-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b26_alalal-cc7675.xml
307 lines (307 loc) · 16.2 KB
/
cod-al7b26_alalal-cc7675.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 4</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 4</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bb" n="cod-al7b26">Paris 1894, v. 26</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bb" n="42"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-cc7675"><!-- l1d27a4 -->
<head xml:id="alalal-cc7675-Hd1e99">Articulus 4</head>
<head xml:id="alalal-cc7675-Hd1e101" type="question-title">Que sunt quae a Sanctis attribuunt
verbo, et penes quid accipiuntur ?</head>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e104">
<lb ed="#Bb" n="100"/>ARTICULUS IV.
<lb ed="#Bb" n="101"/>Que sunt quae a Sanctis attribuunt
ver<lb break="no" ed="#Bb" n="102"/>bo, et penes quid accipiuntur ?
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e113">
<lb ed="#Bb" n="103"/>Secundo queritur, quae conveniant
<lb ed="#Bb" n="104"/>verbo ?
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e120">
<lb ed="#Bb" n="105"/>Et accipiantur de hoc quatuor
au<lb break="no" ed="#Bb" n="106"/>ctoritates, scilicet Hieronymi in
Prow<lb break="no" ed="#Bb" n="107"/>mio galeato, ubi dicit sic : <quote xml:id="alalal-cc7675-Qd1e128"> Adyos Greece
<lb ed="#Bb" n="108"/>multa significat : nam et verbum est,
<lb ed="#Bb" n="109"/>et ratio, et supputatio, et causa
unius<lb break="no" ed="#Bb" n="110"/>cujusque rei, per quam singula sunt
<lb ed="#Bb" n="111"/>que subsistunt : quae universa recte
<lb ed="#Bb" n="112"/>intelligimus in Christo. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e143">
<lb ed="#Bb" n="113"/>Item, Damnascenus dicit, quod <quote xml:id="alalal-cc7675-Qd1e147">
Ver<lb break="no" ed="#Bb" n="114"/>bum Dei est subsistens in se,
electi<lb break="no" ed="#Bb" n="115"/>vum, et operativum, et omnipotens?. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e155">
<lb ed="#Bb" n="116"/>Basilius autem dicit sic: <quote xml:id="alalal-cc7675-Qd1e159"> Filio Dei
<lb ed="#Bb" n="117"/>attribuuntur sensus, sapientia, virtus,
<lb ed="#Bb" n="118"/>lumen, verbum : sensus, quo omnia
<lb ed="#Bb" n="119"/>cognoscuntur ; sapientia, qua omnia
<lb ed="#Bb" n="120"/>disponuntur : virtus, qua omnia
per<lb break="no" ed="#Bb" n="121"/>ficiuntur : lumen, quo omnia
decla<lb break="no" ed="#Bb" n="122"/>rantur : verbum, quo omnia enuntian—
<lb ed="#Bb" n="123"/>tur. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e178">
<lb ed="#Bb" n="124"/>Dionysius in libro de Divinis
nomi<lb break="no" ed="#Bb" n="125"/>nibus, dicit, quod <quote xml:id="alalal-cc7675-Qd1e184"> Deus dicitur
ver<lb break="no" ed="#Bb" n="126"/>bum : quia sapientiae et intellectus lar-
<cb ed="#Bb" n="d"/>
<lb ed="#Bb" n="127"/>gitor, ut omnium habens causas in se,
<lb ed="#Bb" n="128"/>ut per omnia capiens et incedens, ut
<lb ed="#Bb" n="129"/>omni simplicitate simplicior. </quote> Cum
<lb ed="#Bb" n="130"/>igitur sunt tot diversitates Sanctorum
<lb ed="#Bb" n="131"/>circa attributa Filii, quae omnia
conve<lb break="no" ed="#Bb" n="132"/>niunt ei secundum quod verbum, et
<lb ed="#Bb" n="133"/>non secundum quod Filius : queritur,
<lb ed="#Bb" n="134"/>penes quid accipiantur.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e209">
<lb ed="#Bb" n="135"/>4. Item, Cum Filius eo dicatur
Ver<lb break="no" ed="#Bb" n="136"/>bum, quo Filius, ut infra patebit,
que<lb break="no" ed="#Bb" n="137"/>ritur, Utrum ipse dici possit verba
plu<lb break="no" ed="#Bb" n="138"/>ra, sicut bene dicitur rationes plures, et
<lb ed="#Bb" n="139"/>idez plures ?
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e222">
<lb ed="#Bb" n="140"/>2. Praeterea, Cum ratio dicatur hic
<lb ed="#Bb" n="141"/>ratio rei, et non ratio ratiocinantis actus,
<lb ed="#Bb" n="142"/>quia ille non convenit Deo, eo quod
<lb ed="#Bb" n="143"/>compositus sit ab uno procedens in
<lb ed="#Bb" n="144"/>alium, secundum quem modum convenit
<lb ed="#Bb" n="145"/>ei supputatio ? Illa enim videtur
consiste<lb break="no" ed="#Bb" n="146"/>re in multiplicatione quadam actuali
fini<lb break="no" ed="#Bb" n="147"/>ta, et ita repugnat simplicitati verbi, ut
<lb ed="#Bb" n="148"/>videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e244">
<lb ed="#Bb" n="149"/>3. Praeterea, Quod sit causa
uniuscu<lb break="no" ed="#Bb" n="150"/>jusque, hoc non videtur esse
appropria<lb break="no" ed="#Bb" n="151"/>tum Filio, sed potius Patri cui
attribui<lb break="no" ed="#Bb" n="152"/>tur potentia, cum omnis causa magis
<lb ed="#Bb" n="153"/>sonet potentiam quam verbum.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e258">
<lb ed="#Bb" n="154"/>4. Item, Ea quae dicit Damascenus
<lb ed="#Bb" n="155"/>non videntur esse propria, sed essentia~
<lb ed="#Bb" n="156"/>lia omnibus personis, vel nulli posse
<lb ed="#Bb" n="157"/>convenire : subsistere enim in se, et
<lb ed="#Bb" n="158"/>esse operativum, et omnipotens, non
<lb ed="#Bb" n="159"/>magis convenit uni quam alii, et sic non
<lb ed="#Bb" n="160"/>sunt propria Filii. Electivum autem esse,
<lb ed="#Bb" n="161"/>cum non sit electio nisi ignorati, ut
<lb ed="#Bb" n="162"/>idem Damascenus dicit, non videtur
<lb ed="#Bb" n="163"/>alicui competere: non enim eligitur nisi
<lb ed="#Bb" n="164"/>de quo ante fuit inquisitio et consilium :
<lb ed="#Bb" n="165"/>et consilium habetur de dubio vel
igno<lb break="no" ed="#Bb" n="166"/>rato.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e289">
<lb ed="#Bb" n="167"/>5. Eodem modo omnia quae dicit
Dio<lb break="no" ed="#Bb" n="168"/>nysius videntur aequalitater omnibus
<lb ed="#Bb" n="169"/>convenire.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e298">
<pb ed="#Bb" n="43"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>Solutio. Dicendum, quod dictum
Hie<lb break="no" ed="#Bb" n="2"/>ronymi explanat multiplicitatem
nomi<lb break="no" ed="#Bb" n="3"/>nis apud usum Grecorum, licet omnia
<lb ed="#Bb" n="4"/>ad Filium possunt retorqueri : et hoc
<lb ed="#Bb" n="5"/>verum est, quod revertuntur ad ipsum,
<lb ed="#Bb" n="6"/>secundum quod ipse est Verbum. Et
du<lb break="no" ed="#Bb" n="7"/>plex est consideratio Filii in quantum est
<lb ed="#Bb" n="8"/>Verbum, scilicet secundum quod
accipi<lb break="no" ed="#Bb" n="9"/>tur notionaliter tantum : vel secundum
<lb ed="#Bb" n="10"/>quod accipitur notionaliter, connotando
<lb ed="#Bb" n="11"/>essentiam per respectum ad creaturas,
<lb ed="#Bb" n="12"/>Primo modo dicitur verbum. Secundo
<lb ed="#Bb" n="13"/>modo potest accipi tribus modis,
scili<lb break="no" ed="#Bb" n="14"/>cet in ratione finis qui est forma
exem<lb break="no" ed="#Bb" n="15"/>plaris, et sic dicitur ratio rei. Secundo
<lb ed="#Bb" n="16"/>modo, in ratione formalis exemplaris,
<lb ed="#Bb" n="17"/>et sic dicitur supputatio propter
respe<lb break="no" ed="#Bb" n="18"/>ctum exemplarium ad numerum
propor<lb break="no" ed="#Bb" n="19"/>tionis existentia rerum. Tertio modo,
<lb ed="#Bb" n="20"/>secundum causam efficientem per
for<lb break="no" ed="#Bb" n="21"/>mam exemplarem, et sic dicitur causa
<lb ed="#Bb" n="22"/>per quam subsistunt res. Nec hoc est
<lb ed="#Bb" n="23"/>inconveniens : quia exemplar extra
ha<lb break="no" ed="#Bb" n="24"/>bet haec tria in se, scilicet quod finis est,
<lb ed="#Bb" n="25"/>et quod exemplar, et quod est
operati<lb break="no" ed="#Bb" n="26"/>vum, in quantum est intellectus pratici:
<lb ed="#Bb" n="27"/>et sic se habet exemplar arce in
ar<lb break="no" ed="#Bb" n="28"/>tifice qui facit arcam,
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e366">
<lb ed="#Bb" n="29"/>Damascenus autem, ut mihi videtur,
<lb ed="#Bb" n="30"/>non intendit assignare proprietatem
Ver<lb break="no" ed="#Bb" n="31"/>bi in quantum est Verbum, sed ea que
<lb ed="#Bb" n="32"/>ostendunt ineo perfectionem persone in
<lb ed="#Bb" n="33"/>comparatione ad nostrum verbum, quod
<lb ed="#Bb" n="34"/>est imperfectum, et accidens intellectus.
<lb ed="#Bb" n="35"/>haec autem perfectio est in duobus,
sci<lb break="no" ed="#Bb" n="36"/>licet in substantia, et potestate. In
sub<lb break="no" ed="#Bb" n="37"/>stantia tangit, cum dicit subsistens per
<lb ed="#Bb" n="38"/>se, sicut convenit persone subsistere.
<lb ed="#Bb" n="39"/>Dicit enim Boetius, quod subsistentia
<lb ed="#Bb" n="40"/>est id quod in se et per se est, et nuilo
<lb ed="#Bb" n="41"/>indiget ad hoc ut sit. In potestate autem
<lb ed="#Bb" n="42"/>dupliciter, scilicet naturali, et illa quae est
<lb ed="#Bb" n="43"/>ad opus extra. Naturalis exprimitur per
<lb ed="#Bb" n="44"/>hoe quod dicit electivum, quasi potens
<lb ed="#Bb" n="45"/>ex propria electione voluntatis ab
libi<lb break="no" ed="#Bb" n="46"/>tum. Ad extra autem est potestas, vel
<lb ed="#Bb" n="47"/>ante opus indeterminate completa, et sic
<lb ed="#Bb" n="48"/>est omnipotens : vel in opere, et sic est
<lb ed="#Bb" n="49"/>operativum. Et bene concedo, quod hoc
<cb ed="#Bb" n="b"/>
<lb ed="#Bb" n="50"/>convenit cuilibet persone divine, ut
os<lb break="no" ed="#Bb" n="51"/>tendens perfectionem personalem in ipsa.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e421">
<lb ed="#Bb" n="52"/>Hoc autem quod dicit Basilius, ad
Fi<lb break="no" ed="#Bb" n="53"/>lium retorquetur secundum quod est
<lb ed="#Bb" n="54"/>Verbum connotans respectum ad
creatu<lb break="no" ed="#Bb" n="55"/>ras, et effectum in creaturis : et ideo non
<lb ed="#Bb" n="56"/>convenit ab wterno Filio, nisi secundum
<lb ed="#Bb" n="57"/>habitum, et non secundum actum.
No<lb break="no" ed="#Bb" n="58"/>tandum igitur, quod verbum est
intelle<lb break="no" ed="#Bb" n="59"/>ctus practici, secundum quod a Basilio
<lb ed="#Bb" n="60"/>accipitur : et sic habet aliquid
cognitio<lb break="no" ed="#Bb" n="61"/>nis, et aliquid operis. Secundum autem
<lb ed="#Bb" n="62"/>quod habet aliquid cognitionis, illa est
<lb ed="#Bb" n="63"/>dupliciter, scilicet absolute, aut ordinata
<lb ed="#Bb" n="64"/>ad alium. Siad alium : tunc est verbum
<lb ed="#Bb" n="65"/>quo fit enuntiatio : quia hoc operatur
<lb ed="#Bb" n="66"/>in nobis. Si absolute: aut est per modum
<lb ed="#Bb" n="67"/>principii ad cognoscendum, et sic est
lu<lb break="no" ed="#Bb" n="68"/>men, quo omnia nobis declarantur. Aut
<lb ed="#Bb" n="69"/>per modum cogniti : et hoc est duobus
<lb ed="#Bb" n="70"/>modis, scilicet simpliciter, vel in ordine
<lb ed="#Bb" n="71"/>ad Deum : et primo modo est sensus,
<lb ed="#Bb" n="72"/>secundo modo sapientia : quia, ut ipse
<lb ed="#Bb" n="73"/>dicit, sapientia consistit in ordine. Si
au<lb break="no" ed="#Bb" n="74"/>tem habet opus : tune est potentia
ulti<lb break="no" ed="#Bb" n="75"/>mata quie summa est.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e476">
<lb ed="#Bb" n="76"/>Divisio autem Dionysii accipitur tota
<lb ed="#Bb" n="77"/>secundum quod verbum connotat
respe<lb break="no" ed="#Bb" n="78"/>ctum ad creaturas, et connotat effectum
<lb ed="#Bb" n="79"/>in eis. Hle autem effectus attenditur
du<lb break="no" ed="#Bb" n="80"/>pliciter, scilicet secundum actum
pro<lb break="no" ed="#Bb" n="81"/>prium verbi et immediatum : vel
secun<lb break="no" ed="#Bb" n="82"/>dum id cujus vel de quo est verbum :
pro<lb break="no" ed="#Bb" n="83"/>prius enim actus verbi est dare
sapien<lb break="no" ed="#Bb" n="84"/>tiam et intellectum per auditum
inte<lb break="no" ed="#Bb" n="85"/>riorem, sicut dicit Psalmus Lxxxiv, 9:
<lb ed="#Bb" n="86"/>Audiam quid loquatur in me Dominus
<lb ed="#Bb" n="87"/>Deus : et sic est sapientiae et intellectus
<lb ed="#Bb" n="88"/>largitor. Si autem accipitur per
compa<lb break="no" ed="#Bb" n="89"/>rationem ad rem de qua est : hoc
con<lb break="no" ed="#Bb" n="90"/>tingit tribus modis, scilicet ut in causa,
<lb ed="#Bb" n="91"/>ut in effectu, ut in proprietate prime
<lb ed="#Bb" n="92"/>cause regentis effectum. Primo
mo<lb break="no" ed="#Bb" n="93"/>do est omnium habens in se causas
exem<lb break="no" ed="#Bb" n="94"/>plares. Secundo modo omnia videns.
<lb ed="#Bb" n="95"/>Tertio modo est omni simplicitate
sim<lb break="no" ed="#Bb" n="96"/>plicius : quia, ut dicit Philosophus, omnia
<lb ed="#Bb" n="97"/>regit penetrando, preterquam quod
<lb ed="#Bb" n="98"/>commisceatur eis.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e529">
<pb ed="#Bb" n="44"/>
<cb ed="#Bb" n="a"/>
<lb ed="#Bb" n="1"/>Ad aliud dicendum, quod Filius non
<lb ed="#Bb" n="2"/>potest dici verba plura : quia verbum
<lb ed="#Bb" n="3"/>est proprie dicentis verbum ut
principa<lb break="no" ed="#Bb" n="4"/>liter principii: sed ratio habet
imtentio<lb break="no" ed="#Bb" n="5"/>nem suam non ab eo a quo est, sed
po<lb break="no" ed="#Bb" n="6"/>tius a parte ejus de quo est : et curn hoc
<lb ed="#Bb" n="7"/>multiplex sit, admittit pluralitatem.
Ta<lb break="no" ed="#Bb" n="8"/>men non proprie Filius dicitur esse ra—
<lb ed="#Bb" n="9"/>tiones plures, sed habere rationes
plu<lb break="no" ed="#Bb" n="10"/>res : et licet ipse sit hoc quod habet,
<lb ed="#Bb" n="11"/>tamen diversus modus est intelligendi.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e560">
<lb ed="#Bb" n="12"/>Av autup dicendum, quod supputatio
<lb ed="#Bb" n="13"/>non habet multitudinem ex parte
suppu<lb break="no" ed="#Bb" n="14"/>tantis, sed ex parte creature : et ideo
<lb ed="#Bb" n="15"/>illa multiplicitas non impedit
simplicita<lb break="no" ed="#Bb" n="16"/>tem, sicut nec multiplicitas idearum.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e573">
<lb ed="#Bb" n="17"/>Ad aliud dicendum, quod est causa
<lb ed="#Bb" n="18"/>per quam res subsistunt, et haec est
for<lb break="no" ed="#Bb" n="19"/>malis, quae convenit exemplari: et est
<lb ed="#Bb" n="20"/>causa per quam sunt, et haec efficiens
<lb ed="#Bb" n="21"/>que attribuitur Patri.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e586">
<lb ed="#Bb" n="22"/>Ad aliud dicendum, quod electivum
<lb ed="#Bb" n="23"/>non dicitur ab electione secundum quod
<lb ed="#Bb" n="24"/>est rei exquisite ex consilio, sed potius a
<lb ed="#Bb" n="25"/>libertate eligentis, scilicet quia facit et
<lb ed="#Bb" n="26"/>ponit hoc quod vult.
</p>
<p xml:id="alalal-cc7675-d1e599">
<lb ed="#Bb" n="27"/>Ad aliud per divisionem patet
respon<lb break="no" ed="#Bb" n="28"/>sio.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>