-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b26_alalal-c52511.xml
433 lines (433 loc) · 23.2 KB
/
cod-al7b26_alalal-c52511.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bb" n="cod-al7b26">Paris 1894, v. 26</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bb" n="279"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-c52511"><!-- l1d38a1 -->
<head xml:id="alalal-c52511-Hd1e99">Articulus 1</head>
<head xml:id="alalal-c52511-Hd1e101" type="question-title">An praescientia Dei sit causa rerum ?</head>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e104">
<lb ed="#Bb" n="19"/>ARTICULUS I.
<lb ed="#Bb" n="20"/>An praescientia Dei sit causa rerum ?
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e111">
<lb ed="#Bb" n="21"/>Incidit autem hic dubium, Utrum
pre<lb break="no" ed="#Bb" n="22"/>scientia Dei sit causa rerum?
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e118">
<lb ed="#Bb" n="23"/>Et videtur quod sic :
<lb ed="#Bb" n="24"/>1. Quaecumque enim sic se habent,
<lb ed="#Bb" n="25"/>quod unum antecedit aliud, et posito
<lb ed="#Bb" n="26"/>ipso ponitur sequens, et sublato
aufer<lb break="no" ed="#Bb" n="27"/>tur: illa se habent ut causa et causatum :
<lb ed="#Bb" n="28"/>prescientia Dei sic se habet ad hoc quod
<lb ed="#Bb" n="29"/>scit quod est antecedens ad illud, et
po<lb break="no" ed="#Bb" n="30"/>sita ipsa ponitur res in futuro, et ablata
<lb ed="#Bb" n="31"/>aufertur : ergo praescientia Dei est causa
<lb ed="#Bb" n="32"/>rerum. Prima probatur inducendo in
<lb ed="#Bb" n="33"/>omnibus.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e145">
<lb ed="#Bb" n="34"/>Si forte dicas, quod solvit hoc
Augu<lb break="no" ed="#Bb" n="35"/>stinus per exemplum memoriae preteri-—
<lb ed="#Bb" n="36"/>torum : sequitur enim, si meministi
ali<lb break="no" ed="#Bb" n="37"/>cujus, quod illud necessario fuit : cum
<lb ed="#Bb" n="38"/>tamen memoria tua non sit causa
preter<lb break="no" ed="#Bb" n="39"/>iti. Ista solutio nulla est : quia adhuc
<lb ed="#Bb" n="40"/>illa se habent ut causa et causatum : sed
<lb ed="#Bb" n="41"/>preteritum antecedit memoriam, et
cau<lb break="no" ed="#Bb" n="42"/>sat illam, et ideo tenet illa consequentia
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="43"/>ab effectu ad causam : sed praescientia
<lb ed="#Bb" n="44"/>Dei penes res in futuro antecedit eas: .
<lb ed="#Bb" n="45"/>ergo videtur, quod sit causa earum.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e176">
<lb ed="#Bb" n="46"/>2. Item, Futurorum omnium productio
<lb ed="#Bb" n="47"/>spectat ad naturam large sumptam, ita
<lb ed="#Bb" n="48"/>quod includat etiam causam per
acci<lb break="no" ed="#Bb" n="49"/>dens, quae est casus, vel propositum
lar<lb break="no" ed="#Bb" n="50"/>ge sumptum, et includat fortunam :
<lb ed="#Bb" n="51"/>cum igitur natura nihil operetur, nisi
<lb ed="#Bb" n="52"/>quod Deus immediatius operetur : nec
<lb ed="#Bb" n="53"/>liberum arbitrium nisi Deus immediatius
<lb ed="#Bb" n="54"/>operetur idem, erit Deus causa omnium
<lb ed="#Bb" n="55"/>futurorum : non autem est causa per
ne<lb break="no" ed="#Bb" n="56"/>cessitatem naturae operans : ergo per
<lb ed="#Bb" n="57"/>artem et scientiam : ergo scientia Dei est
<lb ed="#Bb" n="58"/>causa omnium futurorum.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e207">
<lb ed="#Bb" n="59"/>3. Item, In artifice ita est, quod
scien<lb break="no" ed="#Bb" n="60"/>tia practica est causa operis : ergo etiam
<lb ed="#Bb" n="61"/>in Deo erit ita.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e216">
<lb ed="#Bb" n="62"/>4. Item, Scit hoc futurum: ergo de
<lb ed="#Bb" n="63"/>necessitate erit : aut sequitur, aut non.
<lb ed="#Bb" n="64"/>Si non: ergo oppositum consequentis
<lb ed="#Bb" n="65"/>verificari potest cum antecedente, scilicet
<lb ed="#Bb" n="66"/>aliquid non esse futurum, quod tamen
<lb ed="#Bb" n="67"/>Deus scivit esse futurum : quod non
pot<lb break="no" ed="#Bb" n="68"/>est esse : quia sicut dicit Boetius in
li<lb break="no" ed="#Bb" n="69"/>bro de Consolatione Philosophies, haec
<lb ed="#Bb" n="70"/>non esset scientia de futuris, sed opinio
<lb ed="#Bb" n="71"/>fallax : ergo videtur hoc sequi
necessa<lb break="no" ed="#Bb" n="72"/>rio.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e242">
<lb ed="#Bb" n="73"/>5. Si vero dicas illud verum esse de
<lb ed="#Bb" n="74"/>necessitate consequentia, et non
conse<lb break="no" ed="#Bb" n="75"/>quentis. Hoc nihil videtur esse dictum :
<lb ed="#Bb" n="76"/>quia nos videmus in omnibus in quibus
<lb ed="#Bb" n="77"/>antecedens de natura sua conjunctum est
<lb ed="#Bb" n="78"/>consequenti semper, et est necessarium
<lb ed="#Bb" n="79"/>in se quod causat non necessitate
conse<lb break="no" ed="#Bb" n="80"/>quentia tantum, sed etiam consequentis :
<lb ed="#Bb" n="81"/>sicut cum dicitur, si homo est, animal
<lb ed="#Bb" n="82"/>est : sed verum est, quod ubi antecedens
<lb ed="#Bb" n="83"/>in se contingens est, ibi non causatur
<lb ed="#Bb" n="84"/>nisi necessitate consequentie. Istud
au<lb break="no" ed="#Bb" n="85"/>tem antecedens Deum prescire omnia
<lb ed="#Bb" n="86"/>futura necessarium est in se, et semper
<lb ed="#Bb" n="87"/>positum. Si ergo habitudo sui ad sequens
<lb ed="#Bb" n="88"/>est necessaria, videtur consequens
habe<lb break="no" ed="#Bb" n="89"/>re necessitatem rei, et non habitudinis
<lb ed="#Bb" n="90"/>tantum.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e284">
<lb ed="#Bb" n="91"/>6. Item, Ab omnibus conceditur, quod
<pb ed="#Bb" n="280"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>quam habet Deus, nobilissima
scientia<lb break="no" ed="#Bb" n="2"/>rum, et dea scientiarum est, ut dicit
Phi<lb break="no" ed="#Bb" n="3"/>losophus : nobilissima autem scientiarum
<lb ed="#Bb" n="4"/>est scientia per causam necessariam, et
<lb ed="#Bb" n="5"/>precipue causam simplicissimam et
altis<lb break="no" ed="#Bb" n="6"/>simam, et quae scit ipse sciens ‘ ergo
<lb ed="#Bb" n="7"/>Deus scit per illam : ergo sua scientia est
<lb ed="#Bb" n="8"/>causa sciti: ergo sua scientia est causa
<lb ed="#Bb" n="9"/>rei future.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e314">
<lb ed="#Bb" n="10"/>7. Item, Sicut se habet scitum ad
<lb ed="#Bb" n="11"/>scientiam, ita futurum ad praescientiam :
<lb ed="#Bb" n="12"/>sed scitum in ipsa causatur a scientia, ut
<lb ed="#Bb" n="13"/>supra habitum est in Littera : precipue
<lb ed="#Bb" n="14"/>quod est scitum per se, sicut
quodcum<lb break="no" ed="#Bb" n="15"/>que quod non est malum : ergo futurum
<lb ed="#Bb" n="16"/>se habet hoc modo ad praescientiam :
<lb ed="#Bb" n="17"/>ergo futurum causatur a praescientia
<lb ed="#Bb" n="18"/>sua.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e336">
<lb ed="#Bb" n="19"/>8. Item, Videtur nihil valere instantia
<lb ed="#Bb" n="20"/>quam ponit Magister de malis, quia
ma<lb break="no" ed="#Bb" n="21"/>lorum scientia non est per causam
pro<lb break="no" ed="#Bb" n="22"/>priam : malum enim non habet causam
<lb ed="#Bb" n="23"/>et reducitur ad causam per accidens in
<lb ed="#Bb" n="24"/>hoc quod scitur per causam habitus :
<lb ed="#Bb" n="25"/>sicut dicimus medicum scire
egritudi<lb break="no" ed="#Bb" n="26"/>nem : ergo videtur, cum scientia Dei sit
<lb ed="#Bb" n="27"/>scientia omnium habituum futurorum et
<lb ed="#Bb" n="28"/>scientia per causam, quod debeat
conce<lb break="no" ed="#Bb" n="29"/>di quod sua scientia sit causa omnium,
<lb ed="#Bb" n="30"/>licet non eodem modo, ut videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e365">
<lb ed="#Bb" n="31"/>9. Item, Omnis scientia aut est per
<lb ed="#Bb" n="32"/>causam, aut per effectum, aut per
si<lb break="no" ed="#Bb" n="33"/>gnum. Si autem per signum : tune facit
<lb ed="#Bb" n="34"/>opinionem fallibilem, et ut dicit Boetius,
<lb ed="#Bb" n="35"/>hanc nefas est in Deo ponere. Aut ergo
<lb ed="#Bb" n="36"/>erit per causam, aut per effectum. Non
<lb ed="#Bb" n="37"/>autem per effectum : quia Deus scit per
<lb ed="#Bb" n="38"/>seipsum, et ipse non est effectus alicujus
<lb ed="#Bb" n="39"/>sciti : relinquitur igitur, quod sit per
<lb ed="#Bb" n="40"/>causam. Non autem est causa nisi
re<lb break="no" ed="#Bb" n="41"/>spectu sciti : ergo prascientia Dei directe
<lb ed="#Bb" n="42"/>dicetur causa rei future.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e394">
<lb ed="#Bb" n="43"/>SED CONTRA :
<lb ed="#Bb" n="44"/>1. Detur, quod sit causa : aut erit
mu<lb break="no" ed="#Bb" n="45"/>tabilis, aut immutabilis. Si immutabilis
<lb ed="#Bb" n="46"/>in causando, sequetur quod omne
cau<lb break="no" ed="#Bb" n="47"/>satum ab ipsa immutabiliter eveniat : et
<lb ed="#Bb" n="48"/>sic omne contingens necessarium erit,
<lb ed="#Bb" n="49"/>quod falsum est.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e412">
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="50"/>2. Item, Scit se posse facere que
<lb ed="#Bb" n="51"/>numquam faciet : ergo sua scientia non
<lb ed="#Bb" n="52"/>est causa necessaria rerum.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e423">
<lb ed="#Bb" n="53"/>3. Fortius objicitur sic : Nihil
prece<lb break="no" ed="#Bb" n="54"/>dens aliud, nullam de suis proprietatibus
<lb ed="#Bb" n="55"/>ponens circa illud, est causa illius :
pre<lb break="no" ed="#Bb" n="56"/>scientia Dei precedit res futuras, ita quod
<lb ed="#Bb" n="57"/>nullam de proprietatibus suis ponat circa
<lb ed="#Bb" n="58"/>futura : ergo non est causa necessaria
<lb ed="#Bb" n="59"/>futurorum in quantum futura sunt.
Pro<lb break="no" ed="#Bb" n="60"/>batur autem prima per hoc quod a
ne<lb break="no" ed="#Bb" n="61"/>cessaria causa est necessarius effectus, et
<lb ed="#Bb" n="62"/>a contingente contingens : et sic
necessi<lb break="no" ed="#Bb" n="63"/>tas et contingentia ponuntur circa.
effe<lb break="no" ed="#Bb" n="64"/>ctum a causa. Secunda probatur ex hoc.
<lb ed="#Bb" n="65"/>quod praescientiae est aeternum esse et
<lb ed="#Bb" n="66"/>immutabile et intemporale : et omnes
<lb ed="#Bb" n="67"/>oppositas dispositiones circa effectus
re<lb break="no" ed="#Bb" n="68"/>rum futurarum nos videmus.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e461">
<lb ed="#Bb" n="69"/>Solutio. Sine prajudicio dico, quod
<lb ed="#Bb" n="70"/>preescientia sicut etiam scientia Dei,
cau<lb break="no" ed="#Bb" n="71"/>sa est quarumdam rerum futurarum, et
<lb ed="#Bb" n="72"/>non est causa quarumdam. Non enim
<lb ed="#Bb" n="73"/>placet mihi solutio quorumdam
dicen<lb break="no" ed="#Bb" n="74"/>tium, quod scientia Dei non est causa
<lb ed="#Bb" n="75"/>aliquorum : quia scientia Dei potest esse
<lb ed="#Bb" n="76"/>duplex, scilicet simplicis notitia, et
ap<lb break="no" ed="#Bb" n="77"/>probationis : quia simplex notitia non
<lb ed="#Bb" n="78"/>dicit ordinem ad futurum,'secundum quod
<lb ed="#Bb" n="79"/>est de his quae possunt esse, sed non
<lb ed="#Bb" n="80"/>erunt : et ideo respectu illorum non
pot<lb break="no" ed="#Bb" n="81"/>est sumi prascientia. Hic autem magis
<lb ed="#Bb" n="82"/>queritur, si praescientia est causa, quam
<lb ed="#Bb" n="83"/>si scientia est causa ? Unde videtur
mi<lb break="no" ed="#Bb" n="84"/>hi, quod quorumdam sit causa, et
quo<lb break="no" ed="#Bb" n="85"/>rumdam non : ad omnia tamen habet
<lb ed="#Bb" n="86"/>ordinem antecessionis et certitudinis, ut
<lb ed="#Bb" n="87"/>infra patebit : sicut enim dicit
Augusti<lb break="no" ed="#Bb" n="88"/>nus, Omnium quae naturaliter sunt et
<lb ed="#Bb" n="89"/>naturam servant et non vitiant,
prescien<lb break="no" ed="#Bb" n="90"/>tia causa operativa et productiva est :
<lb ed="#Bb" n="91"/>malorum autem non est causa : sed
ta<lb break="no" ed="#Bb" n="92"/>men preordinat et previdet ea : sed hoc
<lb ed="#Bb" n="93"/>verum est, quod necessarium et
contin<lb break="no" ed="#Bb" n="94"/>gens absolutum sive rei in nullo
causa<lb break="no" ed="#Bb" n="95"/>tur ex illa, sed potius ex causis proximis,
<lb ed="#Bb" n="96"/>quarum dispositiones sequitur effectus,
<pb ed="#Bb" n="281"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>eo quod ille causae per essentiam sunt in
<lb ed="#Bb" n="2"/>effectu.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e533">
<lb ed="#Bb" n="3"/>Si autem queritur, Utrum
preescien<lb break="no" ed="#Bb" n="4"/>tia Dei universaliter sit causa futurorum?
<lb ed="#Bb" n="5"/>bene concedo cum alus, quoniam
futu<lb break="no" ed="#Bb" n="6"/>rasunt mala, quorum praescientia Dei
<lb ed="#Bb" n="7"/>causa non est : sicut nec ars vitii contra
<lb ed="#Bb" n="8"/>artem, quod tamen ars prescit et
cor<lb break="no" ed="#Bb" n="9"/>rigit. Sic ergo intellecta questione,
<lb ed="#Bb" n="10"/>utrum universaliter sit causa futurorum
<lb ed="#Bb" n="11"/>responderi potest objectis.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e555">
<lb ed="#Bb" n="12"/>Ad primum dicendo, quod procedit a
<lb ed="#Bb" n="13"/>diminutione eorum quae ad causam rei
<lb ed="#Bb" n="14"/>exiguntur : exigitur enim antecessio
tem<lb break="no" ed="#Bb" n="15"/>pore vel duratione, vel ordine nature:
<lb ed="#Bb" n="16"/>et exigitur habitudo unius ad alterum,
<lb ed="#Bb" n="17"/>et exigitur efficientia sive constitutio
<lb ed="#Bb" n="18"/>sequentis per causalitatem preecedentis :
<lb ed="#Bb" n="19"/>et illud ultimum deficit in praescientia et
<lb ed="#Bb" n="20"/>prescito. Et instantia est, quod si ponas
<lb ed="#Bb" n="21"/>me scire futura contingentia : sequitur
<lb ed="#Bb" n="22"/>enim : Si scio futurum, illud erit : quia
<lb ed="#Bb" n="23"/>aliler meum scire non esset scire, sed
<lb ed="#Bb" n="24"/>opinari: et tunc mea scientia antecedit
<lb ed="#Bb" n="25"/>et habet ordinem ad illud quod infertur
<lb ed="#Bb" n="26"/>ex illa : et tamen nonomnino erit causa,
<lb ed="#Bb" n="27"/>sed potius causatur ab alia causa que
<lb ed="#Bb" n="28"/>est liberum arbitrium. Et similiter
pre<lb break="no" ed="#Bb" n="29"/>scientia a nullo quod sub ipsa operatur,
<lb ed="#Bb" n="30"/>tollit rationem causandi : et ideo aliquid
<lb ed="#Bb" n="31"/>fit ab his quae sub praescientia
operan<lb break="no" ed="#Bb" n="32"/>tur, quod non fit ab ipsa.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e603">
<lb ed="#Bb" n="33"/>Ad aliud dicendum, quod nihil
exi<lb break="no" ed="#Bb" n="34"/>stens potest fieri in futuro cujus Deus non
<lb ed="#Bb" n="35"/>sit causa et preescius: sed defectus
ali<lb break="no" ed="#Bb" n="36"/>quis ut malum, potest incidere in futuro
<lb ed="#Bb" n="37"/>cujus quidem ipse est prescius, et non
<lb ed="#Bb" n="38"/>causa, eo quod incidit ex defectu causxe
<lb ed="#Bb" n="39"/>secunde, et non sui, sicut sepius supra
<lb ed="#Bb" n="40"/>dictum est.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e623">
<lb ed="#Bb" n="41"/>Ad aliud dicendum, quod etiam in
<lb ed="#Bb" n="42"/>arte ars non est causa vitii, sed potest
<lb ed="#Bb" n="43"/>preenoscere ipsum: sicut ars operans in
<lb ed="#Bb" n="44"/>ligno nodoso, scit quod non obedit
li<lb break="no" ed="#Bb" n="45"/>gnum-pulchritudini imaginis
imprimen<lb break="no" ed="#Bb" n="46"/>deze : et tamen non facit defectum illum,
<lb ed="#Bb" n="47"/>sed accidit ex defectu ligni. Sed pro
<lb ed="#Bb" n="48"/>tanto est differentia, quod in potestate
<lb ed="#Bb" n="49"/>liberi arbitrii est permanere in defectu,
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="50"/>vel obedire artifici in perfectam
pulchri<lb break="no" ed="#Bb" n="51"/>tudinem : et ideo scientia divina
utrum<lb break="no" ed="#Bb" n="52"/>que prenovit, sed alterum tantum facit.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e654">
<lb ed="#Bb" n="53"/>Ad aliud dicendum, quod cum dicis,
<lb ed="#Bb" n="54"/>Deus scit hoc vel prescit : ergo de
ne<lb break="no" ed="#Bb" n="55"/>cessitate erit : dico quod si est
necessi<lb break="no" ed="#Bb" n="56"/>tas consequentiae, bene sequitur propter
<lb ed="#Bb" n="57"/>ordinem praescientiae ad prescitum Si
<lb ed="#Bb" n="58"/>autem est consequentia necessitatis vel
<lb ed="#Bb" n="59"/>consequentis vel rei, quod idem est :
<lb ed="#Bb" n="60"/>dico quod non sequitur, nec in bono
cu<lb break="no" ed="#Bb" n="61"/>jus preescientia est causa, nec in malo
<lb ed="#Bb" n="62"/>cujus non est causa.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e679">
<lb ed="#Bb" n="63"/>Ad hoc autem quod objicitur, quod
<lb ed="#Bb" n="64"/>antecedens est necessarium necessitate
<lb ed="#Bb" n="65"/>rei, et non positionis tantum, possemus
<lb ed="#Bb" n="66"/>dicere quod cum dicitur, Deus prescit
<lb ed="#Bb" n="67"/>hoc, quod haec propositio ex parte
pre<lb break="no" ed="#Bb" n="68"/>sciti adhuc pendet ex futuro: et ideo non
<lb ed="#Bb" n="69"/>omnia accipit in praesciente tantum, et
<lb ed="#Bb" n="70"/>ideo oportet ipsam habere necessitatem
<lb ed="#Bb" n="71"/>positionis, ut scilicet illud sit futurum
<lb ed="#Bb" n="72"/>quod prescit : et ita dicunt communiter
<lb ed="#Bb" n="73"/>omnes Doctores : et ideo falsum_ est
<lb ed="#Bb" n="74"/>quod ponitur pro vero. Si tamen aliter
<lb ed="#Bb" n="75"/>vellemus dicere, possemus concedere,
<lb ed="#Bb" n="76"/>quod haec antecedens est necessarium
<lb ed="#Bb" n="77"/>in se, Deus prescit quod est futurum :
<lb ed="#Bb" n="78"/>et tamen in consequente non causatur
<lb ed="#Bb" n="79"/>nisi necessitas-consecutionis, et non rei:
<lb ed="#Bb" n="80"/>et hoc ideo, quia quando consequens
<lb ed="#Bb" n="81"/>causatur ab antecedente, ita ut det ei
<lb ed="#Bb" n="82"/>causam rei et necessitatem, oportet
<lb ed="#Bb" n="83"/>ipsum habere non solum ordinem
neces<lb break="no" ed="#Bb" n="84"/>sarium adipsum, sed etiam dare ei esse
<lb ed="#Bb" n="85"/>et proprietates et disposiliones suas: ect
<lb ed="#Bb" n="86"/>hoc non facit causa prima alicui
causa<lb break="no" ed="#Bb" n="87"/>to : et hoc contingit duabus de causis:
<lb ed="#Bb" n="88"/>quarum prima est, quia causatum
nul<lb break="no" ed="#Bb" n="89"/>lum potest suscipere proprietates caus
<lb ed="#Bb" n="90"/>prime propter infinitam ejus distantiam
<lb ed="#Bb" n="91"/>et nobilitatem super omne causatum.
<lb ed="#Bb" n="92"/>Alia causa est : quia illa causata
con<lb break="no" ed="#Bb" n="93"/>tingentia essentialiter a quibusdam
cau<lb break="no" ed="#Bb" n="94"/>sis proximis contingentibus causantur,
<lb ed="#Bb" n="95"/>a quibus modum causalitatis non tollit
<lb ed="#Bb" n="96"/>causa prima per suam influentiam super
<lb ed="#Bb" n="97"/>causatum, et ideo in illo non sequitur,
<lb ed="#Bb" n="98"/>quod si causa hujus effectus est necessa-
<pb ed="#Bb" n="282"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>ria, quod effectus est necessarius et
im<lb break="no" ed="#Bb" n="2"/>mutabilis. Et est simile ut si accessus
<lb ed="#Bb" n="3"/>solis in obliquo circulo est causa
neces<lb break="no" ed="#Bb" n="4"/>saria generationis, non tamen necessa—
<lb ed="#Bb" n="5"/>rium est generationem fieri : quia potest
<lb ed="#Bb" n="6"/>esse impedimentum ex parte
proxima<lb break="no" ed="#Bb" n="7"/>rum causarum, sicut in loco perpetue
<lb ed="#Bb" n="8"/>frigiditatis : et ideo dicit Philosophus
<lb ed="#Bb" n="9"/>quoad has causas non proximas, quod
<lb ed="#Bb" n="10"/>futurus quis incedere non incedet, et
<lb ed="#Bb" n="11"/>Ptolemeus in Centilogio, quod sapiens
<lb ed="#Bb" n="12"/>homo dominabitur astris : quia
contra<lb break="no" ed="#Bb" n="13"/>riis dispositionibus disponuntur cause
<lb ed="#Bb" n="14"/>proxime : et ideo patet quod causa
pri<lb break="no" ed="#Bb" n="15"/>ma non ponit necessitatem absolutam,
<lb ed="#Bb" n="16"/>sed ordinis : vel non consequentis, sed
<lb ed="#Bb" n="17"/>consequentiae per previsionem.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e801">
<lb ed="#Bb" n="18"/>Ad alia duo potest absolute concedi,
<lb ed="#Bb" n="19"/>quod prescitum quod naturaliter est,
<lb ed="#Bb" n="20"/>causatur illo modo causalitatis qui dictus
<lb ed="#Bb" n="21"/>est, a praescientia.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e812">
<lb ed="#Bb" n="22"/>Ad aliud dicendum, quod instantia
<lb ed="#Bb" n="23"/>Magistri bona est, eo quod supra
proba<lb break="no" ed="#Bb" n="24"/>tum est, quod Deus non scit malum nisi
<lb ed="#Bb" n="25"/>scientia speculativa : et ideo non
reduci<lb break="no" ed="#Bb" n="26"/>tur ad habitum qui privetur in ipso Deo,
<lb ed="#Bb" n="27"/>sed potius qui privetur in causa que
<lb ed="#Bb" n="28"/>est hberum arbitrium et actus malus,
<lb ed="#Bb" n="29"/>cujus sic conjunctim Deus non est
cau<lb break="no" ed="#Bb" n="30"/>sa: et ideo nullam Deus efficientiam
<lb ed="#Bb" n="31"/>habet ad malum : sed a longe videt per
<lb ed="#Bb" n="32"/>accidens, sicut privatio videtur : et
ve<lb break="no" ed="#Bb" n="33"/>rum est, quod hoc modo per causam in
<lb ed="#Bb" n="34"/>actu deficientem cognoscitur : sed hec
<lb ed="#Bb" n="35"/>non est Deus, sed potius liberum
arbi<lb break="no" ed="#Bb" n="36"/>trium : sed liberum abitrium sic in actu
<lb ed="#Bb" n="37"/>deficiens cognoscit Deus per seipsum.
</p>
<p xml:id="alalal-c52511-d1e849">
<lb ed="#Bb" n="38"/>Ad aliud dicendum, quod scientia Dei
<lb ed="#Bb" n="39"/>est per causam quae est ipse : sed non
<lb ed="#Bb" n="40"/>oportet propter hoc, quod ipsa sit sciti
<lb ed="#Bb" n="41"/>causa : quia scitum non habet causam
<lb ed="#Bb" n="42"/>quandoque nisi deficientem, ut sepe
di<lb break="no" ed="#Bb" n="43"/>cium est.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>