ita est in Theophaniis, quod est
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="35"/>lumen descendens elevans intellectum, et
<lb ed="#Ba" n="36"/>non distinguens et determinans ipsum
<lb ed="#Ba" n="37"/>ad hoe, vel illud: sed id quod distinguit
<lb ed="#Ba" n="38"/>intellectum ut objectum, est divina
sub<lb break="no" ed="#Ba" n="39"/>stantia ipsa: et hoc est quod dicit
Psal<lb break="no" ed="#Ba" n="40"/>mista, Psal. xxxv, 10: Jn lumine tuo
<lb ed="#Ba" n="41"/>videbimus lumen. Unde videtur Deus
<lb ed="#Ba" n="42"/>sine medio quod sit similitudo et ratio
<lb ed="#Ba" n="43"/>visi, sive per quod visum conjungitur
vi<lb break="no" ed="#Ba" n="44"/>denti, et non per substantiam: sed
ta<lb break="no" ed="#Ba" n="45"/>men est ibi medium disponens et vires
<lb ed="#Ba" n="46"/>afferens intellectui, quo melius possit
<lb ed="#Ba" n="47"/>attingere Deum : et hoc medium lumen
<lb ed="#Ba" n="48"/>est divine bonitatis, vel apparitionis,
<lb ed="#Ba" n="49"/>quod a sanctis vocatur theophania. Et sic
<lb ed="#Ba" n="50"/>patet verum esse quod dicit Magister
<lb ed="#Ba" n="51"/>Hugo, <quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e846"> quod nihil sistit nos usque ad
<lb ed="#Ba" n="52"/>ipsum. </quote> Et per hoc patet solutio ejus
<lb ed="#Ba" n="53"/>quod objicitur de Theophanits.
</p>
<p xml:id="alalal-aa6755-d1e854">
<lb ed="#Ba" n="54"/>Ad hoc autem quod posset queri,
<lb ed="#Ba" n="55"/>Utrum Deus sit comprehensibilis ?
Di<lb break="no" ed="#Ba" n="56"/>cendum, quod duplex est comprehensio,
<lb ed="#Ba" n="57"/>scilicet, quae est tactus intellectus super
<lb ed="#Ba" n="58"/>terminos rei : et sic non comprehenditur.
<lb ed="#Ba" n="59"/>Unde Augustinus ad Paulinam : <quote xml:id="alalal-aa6755-Qd1e869">
Attin<lb break="no" ed="#Ba" n="60"/>gere Deum mente possumus,
compre<lb break="no" ed="#Ba" n="61"/>hendere autem minime. </quote> Est etiam
<lb ed="#Ba" n="62"/>comprehensio quandoque perfecta
con<lb break="no" ed="#Ba" n="63"/>secutio alicujus ut finis, quae consecutio
<lb ed="#Ba" n="64"/>precipue fit affectu: et sic
comprehendi<lb break="no" ed="#Ba" n="65"/>tur Deus, ut dicit Apostolus, ad Ephes.
<lb ed="#Ba" n="66"/>um, 18: Ut possitis comprehendere cum
<lb ed="#Ba" n="67"/>omnibus sanctis, quae sit latitudo, et
lon<lb break="no" ed="#Ba" n="68"/>gitudo, et sublimitas, et profundum, etc.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>