-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b26_alalal-c73304.xml
407 lines (407 loc) · 20.9 KB
/
cod-al7b26_alalal-c73304.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bb" n="cod-al7b26">Paris 1894, v. 26</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bb" n="388"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-c73304"><!-- l1d44a1 -->
<head xml:id="alalal-c73304-Hd1e99">Articulus 1</head>
<head xml:id="alalal-c73304-Hd1e101" type="question-title">An Deus ab aeterno res facere potuit ?
et, Utrum potuit prius facere mundum
quam fectt ?</head>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e104">
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="31"/>ARTICULUS I.
<lb ed="#Bb" n="32"/>An Deus ab aeterno res facere potuit ?
<lb ed="#Bb" n="33"/>et, Utrum potuit prius facere mundum
<lb ed="#Bb" n="34"/>quam fectt ?
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e117">
<lb ed="#Bb" n="35"/>Incidunt autem circa primum tres
<lb ed="#Bb" n="36"/>quastiones, quarum prima est, Utrum ab
<lb ed="#Bb" n="37"/>eterno res facere potuit ?
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e126">
<lb ed="#Bb" n="38"/>Secunda, Utrum melhiora facere potuit
<lb ed="#Bb" n="39"/>quam fecit?
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e134">
<lb ed="#Bb" n="40"/>Tertia, Utram ipsum bonum ordinis
<lb ed="#Bb" n="41"/>quod est in umiverso, melius esse
po<lb break="no" ed="#Bb" n="42"/>tuit ?
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e143">
<lb ed="#Bb" n="43"/>Ad primum proceditur sic :
<lb ed="#Bb" n="44"/>4. Quidam Philosophi probaverunt
<lb ed="#Bb" n="45"/>mundum esse aeternum: ergo videtur ab
<lb ed="#Bb" n="46"/>minus, quod potuit esse ab aeterno.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e154">
<lb ed="#Bb" n="47"/>2. Item, Nos videmus hoc in multis
<lb ed="#Bb" n="48"/>causatis quae esscntialiler fiunt a causa
<lb ed="#Bb" n="49"/>aliqua : et tamen causa non precedit ea
<lb ed="#Bb" n="50"/>nisi natura, et non duratione : sicut dicit
<lb ed="#Bb" n="51"/>ipse Augustinus de sole et illuminatione,
<lb ed="#Bb" n="52"/>et exemplum est supra®: ergo videtur,
<lb ed="#Bb" n="53"/>quod sic etiam potuit esse in mundo.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e172">
<pb ed="#Bb" n="389"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>3. Item, Hoc videtur Boetius velle in
<lb ed="#Bb" n="2"/>
<ref xml:id="alalal-c73304-Rd1e182">V de Consolatione philosophiae</ref> dicens,
<lb ed="#Bb" n="3"/>quod aeternitas nor spatio aliquo sit ante
<lb ed="#Bb" n="4"/>mundum, eo quod ipsa simplex sit.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e190">
<lb ed="#Bb" n="5"/>4. Si forte dicas, quod creatura ab
<lb ed="#Bb" n="6"/>aeterno esse non potuit, ne tempus quod
<lb ed="#Bb" n="7"/>creature cointelligitur, parificetur
eter<lb break="no" ed="#Bb" n="8"/>nitati, et creatura Creatori. Hoe mhil
<lb ed="#Bb" n="9"/>esse videtur : quia Boetius probat, quod
<lb ed="#Bb" n="10"/>hoc non contingit, eliamsi mundus
po<lb break="no" ed="#Bb" n="11"/>natur esse ab aeterno: adhuc enim
tem<lb break="no" ed="#Bb" n="12"/>pora essent successiva, et creatura
varia<lb break="no" ed="#Bb" n="13"/>bilis, ut ipse dicit : ergo adhuc creatura
<lb ed="#Bb" n="14"/>non parificatur Creatori.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e214">
<lb ed="#Bb" n="15"/>3. Item, Causa sufficiens et nullo
indi<lb break="no" ed="#Bb" n="16"/>gens ad agendum, semper agit, aut est
<lb ed="#Bb" n="17"/>otiosa, ut videtur. Deus autem ab
eter<lb break="no" ed="#Bb" n="18"/>no fuit causa sufficiens ad agendum
<lb ed="#Bb" n="19"/>mundum sive creandum : ergo ab aeterno
<lb ed="#Bb" n="20"/>creavit mundum, aut otiosus fuit:
otio<lb break="no" ed="#Bb" n="21"/>sitas autem in Deum non cadit: ergo
<lb ed="#Bb" n="22"/>ab aeterno videtur mundum creasse.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e235">
<lb ed="#Bb" n="23"/>6. Item, Si non potuit ab aeterno, et
<lb ed="#Bb" n="24"/>postea potuit, videtur quod mutatus sit
<lb ed="#Bb" n="25"/>in potentia: ergo ad minus potuit ab
<lb ed="#Bb" n="26"/>aeterno.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e246">
<lb ed="#Bb" n="27"/>7. Item, Boetius: dicit:
<lb ed="#Bb" n="28"/>
<quote xml:id="alalal-c73304-Qd1e252">Quem non externe pepulerunt fingere causae</quote>.
<lb ed="#Bb" n="29"/>Ergo ipse non dependet ad aliquid
ex<lb break="no" ed="#Bb" n="30"/>tra se: ergo quidquid potest, ab aeterno
<lb ed="#Bb" n="31"/>potest: ergo ab aeterno potuit facere
<lb ed="#Bb" n="32"/>mundum.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e264">
<lb ed="#Bb" n="33"/>SED CONTRA:
<lb ed="#Bb" n="34"/>4. Quidquid Deus ab aeterno potuit
fa<lb break="no" ed="#Bb" n="35"/>cere, ab aeterno potuit fieri: ergo si Deus
<lb ed="#Bb" n="36"/>ab aeterno potuit mundum facere,
mun<lb break="no" ed="#Bb" n="37"/>dus ab aeterno potuit fieri. Contra:
<lb ed="#Bb" n="38"/>Creatum est quod habet esse post nihil,
<lb ed="#Bb" n="39"/>aeternum autem est quod non _habet
<lb ed="#Bb" n="40"/>principium : ergo nullum creatum est
<lb ed="#Bb" n="41"/>eternum.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e286">
<lb ed="#Bb" n="42"/>2. Item, Habere principium
existen<lb break="no" ed="#Bb" n="43"/>tiae secundum durationem, et non
ha<lb break="no" ed="#Bb" n="44"/>bere, sunt contradictorie opposita : ergo
<lb ed="#Bb" n="45"/>non erunt de ratione unius et ejusdem
<lb ed="#Bb" n="46"/>et secundum idem: sed habere
princi<lb break="no" ed="#Bb" n="47"/>pium durationis est de ratione creati :
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="48"/>ergo non habere hujusmodi principium,
<lb ed="#Bb" n="49"/>non potest ei convenire: conveniret
au<lb break="no" ed="#Bb" n="50"/>tem si esset ab wterno: ergo mundus
<lb ed="#Bb" n="51"/>non potest esse ab aeterno, ut videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e312">
<lb ed="#Bb" n="52"/>Sed tunc queritur ulterius juxta hoc,
<lb ed="#Bb" n="53"/>Utrum potuit eum prius facere quam
fe<lb break="no" ed="#Bb" n="54"/>cit ?
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e321">
<lb ed="#Bb" n="55"/>Videtur autem, quod sic: quia
eter<lb break="no" ed="#Bb" n="56"/>nitas non habet finem ante: ergo
quan<lb break="no" ed="#Bb" n="57"/>tumcumque ante sumatur in infinitum,
<lb ed="#Bb" n="58"/>semper distat : ergo videtur, quod potuit
<lb ed="#Bb" n="59"/>ante fieri: et tamen non esset ab aeterno.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e335">
<lb ed="#Bb" n="60"/>Si forte dicas, quod aeternitas non
ha<lb break="no" ed="#Bb" n="61"/>bet ante : et ideo questio nulla est : quia
<lb ed="#Bb" n="62"/>non est prius et posterius in simplici.
<lb ed="#Bb" n="63"/>Contra : Quandocumque fit creatura,
<lb ed="#Bb" n="64"/>tunc simul cum ea fit tempus: hoc
au<lb break="no" ed="#Bb" n="65"/>tem est nunc minus quam septem millia
<lb ed="#Bb" n="66"/>annorum: quero ergo, utrum potuit
<lb ed="#Bb" n="67"/>octo esse vel decem millia ? videtur, quod
<lb ed="#Bb" n="68"/>sic, quia Deo nihil est impossibile : ergo
<lb ed="#Bb" n="69"/>videtur quod ante potuit facere quam
<lb ed="#Bb" n="70"/>fecit.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e361">
<lb ed="#Bb" n="71"/>Item, Licet aeternitas non habeat
par<lb break="no" ed="#Bb" n="72"/>tem et ante et post, tamen ipsa
indefi<lb break="no" ed="#Bb" n="73"/>ciens est ab aeterno, et differt a
tempo<lb break="no" ed="#Bb" n="74"/>rali et eviterno quantum ad
indeficien<lb break="no" ed="#Bb" n="75"/>tiam : igitur aliquid potest sub ipsa prius
<lb ed="#Bb" n="76"/>et posterius esse: et tune stat prima
ra<lb break="no" ed="#Bb" n="77"/>tio, quod mundum potuit Deus prius
fa<lb break="no" ed="#Bb" n="78"/>cere quam fecit.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e381">
<lb ed="#Bb" n="79"/>Sed tune ulterius procedo sic in
infi<lb break="no" ed="#Bb" n="80"/>nitum anteriorando : ergo mundus potuit
<lb ed="#Bb" n="81"/>fieri in infinitum antequam factus fuerit :
<lb ed="#Bb" n="82"/>in infinitum autem prius fieri, est sine
<lb ed="#Bb" n="83"/>principio fieri : ergo potuit esse sine
prin<lb break="no" ed="#Bb" n="84"/>cipio durationis : ergo aeternus : dicit
<lb ed="#Bb" n="85"/>enim Boetius, quod unum momentum
<lb ed="#Bb" n="86"/>proportionem habet ad quantumcumque
<lb ed="#Bb" n="87"/>spatium temporis finite acceptum,
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e403">
<lb ed="#Bb" n="88"/>SED CONTRA:
<lb ed="#Bb" n="89"/>Constat, quod infinitum tempus non
<lb ed="#Bb" n="90"/>contingit umquam pertransire: ergo si
<lb ed="#Bb" n="91"/>mundus incepisset infinito tempore ante,
<lb ed="#Bb" n="92"/>numquam esset devenire ad hanc diem in
<lb ed="#Bb" n="93"/>qua sumus modo: hoc autem falsum est :
<lb ed="#Bb" n="94"/>ergo mundus non potuit fieri in
infini<lb break="no" ed="#Bb" n="95"/>tum antequam fut.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e423">
<pb ed="#Bb" n="390"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>Soxutio. Dicendum meo judicio, quod
<lb ed="#Bb" n="2"/>cum dicitur, mundum potuit Deus facere
<lb ed="#Bb" n="3"/>ab wterno, hac est duplex, ex eo quod
<lb ed="#Bb" n="4"/>ly ab aeterno potest determinare hoc
ver<lb break="no" ed="#Bb" n="5"/>bum, poduit, et sic est vera: vel
infini<lb break="no" ed="#Bb" n="6"/>tum facere, et sic est falsa: quia bene
<lb ed="#Bb" n="7"/>concedo, quod de ratione creati est non
<lb ed="#Bb" n="8"/>esse ab aeterno, nec fieri posse: cum
<lb ed="#Bb" n="9"/>enim dicitur, Deus potest facere
mun<lb break="no" ed="#Bb" n="10"/>dum vel omnia, diximus supra, quod
<lb ed="#Bb" n="11"/>ens possibile quod refertur ad potentiam
<lb ed="#Bb" n="12"/>accipicndum est in duplici proportione,
<lb ed="#Bb" n="13"/>scilicet ad facere, et ad fieri : cum autem
<lb ed="#Bb" n="14"/>dicitur, Creatum potest Deus facere ab
<lb ed="#Bb" n="15"/>eterno, creatum quod est sub potentia,
<lb ed="#Bb" n="16"/>neutram habet proportionem, quia nec
<lb ed="#Bb" n="17"/>facienti hoc est decens, quod in aliquo
<lb ed="#Bb" n="18"/>parificetur sibi factum : nec etiam hoc
<lb ed="#Bb" n="19"/>potest fieri propter inclusam in se
condi<lb break="no" ed="#Bb" n="20"/>tionem.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e473">
<lb ed="#Bb" n="21"/>Ad primum ergo dicendum, quod ili
<lb ed="#Bb" n="22"/>Philosophi qui hoc probaverunt,
errave<lb break="no" ed="#Bb" n="23"/>runt, et non supponebant aliquid esse
<lb ed="#Bb" n="24"/>creatum ex nihilo : sed dicebant
mcor<lb break="no" ed="#Bb" n="25"/>ruptibiles partes mundi esse ab
eter<lb break="no" ed="#Bb" n="26"/>no, et corruptibiles in esse in infinitum
<lb ed="#Bb" n="27"/>conservari propter mutuam actionem et
<lb ed="#Bb" n="28"/>passionem : sed supposito quod create
<lb ed="#Bb" n="29"/>sint res, impossibile est cum hoc ponere,
<lb ed="#Bb" n="30"/>quod fuerunt ab aeterno. Utrum autem
<lb ed="#Bb" n="31"/>necesse sit creationem esse, in principio
<lb ed="#Bb" n="32"/>secundi libri habet inquiri.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e503">
<lb ed="#Bb" n="33"/>Ad aliud dicendum, quod hoc est
ve<lb break="no" ed="#Bb" n="34"/>rum in his in quibus est actio per
neces<lb break="no" ed="#Bb" n="35"/>sitatem nature nihil querentis extra ad
<lb ed="#Bb" n="36"/>hoc ut causet, sicut luminosum quod
ni<lb break="no" ed="#Bb" n="37"/>hil exigit ad hoc quod emittat lumen :
<lb ed="#Bb" n="38"/>sed hoc modo non causat Deus, quia
om<lb break="no" ed="#Bb" n="39"/>nia convenirent secum in forma, sicut
lu<lb break="no" ed="#Bb" n="40"/>men in luce illuminantis : tamen verum
<lb ed="#Bb" n="41"/>est, quod hoc dixerunt quidam gentiles
<lb ed="#Bb" n="42"/>Philosophi, quod intelligentia esset
ra<lb break="no" ed="#Bb" n="43"/>dius prime cause, et ceelum radius
qui<lb break="no" ed="#Bb" n="44"/>dam intelligentiae : et sic ulterius
nite<lb break="no" ed="#Bb" n="45"/>bantur probare res ab wterno esse : quod
<lb ed="#Bb" n="46"/>frivolum est, et de facili improbatur,
<lb ed="#Bb" n="47"/>sicut patebit alibi.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e538">
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="48"/>Ad aliud dicendum, quod aeternitas
<lb ed="#Bb" n="49"/>non precedit spatio distensionis, quod
<lb ed="#Bb" n="50"/>proprie spatium est, quia simplex ipsa
<lb ed="#Bb" n="51"/>est : tamen precedit duratione esse, et
<lb ed="#Bb" n="52"/>causa, secundum quod duratio dicitur
<lb ed="#Bb" n="53"/>indeficientia esse : et hoc intendit Boetius.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e556">
<lb ed="#Bb" n="54"/>Ad aliud dicendum. quod bene
conce<lb break="no" ed="#Bb" n="55"/>do si poneremus tempus non habere
<lb ed="#Bb" n="56"/>principium, quod adhuc tempus non
es<lb break="no" ed="#Bb" n="57"/>set wternitas : quia aeternitas est simul
<lb ed="#Bb" n="58"/>stans, tempus autem nihil minus quam
<lb ed="#Bb" n="59"/>modo esset successivum : nec creatura
<lb ed="#Bb" n="60"/>coequaretur Creatori in omnibus, sed
ta<lb break="no" ed="#Bb" n="61"/>men equaretur in hoc quod est non
ha<lb break="no" ed="#Bb" n="62"/>bere principium in esse durante : et hoc
<lb ed="#Bb" n="63"/>ipsum dico impossibile esse : unde
Boe<lb break="no" ed="#Bb" n="64"/>tius loquitur ibi ex hypothes: falsi,
scili<lb break="no" ed="#Bb" n="65"/>cet quid sequeretur, si mundus
ponere<lb break="no" ed="#Bb" n="66"/>tur fuisse ab aeterno.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e587">
<lb ed="#Bb" n="67"/>Ad aliud dicendum, quod Deus semper
<lb ed="#Bb" n="68"/>potuit : sed res non potuit fieri ab
xter<lb break="no" ed="#Bb" n="69"/>no : et ideo non sequitur quidquam de
<lb ed="#Bb" n="70"/>otiositate : quia sapentis est non quod
<lb ed="#Bb" n="71"/>ipse possit facere, sed quod possit fieri in
<lb ed="#Bb" n="72"/>re: et non solum hoc, sed etiam quid
<lb ed="#Bb" n="73"/>sibi decenter, et rebus factis uliliter fieri
<lb ed="#Bb" n="74"/>possit, attendere.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e607">
<lb ed="#Bb" n="75"/>Ad aliud dicendum, quod nulla
muta<lb break="no" ed="#Bb" n="76"/>tio cadit in eum : quia ipse semper uno
<lb ed="#Bb" n="77"/>modo sé habet, licet res diversimode se
<lb ed="#Bb" n="78"/>habeant in 1pso : et hujus exemplum
se<lb break="no" ed="#Bb" n="79"/>pius positum est de voluntate et
intel<lb break="no" ed="#Bb" n="80"/>lectu divino. Unde quod res non ab
<lb ed="#Bb" n="81"/>eterno sit, hoc est quia non potuit fieri,
<lb ed="#Bb" n="82"/>quod ipse semper uno modo potuit facere,
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e627">
<lb ed="#Bb" n="83"/>Ad aliud dicendum, quod sua potentia
<lb ed="#Bb" n="84"/>non dependet ad opus propter hoc, sed
<lb ed="#Bb" n="85"/>potius opus a sua potentia : sed tamen
<lb ed="#Bb" n="86"/>quia opus est alterius essentiae quam ipse,
<lb ed="#Bb" n="87"/>ideo non potest habere illam
perfectio<lb break="no" ed="#Bb" n="88"/>nem quam habet sua potentia, sed
defi<lb break="no" ed="#Bb" n="89"/>ciet ab ipsa: et hoc dicit imperfectionem
<lb ed="#Bb" n="90"/>operis, non dependentiam cause
efficien<lb break="no" ed="#Bb" n="91"/>tis.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e650">
<lb ed="#Bb" n="92"/>Si autem tu objicis, quod Dei perfecta
<lb ed="#Bb" n="93"/>sunt opera, ut dicitur in Canticis
Deute<lb break="no" ed="#Bb" n="94"/>ronomii . Respondeo, quod sunt perfecta
<pb ed="#Bb" n="391"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>in genere suo, sed non perfectione
divi<lb break="no" ed="#Bb" n="2"/>ne essentiae, quae exigeretur ad hoc quod
<lb ed="#Bb" n="3"/>posset aequari potentiae efficientis.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e670">
<lb ed="#Bb" n="4"/>Ad ea autem quae in contrarium
obji<lb break="no" ed="#Bb" n="5"/>ciuntur, videtur mihi esse concedendum.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e677">
<lb ed="#Bb" n="6"/>Avip quod ulterius queritur, Utrum
<lb ed="#Bb" n="7"/>ante potuit facere quam fecit ? Videtur
<lb ed="#Bb" n="8"/>mihi esse stulta quiestio : quia dato quod
<lb ed="#Bb" n="9"/>ante sumatur pro aliquot annis, resultat
<lb ed="#Bb" n="10"/>eadem questio quae modo est : bene
<lb ed="#Bb" n="11"/>enim concedo, quod Deus potuit fecisse,
<lb ed="#Bb" n="12"/>quod mundus jam stetisset per mille
mil<lb break="no" ed="#Bb" n="13"/>lia annorum : et si hoc fecisset, adhuc
<lb ed="#Bb" n="14"/>queremus idem quod modo : et ideo
<lb ed="#Bb" n="15"/>questio nulla est, ex quo ostensum est,
<lb ed="#Bb" n="16"/>quod non potuit esse aeternus, quia hoc
<lb ed="#Bb" n="17"/>est contra rationem creati.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e706">
<lb ed="#Bb" n="18"/>Ad hoc autem quod objicit, quod in
<lb ed="#Bb" n="19"/>infinitum anteriorando, videtur auferre
<lb ed="#Bb" n="20"/>principium durationis. Dico quod hoc
<lb ed="#Bb" n="21"/>falsum est : quia quantumcumque
acci<lb break="no" ed="#Bb" n="22"/>pias ante, finitum est: et non remanet
<lb ed="#Bb" n="23"/>respectu infiniti nisi potentia accipiend..
<lb ed="#Bb" n="24"/>In aeternitate autem per se nullum est
<lb ed="#Bb" n="25"/>principium, et actu principium non habet.
<lb ed="#Bb" n="26"/>Unde tempus quidem tunc esset
secun<lb break="no" ed="#Bb" n="27"/>dum actum principiatum, sed potens
ha<lb break="no" ed="#Bb" n="28"/>bere ulterius principium, non potens
es<lb break="no" ed="#Bb" n="29"/>se sine principio, eo quod creatum esse
<lb ed="#Bb" n="30"/>ponitur.
</p>
<p xml:id="alalal-c73304-d1e737">
<lb ed="#Bb" n="31"/>Ad Hoc autem quod objicit, quod si
<lb ed="#Bb" n="32"/>hoe modo infinitum poneretur tempus,
<lb ed="#Bb" n="33"/>numquam esset devenire ad hane diem,
<lb ed="#Bb" n="34"/>possumus concedere conclusionem, quia
<lb ed="#Bb" n="35"/>pro nobis est : sed quia sophistice
pro<lb break="no" ed="#Bb" n="36"/>bat, dicendum, quod si non ponamus
<lb ed="#Bb" n="37"/>tempus infinitum, sicut quidam
Philoso<lb break="no" ed="#Bb" n="38"/>phi fecerunt, nos ponemus ipsum
infini<lb break="no" ed="#Bb" n="39"/>tum successione motuum ceeli: et hoc
<lb ed="#Bb" n="40"/>infinitum explicatur per partes aliquotas,
<lb ed="#Bb" n="41"/>que sunt hora, dies, mensis, et annus :
<lb ed="#Bb" n="42"/>et in hoc infinito contingit accipere
par<lb break="no" ed="#Bb" n="43"/>tes determinatas, sed ad finem et medium
<lb ed="#Bb" n="44"/>totius durationis non contingit venire :
<lb ed="#Bb" n="45"/>unde bene venitur ad diem hance vel
il<lb break="no" ed="#Bb" n="46"/>lam, sed haec dies nulla pars est quae ali-
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="47"/>quoties sumpta, numeret totam
succes<lb break="no" ed="#Bb" n="48"/>sionem, qnia jam infinitum poneretur
<lb ed="#Bb" n="49"/>esse finitum. Sed tamen nos non ita
po<lb break="no" ed="#Bb" n="50"/>nimus tempus esse infinitum
successio<lb break="no" ed="#Bb" n="51"/>ne motuum : quia tempus incepit, et
si<lb break="no" ed="#Bb" n="52"/>militer motus, et etiam finietur
utrum<lb break="no" ed="#Bb" n="53"/>que, sicut supra dictum est .
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>