-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b26_alalal-c41134.xml
304 lines (304 loc) · 15.5 KB
/
cod-al7b26_alalal-c41134.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 8</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 8</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bb" n="cod-al7b26">Paris 1894, v. 26</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bb" n="218"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-c41134"><!-- l1d36a8 -->
<head xml:id="alalal-c41134-Hd1e99">Articulus 8</head>
<head xml:id="alalal-c41134-Hd1e101" type="question-title">Utrum Deus sciat quae facturus est, que
jecit, quae facere potest et numquam
faciet, et tandem infinita actu ?</head>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e104">
<cb ed="#Bb" n="d"/>
<lb ed="#Bb" n="13"/>ARTICULUS VIII.
<lb ed="#Bb" n="14"/>Utrum Deus sciat quae facturus est, que
<lb ed="#Bb" n="15"/>jecit, quae facere potest et numquam
<lb ed="#Bb" n="16"/>faciet, et tandem infinita actu ?
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e117">
<lb ed="#Bb" n="17"/>Deinde queritur de hoc quod dicit,
<lb ed="#Bb" n="18"/>ibi, <quote xml:id="alalal-c41134-Qd1e123"> Ht inde est, quod bona tantum
di<lb break="no" ed="#Bb" n="19"/>cuntur esse in Deo, non mala, etc. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e129">
<lb ed="#Bb" n="20"/>Queritur enim, Si ea sunt in eo vita
<lb ed="#Bb" n="21"/>que ipse est facturus? Si hoc dicitur:
<lb ed="#Bb" n="22"/>tunc preterita non videntur esse in eo
<lb ed="#Bb" n="23"/>vita, quzipse non est facturus, sed fecit.
<lb ed="#Bb" n="24"/>Si hoc concedatur, erit contra, quod
se<lb break="no" ed="#Bb" n="25"/>cundum hoc aliter in cognoscendo se
ha<lb break="no" ed="#Bb" n="26"/>bet ad preteritum et presens, quod
su<lb break="no" ed="#Bb" n="27"/>pra negatum est,
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e150">
<lb ed="#Bb" n="28"/>Utreriws etiam queritur de his que
<lb ed="#Bb" n="29"/>numquam faciet, sed tamen potest facere,
<lb ed="#Bb" n="30"/>utrum sint in Deo vita et idea ?
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e159">
<lb ed="#Bb" n="31"/>1. Et videtur, quod non: quia ut di-
<cb ed="#Bb" n="e"/>
<lb ed="#Bb" n="32"/>cunt Sancti, idea est respectu ideati :
<lb ed="#Bb" n="33"/>ergo quod numquam ideabitur, ideam
<lb ed="#Bb" n="34"/>in mente divina non habet.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e172">
<lb ed="#Bb" n="35"/>2. Item, Sua scientia (ut infra
habebi<lb break="no" ed="#Bb" n="36"/>tur) est causa rerum: ergo si alicujus
<lb ed="#Bb" n="37"/>habet ideam, illud causabitur, et erit
futa<lb break="no" ed="#Bb" n="38"/>rum: ergo a destructione consequentis,
<lb ed="#Bb" n="39"/>si aliquid non erit, illud non erit scitum
<lb ed="#Bb" n="40"/>a Deo, ut videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e188">
<lb ed="#Bb" n="41"/>SED CONTRA:
<lb ed="#Bb" n="42"/>Deum plura posse facere quam facit, —
<lb ed="#Bb" n="43"/>est verum :ergo scit, quod ipse plura™
<lb ed="#Bb" n="44"/>potest facere : sed omnia quae potest fa-.
<lb ed="#Bb" n="45"/>cere, cognoscit, quia scit totum infinitum
<lb ed="#Bb" n="46"/>posse suum: ergo plura scit quam facit:
<lb ed="#Bb" n="47"/>et non nisi idea: ergo aliqua habent eam
<lb ed="#Bb" n="48"/>in mente sua quae nunquam fient.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e208">
<lb ed="#Bb" n="49"/>Hicetram locum habet questio illa qua
<lb ed="#Bb" n="50"/>queritur, Utrum Deus sciat infinita actu ?
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e215">
<lb ed="#Bb" n="51"/>Videtur, quod sic: quia
<lb ed="#Bb" n="52"/>1. Dicit Augustinus in libro de Civitate
<lb ed="#Bb" n="53"/>Dei, quod Philosophi probaverunt
nu<lb break="no" ed="#Bb" n="54"/>merorum species esse infinitas : et dicit,
<lb ed="#Bb" n="55"/>quod numeri quantumlibet infiniti, tamen
<lb ed="#Bb" n="56"/>illius scientiae infinite noti sunt, de quo
<pb ed="#Bb" n="219"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>dicit Prophetia, quod scienti# ejus non
<lb ed="#Bb" n="2"/>est numerus, Ergo videtur, quod sciat
<lb ed="#Bb" n="3"/>actu infinita: actu autem infinita
num<lb break="no" ed="#Bb" n="4"/>quam faciet: ergo scit ea quae numquam
<lb ed="#Bb" n="5"/>faciet.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e247">
<lb ed="#Bb" n="6"/>2. Item, Sua potentia non limitatur:
<lb ed="#Bb" n="7"/>ergo semper est ad plura, quam aliqua
<lb ed="#Bb" n="8"/>summa accipi possit: et ipse scit totam
<lb ed="#Bb" n="9"/>suam potentiam : ergo scit actu infinita.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e258">
<lb ed="#Bb" n="10"/>SED CONTRA:
<lb ed="#Bb" n="11"/>Cum dico actu infinita, penes rationem
<lb ed="#Bb" n="12"/>infiniti accipiendo intelligitur dupliciter,
<lb ed="#Bb" n="13"/>scilicet actu infinita intellectui creato, vel
<lb ed="#Bb" n="14"/>actu infinita simpliciter. Si nobis infinita :
<lb ed="#Bb" n="15"/>tunc non est questio: quia plura scit,
<lb ed="#Bb" n="16"/>quam nos cogitare possumus. Si autem
<lb ed="#Bb" n="17"/>infinita simpliciter. Contra : Actu
infini<lb break="no" ed="#Bb" n="18"/>tum simpliciter semper secundum majus
<lb ed="#Bb" n="19"/>sui est extra accipientem ipsum: ergo
<lb ed="#Bb" n="20"/>Deus accipiens ipsum actu infinitum,
<lb ed="#Bb" n="21"/>semper relinquit ipsum secundum majus
<lb ed="#Bb" n="22"/>sui extra se esse, quod est absurditas,
<lb ed="#Bb" n="23"/>quia sic Deus scitum suum non
compre<lb break="no" ed="#Bb" n="24"/>henderet.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e293">
<lb ed="#Bb" n="25"/>Si autem tu dicas, quod intellectus Dei
<lb ed="#Bb" n="26"/>est actu infinitus, et ideo comprehendit
<lb ed="#Bb" n="27"/>illud infinitum. Contra: Si intellectus
<lb ed="#Bb" n="28"/>Dei in se infinitus est, imperfectissimus
<lb ed="#Bb" n="29"/>est, quod est absurdum: non enim Deo
<lb ed="#Bb" n="30"/>infinitus est, sed creature, quia non
fini<lb break="no" ed="#Bb" n="31"/>tur creatura.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e311">
<lb ed="#Bb" n="32"/>Praeterea, Detur hoc, quod sit infinitus
<lb ed="#Bb" n="33"/>simpliciter, adhuc non potest dici, quod
<lb ed="#Bb" n="34"/>infinitum includat infinitum : quia
quod<lb break="no" ed="#Bb" n="35"/>cumque erit inclusum et comprehensum,
<lb ed="#Bb" n="36"/>illud statim finietur, et alterum excedet
<lb ed="#Bb" n="37"/>ipsum : ergo nihil est quod dicitur, quod
<lb ed="#Bb" n="38"/>Deus sciat actu infinitum, quia actu
infi<lb break="no" ed="#Bb" n="39"/>nitum nihil est.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e331">
<lb ed="#Bb" n="40"/>Item, infinitum non invenitur nisi se~
<lb ed="#Bb" n="41"/>cundum modum quanti. Accipiatur ergo
<lb ed="#Bb" n="42"/>infinitum in quantitate virtuali sive
po<lb break="no" ed="#Bb" n="43"/>tentiali, et in quantitate dimensionali
<lb ed="#Bb" n="44"/>que estcontinua, etin quantitate discreta
<lb ed="#Bb" n="45"/>que est numerus.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e347">
<lb ed="#Bb" n="46"/>Redeo ergo ad primum. Si dicam
vir<lb break="no" ed="#Bb" n="47"/>tute infinitum, non dixi actu infinitum,
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="48"/>sed potentia solum, scilicet quia non est
<lb ed="#Bb" n="49"/>assignare quod in tantum potest, quin
<lb ed="#Bb" n="50"/>sit accipere amplius in quod potest : et
<lb ed="#Bb" n="51"/>illud accipiendum non est acceptum actu,
<lb ed="#Bb" n="52"/>sed potentia. Si autem accipiatur
infini<lb break="no" ed="#Bb" n="53"/>tum in continuo, non possum accipere
<lb ed="#Bb" n="54"/>per additionem, quoniam est accipere
<lb ed="#Bb" n="55"/>quantitatem cui non potest aliquid addi
<lb ed="#Bb" n="56"/>secundum rationem: sicut est circulus.
<lb ed="#Bb" n="57"/>Ergo oportet, quod accipiatur secundum
<lb ed="#Bb" n="58"/>divisionem infinitum in illo, ita scilicet
<lb ed="#Bb" n="59"/>quod pars divisa non ut pars aliquota,
<lb ed="#Bb" n="60"/>sed secundum rationem totius divisibilis
<lb ed="#Bb" n="61"/>accipiatur : tunc enim nihil ita parvum
<lb ed="#Bb" n="62"/>accipitur, quod non sit divisibile in duo
<lb ed="#Bb" n="63"/>equalia: ergo etiam hoc infinitum est
<lb ed="#Bb" n="64"/>respectu accipiendi divisibile : et hoc est
<lb ed="#Bb" n="65"/>in potentia : ergo est in potentia tantum.
<lb ed="#Bb" n="66"/>Item, accipiam in numero in quo est
in<lb break="no" ed="#Bb" n="67"/>finitum additione non divisione : quia est
<lb ed="#Bb" n="68"/>accipere in eo indivisibile in actu, ut est
<lb ed="#Bb" n="69"/>unitas, sed non est accipere summam cui
<lb ed="#Bb" n="70"/>unitas non possit addi, constituendo aliam
<lb ed="#Bb" n="71"/>speciem numeri : sed unitas addibilis est
<lb ed="#Bb" n="72"/>in potentia tantum: ergo et infinitum
po<lb break="no" ed="#Bb" n="73"/>tentia tantum: ergo nihil actu est
infini<lb break="no" ed="#Bb" n="74"/>tum : ergo Deus non scit actu infinitum.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e416">
<lb ed="#Bb" n="75"/>Sorurio. Dicendum ad primum, quod
<lb ed="#Bb" n="76"/>Deus scit preteritum eodem modo
quan<lb break="no" ed="#Bb" n="77"/>do preteriit, sicut scivit quando futurum
<lb ed="#Bb" n="78"/>erat: et est vita in ipso: non enim ob
<lb ed="#Bb" n="79"/>hoc dicitur vita in ipso, quod ipsum sit
<lb ed="#Bb" n="80"/>vel non sit: sed quia est idea movens ad
<lb ed="#Bb" n="81"/>continentiam et permanentiam universi
<lb ed="#Bb" n="82"/>esse, ut prius expositum est in
prece<lb break="no" ed="#Bb" n="83"/>denti distinctione. Licet enim non sit
<lb ed="#Bb" n="84"/>facturus preteritum, tamen est auctor
<lb ed="#Bb" n="85"/>ejus: et hoc sufficit ad ideam.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e442">
<lb ed="#Bb" n="86"/>Ad aliud dicendum, quod Deus scit
<lb ed="#Bb" n="87"/>quod numquam est facturus : quia scit
<lb ed="#Bb" n="88"/>seipsum, et seipsum numquam faciet:
<lb ed="#Bb" n="89"/>sed aliquid quod mon sit ipse, quod ipse
<lb ed="#Bb" n="90"/>non est facturus, ipse non scit, nisi hoc
<lb ed="#Bb" n="91"/>modo quo dicimus ipsum scire mala.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e458">
<lb ed="#Bb" n="92"/>Et ideo jam solvitur ad sequens di-
<pb ed="#Bb" n="220"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>cendo, quod talia non habent ideam in
<lb ed="#Bb" n="2"/>ipso: quia non est exemplar nisi ad ali—
<lb ed="#Bb" n="3"/>guid exemplatum relatum: et talia non
<lb ed="#Bb" n="4"/>habent hujusmodi relationem, sed tantum
<lb ed="#Bb" n="5"/>cognoscuntur in potentia operantis.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e478">
<lb ed="#Bb" n="6"/>Ad oBJEcTUM contra, dicendum, quod
<lb ed="#Bb" n="7"/>Deus scit universum suum posse, et scit
<lb ed="#Bb" n="8"/>quod plura potest facere quam facit: sed
<lb ed="#Bb" n="9"/>per hoc nihil scit nisi seipsum secundum
<lb ed="#Bb" n="10"/>posse illud.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e491">
<lb ed="#Bb" n="11"/>Et si tu objicis, quod scit quae possit
<lb ed="#Bb" n="12"/>facere: dico quod illa scit, sicut sunt,
<lb ed="#Bb" n="13"/>scilicet in possibilitate sua, et non in
<lb ed="#Bb" n="14"/>exsecutione ad opus : et ex illa parte
<lb ed="#Bb" n="15"/>qua sunt in potentia, non sunt aliud ab
<lb ed="#Bb" n="16"/>ipso, sed ex illa parte qua se habent ad
<lb ed="#Bb" n="17"/>explicationem ad opus: tamen bene
con<lb break="no" ed="#Bb" n="18"/>cedo, quod scit se posse aliqua quae si
<lb ed="#Bb" n="19"/>faceret, nonessent idem cum ipso: sed
<lb ed="#Bb" n="20"/>non est in illis quae non faciet, accipere
<lb ed="#Bb" n="21"/>scitum quod non sit ipse.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e517">
<lb ed="#Bb" n="22"/>Ad id quod queeritur de scientia
infi<lb break="no" ed="#Bb" n="23"/>niti: dico sine prejudicio quorumdam
<lb ed="#Bb" n="24"/>aliter dicentium, quod non possum
vi<lb break="no" ed="#Bb" n="25"/>dere qualiter infinitum actu sit: vel si
<lb ed="#Bb" n="26"/>ponitur esse, non video qualiter
compre<lb break="no" ed="#Bb" n="27"/>hendi possit etiam: ab infinito : tamen non
<lb ed="#Bb" n="28"/>dico, quod Deus sibi sit infinitus. Unde
<lb ed="#Bb" n="29"/>dico, quod Deus scit rationem infiniti
<lb ed="#Bb" n="30"/>hoc modo quo est in potentia, et non
<lb ed="#Bb" n="31"/>illo quo est in actu: quia sic nihil est :
<lb ed="#Bb" n="32"/>et hoc modo infinitum secundum
theolo<lb break="no" ed="#Bb" n="33"/>giam quidem est in tribus, ut probatum
<lb ed="#Bb" n="34"/>est, licet secundum Philosophum
natura<lb break="no" ed="#Bb" n="35"/>lem sit in duobus tantum : quia nulla
po<lb break="no" ed="#Bb" n="36"/>tentia naturalis est infinita nisi forte
se<lb break="no" ed="#Bb" n="37"/>cundum successionem in movendo: et
<lb ed="#Bb" n="38"/>hoc etiam secundum naturam tantum :
<lb ed="#Bb" n="39"/>licet imperium Dei finem imponere
pos<lb break="no" ed="#Bb" n="40"/>sit motori, et motui, et tempori.
</p>
<p xml:id="alalal-c41134-d1e562">
<lb ed="#Bb" n="41"/>Aliter dicunt quidam distinguentes in
<lb ed="#Bb" n="42"/>Deo triplicem cognitionem, scilicet
sim<lb break="no" ed="#Bb" n="43"/>plicis notitiae, visionis, et approbationis :
<lb ed="#Bb" n="44"/>et dicunt, quod simplici notitia scit quod
<lb ed="#Bb" n="45"/>non est facturus sicut infinitum : visionis
<lb ed="#Bb" n="46"/>autem speculative scientia scit quod non
<lb ed="#Bb" n="47"/>est facturus, tamencujus specics cst apud
<lb ed="#Bb" n="48"/>eum : approbationis autem scientia scit
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="49"/>quod est facturus, et hoc habet ideam.
<lb ed="#Bb" n="50"/>Per hoc patet solutio ad totum.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>