-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b26_alalal-c67243.xml
406 lines (404 loc) · 21.1 KB
/
cod-al7b26_alalal-c67243.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bb" n="cod-al7b26">Paris 1894, v. 26</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bb" n="355"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-c67243"><!-- l1d42a1 -->
<head xml:id="alalal-c67243-Hd1e99">Articulus 1</head>
<head xml:id="alalal-c67243-Hd1e101" type="question-title">An omnipotentia Deo conveniat ? et, An
apse tota potentia agat in
omnipotentia sua ?</head>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e104">
<lb ed="#Bb" n="5"/>ARTICULUS I.
<lb ed="#Bb" n="6"/>An omnipotentia Deo conveniat ? et, An
<lb ed="#Bb" n="7"/>apse tota potentia agat in
omnipoten<lb break="no" ed="#Bb" n="8"/>tia sua ?
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e115">
<lb ed="#Bb" n="9"/>Incidunt autem circa principium
quin<lb break="no" ed="#Bb" n="10"/>que dubitabilia: quorum primum est,
<lb ed="#Bb" n="11"/>An omnipotentia Deo conveniat ?
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e124">
<lb ed="#Bb" n="12"/>Secundum est, Utrum sit proprium
<lb ed="#Bb" n="13"/>Dei esse omnipotentem, vel hoc
conve<lb break="no" ed="#Bb" n="14"/>nire etiam potest aliis ?
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e134">
<lb ed="#Bb" n="15"/>Tertium est, Ratione cujus quod sit
<lb ed="#Bb" n="16"/>in essentia, secundum rationem
intelli<lb break="no" ed="#Bb" n="17"/>gentiae sequatur hoc propriam divinam
<lb ed="#Bb" n="18"/>essentiam ?
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e145">
<lb ed="#Bb" n="19"/>Quartum est, Quid respondet ei in
<lb ed="#Bb" n="20"/>creatura ?
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e152">
<lb ed="#Bb" n="21"/>Quintum et ultimum est, Utrum
eque<lb break="no" ed="#Bb" n="22"/>tur voluntati et scientia, vel sit in plus?
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e159">
<lb ed="#Bb" n="23"/>Ad primum proceditur sic :
<lb ed="#Bb" n="24"/>1. Dicit Philosophus in quinto prime
<lb ed="#Bb" n="25"/>philosophe, quod potentia activa est
<lb ed="#Bb" n="26"/>principium transmutationis in aliud,
se<lb break="no" ed="#Bb" n="27"/>cundum quod est aliud. ergo omnis
po<lb break="no" ed="#Bb" n="28"/>tentia activa supponit aliquid in quod
<lb ed="#Bb" n="29"/>agat: Deus autem qui creat, mhil
sup<lb break="no" ed="#Bb" n="30"/>pomt, sed totum facit: ergo non habet
<lb ed="#Bb" n="31"/>potentiam activam : constat autem, quod
<lb ed="#Bb" n="32"/>non passivam : ergo videtur, quod nullam
<lb ed="#Bb" n="33"/>habeat.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e185">
<lb ed="#Bb" n="34"/>2. Item, Omnis potentia est ad aliud,
<lb ed="#Bb" n="35"/>quia ad actum: ergo aliquid est majoris
<lb ed="#Bb" n="36"/>perfectionis, quam aliqua potentia: mihil
<lb ed="#Bb" n="37"/>autem est majors perfectionis, quam
<lb ed="#Bb" n="38"/>Deus vel aliquid quod in Deo est: ergo
<lb ed="#Bb" n="39"/>in Deo nulla est potentia, ut videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e201">
<lb ed="#Bb" n="40"/>3. Item, Detur, quod in eo est poten-
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="41"/>tia: aut illa est conjuncta actui, vel non.
<lb ed="#Bb" n="42"/>Si sic, cum potentiam conjunctam actui
<lb ed="#Bb" n="43"/>concomitetur opus, videtur quod illam
<lb ed="#Bb" n="44"/>potentiam semper opus concomitetur :
<lb ed="#Bb" n="45"/>potentia autem Dei est ab aeterno: ergo
<lb ed="#Bb" n="46"/>et opus erit ab aeterno. Si autem dicas,
<lb ed="#Bb" n="47"/>quod non est conjuncta actui: ergo ipsa
<lb ed="#Bb" n="48"/>est conjungibilis alicui, quod non est in
<lb ed="#Bb" n="49"/>ipsa: et sic mutabilis est, et perfectibilis
<lb ed="#Bb" n="50"/>aliqua perfectione, quod falsum est.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e231">
<lb ed="#Bb" n="51"/>4. Item, In natura nilil est frustra:
<lb ed="#Bb" n="52"/>ergo multo minus in Deo. Dicit autem
<lb ed="#Bb" n="53"/>Philosophus, quod si im natura esset
<lb ed="#Bb" n="54"/>aliqua activa potentia, cui non
responde<lb break="no" ed="#Bb" n="55"/>ret aliqua passiva quae compleretur per
<lb ed="#Bb" n="56"/>ipsam, esset frustra in natura : quia
<lb ed="#Bb" n="57"/>agens aliquod posset agere actum
ali<lb break="no" ed="#Bb" n="58"/>quem, quem nihil posset recipere: ergo
<lb ed="#Bb" n="59"/>videtur, quod si in Deo est
omnipoten<lb break="no" ed="#Bb" n="60"/>tia, quod oportet ponere aliquam
passi<lb break="no" ed="#Bb" n="61"/>vam potentiam, quae recipiat omnem
<lb ed="#Bb" n="62"/>actum ejus: et hoc non potest esse:
<lb ed="#Bb" n="63"/>ergo frustra videtur esse in ipso
omnipo<lb break="no" ed="#Bb" n="64"/>tentia: nilul autem est frustra in 1pso :
<lb ed="#Bb" n="65"/>ergo, ete.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e266">
<lb ed="#Bb" n="66"/>3 Item, Nos invenimus in Deo
tripli<lb break="no" ed="#Bb" n="67"/>cem modum agendi, scilicet naturalem,
<lb ed="#Bb" n="68"/>et animalem, et quasi actum artis:
dici<lb break="no" ed="#Bb" n="69"/>mus enim, quoniam Deus generat, et
<lb ed="#Bb" n="70"/>Deus spirat: et est in ills nature
com<lb break="no" ed="#Bb" n="71"/>municabilitas secundum distinctionem
<lb ed="#Bb" n="72"/>hypostasum: et dicimus quoniam Deus
<lb ed="#Bb" n="73"/>seit, et vult, et hujusmodi: et sunt quasi
<lb ed="#Bb" n="74"/>animales actus : et dicimus quonmiam
<lb ed="#Bb" n="75"/>Deus creat, et gubernat: nullus autem
<lb ed="#Bb" n="76"/>actus inest sine potentia : cum igitur
<lb ed="#Bb" n="77"/>potentiae diffiniantur per actus, videbitur
<lb ed="#Bb" n="78"/>in Deo triplex esse potentia.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e297">
<lb ed="#Bb" n="79"/>4. Item, In inferioribus quae
exem<lb break="no" ed="#Bb" n="80"/>plata et regulata sunt a superioribus,
<lb ed="#Bb" n="81"/>nos inveninus, quod actus naturales cum
<lb ed="#Bb" n="82"/>suis potentiis non untivocantur, nec
ani<lb break="no" ed="#Bb" n="83"/>males actus cum suis potentis, nec actus
<lb ed="#Bb" n="84"/>artis cum his duobus: cum igrtur
infe<lb break="no" ed="#Bb" n="85"/>riora a superioribus exemplata sint,
vi<lb break="no" ed="#Bb" n="86"/>detur quod nec in superioribus potenti
<lb ed="#Bb" n="87"/>que sunt ad actus ilos, univocentur.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e319">
<lb ed="#Bb" n="88"/>7. Item, In superioribus dicimus,
<lb ed="#Bb" n="89"/>quod Deus potest generare, et semper
<!-- p. 356 repated in pdf -->
<pb ed="#Bb" n="356"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>generat, sicut supra habitum est: et
<lb ed="#Bb" n="2"/>dicimus, quod Deus potest scire, et
sem<lb break="no" ed="#Bb" n="3"/>per actu seit et novit . quare non sic
pos<lb break="no" ed="#Bb" n="4"/>sumus dicere, Deus potest creare, et
<lb ed="#Bb" n="5"/>semper creat? Videtur enim, quod
de<lb break="no" ed="#Bb" n="6"/>beat dici: quia potentia quecumque
<lb ed="#Bb" n="7"/>minus perfecta est ante actum quam in
<lb ed="#Bb" n="8"/>actu ipso: unde cum nihil imperfectum
<lb ed="#Bb" n="9"/>cadat in ipsum, videtur ipse semper
<lb ed="#Bb" n="10"/>creare.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e354">
<lb ed="#Bb" n="11"/>Item queritur juxta hoc, Utrum ipse
<lb ed="#Bb" n="12"/>tota potentia agat istos triplices actus ?
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e361">
<lb ed="#Bb" n="13"/>Videtur autem, quod non: quia cum
<lb ed="#Bb" n="14"/>tota potentia agitur, actus equat
po<lb break="no" ed="#Bb" n="15"/>tentiam, ita quod tantum est id quod
<lb ed="#Bb" n="16"/>est objectum potentia, sicut ipsa
poten<lb break="no" ed="#Bb" n="17"/>tia: Pater enim generat tantum,
quan<lb break="no" ed="#Bb" n="18"/>tus ipse est: igitur quanta est potentia
<lb ed="#Bb" n="19"/>sua: et similiter spirat. Similiter quando
<lb ed="#Bb" n="20"/>intelligit se, tantum est intelligibilis,
<lb ed="#Bb" n="21"/>quantum potentia intellectiva: ergo cum
<lb ed="#Bb" n="22"/>non tantum est creatum, quantum ipsa
<lb ed="#Bb" n="23"/>potentia creans, videtur non agere illa
<lb ed="#Bb" n="24"/>actione secundum totam potentiam, sed
<lb ed="#Bb" n="25"/>secundum partem.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e393">
<lb ed="#Bb" n="26"/>SED CONTRA:
<lb ed="#Bb" n="27"/>Si agit secundum partem, tune
poten<lb break="no" ed="#Bb" n="28"/>tia est divisibilts : et hoc non potest esse,
<lb ed="#Bb" n="29"/>cum sit omnino simplex.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e404">
<lb ed="#Bb" n="30"/>Sotvtio. Dicendum, quod Deus
sum<lb break="no" ed="#Bb" n="31"/>me potens est: 1ta quod ipse solus vere
<lb ed="#Bb" n="32"/>potens est, cujus potentia mul
infirmi<lb break="no" ed="#Bb" n="33"/>talis habet admixtum.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e415">
<lb ed="#Bb" n="34"/>Ab primum autem dicendum, quod sua
<lb ed="#Bb" n="35"/>potentia est vere activa, et nulla alia;
<lb ed="#Bb" n="36"/>quia, ut dicit Augustinus, <quote xml:id="alalal-c67243-Qd1e423"> Actionis
<lb ed="#Bb" n="37"/>predicamentum vere sol Deo convent,
<lb ed="#Bb" n="38"/>quia sine sui motu et passione agit. </quote>
<lb ed="#Bb" n="39"/>Quod autem diffimt Philosophus poten~
<lb ed="#Bb" n="40"/>tiam activam, ita quod supponit in quod
<lb ed="#Bb" n="41"/>agit, dicendum quod illud non est de
<lb ed="#Bb" n="42"/>essentia diffinitionis potentiae, sea accidit
<lb ed="#Bb" n="43"/>ei in quantum est in natura imperfecta:
<lb ed="#Bb" n="44"/>de essentia autem diffinitionis potentiae,
<lb ed="#Bb" n="45"/>non est plus quam quod ipsa est princi-
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="46"/>pium transmutationis: et secundum hoc
<lb ed="#Bb" n="47"/>convenit Deo, cujus potentia transmutat
<lb ed="#Bb" n="48"/>non ens in esse, et ens in potentia in ens
<lb ed="#Bb" n="49"/>actu, et ens actu in melius. Unde omnis
<lb ed="#Bb" n="50"/>transmutatio est ab eo quod nullo modo
<lb ed="#Bb" n="51"/>transmutatur et movetur, sicut a
poten<lb break="no" ed="#Bb" n="52"/>tia agente et movente.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e464">
<lb ed="#Bb" n="53"/>Ad aliud dicendum, quod quedam
po<lb break="no" ed="#Bb" n="54"/>tentia est ad aliud, quod est actus, qui
<lb ed="#Bb" n="55"/>est in agente actum, licet ut actus sit ab
<lb ed="#Bb" n="56"/>ipso: et de tali potentia verum est, quod
<lb ed="#Bb" n="57"/>est iinperfectior ante actum quam in
<lb ed="#Bb" n="58"/>actu ipso, sicut est potentia intelligens
<lb ed="#Bb" n="59"/>ante actum, et universaliter qui est in
<lb ed="#Bb" n="60"/>habitu vel potentia antequam procedat in
<lb ed="#Bb" n="61"/>actum. Est etiam quedam potentia, que
<lb ed="#Bb" n="62"/>non est in potentia ante actum, nisi
se<lb break="no" ed="#Bb" n="63"/>cundum quod actus est effectus, non
<lb ed="#Bb" n="64"/>aliquid adveniens potentiae operant: et
<lb ed="#Bb" n="65"/>sic potentia Dei respectu quorumdam est
<lb ed="#Bb" n="66"/>in habitu, scilicet quia non statim
se<lb break="no" ed="#Bb" n="67"/>quitur opus operatum, licet in opere illo
<lb ed="#Bb" n="68"/>nihil novi adveniat potentia. sicut eninr
<lb ed="#Bb" n="69"/>Deus est potentia sua, ita est actio sua,
<lb ed="#Bb" n="70"/>ut probat Philosophus. Unde patet, quod
<lb ed="#Bb" n="71"/>non est majoris perfectionis post actum,
<lb ed="#Bb" n="72"/>et quando jam est in actu, quam ante.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e510">
<lb ed="#Bb" n="73"/>Ad aliud dicunt quidam, quod
poten<lb break="no" ed="#Bb" n="74"/>tia Dei ad duplicem actum potest
compa<lb break="no" ed="#Bb" n="75"/>rari, scilicet ad interiorem, et
exterio<lb break="no" ed="#Bb" n="76"/>rem. Interiorem vocant sicut intelligere,
<lb ed="#Bb" n="77"/>et velle: et sic semper est in actu.
Exte<lb break="no" ed="#Bb" n="78"/>riorem vocant sreut creare: et sic non
<lb ed="#Bb" n="79"/>semper est iractu. Sed haec solutio non
<lb ed="#Bb" n="80"/>solvit rationem.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e530">
<lb ed="#Bb" n="81"/>Praeterea, cum Deus creat, non agit
<lb ed="#Bb" n="82"/>actione exteriorl: quia sicut dicit
Psal<lb break="no" ed="#Bb" n="83"/>mus xxxu, 9. Jpse dixit, et facta sunt:
<lb ed="#Bb" n="84"/>ipse mandavit, et ereata sunt. Et
Au<lb break="no" ed="#Bb" n="85"/>gustinus dicit, quod <quote xml:id="alalal-c67243-Qd1e543"> verbo suo creat, </quote>
<lb ed="#Bb" n="86"/>dicendo scilicet verbum Et Gregorius
<lb ed="#Bb" n="87"/>Nazianzenus: <quote xml:id="alalal-c67243-Qd1e549"> Primum quidem
excogi<lb break="no" ed="#Bb" n="88"/>tavit Deus ceelestes essentias : et
excogi<lb break="no" ed="#Bb" n="89"/>tatio ipsius fuit opus ipsius. </quote> Ergo
pa<lb break="no" ed="#Bb" n="90"/>tet, quod creatio secundum quod est in
<lb ed="#Bb" n="91"/>Creatore, nihil extrinsecus pont.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e562">
<lb ed="#Bb" n="92"/>Et ideo dicendum, quod omnis poten-
<pb ed="#Bb" n="357"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>tia sua semper est in actu, sed non in
ac<lb break="no" ed="#Bb" n="2"/>tu qui est effectus : quoniam effectus non
<lb ed="#Bb" n="3"/>potest simul esse cum potentia agente,
<lb ed="#Bb" n="4"/>Kt de hoc sepe supra positum est
exem<lb break="no" ed="#Bb" n="5"/>plum : quia Dei scientia operativa et
<lb ed="#Bb" n="6"/>potentia et voluntas, ut fiat aliquid,
<lb ed="#Bb" n="7"/>causa efficiens sunt in creatura, cum est
<lb ed="#Bb" n="8"/>sapientia ordinans et ponens m creatis
<lb ed="#Bb" n="9"/>ordinem temporis et dignitatis et nature.
<lb ed="#Bb" n="10"/>Unde ab aeterno Deus scivit et voluit et
<lb ed="#Bb" n="11"/>in verbo dixit, ut hoc nunc fiat, et illud
<lb ed="#Bb" n="12"/>tunc, et hoc hujus nature, et illud
alte<lb break="no" ed="#Bb" n="13"/>rius. Ex hoc autem nulla mutatio
pomi<lb break="no" ed="#Bb" n="14"/>tur in Deo.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e601">
<lb ed="#Bb" n="15"/>Ad aliud dicendum, quod nihil est in
<lb ed="#Bb" n="16"/>Deo frustra : sed tamen impossibile est,
<lb ed="#Bb" n="17"/>quod sua potentia activa habeat aliquam
<lb ed="#Bb" n="18"/>passivam sibi respondentem, quae
tan<lb break="no" ed="#Bb" n="19"/>tum possit recipere, sicut ila agere : ad
<lb ed="#Bb" n="20"/>hoc emm non est, sed potius ad
osten<lb break="no" ed="#Bb" n="21"/>sionem perfectionis divine : impossibile
<lb ed="#Bb" n="22"/>enim est, quod demonstretur in effectu
<lb ed="#Bb" n="23"/>creato : sed demonstratur, secundum
<lb ed="#Bb" n="24"/>quod est infinita in generatione Filn, et
<lb ed="#Bb" n="25"/>processione Spiritus sancti: et ideo non
<lb ed="#Bb" n="26"/>est otiosa. Sed si esset ad creandum,
se<lb break="no" ed="#Bb" n="27"/>cundum quod est infinita, et non
de<lb break="no" ed="#Bb" n="28"/>monstraretur in creando, tunc posset
<lb ed="#Bb" n="29"/>dici otiosa,
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e636">
<lb ed="#Bb" n="30"/>Ad aliud dicendum, quod non
pro<lb break="no" ed="#Bb" n="31"/>prie dicuntur actus generatio, et
spira<lb break="no" ed="#Bb" n="32"/>tio, et intelligere, et velle : quia nihil
<lb ed="#Bb" n="33"/>ibi agitur. Sed si large sumatur actus et
<lb ed="#Bb" n="34"/>improprie, tune dicendum, quod potentia
<lb ed="#Bb" n="35"/>Dei consideratur duobus modis, scilicet
<lb ed="#Bb" n="36"/>in comparatione ad essentiam in qua est
<lb ed="#Bb" n="37"/>sicut im radice, et in comparatione ad
<lb ed="#Bb" n="38"/>actum. Et secundum modum non est
<lb ed="#Bb" n="39"/>potentia, nisi una Secundo autem modo
<lb ed="#Bb" n="40"/>erit variata secundum actum, ut dictum
<lb ed="#Bb" n="41"/>est supra , ubi etiam invenir: possunt
<lb ed="#Bb" n="42"/>quedam quae hie dimittuntur, scilicet
<lb ed="#Bb" n="43"/>utrum univoce dicatur potentia de
po<lb break="no" ed="#Bb" n="44"/>tentia generandi et creandi, et utrum una
<lb ed="#Bb" n="45"/>sit potentia trium, secundum quod est
<lb ed="#Bb" n="46"/>potentia generandi, et quae sit prior se~
<lb ed="#Bb" n="47"/>cundum rationem intelligentiae potentia
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="48"/>generandi, vel creandi, et alia quedam.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e682">
<lb ed="#Bb" n="49"/>Ad aliud dicendum, quod alud est
<lb ed="#Bb" n="50"/>m inferioribus . quia non fundantur iste
<lb ed="#Bb" n="51"/>potentia in essentia una, sicut in
supe<lb break="no" ed="#Bb" n="52"/>rioribus : eo quod omnia quae procedunt
<lb ed="#Bb" n="53"/>a primo, multiplicantur, et
componun<lb break="no" ed="#Bb" n="54"/>tur, et accipiunt exemplatum in multis,
<lb ed="#Bb" n="55"/>quod im primo simplici est in uno. Bene
<lb ed="#Bb" n="56"/>enim concedo, quod potentia generandi
<lb ed="#Bb" n="57"/>magis respicit naturam, ut natura est
<lb ed="#Bb" n="58"/>principium ex quo pullulat pullulans
pri<lb break="no" ed="#Bb" n="59"/>mum, et potentia mtelligendi, et volendi
<lb ed="#Bb" n="60"/>est secundum relationem ad naturam
<lb ed="#Bb" n="61"/>spiritualem conversivam supra se, sicut
<lb ed="#Bb" n="62"/>facit anima rationalis, qua exemplata est
<lb ed="#Bb" n="63"/>ab ula potentia. Potentia autem creandi
<lb ed="#Bb" n="64"/>qu ideales rationes quasi producit in
<lb ed="#Bb" n="65"/>ideata, est magis representata in arte
<lb ed="#Bb" n="66"/>mechanica per potentiam operandi
arti<lb break="no" ed="#Bb" n="67"/>ficiata. Sed haec ommia in divinis unum
<lb ed="#Bb" n="68"/>sunt, licet distinctio sit im ratione
attri<lb break="no" ed="#Bb" n="69"/>butorum.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e730">
<lb ed="#Bb" n="70"/>Ad aliud dicendum, quod non
dici<lb break="no" ed="#Bb" n="71"/>mus, Deus semper creat secundum
<lb ed="#Bb" n="72"/>actum : quia actus sllius potentiae
effe<lb break="no" ed="#Bb" n="73"/>ctus intelligitur. Tamen bene concedo,
<lb ed="#Bb" n="74"/>quod illa potentia numquam sit ante
<lb ed="#Bb" n="75"/>actum qui est velle et scire quando et
<lb ed="#Bb" n="76"/>quomodo fiat: haec est enim actio Dei
<lb ed="#Bb" n="77"/>que idem est ipsi, sicut sepius dictum
<lb ed="#Bb" n="78"/>est.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e752">
<lb ed="#Bb" n="79"/>Ad ittup quod ulterius queritur,
<lb ed="#Bb" n="80"/>Utrum ipse tota potentia agat im
onmi<lb break="no" ed="#Bb" n="81"/>potentia sua ? Dicendum, quod sic : sed
<lb ed="#Bb" n="82"/>actum non potest agi infinite, et sicut
<lb ed="#Bb" n="83"/>potentia est infinita- et hoc ideo, quia
<lb ed="#Bb" n="84"/>est quoddam actum im diversitate
essen<lb break="no" ed="#Bb" n="85"/>tiae ab ipso agente : et ideo necesse est
<lb ed="#Bb" n="86"/>esse essentia finite : et cum potentia
se<lb break="no" ed="#Bb" n="87"/>guatur essentiam, erit etiam potentia
<lb ed="#Bb" n="88"/>fintta: cum tamen Deus agat tota
po<lb break="no" ed="#Bb" n="89"/>tentia, quantum ad se. Alia etiam ratio
<lb ed="#Bb" n="90"/>est : quia saprentia limitat actum ipsum,
<lb ed="#Bb" n="91"/>id est, id quod agitur : et sic, ut sit
per<lb break="no" ed="#Bb" n="92"/>fectior pulchritudo quae resultat ex
gradi<lb break="no" ed="#Bb" n="93"/>bus limitatarum essentiarum.
</p>
<p xml:id="alalal-c67243-d1e788">
<pb ed="#Bb" n="358"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>Utrum autem possit aliquid melius
<lb ed="#Bb" n="2"/>fieri quam fit, patebit infra 4.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>