-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b27_alalal-d93158.xml
392 lines (392 loc) · 20.6 KB
/
cod-al7b27_alalal-d93158.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 1</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 1</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bc" n="cod-al7b27">Paris 1894, v. 27</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bc" n="545"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-d93158"><!-- l2d34a1 -->
<head xml:id="alalal-d93158-Hd1e99">Articulus 1</head>
<head xml:id="alalal-d93158-Hd1e101" type="question-title">An malum sit?</head>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e104">
<lb ed="#Bc" n="37"/>ARTICULUS I.
<lb ed="#Bc" n="38"/>An malum sit?
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e111">
<lb ed="#Bc" n="39"/>Circa primum autem incidunt dubia
<lb ed="#Bc" n="40"/>tria : quorum primum est, An sit
ma<lb break="no" ed="#Bc" n="41"/>lum ?
<lb ed="#Bc" n="42"/>Secundum, An causam habeat
efficien<lb break="no" ed="#Bc" n="43"/>tem vel deficientem ?
<pb ed="#Bc" n="546"/>
<cb ed="#Bc" n="a"/>
<lb ed="#Bc" n="1"/>Tertium, Qualiter procedat a causa
<lb ed="#Bc" n="2"/>efficiente vel deficiente ?
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e133">
<lb ed="#Bc" n="3"/>Ap primum potest objici per
auctorita<lb break="no" ed="#Bc" n="4"/>tes : sed quia copiose inducuntur a
Ma<lb break="no" ed="#Bc" n="5"/>gistro in sequenti parte istius
distinctio<lb break="no" ed="#Bc" n="6"/>nis, et in sequenti distinctione,
super<lb break="no" ed="#Bc" n="7"/>sedeo.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e147">
<lb ed="#Bc" n="8"/>Ratione videtur malum nihil esse sic :
<lb ed="#Bc" n="9"/>1. Bonum per finem diffinitur : cum
<lb ed="#Bc" n="10"/>igitur malum opponatur fini, aut malum
<lb ed="#Bc" n="11"/>diffinitur per contrarium finem, aut per
<lb ed="#Bc" n="12"/>privationem finis boni : non autem
pot<lb break="no" ed="#Bc" n="13"/>est diffiniri per contrarium finem, quia
ni<lb break="no" ed="#Bc" n="14"/>hil est summo bono contrarium, eo quod
<lb ed="#Bc" n="15"/>sit nihil summe malum: ergo
diffinie<lb break="no" ed="#Bc" n="16"/>tur per privationem finis boni : privatio
<lb ed="#Bc" n="17"/>autem non ponit vel dicit ens : ergo
ma<lb break="no" ed="#Bc" n="18"/>lum nihil est entium.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e173">
<lb ed="#Bc" n="19"/>2. Item, Dionysius : <quote xml:id="alalal-d93158-Qd1e177"> Malum nihil
<lb ed="#Bc" n="20"/>entium, neque in Angelo, neque in ani~
<lb ed="#Bc" n="21"/>ma, neque in tota natura </quote>. Cum igitur
<lb ed="#Bc" n="22"/>pluribus modis variari non possit malum,
<lb ed="#Bc" n="23"/>non erit ens.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e189">
<lb ed="#Bc" n="24"/>3. Item, Aut malum dicitur per se et
<lb ed="#Bc" n="25"/>substantialiter,malum, aut participatione
<lb ed="#Bc" n="26"/>substantialiter mali, aut per privationem
<lb ed="#Bc" n="27"/>boni. Si primo modo : ergo aliquid est
<lb ed="#Bc" n="28"/>substantialiter malum : quod autem est
<lb ed="#Bc" n="29"/>substantialiter malum, non habet de
bo<lb break="no" ed="#Bc" n="30"/>no : ergo illud malum nihil habet de
bo<lb break="no" ed="#Bc" n="31"/>no: sed esse est aliquod bonum, et
bo<lb break="no" ed="#Bc" n="32"/>num de quo dicit Philosophus, quod
om<lb break="no" ed="#Bc" n="33"/>nia desiderant esse bonum, et propter
<lb ed="#Bc" n="34"/>illud agunt, quidquid agunt: ergo illud
<lb ed="#Bc" n="35"/>substantialiter malum non habet esse :
<lb ed="#Bc" n="36"/>ergo nec est malum. Si autem dicatur
<lb ed="#Bc" n="37"/>participatione malum. Contra : Non fit
<lb ed="#Bc" n="38"/>participatione malum, nisi aliquid per
<lb ed="#Bc" n="39"/>se sit malum quod participetur : ergo
ni<lb break="no" ed="#Bc" n="40"/>hil est participative malum. Relinquitur
<lb ed="#Bc" n="41"/>igitur, quod malum dicatur per
privatio<lb break="no" ed="#Bc" n="42"/>nem boni: ergo malum non est nisi
pri<lb break="no" ed="#Bc" n="43"/>vatio : privatio autem nihil est : ergo
<lb ed="#Bc" n="44"/>malum nihil est.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e237">
<lb ed="#Bc" n="45"/>4. Item, Dicit Damascenus, quod
ma<lb break="no" ed="#Bc" n="46"/>lum est tenebra spiritualis : sed tenebra
<cb ed="#Bc" n="b"/>
<lb ed="#Bc" n="47"/>non dicit nisi lucis absentiam, ubi debet
<lb ed="#Bc" n="48"/>esse lux : ergo nec malum dicet nisi bonj
<lb ed="#Bc" n="49"/>absentiam, ubi debet esse bonum : hog
<lb ed="#Bc" n="50"/>autem nihil est.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e255">
<lb ed="#Bc" n="51"/>5. Item, Sicut est in potentiis exterio. -
<lb ed="#Bc" n="52"/>ribus compactis ad actum et perfectio.
<lb ed="#Bc" n="53"/>nem, ita etiam est in potentiis interiorj-.
<lb ed="#Bc" n="54"/>bus : potentiae autem exteriores ad ac.
<lb ed="#Bc" n="55"/>tum et finem, non tolluntur nisi per
<lb ed="#Bc" n="56"/>privationem, ut cecum, et surdum, et
<lb ed="#Bc" n="57"/>hujusmodi : ergo nec potentia interiores :
<lb ed="#Bc" n="58"/>sed malum dicit ablationem actus in
per<lb break="no" ed="#Bc" n="59"/>fectione finis : ergo malum non dicit nisi
<lb ed="#Bc" n="60"/>privationem : privatio autem nihil est -
<lb ed="#Bc" n="61"/>ergo malum nihil est. Si dicas, quod
po<lb break="no" ed="#Bc" n="62"/>tentia exterior quandoque tollitur per id
<lb ed="#Bc" n="63"/>quod aliquid est, sicut oculi potentia per
<lb ed="#Bc" n="64"/>pellem tegentem visum : hoc nihil est :
<lb ed="#Bc" n="65"/>quia ibi non tollitur habitudo et perfectio
<lb ed="#Bc" n="66"/>oculi ad actum, sed tegitur et impeditur,
<lb ed="#Bc" n="67"/>sicut nec tollitur per manum si desuper
<lb ed="#Bc" n="68"/>imponatur.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e297">
<lb ed="#Bc" n="69"/>Sep quia omnes confitentur hoc,
obji<lb break="no" ed="#Bc" n="70"/>citur in contrarium sic :
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e305">
<lb ed="#Bc" n="71"/>1. Malum nihil est : quod autem
ni<lb break="no" ed="#Bc" n="72"/>hil est, nulli oppugnat: ergo malum
nul<lb break="no" ed="#Bc" n="73"/>li oppugnat : sed pugnat bono, ut dicit
<lb ed="#Bc" n="74"/>Dionysius : ergo malum est actu ens.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e316">
<lb ed="#Bc" n="75"/>2. Item, Nihil corrumpit aliquid, nisi
<lb ed="#Bc" n="76"/>quod est actu ens : malum corrumpit
<lb ed="#Bc" n="77"/>bonum : ergo malum actu est.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e325">
<lb ed="#Bc" n="78"/>3. Item, Malum est primo in actu, ut
<lb ed="#Bc" n="79"/>hic dicitur in Zittera : actus autem
relin<lb break="no" ed="#Bc" n="80"/>quit habitum talem, qualis ipse est : er- _
<lb ed="#Bc" n="81"/>go malum est in habitu: sed actus et
<lb ed="#Bc" n="82"/>habitus actu sunt : ergo malum actu est.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e338">
<lb ed="#Bc" n="83"/>4. Item, Macula aut dicit aliquod eng
<lb ed="#Bc" n="84"/>in anima, aut nihil. Si nihil: tune non
<lb ed="#Bc" n="85"/>deletur per gratiam, quia nihil non dele-s
<lb ed="#Bc" n="86"/>tur. Si autem dicit aliquod ens, cum ipsa
<lb ed="#Bc" n="87"/>sit malum, erit malum aliquod ens.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e351">
<lb ed="#Bc" n="88"/>5. Item, Anima dicitur bona boni
par<lb break="no" ed="#Bc" n="89"/>ticipatione : ergo si malum est privatio
<lb ed="#Bc" n="90"/>boni, ab eodem est mala et indifferens, |
<lb ed="#Bc" n="91"/>quod falsum est : ergo oportet, quod sit
<lb ed="#Bc" n="92"/>mala alicujus entis participatione : erge
<lb ed="#Bc" n="93"/>malum similiter est ens actu.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e367">
<pb ed="#Bc" n="547"/>
<cb ed="#Bc" n="a"/>
<lb ed="#Bc" n="1"/>6. Item, Si malum nihil est, et nihil
<lb ed="#Bc" n="2"/>fiunt homines cum peceant, ut dicit
Au<lb break="no" ed="#Bc" n="3"/>gustinus, et habetur in sequenti
distin<lb break="no" ed="#Bc" n="4"/>clione: ergo videtur, quod cum Deus
<lb ed="#Bc" n="5"/>punit homines, quod pro nihilo puniat
<lb ed="#Bc" n="6"/>eos : et hoc est ridiculum : quia sine
<lb ed="#Bc" n="7"/>causa punitur, quod pro nihilo punitur.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e390">
<lb ed="#Bc" n="8"/>Juxta hoc quaeritur de solutione
quo<lb break="no" ed="#Bc" n="9"/>rumdam dicentium, quod duplex est esse,
<lb ed="#Bc" n="10"/>scilicet primum, et secundum. Esse
pri<lb break="no" ed="#Bc" n="11"/>mum est esse vere. Ett esse secundum,
<lb ed="#Bc" n="12"/>est esse perfectionis perficientis secundum
<lb ed="#Bc" n="13"/>bene, de quo dicit Boetius, quod esse
<lb ed="#Bc" n="14"/>est quod ordinem retinet, servatque
na<lb break="no" ed="#Bc" n="15"/>turam. Dicunt igitur, quod malum est
<lb ed="#Bc" n="16"/>non ens secundum esse secundum, quia
<lb ed="#Bc" n="17"/>privat bene esse: sed est ens secundum
<lb ed="#Bc" n="18"/>esse primum, quia salvatur in illo. Sed
<lb ed="#Bc" n="19"/>quod hoc nihil sit dictu, probatur de
fa<lb break="no" ed="#Bc" n="20"/>cili sic :
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e421">
<lb ed="#Bc" n="21"/>1. Dato quod malum sit privatio boni,
<lb ed="#Bc" n="22"/>malum non habebit esse nisi privationis
<lb ed="#Bc" n="23"/>concrelive sumpte : hac autem nec
di<lb break="no" ed="#Bc" n="24"/>cit esse subjecti, nec esse quod privat:
<lb ed="#Bc" n="25"/>ergo nec dicit esse primum, nec esse
se<lb break="no" ed="#Bc" n="26"/>cundum : ergo ipsum est simpliciter
ni<lb break="no" ed="#Bc" n="27"/>hil.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e439">
<lb ed="#Bc" n="28"/>2. tem, A simili videtur hoc probari :
<lb ed="#Bc" n="29"/>quia cecum (ut dicit Anselmus) non
di<lb break="no" ed="#Bc" n="30"/>cit aliquid magis in oculo, quam in
lapi<lb break="no" ed="#Bc" n="31"/>de : sed nec esse primum, nec esse
se<lb break="no" ed="#Bc" n="32"/>cundum dicit. in lapide : ergo nec in
<lb ed="#Bc" n="33"/>oculo.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e455">
<lb ed="#Bc" n="34"/>3. Item, Negatio non propter hoc
di<lb break="no" ed="#Bc" n="35"/>citur habere esse, quia non negat
quid<lb break="no" ed="#Bc" n="36"/>quid est : sed dicitur nihil esse, quia
ni<lb break="no" ed="#Bc" n="37"/>hil est compositionis vel affirmationis sibi
<lb ed="#Bc" n="38"/>opposite : ergo nec privatio propter hoc
<lb ed="#Bc" n="39"/>dicetur habere esse secundum esse
pri<lb break="no" ed="#Bc" n="40"/>mum, guia non privat esse primum, eo
<lb ed="#Bc" n="41"/>quod non opponitur ei privatio iila quae
<lb ed="#Bc" n="42"/>privat esse secundum : sed potius
omni<lb break="no" ed="#Bc" n="43"/>no dicitur nihil esse, quia nec dicit
pri<lb break="no" ed="#Bc" n="44"/>mum, nec secundum.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e481">
<lb ed="#Bc" n="45"/>Solutio. Ad hoc dicendum videtur,
<cb ed="#Bc" n="b"/>
<lb ed="#Bc" n="46"/>quod malum in eo quod malum, omnino
<lb ed="#Bc" n="47"/>nihil est, nec secundum esse primum,
<lb ed="#Bc" n="48"/>nec secundum esse secundum. Id autem
<lb ed="#Bc" n="49"/>quod est maium materialiter, aliquid est :
<lb ed="#Bc" n="50"/>sicut et cecum omnino nihil est, cum
<lb ed="#Bc" n="51"/>tamen id quod est cecum, sit animal visu
<lb ed="#Bc" n="52"/>carens. Et hoc est quod dicitur aliis
ver<lb break="no" ed="#Bc" n="53"/>bis, quod subjectum mal: materialiter
<lb ed="#Bc" n="54"/>loquendo aliquid est : forma autem mali
<lb ed="#Bc" n="55"/>consistit in privatione pura. Et hoc ideo,
<lb ed="#Bc" n="56"/>quia privatio omnis relinquit subjectum
<lb ed="#Bc" n="57"/>etaptitudinem sive debitum ad habitum,
<lb ed="#Bc" n="58"/>et privat habituipso:etmalum non
acci<lb break="no" ed="#Bc" n="59"/>pit intentionem et rationem mali ex parte
<lb ed="#Bc" n="60"/>subjecti quod relinquit, sed potius ex
<lb ed="#Bc" n="61"/>habitu quo privat: sicut enim dicit
Phi<lb break="no" ed="#Bc" n="62"/>losophus, A potentia subjecti non
dici<lb break="no" ed="#Bc" n="63"/>mur boni vel mali: Secundum hoc igitur
<lb ed="#Bc" n="64"/>concedo, quod malum in eo quod malum,
<lb ed="#Bc" n="65"/>omnino nihil est : sicut neque aliqua
<lb ed="#Bc" n="66"/>privatio in eo quod privatio, aliquid est.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e533">
<lb ed="#Bc" n="67"/>Ap primum dicendum, quod pugnare
<lb ed="#Bc" n="68"/>dicilur proprie et improprie. Si pugnare
<lb ed="#Bc" n="69"/>dicitur proprie : tunc idem est pugnare
<lb ed="#Bc" n="70"/>quod contraria virtute in contrarium
age<lb break="no" ed="#Bc" n="71"/>re: et tunc malum non pugnat bono nisi
<lb ed="#Bc" n="72"/>virtute boni, ut dicit Dionysius : et hoc
<lb ed="#Bc" n="73"/>sic intelligendum est, quod est bonum
<lb ed="#Bc" n="74"/>particulare, et bonum universaie quod
<lb ed="#Bc" n="75"/>est finis omnium bonorum. Bonum
au<lb break="no" ed="#Bc" n="76"/>tem universale quod finis est, illud non
<lb ed="#Bc" n="77"/>habet contrarium malum : et ideo illi
<lb ed="#Bc" n="78"/>nihil oppugnat. Est autem bonum
parti<lb break="no" ed="#Bc" n="79"/>culare, quod est forma boni in actu vel
<lb ed="#Bc" n="80"/>habitu. Habitus autem virtutis specialis,
<lb ed="#Bc" n="81"/>non est bonus substantialiter, sed potius
<lb ed="#Bc" n="82"/>in quantum conjungit fini. Ita etiam
ha<lb break="no" ed="#Bc" n="83"/>bitus vitil non est actus
substantiali<lb break="no" ed="#Bc" n="84"/>ter malus, sed in quantum privat fine,
<lb ed="#Bc" n="85"/>quod est universale bonum. Privatio
er<lb break="no" ed="#Bc" n="86"/>go sustentata in actu vel habitu, pugnat
<lb ed="#Bc" n="87"/>particulari bono : non unde privatio, sed
<lb ed="#Bc" n="88"/>potius unde contrarius actus vel
habi<lb break="no" ed="#Bc" n="89"/>tus : et ideo non pugnat nisi viribus
bo<lb break="no" ed="#Bc" n="90"/>ni: quia ilud in quantum est, bonum
<lb ed="#Bc" n="91"/>est : et in quantum est, contrarium est,
<lb ed="#Bc" n="92"/>licet privatio consequatur passive : ot
<pb ed="#Bc" n="548"/>
<cb ed="#Bc" n="a"/>
<lb ed="#Bc" n="1"/>tunc pugnare boni, est deficere bonum :
<lb ed="#Bc" n="2"/>et hoc contingit privando ipsum : et sic
<lb ed="#Bc" n="3"/>omnis privatio pugnat habitui. Sed ex
<lb ed="#Bc" n="4"/>hoc non sequitur, quod sic pugnans sit
<lb ed="#Bc" n="5"/>in actu ens : sed quod pugnat primo
<lb ed="#Bc" n="6"/>modo, est actu ens : quia sic non tantum
<lb ed="#Bc" n="7"/>est privativum, sed etiam contrarium,
<lb ed="#Bc" n="8"/>habens contrariam formam habitui et
<lb ed="#Bc" n="9"/>actui particularis boni.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e617">
<lb ed="#Bc" n="10"/>Ad aliud dicendum eodem modo,
<lb ed="#Bc" n="11"/>quod si corrumpere sonat viribus
contra<lb break="no" ed="#Bc" n="12"/>riis ad destitutionem agere, tunc malum
<lb ed="#Bc" n="13"/>et bonum improprie sumuntur pro suis
<lb ed="#Bc" n="14"/>subjectis in actibus et habitibus : et sic
<lb ed="#Bc" n="15"/>utrumque est actu ens. Si autem
suma<lb break="no" ed="#Bc" n="16"/>tur corrumpere pro deficere ex
destitu<lb break="no" ed="#Bc" n="17"/>tione finis, tune non oportet, quod
cor<lb break="no" ed="#Bc" n="18"/>rumpens sit actu ens : sicut neque mors
<lb ed="#Bc" n="19"/>est actu ens, licet corrumpat et privat
<lb ed="#Bc" n="20"/>vitam.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e643">
<lb ed="#Bc" n="21"/>Ad aliud dicendum, quod malum est
<lb ed="#Bc" n="22"/>primum in actu : sed actus non est ratio
<lb ed="#Bc" n="23"/>mali, sed potius subjectum +: quia in
<lb ed="#Bc" n="24"/>quantum est, bonus est, ut patebit in
<lb ed="#Bc" n="25"/>sequenti distinctione.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e656">
<lb ed="#Bc" n="26"/>Av atiup dicendum, quod macula
di<lb break="no" ed="#Bc" n="27"/>citur dupliciter, scilicet pro habitu vitii,
<lb ed="#Bc" n="28"/>et pro defectu ejus quod debet inesse.
<lb ed="#Bc" n="29"/>Primo modo non est macula mala ut per
<lb ed="#Bc" n="30"/>se, sed ut subjectum mali : quia ille
habi<lb break="no" ed="#Bc" n="31"/>tus in quantum est, non est malus, sed
<lb ed="#Bc" n="32"/>in quantum privat bono ex carentia finis.
<lb ed="#Bc" n="33"/>Secundo modo est defectus absolute
ni<lb break="no" ed="#Bc" n="34"/>hil ponens esse, sed turpitudo est ex
de<lb break="no" ed="#Bc" n="35"/>fectu ejus quod debet inesse : ut cacum
<lb ed="#Bc" n="36"/>dicitur habere maculam, non propter
<lb ed="#Bc" n="37"/>privationem alicujus, sed propter
priva<lb break="no" ed="#Bc" n="38"/>tionem ejus quod inesse debet.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e687">
<lb ed="#Bc" n="39"/>Ad aliud dicendum, quod anima non
<lb ed="#Bc" n="40"/>dicitur esse indifferens ab eodem, a quo
<lb ed="#Bc" n="41"/>dicitur mala : quia indifferentia non
di<lb break="no" ed="#Bc" n="42"/>cit privationem finis, sed potius dicit
<lb ed="#Bc" n="43"/>non conjunctionem cum fine : sed
ma<lb break="no" ed="#Bc" n="44"/>lum dicit finis corruptionem et
privatio<lb break="no" ed="#Bc" n="45"/>nem.
</p>
<p xml:id="alalal-d93158-d1e705">
<lb ed="#Bc" n="46"/>Ad aliud dicendum, quod illa est vilis
<lb ed="#Bc" n="47"/>objectio parum habens rationis. Cum
<lb ed="#Bc" n="48"/>enim dicitur, malum nihil est,
intelligi<lb break="no" ed="#Bc" n="49"/>tur non ponere aliquod ens, quod tamen
<cb ed="#Bc" n="b"/>
<lb ed="#Bc" n="50"/>deberet inesse. Cum autem dicitur,
ho<lb break="no" ed="#Bc" n="51"/>mines puniuntur pro malo, intelligitur
<lb ed="#Bc" n="52"/>pro privatione habitus boni, quod debet
<lb ed="#Bc" n="53"/>inesse. Ht ex hoc non sequitur, quod
<lb ed="#Bc" n="54"/>puniantur pro nihilo, sed pro aliquo, id
<lb ed="#Bc" n="55"/>est, bono, quod debet inesse, et non
in<lb break="no" ed="#Bc" n="56"/>est. Et ideo pro eodem puniuntur
homi<lb break="no" ed="#Bc" n="57"/>nes, et remunerantur sed pro bono
<lb ed="#Bc" n="58"/>quod fecerunt et habent, remunerantur :
<lb ed="#Bc" n="59"/>et pro bono quod non fecerunt nec
ha<lb break="no" ed="#Bc" n="60"/>bent, puniuntur. Et ut apertius dicatur,
<lb ed="#Bc" n="61"/>cum dicitur, malum, duo dicuntur -
<lb ed="#Bc" n="62"/>unum scilicet quod est ratio mali, et
al<lb break="no" ed="#Bc" n="63"/>terum quod relinquit. in subjecto : et
<lb ed="#Bc" n="64"/>cum dicitur, malum nihil est, negatur
<lb ed="#Bc" n="65"/>esse de malo secundum rationem mali,
<lb ed="#Bc" n="66"/>Cum autem dicitur, homines puniuntur
<lb ed="#Bc" n="67"/>pro malo, malum dicit causam peene vel
<lb ed="#Bc" n="68"/>punitionis secundum id quod relinquit in
<lb ed="#Bc" n="69"/>subjecto quod est carentia habitus. Et ex
<lb ed="#Bc" n="70"/>hoc non sequitur, quod pro nihilo
pu<lb break="no" ed="#Bc" n="71"/>niuntur, cum diversimode sumatur in
<lb ed="#Bc" n="72"/>premissis, gratia diversorum quae dicit.
<lb ed="#Bc" n="73"/>Sed sequitur : ergo puniuntur pro habitu
<lb ed="#Bc" n="74"/>quem habere deberent, cum nihil
ha<lb break="no" ed="#Bc" n="75"/>bent.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>