-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b25_alalal-b20331.xml
576 lines (576 loc) · 31.4 KB
/
cod-al7b25_alalal-b20331.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Ba" n="cod-al7b25">Paris 1894, v. 25</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Ba" n="624"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-b20331"><!-- l1d25a1 -->
<head xml:id="alalal-b20331-Hd1e99">Articulus 1</head>
<head xml:id="alalal-b20331-Hd1e101" type="question-title">Quid sit persona secundum diffinitionem ?</head>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e104">
<lb ed="#Ba" n="9"/>ARTICULUS I.
<lb ed="#Ba" n="10"/>Quid sit persona secundum diffinitionem ?
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e111">
<lb ed="#Ba" n="11"/>Incidunt autem duae questiones ante
<lb ed="#Ba" n="12"/>Littera, scilicet quid sit persona
secun<lb break="no" ed="#Ba" n="13"/>dum diffinitionem ? Et, Utrum
univoce<lb break="no" ed="#Ba" n="14"/>tur in divinis personis et creatis ?
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e122">
<lb ed="#Ba" n="15"/>Ap primum ponitur diffinitio <ref xml:id="alalal-b20331-Rd1e126">Boetii in
<lb ed="#Ba" n="16"/>libro de Duabus naturis in una persona
<lb ed="#Ba" n="17"/>Christi</ref>: Persona est rationalis nature
<lb ed="#Ba" n="18"/>individua substantia. Alia diffinitio est
<lb ed="#Ba" n="19"/>
<ref xml:id="alalal-b20331-Rd1e137">
<name xml:id="alalal-b20331-Nd1e139">Richardi</name> in quarto libro suo de Trinitate</ref>,
<lb ed="#Ba" n="20"/>sic, Personam dicimus aliquem solum a
<lb ed="#Ba" n="21"/>ceteris omnibus singulari proprietate dis-
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e149">
<lb ed="#Ba" n="22"/>cretum. Item, infra, ibidem: Persona
<lb ed="#Ba" n="23"/>divina est divine nature
incommunicabi<lb break="no" ed="#Ba" n="24"/>lis existentia. Item, infra, ibidem :
Per<lb break="no" ed="#Ba" n="25"/>sona est existens per se solum juxta
sin<lb break="no" ed="#Ba" n="26"/>gularem rationalis nature cxistentia
mo<lb break="no" ed="#Ba" n="27"/>dum. Alia datur a Magistris, haec‘scilicet,
<lb ed="#Ba" n="28"/>Persona est hypostasis distincta
propric<lb break="no" ed="#Ba" n="29"/>tate ad dignitatem pertinente.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e169">
<lb ed="#Ba" n="30"/>Objicitur autem contra primam : quia
<lb ed="#Ba" n="31"/>1. Magister dicit, quod illa Boetii
de<lb break="no" ed="#Ba" n="32"/>scriptio personz,non convenit divinis
per<lb break="no" ed="#Ba" n="33"/>sonis .
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e180">
<lb ed="#Ba" n="34"/>2. Hoc etiam per rationem ostenditur
<lb ed="#Ba" n="35"/>sic: Quidquid non est rationalis natura,
<lb ed="#Ba" n="36"/>non est persona: Deus non est rationalis
<lb ed="#Ba" n="37"/>nature : ergo non est persona. Prima
<lb ed="#Ba" n="38"/>patet per se. Secunpa probatur per hoc
<lb ed="#Ba" n="39"/>quod rationale est differentia divisiva
ani<lb break="no" ed="#Ba" n="40"/>malis : Deus autem animal non est, quia
<lb ed="#Ba" n="41"/>corpus non est: ergo rationalis non est.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e200">
<lb ed="#Ba" n="42"/>3. Item, Cum dicitur, rationals
natu<lb break="no" ed="#Ba" n="43"/>re, sumitur natura in aliqua
communi<lb break="no" ed="#Ba" n="44"/>tate : haec autem communitas
contrahi<lb break="no" ed="#Ba" n="45"/>tur in persona per hoc quod aliquid
ad<lb break="no" ed="#Ba" n="46"/>dit: ergo persona in additione se habet
<lb ed="#Ba" n="47"/>ad naiuram : ergo est composita, quod
<lb ed="#Ba" n="48"/>falsum est, cum in divinis ejusdem
sim<lb break="no" ed="#Ba" n="49"/>plicitatis sit persona et natura.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e220">
<lb ed="#Ba" n="50"/>4. Praeterea, Cum dicitur, substantia,
<lb ed="#Ba" n="51"/>essentia, persona, natura: quare non
<lb ed="#Ba" n="52"/>dixit personam esse substantiam
indivi<lb break="no" ed="#Ba" n="53"/>duam rationalis essentiae vel substantia,
<lb ed="#Ba" n="54"/>sicut nature ?
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e233">
<lb ed="#Ba" n="55"/>Si forte dieas, quod persona est
ejus<lb break="no" ed="#Ba" n="56"/>dem simplicitatis cum natura, et mbil
<lb ed="#Ba" n="57"/>addit : quia non dicitur ut ens de
essen<lb break="no" ed="#Ba" n="58"/>tia diffiniti quod in diffinitione cadit
obli<lb break="no" ed="#Ba" n="59"/>que, sicut cum dicitur simum vel
simi<lb break="no" ed="#Ba" n="60"/>tas nasi curvitas, et claudum curvitas
<lb ed="#Ba" n="61"/>eruris, non dicitur nisi unum: quia id
<lb ed="#Ba" n="62"/>quod oblique cadit ibi, non est de
cssen<lb break="no" ed="#Ba" n="63"/>tia ejus. Si, inquam, sic dicas. Contra :
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e256">
<lb ed="#Ba" n="64"/>1. Aliter est in diffinitione substantia,
<lb ed="#Ba" n="65"/>et aliter in diffinitione accidentis, ut dicit
<lb ed="#Ba" n="66"/>Philosophus in VIE prime
Philoso<lb break="no" ed="#Ba" n="67"/>phie, quia in diflinitione substantiae non
<lb ed="#Ba" n="68"/>recipitur accidens, sed in diffinitione
ac<lb break="no" ed="#Ba" n="69"/>cidentis necesse est recipere subjectum,
<lb ed="#Ba" n="70"/>aut determinatum, sicut in propria
pas<lb break="no" ed="#Ba" n="71"/>sione : aut indeterminatum, sicut in alits.
<lb ed="#Ba" n="72"/>Cum ergo diffinitur persona, aut
difini<lb break="no" ed="#Ba" n="73"/>tur sicut substantia supposita : sicut dicil
<lb ed="#Ba" n="74"/>Boetius expresse, quod persona nomuinat
<lb ed="#Ba" n="75"/>substantiam suppositam : aut diffinitur
<lb ed="#Ba" n="76"/>ut accidens commune, vel proprium :
<lb ed="#Ba" n="77"/>quia non est dare medium, $1 primo
mo<lb break="no" ed="#Ba" n="78"/>do diffinitur : ergo nihil ponitur in
dif<lb break="no" ed="#Ba" n="79"/>finitione ejus quod non sit de essentia
<lb ed="#Ba" n="80"/>ejus aliquo modo: et rationalis nature
<lb ed="#Ba" n="81"/>ponitur in ejus diffinitione : ergo aliquo
<lb ed="#Ba" n="82"/>modo est de essentia ejus. Si autem
diffi<lb break="no" ed="#Ba" n="83"/>nitur ut accidens : tunc subject: mentio
<lb ed="#Ba" n="84"/>debet fier: in diffinitione, quod iterum
<lb ed="#Ba" n="85"/>falsum est.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e306">
<lb ed="#Ba" n="86"/>2. Item, Commentator, ibidem, dicit,
<lb ed="#Ba" n="87"/>quod ea quae sic cadunt oblique in diffini-
<pb ed="#Ba" n="625"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>tione accidentium, sunt loco
differentia<lb break="no" ed="#Ba" n="2"/>rum specificantium accidens : et ea que
<lb ed="#Ba" n="3"/>in recto, sunt loco generum : et hoc
pa<lb break="no" ed="#Ba" n="4"/>tet: cum enim simitas dicitur curvitas
<lb ed="#Ba" n="5"/>nasi, per ly curvitas non differt simum a
<lb ed="#Ba" n="6"/>claudo, quia utrumque curvitas est, sed
<lb ed="#Ba" n="7"/>per ly nasi: ergo id quod cadit in
obli<lb break="no" ed="#Ba" n="8"/>quo in talibus diffinitionibus, est
subje<lb break="no" ed="#Ba" n="9"/>clum circa quod est per se essentia
acci<lb break="no" ed="#Ba" n="10"/>dentis diffiniti. Si ergo simile est quod
<lb ed="#Ba" n="11"/>adductum est pro simili, rationabilis
na<lb break="no" ed="#Ba" n="12"/>ture notabit subjectum circa quod est
<lb ed="#Ba" n="13"/>persona, quod falsum est.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e345">
<lb ed="#Ba" n="14"/>3. Item, Aut rationalis natura est de
<lb ed="#Ba" n="15"/>substantia cujuslibet persone, aut non.
<lb ed="#Ba" n="16"/>Si est de substantia : tunc videtur obje-_
<lb ed="#Ba" n="17"/>ctic procedere. Sinon: tunc
accideata<lb break="no" ed="#Ba" n="18"/>liter se habet ad illam, quod iterum
fal<lb break="no" ed="#Ba" n="19"/>sum est.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e361">
<lb ed="#Ba" n="20"/>4. Item, Boetius querendo
diffinitio<lb break="no" ed="#Ba" n="21"/>nem persone, dividit substantiam per
<lb ed="#Ba" n="22"/>rationalem et irrationalem, et
universa<lb break="no" ed="#Ba" n="23"/>lem et particularem : ergo ly rationalis
<lb ed="#Ba" n="24"/>natura in diffinitione contrahit, sicut
dif<lb break="no" ed="#Ba" n="25"/>ferentia constituens : et sic erit de
intel<lb break="no" ed="#Ba" n="26"/>lectu persone.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e379">
<lb ed="#Ba" n="27"/>5. Item, Rationalis natura praedicatur
<lb ed="#Ba" n="28"/>in recto de qualibet persona : Socrates
<lb ed="#Ba" n="29"/>enim est rationalis natura, et Gabriel
<lb ed="#Ba" n="30"/>est rationalis natura, et pater est
ratio<lb break="no" ed="#Ba" n="31"/>nalis natura: aut ergo praedicatur ut
<lb ed="#Ba" n="32"/>accidens, aut ut substantia: non ut
ac<lb break="no" ed="#Ba" n="33"/>cidens sicut patet cuilibet : ergo ut
sub<lb break="no" ed="#Ba" n="34"/>stantiale praedicatum: ergo est de
in<lb break="no" ed="#Ba" n="35"/>tellectu et ratione subjecti: et hoc
puta<lb break="no" ed="#Ba" n="36"/>bam neminem dubitare: ergo videtur
<lb ed="#Ba" n="37"/>sequi ratio prima, quia persona videtur
<lb ed="#Ba" n="38"/>esse majoris compositionis quam natura
<lb ed="#Ba" n="39"/>rationalis.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e410">
<lb ed="#Ba" n="40"/>Uxrerius quaeritur de hoc quod dicit
<lb ed="#Ba" n="41"/>substantia : aut enim substantia sumitur
<lb ed="#Ba" n="42"/>ibi pro essentia, aut pro hypostasi. Si
<lb ed="#Ba" n="43"/>pro essentia : ergo essentia est individua :
<lb ed="#Ba" n="44"/>sed individuum notat distinctionem,
<lb ed="#Ba" n="45"/>quam ponit, circa substanliam : ergo
<lb ed="#Ba" n="46"/>haecdistinctio ponitur circa essentiam :
<lb ed="#Ba" n="47"/>ergo essentia distinguitur, quod falsum
<lb ed="#Ba" n="48"/>est.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e433">
<lb ed="#Ba" n="49"/>Item, Si persona est substantia
indivi<lb break="no" ed="#Ba" n="50"/>dua, tres persone sunt tres substantia
<lb ed="#Ba" n="51"/>individue : quia multiplicato diffinito,
<lb ed="#Ba" n="52"/>multiplicabitur et diffinitio necessario :
<lb ed="#Ba" n="53"/>siergo persona dicit essentiam: ergo
<lb ed="#Ba" n="54"/>tres persone erunt tres individue
essen<lb break="no" ed="#Ba" n="55"/>tie, etc., quod est heresis.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e451">
<lb ed="#Ba" n="56"/>Item, Si dicat hypostasim : tunc
vide<lb break="no" ed="#Ba" n="57"/>tur superfluere id quod additur,
indivi<lb break="no" ed="#Ba" n="58"/>dua substantia, Ad hoc etiam potest
ad<lb break="no" ed="#Ba" n="59"/>duci quod Boetius venando hance
diffini<lb break="no" ed="#Ba" n="60"/>tionem, dividit substantiam in
universa<lb break="no" ed="#Ba" n="61"/>lem et particularem, et contrahit per hoc
<lb ed="#Ba" n="62"/>quod addit individua, eo quod
substan<lb break="no" ed="#Ba" n="63"/>tia universalis non est persona : ergo
vi<lb break="no" ed="#Ba" n="64"/>detur, quod substantia stet in loco ejus
<lb ed="#Ba" n="65"/>quod est ut secunda substantia : hec
<lb ed="#Ba" n="66"/>autem non est hypostasis : ergo
substan<lb break="no" ed="#Ba" n="67"/>tia non est idem quod hypostasis.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e480">
<lb ed="#Ba" n="68"/>Item, Boetius dicit, quod Greci non
<lb ed="#Ba" n="69"/>vocant dnéstacwv, nisi individuum
ratio<lb break="no" ed="#Ba" n="70"/>nalis nature : ergo hypostasis idem est
<lb ed="#Ba" n="71"/>cum persona : et si substantia esset idem
<lb ed="#Ba" n="72"/>quod hypostasis, caderet idem in
diffini<lb break="no" ed="#Ba" n="73"/>tione sui ipsius.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e496">
<lb ed="#Ba" n="74"/>Si forte dicas, quod substantia
signifi<lb break="no" ed="#Ba" n="75"/>cat essentiam, sed supponit personam :
<lb ed="#Ba" n="76"/>et hoc quod dico individua, additur ei
<lb ed="#Ba" n="77"/>ad explanationem suppositi, quod est in
<lb ed="#Ba" n="78"/>illo implicite : sicut cum dicitur, Deus
<lb ed="#Ba" n="79"/>Pater generat, ly Deus significat
essen<lb break="no" ed="#Ba" n="80"/>tiam, et supponit personam Patris
pro<lb break="no" ed="#Ba" n="81"/>pter ly generat: quia soli Patri
conve<lb break="no" ed="#Ba" n="82"/>nit: et tamen non superflue additur ly
<lb ed="#Ba" n="83"/>Pater : quia explicat suppositum, quod
<lb ed="#Ba" n="84"/>implicite fuit in ly Deus. Si, inquam, sic
<lb ed="#Ba" n="85"/>dicas. Contra :
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e525">
<lb ed="#Ba" n="86"/>1. Secundum hoc enim ly substantia
<lb ed="#Ba" n="87"/>supponil personam indeterminate, et
si<lb break="no" ed="#Ba" n="88"/>gnificat essentiam : et tunc quero, Quid
<lb ed="#Ba" n="89"/>facit ipsum sic supponere? cum enim
<lb ed="#Ba" n="90"/>dicitur Deus absolute, non supponit
per<lb break="no" ed="#Ba" n="91"/>sonam, sed significat et supponit
essen<lb break="no" ed="#Ba" n="92"/>tiam : sed potest trahi ex adjuncto
no<lb break="no" ed="#Ba" n="93"/>tional: propter modum significandi, quia
<lb ed="#Ba" n="94"/>significat concretive ad supponendum pro
<lb ed="#Ba" n="95"/>persona.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e549">
<lb ed="#Ba" n="96"/>2. Si dicas, quod ly individua cogit
<pb ed="#Ba" n="626"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>supponere : tunc objicitur sicut prius,
<lb ed="#Ba" n="2"/>quod in se stabit pro substantia communt
<lb ed="#Ba" n="3"/>que est essentia, et ly wrdividuum non
<lb ed="#Ba" n="4"/>coaretat ipsum nisi rem suam ponendo
<lb ed="#Ba" n="5"/>circa ipsum: ergo distinctio ponitur
<lb ed="#Ba" n="6"/>circa essentiain divinam.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e572">
<lb ed="#Ba" n="7"/>3. Praeterea, Non est idem modus
si<lb break="no" ed="#Ba" n="8"/>gnificandi in ly Deus,et in substantia :
<lb ed="#Ba" n="9"/>non enim concedimus, quod
substan<lb break="no" ed="#Ba" n="10"/>tia generat, licet concedamus quod Deus
<lb ed="#Ba" n="11"/>Deum generat : ergo non habet ita
pro<lb break="no" ed="#Ba" n="12"/>prie stare pro persona sicut ly Deus: et
<lb ed="#Ba" n="13"/>ita videtur illa solutio non posse stare.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e590">
<lb ed="#Ba" n="14"/>Urrenius quaeritur, Quid praedicat
<lb ed="#Ba" n="15"/>individua ? Aut enim dicit solam
ne<lb break="no" ed="#Ba" n="16"/>gationem, ut quidam dicunt, aut
positi<lb break="no" ed="#Ba" n="17"/>ve dicit aliquid. Si dicit negationem
so<lb break="no" ed="#Ba" n="18"/>lam : cum igitur negatio sola nihil
con<lb break="no" ed="#Ba" n="19"/>stituat, et nihil coarctet, videtur nec
<lb ed="#Ba" n="20"/>constitui persona per illud, nec etiam
<lb ed="#Ba" n="21"/>coarctari substantia. Si autem dicit
ali<lb break="no" ed="#Ba" n="22"/>quid positive, scilicet individuationem
<lb ed="#Ba" n="23"/>per aliquid distinguens, tunc ex
addi<lb break="no" ed="#Ba" n="24"/>tione se habet ad substantiam: et ita
<lb ed="#Ba" n="25"/>persona erit composita.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e619">
<lb ed="#Ba" n="26"/>Alias autem diffinitiones disputare non
<lb ed="#Ba" n="27"/>oportet : quia dubia earum patebunt ex
<lb ed="#Ba" n="28"/>solutione istorum.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e628">
<lb ed="#Ba" n="29"/>Dico igitur sine prajudicio,
consen<lb break="no" ed="#Ba" n="30"/>tiendo quibusdam ante me, quod si
in<lb break="no" ed="#Ba" n="31"/>spiciatur proprietas rei quae est persona,
<lb ed="#Ba" n="32"/>persona magis proprie estin divinis quam
<lb ed="#Ba" n="33"/>in creaturis. Si autem respiciatur usus
<lb ed="#Ba" n="34"/>nominis quod est persona, dico quod
se<lb break="no" ed="#Ba" n="35"/>cundum illam diffinitionem Boeti non
<lb ed="#Ba" n="36"/>competit divinis, nisi exponatur sic, ut
<lb ed="#Ba" n="37"/>substantia sit existentia, ut dicit
Richar<lb break="no" ed="#Ba" n="38"/>dus, ut supra est explanatum, et
indivi<lb break="no" ed="#Ba" n="39"/>duum dicat distinctum proprietate, et
<lb ed="#Ba" n="40"/>natura rationalis pro intellectuali divina
<lb ed="#Ba" n="41"/>ponatur. Et hoc modo respondeo ad
ob<lb break="no" ed="#Ba" n="42"/>jecta.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e661">
<lb ed="#Ba" n="43"/>Ap primum dicendum, quod Magister
<lb ed="#Ba" n="44"/>respicit usum eorum nominum quae po-
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="45"/>nuntur in diffinitione persone, et non
<lb ed="#Ba" n="46"/>rem quae est persona.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e674">
<lb ed="#Ba" n="47"/>Ad aliud dicendum, quod rationale
<lb ed="#Ba" n="48"/>dicitur communiter, et proprie.
Commu<lb break="no" ed="#Ba" n="49"/>niter prout per prius et posterius est in
<lb ed="#Ba" n="50"/>divina, angelica, et humana natura : et
<lb ed="#Ba" n="51"/>tunc rationalis natura discretiva veri et
<lb ed="#Ba" n="52"/>falsi, et boni et mali: proprie autem
<lb ed="#Ba" n="53"/>sumuur prout dicit Isaac, quod ratio
<lb ed="#Ba" n="54"/>incipit in umbra intelligentia, quia
<lb ed="#Ba" n="55"/>intelligentia accipit in intellectu
dei<lb break="no" ed="#Ba" n="56"/>formi. Ratio autem inquirens, et
stu<lb break="no" ed="#Ba" n="57"/>dens, et discursitans (ut dicit
Dio<lb break="no" ed="#Ba" n="58"/>nysius) habet acceptiones propter
ma<lb break="no" ed="#Ba" n="59"/>jorem sui obtenebrationem, et ideo
ca<lb break="no" ed="#Ba" n="60"/>dit in diffinitione hominis : et est
diffe<lb break="no" ed="#Ba" n="61"/>rentia divisiva animalis. Verum est
ta<lb break="no" ed="#Ba" n="62"/>men, quod Gregorius in Homilia
Epi<lb break="no" ed="#Ba" n="63"/>phaniae vocat Angelum animal
rationa<lb break="no" ed="#Ba" n="64"/>le: sed hoc alibi expedilum est , quod
<lb ed="#Ba" n="65"/>dicitur animal non a natura animalis,
<lb ed="#Ba" n="66"/>sed potius a vi animalis, ut videtur velle
<lb ed="#Ba" n="67"/>Dionysius quia vim habet discretivam
<lb ed="#Ba" n="68"/>scnsibilium et rationalium.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e725">
<lb ed="#Ba" n="69"/>Ad aliud dicendum, quod in veritate
<lb ed="#Ba" n="70"/>omnino simplex, nullam potest habere
<lb ed="#Ba" n="71"/>diffinitionem : sed est simplex, ut
sim<lb break="no" ed="#Ba" n="72"/>plex : et est simplex, ut non simplex :
<lb ed="#Ba" n="73"/>simplex ut simplex, sicut ens, et
essen<lb break="no" ed="#Ba" n="74"/>tia, et hujusmodi, in quorum =
diffi<lb break="no" ed="#Ba" n="75"/>nitione nihil potest poni quod non
<lb ed="#Ba" n="76"/>esset posterius illis secundum
intelle<lb break="no" ed="#Ba" n="77"/>clum, et de quo ipsa non
predicaren<lb break="no" ed="#Ba" n="78"/>tur sine conversione. Simplex autem ut
<lb ed="#Ba" n="79"/>non simplex, est quod re quidem simplex
<lb ed="#Ba" n="80"/>est, sed tamen secundum modum
in<lb break="no" ed="#Ba" n="81"/>telligendi habet aliquid prius: et tale
<lb ed="#Ba" n="82"/>est persona, et cetera quae in Deo
diffi<lb break="no" ed="#Ba" n="83"/>nimus. Unde bene concedo, quod natura
<lb ed="#Ba" n="84"/>rationalis est de intellectu. persone,
<lb ed="#Ba" n="85"/>sicut ens de essentia ejus.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e764">
<lb ed="#Ba" n="86"/>Si autem queratur, Quare ponitur in
<lb ed="#Ba" n="87"/>obliquo ? Dicendum, quod ut dicit
<lb ed="#Ba" n="88"/>Dionysius, persona nominat
substan<lb break="no" ed="#Ba" n="89"/>tiam suppositam, et illa in creaturis
<lb ed="#Ba" n="90"/>diversitatem aliquam rei habet ad na-
<pb ed="#Ba" n="627"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>turam cujus est, sive sub qua est. In
<lb ed="#Ba" n="2"/>divinis autem est diversitas secundum
<lb ed="#Ba" n="3"/>modum intelligendi, non secundum
<lb ed="#Ba" n="4"/>rem: et istam diversitatem importat
<lb ed="#Ba" n="5"/>obliquus qui transitivus est.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e793">
<lb ed="#Ba" n="6"/>Ad aliud dicendum, quod natura
po<lb break="no" ed="#Ba" n="7"/>nit respectum ad rem nature : quia res
<lb ed="#Ba" n="8"/>nature est dupliciter : nature scilicet ut
<lb ed="#Ba" n="9"/>subjecta rei, et ut constituta per ipsam.
<lb ed="#Ba" n="10"/>Persona autem res nature est,
substan<lb break="no" ed="#Ba" n="11"/>tia vero et essentia non important talem
<lb ed="#Ba" n="12"/>respectum : et haec congrue ponuntur in
<lb ed="#Ba" n="13"/>diffinitione.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e813">
<lb ed="#Ba" n="14"/>Ab atiup bene concedo, quod non est
<lb ed="#Ba" n="15"/>simile de diffinitione accidentis: quia
<lb ed="#Ba" n="16"/>accidentis nulla est diffinitio nisi
secun<lb break="no" ed="#Ba" n="17"/>dum quid: sed persona non sic diffinitur,
<lb ed="#Ba" n="18"/>sed potius natura rationalis aliquid est
<lb ed="#Ba" n="19"/>persone vel re, ut in inferioribus: vel
<lb ed="#Ba" n="20"/>modo intelligendi, ut in superiorbus.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e831">
<lb ed="#Ba" n="21"/>Ad id quod ulterius quaeritur de
sab<lb break="no" ed="#Ba" n="22"/>stantia, quid significet ? Dicendum,
<lb ed="#Ba" n="23"/>quod sabstantia dicitur quatuor modis.
<lb ed="#Ba" n="24"/>Quandoque enim dicitur substantia
di<lb break="no" ed="#Ba" n="25"/>visa contra accidens: et secundum hoc
<lb ed="#Ba" n="26"/>nominat naturam primi praedicamenti,
<lb ed="#Ba" n="27"/>vel rem quae communis est prime
sub<lb break="no" ed="#Ba" n="28"/>stantiea et secunde salvatam in utraque :
<lb ed="#Ba" n="29"/>haecautem substantia nihil aliud est
<lb ed="#Ba" n="30"/>quam ens per se existens, gratia ejus
<lb ed="#Ba" n="31"/>quod est per se existere divisum contra
<lb ed="#Ba" n="32"/>accidens, quod est ens in alio exislens,
<lb ed="#Ba" n="33"/>sicut acipit Aristoteles substantiam in
<lb ed="#Ba" n="34"/>prima philosophia in libro IX, in
princi<lb break="no" ed="#Ba" n="35"/>pio, ubi dicit : Dictum est de ente cui
at<lb break="no" ed="#Ba" n="36"/>tribuuntur alia entis praedicamenta, ubi
<lb ed="#Ba" n="37"/>dictum est de substantia : dicuntur enim
<lb ed="#Ba" n="38"/>multa entia secundum quod recipiunt
<lb ed="#Ba" n="39"/>diffinitionem substantiae, ut qualitas, et
<lb ed="#Ba" n="40"/>quantitas, et alia quae dicuntur hoc
mo<lb break="no" ed="#Ba" n="41"/>do. Secundo et tertio dicitur substantia
<lb ed="#Ba" n="42"/>per partes divisive istius, scilicet prima,
<lb ed="#Ba" n="43"/>et secunda, secundum quod primam
di<lb break="no" ed="#Ba" n="44"/>cimus ab actu substandi secunda et
acci<lb break="no" ed="#Ba" n="45"/>denti : secundam autem ab actu substandi
<lb ed="#Ba" n="46"/>prime et accidenti, quod etiam subsistere
<lb ed="#Ba" n="47"/>convenit ei gratia prima in qua
ha<lb break="no" ed="#Ba" n="48"/>bet esse, et non gratia suripsius : ut pa-
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="49"/>tet, cum dicitur, homo albus, ly albus
<lb ed="#Ba" n="50"/>refertur ad hominem gratia suppositi
<lb ed="#Ba" n="51"/>quod est substantia prima, et non gratia
<lb ed="#Ba" n="52"/>significati quod est secunda. Quarto
mo<lb break="no" ed="#Ba" n="53"/>do dicitur substantia quid uniuscujusque
<lb ed="#Ba" n="54"/>predicamenti: et hance vocant quidam
<lb ed="#Ba" n="55"/>substantiam logicam : sicut dicit
Aristo<lb break="no" ed="#Ba" n="56"/>teles : Si quis cubitali magnitudine
po<lb break="no" ed="#Ba" n="57"/>sita dixerit, quod positum est,
bicubita<lb break="no" ed="#Ba" n="58"/>lem magnitudinem vel quantitatem esse,
<lb ed="#Ba" n="59"/>quid est dicit, et quantum dicit, et
quan<lb break="no" ed="#Ba" n="60"/>tum significat : et si albedine posita
di<lb break="no" ed="#Ba" n="61"/>xerit, quod positum est, colorem esse,
<lb ed="#Ba" n="62"/>quid est dicit, et qualitatem significat.
<lb ed="#Ba" n="63"/>Possumus ergo dicere, quod substantia
si<lb break="no" ed="#Ba" n="64"/>gnificet substantiam in communi,vel quod
<lb ed="#Ba" n="65"/>ponatur pro hypostasi. Si primo modo
di<lb break="no" ed="#Ba" n="66"/>cere volumus : tunc dicemus, quod licet
<lb ed="#Ba" n="67"/>substantiam significet, non tamen
sup<lb break="no" ed="#Ba" n="68"/>ponit eam, sed supponit pro hypostasi.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e940">
<lb ed="#Ba" n="69"/>Ad hoc autem quaeritur, Quid cogat
<lb ed="#Ba" n="70"/>eam stare pro hypostasi? Dicendum,
<lb ed="#Ba" n="71"/>quod de se potest stare pro utroque,
<lb ed="#Ba" n="72"/>scilicet pro natura communi quae est ut
<lb ed="#Ba" n="73"/>secunda : et hypostasi quae est ut prima
<lb ed="#Ba" n="74"/>substantia, et per adjunctum individui
<lb ed="#Ba" n="75"/>stabit pro hypostasi, licet signilicet
sub<lb break="no" ed="#Ba" n="76"/>stantiam : et hoc videtur esse de
inten<lb break="no" ed="#Ba" n="77"/>tione Boetii, quia hoc modo venatur
dif<lb break="no" ed="#Ba" n="78"/>finitionem.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e965">
<lb ed="#Ba" n="79"/>Ad hoc autem quod ulterius objicitur,
<lb ed="#Ba" n="80"/>quod secundum hoc essentia erit
wdivi<lb break="no" ed="#Ba" n="81"/>dua: dicendum, quod non : quia
adje<lb break="no" ed="#Ba" n="82"/>ctivum duo facit circa substantivum cui
<lb ed="#Ba" n="83"/>adjungitur : restringit enim ipsum, et
<lb ed="#Ba" n="84"/>ponil rem suam circa ipsum : ut patet,
<lb ed="#Ba" n="85"/>cum dicitur, homo albus : dicimus enim,
<lb ed="#Ba" n="86"/>quod homo habet significatum et
suppo<lb break="no" ed="#Ba" n="87"/>situm : et non oportet, quod adjectivum
<lb ed="#Ba" n="88"/>ponatimplicationem circa utrumque, sed
<lb ed="#Ba" n="89"/>circa illud cujus primo est accidens, et
<lb ed="#Ba" n="90"/>hoc est suppositum : et per consequens
<lb ed="#Ba" n="91"/>non restringitur ly hemo in significato,
<lb ed="#Ba" n="92"/>sed potius in suppositis. Ita dico hic,
<lb ed="#Ba" n="93"/>quod substantia significat substantiam in
<lb ed="#Ba" n="94"/>communi, et adjectivum respicit ipsam
<lb ed="#Ba" n="95"/>secundum id cui convenit per se
distin<lb break="no" ed="#Ba" n="96"/>ctio quae importatur per ly individua : et
<pb ed="#Ba" n="628"/>
<cb ed="#Ba" n="a"/>
<lb ed="#Ba" n="1"/>ideo ponit distinctionem in supposito : et
<lb ed="#Ba" n="2"/>ideo patet eliam, quare non superfluit ly
<lb ed="#Ba" n="3"/>individua : non enim haberet substantia
<lb ed="#Ba" n="4"/>quo traheretur ad substandum pro
sup<lb break="no" ed="#Ba" n="5"/>posito incommunicabili, nisi adderetur
<lb ed="#Ba" n="6"/>individua.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e1024">
<lb ed="#Ba" n="7"/>Ad hoc autem quod probatur, quod
<lb ed="#Ba" n="8"/>substantia de se dicat suppositum, et
in<lb break="no" ed="#Ba" n="9"/>dividuum explicet : bene concedo, quod
<lb ed="#Ba" n="10"/>mihinon videtur verum, sicut probat
ob<lb break="no" ed="#Ba" n="11"/>jectio.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e1037">
<lb ed="#Ba" n="12"/>Ad hoc autem quod objicitur, quod
<lb ed="#Ba" n="13"/>multiplicato diffinito, etc. Ruesponpeo,
<lb ed="#Ba" n="14"/>quod nescio quid prohibeat, quin hoc
<lb ed="#Ba" n="15"/>sensu possumus dicere tres substantias
<lb ed="#Ba" n="16"/>individuas rationalis nature : quia
subs<lb break="no" ed="#Ba" n="17"/>tantiastat pro supposito: et hoc bene cadit
<lb ed="#Ba" n="18"/>in pluralitatem, eo quod distinctio (ut jam
<lb ed="#Ba" n="19"/>habitum est) non ponitur circa essentiam
<lb ed="#Ba" n="20"/>que est substantiae significatum. Si autem
<lb ed="#Ba" n="21"/>velimus dicere, quod substantia significat
<lb ed="#Ba" n="22"/>hypostasim, ut quidam Magistri dicunt :
<lb ed="#Ba" n="23"/>tunc dicemus, quod non superfluit additio
<lb ed="#Ba" n="24"/>individui : quia licet hypostasis sit
sup<lb break="no" ed="#Ba" n="25"/>positum distinctum, non tamen rationem
<lb ed="#Ba" n="26"/>distinctionis imporlat in nomine: et hac
<lb ed="#Ba" n="27"/>ratio distinctionis significatur, cum dicitur
<lb ed="#Ba" n="28"/>individua. sicut cum dicitur, Deus Pater
<lb ed="#Ba" n="29"/>generat, ly Deus dicit suppositum verbi
<lb ed="#Ba" n="30"/>quod importat actum notionalem Patris :
<lb ed="#Ba" n="31"/>nec supertlue additur Pater, quia dicit
<lb ed="#Ba" n="32"/>rationem qua suppositum refertur ad
ta<lb break="no" ed="#Ba" n="33"/>lem actum, qui Patris proprietate
signi<lb break="no" ed="#Ba" n="34"/>ficatur, cum dicitur, Deus Paéer.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e1089">
<lb ed="#Ba" n="35"/>Ad hoc quod ulterius quaeritur de ly
<lb ed="#Ba" n="36"/>individua, sine prejudicio dico, quod
po<lb break="no" ed="#Ba" n="37"/>sitive intelligitur : negatio enim
conse<lb break="no" ed="#Ba" n="38"/>quens positionem relinquit positivum
an<lb break="no" ed="#Ba" n="39"/>te se.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e1102">
<lb ed="#Ba" n="40"/>Ad id quod contra objicitur, dicendum
<lb ed="#Ba" n="41"/>quod ratione affirmationis non
exprimi<lb break="no" ed="#Ba" n="42"/>tur separatio ejus a substantia communi,
<lb ed="#Ba" n="43"/>sed ratione negationis : et ideo
nomina<lb break="no" ed="#Ba" n="44"/>tur anegatione, cum dicitur substantia
<lb ed="#Ba" n="45"/>individua, ut idem sit quod substantia
<lb ed="#Ba" n="46"/>communicabilis.
</p>
<p xml:id="alalal-b20331-d1e1120">
<lb ed="#Ba" n="47"/>Aliae autem diffinitiones Richardi om-
<cb ed="#Ba" n="b"/>
<lb ed="#Ba" n="48"/>nes dantur per comparationem ad id quod
<lb ed="#Ba" n="49"/>individuat personam. Et prima dicit hoc
<lb ed="#Ba" n="50"/>in communi secundum quod competit
<lb ed="#Ba" n="51"/>Deo, Angelo, et homini. Secunda autem
<lb ed="#Ba" n="52"/>divine tantum. Tertia videtur corrigere
<lb ed="#Ba" n="53"/>diffinitionem Boetii, quod melius dicatur
<lb ed="#Ba" n="54"/>existentia quam substantia. Quarta dicit
<lb ed="#Ba" n="55"/>subjectum persone, et proprietatem in
<lb ed="#Ba" n="56"/>communi. Magistrorum autem diffinitio
<lb ed="#Ba" n="57"/>datur per comparationem ad mores vel
<lb ed="#Ba" n="58"/>civilia, juxta cujus similitudinem
trans<lb break="no" ed="#Ba" n="59"/>sumitur nomen generaliter ad individua
<lb ed="#Ba" n="60"/>rationalis nature.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>