-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b26_alalal-c54201.xml
313 lines (313 loc) · 16.2 KB
/
cod-al7b26_alalal-c54201.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 4</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 4</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bb" n="cod-al7b26">Paris 1894, v. 26</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bb" n="288"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-c54201"><!-- l1d38a4 -->
<head xml:id="alalal-c54201-Hd1e99">Articulus 4</head>
<head xml:id="alalal-c54201-Hd1e101" type="question-title">An praescientia Dei imponat rebus
necessitatem ?</head>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e104">
<lb ed="#Bb" n="5"/>ARTICULUS IV.
<lb ed="#Bb" n="6"/>An praescientia Dei imponat rebus
<lb ed="#Bb" n="7"/>necessitatem ?
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e113">
<lb ed="#Bb" n="8"/>Deinde queritur de hoc quod dicit,
<lb ed="#Bb" n="9"/>ibi, <quote xml:id="alalal-c54201-Qd1e119"> Ad hoc autem quod supra dictum
<lb ed="#Bb" n="10"/>est, scilicet praescientiam Dei falli non
<lb ed="#Bb" n="11"/>posse, etc. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e127">
<lb ed="#Bb" n="12"/>Hic est questio generalis valde : habet
<lb ed="#Bb" n="13"/>enim locum in fide, et prophetia, et
prae<lb break="no" ed="#Bb" n="14"/>scientia, utrum scilicet possint falli? Et
<lb ed="#Bb" n="15"/>per easdem rationes disputatur.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e139">
<lb ed="#Bb" n="16"/>1. Videtur autem, quod imponat
neces<lb break="no" ed="#Bb" n="17"/>sitatem rebus : quia sic dicit Boetius in
<lb ed="#Bb" n="18"/>ultimo de Consolatione Philosophiae : <quote xml:id="alalal-c54201-Qd1e147"> Si
<lb ed="#Bb" n="19"/>aliorsum quam previse sunt detorqueri
<lb ed="#Bb" n="20"/>valent res previse, non jam erit firma
<lb ed="#Bb" n="21"/>futuri praescientia, sed opinio potius
in<lb break="no" ed="#Bb" n="22"/>certa : quod de Deo credere nefas
repu<lb break="no" ed="#Bb" n="23"/>tamus. </quote> Ergo videtur, quod praescientia
<lb ed="#Bb" n="24"/>rei imponat necessitatem.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e163">
<lb ed="#Bb" n="25"/>Item, ibidem : <quote xml:id="alalal-c54201-Qd1e167"> Quod si apud illum
<lb ed="#Bb" n="26"/>rerum omnium certissimum fontem nihil
<lb ed="#Bb" n="27"/>incerti esse potest, certus eorum est
<lb ed="#Bb" n="28"/>eventus quae futura firmitur ille
prescie<lb break="no" ed="#Bb" n="29"/>rit. </quote> Et alia plurima sunt ibi de hoc.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e179">
<lb ed="#Bb" n="30"/>2. Item. Anselmus in libro de
Concor<lb break="no" ed="#Bb" n="31"/>dia praescientiae et liberi arbitrii dicit
<lb ed="#Bb" n="32"/>sic : <quote xml:id="alalal-c54201-Qd1e187"> Si quis intellectum verbi proprie
<lb ed="#Bb" n="33"/>considerat, hoc ipso quod presciri
qui<lb break="no" ed="#Bb" n="34"/>dem dicitur, futurum esse pronuntiatur :
<lb ed="#Bb" n="35"/>non enim nisi quod futurum est,
presci<lb break="no" ed="#Bb" n="36"/>tur, quia scientia non est nisi veritatis :
<lb ed="#Bb" n="37"/>quare cum dico, quod cum prescit Deus
<lb ed="#Bb" n="38"/>aliquid, illud necesse est esse futurum :
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="39"/>idem est ac si dicam, Si erit, ex
necessi<lb break="no" ed="#Bb" n="40"/>tate erit.</quote> Sed hec, si erit, ex necessitate
<lb ed="#Bb" n="41"/>erit, est quedam conditionalis vera,
cu<lb break="no" ed="#Bb" n="42"/>jus antecedens verificatur sine
conse<lb break="no" ed="#Bb" n="43"/>quente : ergo est necessaria : ergo et
<lb ed="#Bb" n="44"/>hec, Si prescit Deus aliquid, illud ex
<lb ed="#Bb" n="45"/>necessitate erit : ergo preescientia infert
<lb ed="#Bb" n="46"/>necessitatem.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e223">
<lb ed="#Bb" n="47"/>3. Hoe etiam in Litfera, habetur ab
<lb ed="#Bb" n="48"/>Augustino, quod impossibile est falli Dei
<lb ed="#Bb" n="49"/>prescientiam ; ergo videtur, quod ipsa
<lb ed="#Bb" n="50"/>rei imponat necessitatem.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e234">
<lb ed="#Bb" n="51"/>Hoc etiam videtur per rationem posse
<lb ed="#Bb" n="52"/>probari sic :
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e241">
<lb ed="#Bb" n="53"/>1. Cum dicitur, Deus praescit hoc
fu<lb break="no" ed="#Bb" n="54"/>turum : ergo illud erit de necessitate :
<lb ed="#Bb" n="55"/>aut sequitur de necessitate consequentis,
<lb ed="#Bb" n="56"/>aut non. Si sequitur, habeo propositum.
<lb ed="#Bb" n="57"/>Si non sequitur : ergo potest illud non
<lb ed="#Bb" n="58"/>evenire : ergo dari potest, quod non
<lb ed="#Bb" n="59"/>eveniet : quia posito falso et non
impos<lb break="no" ed="#Bb" n="60"/>sibili, quod accidit erit falsum, et non
<lb ed="#Bb" n="61"/>impossibile. Si autem non eveniet, et.
<lb ed="#Bb" n="62"/>Deus prescivit illud : ergo fallitur in
<lb ed="#Bb" n="63"/>preesciendo, quod est contra Litteram.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e268">
<lb ed="#Bb" n="64"/>2. Item, Cum dicitur, Deus prescivit
<lb ed="#Bb" n="65"/>hoc, haec est vera ab aeterno : sed nihil
<lb ed="#Bb" n="66"/>contingentium est aternum : ergo ista
<lb ed="#Bb" n="67"/>propositio non est contingens. Si ergo
<lb ed="#Bb" n="68"/>contingens sequitur ad hoc, poterit
con<lb break="no" ed="#Bb" n="69"/>tingens sequi ad necessarium : contingat
<lb ed="#Bb" n="70"/>igitur aliter se habere, tune oppositum
<lb ed="#Bb" n="71"/>verificabitur cum ipso, quod non potest
<lb ed="#Bb" n="72"/>esse : ergo antecedens infert necessitatem
<lb ed="#Bb" n="73"/>consequentis.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e292">
<lb ed="#Bb" n="74"/>3. Item, haec est vera de preterito,
<lb ed="#Bb" n="75"/>Deus prescivit istum peccaturum : ergo
<lb ed="#Bb" n="76"/>est necessaria : ergo Deum prescivisse
<lb ed="#Bb" n="77"/>hoc, necessarium est : quod autem scitur
<pb ed="#Bb" n="289"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>ut necessarium, ipsum est necessarium
<lb ed="#Bb" n="2"/>in se, vel male scietur : ergo istum
pec<lb break="no" ed="#Bb" n="3"/>caturum est necessarium.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e314">
<lb ed="#Bb" n="4"/>4. Item, Istum peccaturum est ab
<lb ed="#Bb" n="5"/>eterno prescitum : sed res non est ab
<lb ed="#Bb" n="6"/>eterno : ergo si mutatur ista propositio,
<lb ed="#Bb" n="7"/>illa mutatio non erit a parte rei : ergo
<lb ed="#Bb" n="8"/>mutabilis erit a parte scientis : hoc
au<lb break="no" ed="#Bb" n="9"/>tem est impossibile, ut habetur ex
Litte<lb break="no" ed="#Bb" n="10"/>ra :ergo nec ex parte rei, nec ex parte
<lb ed="#Bb" n="11"/>Dei mutabilis est : ergo habet necessita—
<lb ed="#Bb" n="12"/>tem, ut videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e336">
<lb ed="#Bb" n="13"/>Sed contra sunt inconvenientia
Boe<lb break="no" ed="#Bb" n="14"/>tii, quod pereunt preces, et efficitur justus
<lb ed="#Bb" n="15"/>utimpius : quia omnia erunt de
necessi<lb break="no" ed="#Bb" n="16"/>tate : et jam peccata non erunt peccata,
<lb ed="#Bb" n="17"/>et perit casus, et perit liberum
arbi<lb break="no" ed="#Bb" n="18"/>trium, et nihil erit contingens : que
<lb ed="#Bb" n="19"/>omnia falsa sunt : ergo prascientia
re<lb break="no" ed="#Bb" n="20"/>bus prescitis non infert necessitatem.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e356">
<lb ed="#Bb" n="21"/>Solutio istius questionis sumenda est
<lb ed="#Bb" n="22"/>a Boetio et Anselmo.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e363">
<lb ed="#Bb" n="23"/>Boetius determinans eam dicit sic !:
<lb ed="#Bb" n="24"/>
<quote xml:id="alalal-c54201-Qd1e369"> Respondebo namque idem futurum,
<lb ed="#Bb" n="25"/>cum ad divinam notionem refertur,
ne<lb break="no" ed="#Bb" n="26"/>cessarium : cum vero in sua natura
per<lb break="no" ed="#Bb" n="27"/>penditur, liberum prorsus atque
absolu<lb break="no" ed="#Bb" n="28"/>tum videri. Due sunt etenim necessitates.
<lb ed="#Bb" n="29"/>Una simplex, veluti quod necesse est
<lb ed="#Bb" n="30"/>omnes homines esse mortales. Altera
<lb ed="#Bb" n="31"/>conditionis, ut si aliquem ambulare
<lb ed="#Bb" n="32"/>scias, eum ambulare necesse est : quod
<lb ed="#Bb" n="33"/>enim quis novit, id esse aliter quam
<lb ed="#Bb" n="34"/>notum est nequit : sed haec conditio
mi<lb break="no" ed="#Bb" n="35"/>nime secum illam simplicem contrahit :
<lb ed="#Bb" n="36"/>hance enim necessitatem non propria facit
<lb ed="#Bb" n="37"/>natura, sed conditionis adjectio. </quote> Et
<lb ed="#Bb" n="38"/>infra : <quote xml:id="alalal-c54201-Qd1e402"> haec igitur futura ad intuitum
<lb ed="#Bb" n="39"/>relata divinum, necessaria fiunt per
<lb ed="#Bb" n="40"/>conditionem divine notionis : per se vero
<lb ed="#Bb" n="41"/>considerata ab absoluta nature sue
<lb ed="#Bb" n="42"/>libertate non desinunt.</quote> Redit ergo solutio
<lb ed="#Bb" n="43"/>Boetii ad hoc, quod si intelligitur
ne<lb break="no" ed="#Bb" n="44"/>cessitas conditionis, quod tunc vere
<lb ed="#Bb" n="45"/>sunt iste : quod previdit, de necessitate
<lb ed="#Bb" n="46"/>eveniet : si Deus prescivit hunc pecca-
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="47"/>turum, de necessitate peccabit, et
hu<lb break="no" ed="#Bb" n="48"/>jusmodi. Si autem intelligatur
neces<lb break="no" ed="#Bb" n="49"/>sitas absoluta et per se et secundum
<lb ed="#Bb" n="50"/>naturam propriam in se consideratam,
<lb ed="#Bb" n="51"/>tunc falsa sunt omnia.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e437">
<lb ed="#Bb" n="52"/>Hoc intendit etiam dicere Anselmus
<lb ed="#Bb" n="53"/>per alia verba sic dicens : <quote xml:id="alalal-c54201-Qd1e443"> Necessario
<lb ed="#Bb" n="54"/>omne futurum est futurum, sed
neces<lb break="no" ed="#Bb" n="55"/>sitate sequente quae nihil esse cogit, cum
<lb ed="#Bb" n="56"/>futurum dicitur de re non semper
ne<lb break="no" ed="#Bb" n="57"/>cessaria, quamvis sit futura. </quote> Redit ergo
<lb ed="#Bb" n="58"/>ad hoc quod est quedam necessitas
na<lb break="no" ed="#Bb" n="59"/>ture rei, et haec sequitur rem in se :
<lb ed="#Bb" n="60"/>quedam autem est positionis quae est
<lb ed="#Bb" n="61"/>sequens rem ex hoc quod sic vel sic
<lb ed="#Bb" n="62"/>ponitur futura, vel non futura : et illa
<lb ed="#Bb" n="63"/>quia sequitur habitudinem rei potius
<lb ed="#Bb" n="64"/>quam rem, nihil dicitur cogere.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e470">
<lb ed="#Bb" n="65"/>Ad idem redit quod dicunt Magistri,
<lb ed="#Bb" n="66"/>quod est necessitas consequentis, et
ne<lb break="no" ed="#Bb" n="67"/>cessitas consequentiae : et conceditur
be<lb break="no" ed="#Bb" n="68"/>ne, quod Dei praescientia causat
conse<lb break="no" ed="#Bb" n="69"/>quentiae necessitatem, sed non
conse<lb break="no" ed="#Bb" n="70"/>quentis.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e486">
<lb ed="#Bb" n="71"/>Hoc habito, potest responderi ad
pri<lb break="no" ed="#Bb" n="72"/>mum, quod Deus quidem prescit omnia,
<lb ed="#Bb" n="73"/>et operatur etiam ea quae naturaliter
<lb ed="#Bb" n="74"/>sunt : sed quia non accipiunt
proprieta<lb break="no" ed="#Bb" n="75"/>tes suae causalitatis, ideo nihil prohibet
<lb ed="#Bb" n="76"/>quin in se sint contingentia et
mutabi<lb break="no" ed="#Bb" n="77"/>lia : et quod in illis mutabilibus scientia
<lb ed="#Bb" n="78"/>Dei certa potest esse, hoc non est ex hoc
<lb ed="#Bb" n="79"/>quod auferat eis mutabilitatem, sed
po<lb break="no" ed="#Bb" n="80"/>tius ex infinita potentia previdendi
quo<lb break="no" ed="#Bb" n="81"/>cumque se vertat ipsum quod mutabile
<lb ed="#Bb" n="82"/>est : et per hoc patet solutio etiam ad
<lb ed="#Bb" n="83"/>omnes auctoritates consequenter
indu<lb break="no" ed="#Bb" n="84"/>ctas.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e519">
<lb ed="#Bb" n="85"/>Ad primum quod objicitur per
ratio<lb break="no" ed="#Bb" n="86"/>nem, dicendum quod cum dicitur, Deus
<lb ed="#Bb" n="87"/>prescit hoc : ergo necessario erit : non
<lb ed="#Bb" n="88"/>sequitur de necessitate consequentis, et
<lb ed="#Bb" n="89"/>causa hujus dicta est : sed sequitur de
<lb ed="#Bb" n="90"/>necessitate consequentia, et quia
habi<lb break="no" ed="#Bb" n="91"/>tudinis antecedentis ad consequens est
<lb ed="#Bb" n="92"/>necessitas, ideo licet oppositum conse-—
<lb ed="#Bb" n="93"/>quentis in se sit possibile, tamen antece-
<pb ed="#Bb" n="290"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>denti est impossibile : et ideo si ponitur
<lb ed="#Bb" n="2"/>oppositum jam destruens antecedens,
se<lb break="no" ed="#Bb" n="3"/>quitur, si illud non erit, quod Deus
<lb ed="#Bb" n="4"/>numquam prescivit illud.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e554">
<lb ed="#Bb" n="5"/>Ad aliud dicendum, quod haec quidem
<lb ed="#Bb" n="6"/>ab wterno est vera, Deus prescivit hunc
<lb ed="#Bb" n="7"/>peccaturum si peccabit : tamen scitum
<lb ed="#Bb" n="8"/>dependet ad futurum : et ideo non
sim<lb break="no" ed="#Bb" n="9"/>pliciter, sed secundum quid accipit
ne<lb break="no" ed="#Bb" n="10"/>cessitatem, scilicet secundum quod cadit
<lb ed="#Bb" n="11"/>sub scientia : hac autem non est nisi
ne<lb break="no" ed="#Bb" n="12"/>cessitas conditionis, et non absoluta : et
<lb ed="#Bb" n="13"/>hoc modo non verificatur oppositum
<lb ed="#Bb" n="14"/>consequentis cum antecedente.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e578">
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="15"/>Ad aliud dicendum eodem modo,
<lb ed="#Bb" n="16"/>quod licet illa quoad factum presciendi
<lb ed="#Bb" n="17"/>sit de preterito, tamen quoad actum qui
<lb ed="#Bb" n="18"/>significatur egressurus a scito, dependet
<lb ed="#Bb" n="19"/>ad futurum : et ideo ex parte illa
abso<lb break="no" ed="#Bb" n="20"/>lute potest esse contingens, licet condi~
<lb ed="#Bb" n="21"/>tionatam habeat necessitatem.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e599">
<lb ed="#Bb" n="22"/>Ad aliud dicendum, quod licet istum
<lb ed="#Bb" n="23"/>peccaturum sit ab aeterno praescitum,
ta<lb break="no" ed="#Bb" n="24"/>men ex parte rei potest dependere ad
<lb ed="#Bb" n="25"/>futurum : et ideo ex parte illa potest
<lb ed="#Bb" n="26"/>esse contingens, sicut sepius dictum
<lb ed="#Bb" n="27"/>est.
</p>
<p xml:id="alalal-c54201-d1e615">
<lb ed="#Bb" n="28"/>Et haec de ista distinctione.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>