-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b27_alalal-dd2585.xml
504 lines (504 loc) · 27.1 KB
/
cod-al7b27_alalal-dd2585.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 5</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 5</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bc" n="cod-al7b27">Paris 1894, v. 27</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bc" n="15"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-dd2585"><!-- l2d1a5 -->
<head xml:id="alalal-dd2585-Hd1e99">Articulus 5</head>
<head xml:id="alalal-dd2585-Hd1e101" type="question-title">Utrum Plato bene posuit exemplar esse
unum principium, et in quo erravit
Plato ?</head>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e104">
<lb ed="#Bc" n="65"/>ARTICULUS V.
<lb ed="#Bc" n="66"/>Utrum Plato bene posuit exemplar esse
<lb ed="#Bc" n="67"/>unum principium, et in quo erravit
<lb ed="#Bc" n="68"/>Plato ?
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e115">
<lb ed="#Bc" n="69"/>Tertio, Queritur de exemplaribus quae
<lb ed="#Bc" n="70"/>Plato posuit.: .
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e122">
<lb ed="#Bc" n="71"/>Hoc enim non videtur absurdum:
<lb ed="#Bc" n="72"/>1. Supra enim in primo libro
Senten<lb break="no" ed="#Bc" n="73"/>tiarum dictum est, quod Plato posuit
<lb ed="#Bc" n="74"/>ideas in mente divina, ut dicit Augustinus
<lb ed="#Bc" n="75"/>in libro LXXXIII Questionum : quas
<lb ed="#Bc" n="76"/>qui negat, Filium Dei negat esse : ergo
<lb ed="#Bc" n="77"/>videtur, quod haec positio non est incon.
<lb ed="#Bc" n="78"/>veniens.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e143">
<lb ed="#Bc" n="79"/>2. Item, Boetius in proeemio primi
<lb ed="#Bc" n="80"/>Arithmeticorum dicit sic : <quote xml:id="alalal-dd2585-Qd1e149"> Numerorum
<lb ed="#Bc" n="81"/>scientiam ille hujus humane molis
con<lb break="no" ed="#Bc" n="82"/>ditor Deus primam sue habuit rationis
<lb ed="#Bc" n="83"/>exemplar, et ad hance conjuncta
consti<lb break="no" ed="#Bc" n="84"/>tuit quecumque fabricante ratione, per
<lb ed="#Bc" n="85"/>numeros assignati ordinis invenire .con-.
<lb ed="#Bc" n="86"/>cordiam. </quote> Constat autem, quod de
nu<lb break="no" ed="#Bc" n="87"/>mero mathematico istud non potest
in<lb break="no" ed="#Bc" n="88"/>telligi : ergo necesse est, quod intelliga-.
<lb ed="#Bc" n="89"/>tur de numero ideali qui pracessit omnia.
<lb ed="#Bc" n="90"/>ideata.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e175">
<lb ed="#Bc" n="91"/>3. Item, Quecumque forma potentia.
<lb ed="#Bc" n="92"/>est in materia prima, necesse est quod.
<pb ed="#Bc" n="16"/>
<cb ed="#Bc" n="a"/>
<lb ed="#Bc" n="1"/>illa praecesserit secundum rationem in
<lb ed="#Bc" n="2"/>primo motore, cum in ipso sit mundus
<lb ed="#Bc" n="3"/>archetypus : ergo ponere exemplar per
<lb ed="#Bc" n="4"/>hunc modum non est inconveniens.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e195">
<lb ed="#Bc" n="5"/>4. Item, Boetius in libro III de
Con<lb break="no" ed="#Bc" n="6"/>solatione Philosophiae :
<lb ed="#Bc" n="7"/>
<quote xml:id="alalal-dd2585-Qd1e203">Quem non extern pepulerunt fingere cause
<lb ed="#Bc" n="8"/>Materie fluitantis opus.: verum insita summi
<lb ed="#Bc" n="9"/>Forma. boni, livore carens. Cum jcuncta
su<lb break="no" ed="#Bc" n="10"/>perno
<lb ed="#Bc" n="11"/>Ducis ab exemplo, pulchrum pulcherrimus ipse
<lb ed="#Bc" n="12"/>Mundum mente gerens, similique imagine
<lb ed="#Bc" n="13"/>formans :
<lb ed="#Bc" n="14"/>Perfectasque jubes perfectum absolvere partes.</quote>
<lb ed="#Bc" n="15"/>Patet igitur quod exemplaria rebus
infe<lb break="no" ed="#Bc" n="16"/>rioribus preponenda sunt : ergo in hoc
<lb ed="#Bc" n="17"/>non peccavit Plato, ut videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e229">
<lb ed="#Bc" n="18"/>Si dicas, quod in hoc peccavit quod
<lb ed="#Bc" n="19"/>non posuit exemplaria in mente divina,
<lb ed="#Bc" n="20"/>sed extra ipsum Deum : hoc erit contra
<lb ed="#Bc" n="21"/>Priscianum, qui in minori volumine
<lb ed="#Bc" n="22"/>dicit, quod posuit ideas in mente divina
<lb ed="#Bc" n="23"/>antequam prodirent in corpora: ergo
<lb ed="#Bc" n="24"/>videtur, quod in nullo peccavit.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e247">
<lb ed="#Bc" n="25"/>Sep contra est hoc, quod Plato ponit
<lb ed="#Bc" n="26"/>ideas propter duo, scilicet, propter
prin<lb break="no" ed="#Bc" n="27"/>cipium scientia, et propter principium
<lb ed="#Bc" n="28"/>generationis, et ad primam partem sic
<lb ed="#Bc" n="29"/>processit ratio ejus :
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e260">
<lb ed="#Bc" n="30"/>4. Non est scientia nisi incorporalium
<lb ed="#Bc" n="31"/>et universalium, quae scientia est in
om<lb break="no" ed="#Bc" n="32"/>nibus rebus : ergo omnes res sunt in
in<lb break="no" ed="#Bc" n="33"/>corporalibus et universalibus.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e272">
<lb ed="#Bc" n="34"/>2. Item, Scientiae rerum non sunt una:
<lb ed="#Bc" n="35"/>ergo principium de eis non est unum -
<lb ed="#Bc" n="36"/>ergo necesse est ponere multitudinem
<lb ed="#Bc" n="37"/>idearum secundum genus in speciem.
<lb ed="#Bc" n="38"/>Constat autem, quod hoc modo ponere
<lb ed="#Bc" n="39"/>ideas ab aeterno fuisse est heresis : ergo
<lb ed="#Bc" n="40"/>Plato peccavit ponendo exemplaria sive
<lb ed="#Bc" n="41"/>ideas.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e292">
<lb ed="#Bc" n="42"/>3. Ex parte altera peccavit : quia sic
<lb ed="#Bc" n="43"/>ratiocinatus est, Nihil agit ultra suam
<lb ed="#Bc" n="44"/>speciem : sed esse hominem et asinum,
<lb ed="#Bc" n="45"/>est extra speciem primarum qualitatum
<lb ed="#Bc" n="46"/>agentium et passivorum : ergo est
ne<lb break="no" ed="#Bc" n="47"/>cesse illis formis dare aliud agens
ejus<lb break="no" ed="#Bc" n="48"/>dem speciei cum ipsis : ergo idea asini
<cb ed="#Bc" n="b"/>
<lb ed="#Bc" n="49"/>facit asinum, et idea hominis hominem,
<lb ed="#Bc" n="50"/>et sic de aliis.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e316">
<lb ed="#Bc" n="51"/>4. Item, Nihil fit in actu aliquo nisi
<lb ed="#Bc" n="52"/>per illud quod est in actu illo : omne
<lb ed="#Bc" n="53"/>quod generatur, fit in actu aliquo
secun<lb break="no" ed="#Bc" n="54"/>dum formam : ergo per aliquid quod
<lb ed="#Bc" n="55"/>semper est in actu illo : hoc autem non
<lb ed="#Bc" n="56"/>invenitur in materia : ergo necesse est
<lb ed="#Bc" n="57"/>ut illud ponatur extra materiam. Et sic
<lb ed="#Bc" n="58"/>iterum videtur sequi, quod necesse est
<lb ed="#Bc" n="59"/>ponere unum hominem extra materiam
<lb ed="#Bc" n="60"/>in ideis, qui generet alios, et asinum, et
<lb ed="#Bc" n="61"/>sic de aliis. Et ideo imponit ei
Aristote<lb break="no" ed="#Bc" n="62"/>les, quod ipse posuit tertium hominem,
<lb ed="#Bc" n="63"/>et tertium asinum : quia unum posuit i im
<lb ed="#Bc" n="64"/>ideis ternis, et alium mathematicum
<lb ed="#Bc" n="65"/>conjungibilem materialibus, quia
mathe<lb break="no" ed="#Bc" n="66"/>matica per esse in materia sunt : et ideo
<lb ed="#Bc" n="67"/>dixit, quod omnium compositio est ex
<lb ed="#Bc" n="68"/>incorporali et corporali, et hoc etiam
<lb ed="#Bc" n="69"/>videtur tangere in principio
Arithmeti<lb break="no" ed="#Bc" n="70"/>ce : et tertium quod est singularitas.
<lb ed="#Bc" n="71"/>Patet igitur quod hoc est haresis : : ergo
<lb ed="#Bc" n="72"/>Plato errat in positione exemplarium.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e366">
<lb ed="#Bc" n="73"/>Prarerea, Quid coegit Platonem
po<lb break="no" ed="#Bc" n="74"/>nere materiam, et opificem et exemplar,
<lb ed="#Bc" n="75"/>et non finem ?
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e375">
<lb ed="#Bc" n="76"/>Reducitur enim opifex ad_efficientem,
<lb ed="#Bc" n="77"/>exemplar ad formam, et materia ponitur
<lb ed="#Bc" n="78"/>proprio. nomine. Videtur enim, quod
ef<lb break="no" ed="#Bc" n="79"/>ficiens principium et materia prima
pos<lb break="no" ed="#Bc" n="80"/>sunt reduci in idem. Et ille est error
Da<lb break="no" ed="#Bc" n="81"/>vid de <name xml:id="alalal-dd2585-Nd1e390">Dinanto</name>, et objecit sic :
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e393">
<lb ed="#Bc" n="82"/>1. Quacumque sunt, et nullo modo
<lb ed="#Bc" n="83"/>differunt, ipsa sunt eadem : Deus et
ma<lb break="no" ed="#Bc" n="84"/>teria prima sunt,et nullo modo differunt:
<lb ed="#Bc" n="85"/>ergo sunt eadem. Patet prima. Secunpa
<lb ed="#Bc" n="86"/>probatur per naturam simplicitatis : quia
<lb ed="#Bc" n="87"/>in simplicibus nulla est differentia : et
<lb ed="#Bc" n="88"/>que nullam habent differentiam, nullo
<lb ed="#Bc" n="89"/>modo differunt.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e414">
<lb ed="#Bc" n="90"/>2. Item, Ens abstrahit ab omni ente
<lb ed="#Bc" n="91"/>distincto : efficiens autem et materia
ha<lb break="no" ed="#Bc" n="92"/>bent esse distinctum : ergo abstracto
di<lb break="no" ed="#Bc" n="93"/>stinguente remanet idem quod est in
<lb ed="#Bc" n="94"/>utrogue : ergo efficienti et materiae
sub<lb break="no" ed="#Bc" n="95"/>stat idem : ergo reducuntur in idem, ut
<lb ed="#Bc" n="96"/>videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e432">
<pb ed="#Bc" n="17"/>
<cb ed="#Bc" n="a"/>
<lb ed="#Bc" n="1"/>3. Item, Non fit abstractio nisi forme :
<lb ed="#Bc" n="2"/>ergo id quod remanet post omnes
for<lb break="no" ed="#Bc" n="3"/>mas, est idem in omnibus. Constat
au<lb break="no" ed="#Bc" n="4"/>tem, quod ens per intellectum est ante
<lb ed="#Bc" n="5"/>omne ens determinatum :; ergo ante
cre<lb break="no" ed="#Bc" n="6"/>atum, et increatum : ergo idem est in
<lb ed="#Bc" n="7"/>creato, et in increato : hoc autem
pro<lb break="no" ed="#Bc" n="8"/>batum est esse materiam : ergo videtur,
<lb ed="#Bc" n="9"/>quod opifex et materia reducantur in
<lb ed="#Bc" n="10"/>idem, et hoc concessit ille stultissimus,
<lb ed="#Bc" n="11"/>qui numquam aliquid vere et bene
intel<lb break="no" ed="#Bc" n="12"/>lexit : et ideo dixit, quod materia prima
<lb ed="#Bc" n="13"/>et Deus et vots sive mens essent idem, et
<lb ed="#Bc" n="14"/>nihil esset principium universi nisi illud,
<lb ed="#Bc" n="15"/>cum tamen sit omnium indivinius et
im<lb break="no" ed="#Bc" n="16"/>perfectius.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e474">
<lb ed="#Bc" n="17"/>4. Et dixit hoc signatum esse in
tem<lb break="no" ed="#Bc" n="18"/>plo Palladis, in cujus superstitione erat
<lb ed="#Bc" n="19"/>scriptum :<quote xml:id="alalal-dd2585-Qd1e482"> Pallas est quidquid fuit, et
<lb ed="#Bc" n="20"/>quidquid est, et quidquid erit : cujus
pe<lb break="no" ed="#Bc" n="21"/>plum nullus umquam hominum homini
<lb ed="#Bc" n="22"/>revelare potuit. </quote> Et dixit Palladem esse
<lb ed="#Bc" n="23"/>materiam primam, et peplum ejus esse
<lb ed="#Bc" n="24"/>formam, et multos revelasse peplum hoc
<lb ed="#Bc" n="25"/>usque ad formas Creatoris et creati, et
<lb ed="#Bc" n="26"/>efficientis et forme : et neminem
reve<lb break="no" ed="#Bc" n="27"/>lasse peplum, et revelando processisse
ul<lb break="no" ed="#Bc" n="28"/>terius nisi ipsum, quia ipse solus in toto
<lb ed="#Bc" n="29"/>revelavit. Cum tamen et in hoc
menti<lb break="no" ed="#Bc" n="30"/>tus sit, quia ipse hunc errorem ab aliis
<lb ed="#Bc" n="31"/>accepit: namego inveni hunec errorem
<lb ed="#Bc" n="32"/>scriptum in uno libro antiquissimo in
<lb ed="#Bc" n="33"/>Alemania in ceenobio quodam, et
inscri<lb break="no" ed="#Bc" n="34"/>bebatur liber. ille cuidam Alexandro
<lb ed="#Bc" n="35"/>greco.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e520">
<lb ed="#Bc" n="36"/>Sep contra illum errorem sic
objici<lb break="no" ed="#Bc" n="37"/>tur:
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e527">
<lb ed="#Bc" n="38"/>1. Impossibile est per intellectum, quod
<lb ed="#Bc" n="39"/>idem sit primum faciens, et primum
fa<lb break="no" ed="#Bc" n="40"/>ctum : sed omnis secunda forma
mate<lb break="no" ed="#Bc" n="41"/>riae est facta: ergo necesse est quod
ha<lb break="no" ed="#Bc" n="42"/>beat faciens ante se. Si ergo esse Creato~
<lb ed="#Bc" n="43"/>rem, vel esse Deum, est forma materia :
<lb ed="#Bc" n="44"/>necesse est ponere alium facientem.
Pri<lb break="no" ed="#Bc" n="45"/>MA probatur sic : Si primum faciens est
<lb ed="#Bc" n="46"/>factum : sed. esse factum antequam sit,
<lb ed="#Bc" n="47"/>est in potentia : ergo primum faciens
an<lb break="no" ed="#Bc" n="48"/>tequam sit, est in potentia.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e553">
<lb ed="#Bc" n="49"/>2. Item, Nihil est faciens nisi quod est
<cb ed="#Bc" n="b"/>
<lb ed="#Bc" n="50"/>actu agens : nihil actu agens nisi ens
ac<lb break="no" ed="#Bc" n="51"/>tu: ergo primum faciens est primum
<lb ed="#Bc" n="52"/>agens actu, et primum actu ens et prius
<lb ed="#Bc" n="53"/>habitum quod est in potentia ens : sed
<lb ed="#Bc" n="54"/>in potentia ens est non actu ens : ergo
<lb ed="#Bc" n="55"/>primum actu ens est non actu ens : ergo
<lb ed="#Bc" n="56"/>contradictoria verificantur de eodem.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e576">
<lb ed="#Bc" n="57"/>3. Item, Si primum faciens et primum
<lb ed="#Bc" n="58"/>factum sunt idem : ergo idem facit
se<lb break="no" ed="#Bc" n="59"/>ipsum : sed quod facit seipsum et sibi
<lb ed="#Bc" n="60"/>sufficit ad hoc, facit semper seipsum :
<lb ed="#Bc" n="61"/>ergo primum faciens semper facit
seip<lb break="no" ed="#Bc" n="62"/>sum : ergo semper est in fieri : ergo
<lb ed="#Bc" n="63"/>numquam est in esse : ergo numquam in
<lb ed="#Bc" n="64"/>facere : ergo si primum faciens facit
seip<lb break="no" ed="#Bc" n="65"/>sum, ipsum numquam facit se. Et quia
<lb ed="#Bc" n="66"/>stultum est querere rationes contra
in<lb break="no" ed="#Bc" n="67"/>saniam quam numquam aliquis
secun<lb break="no" ed="#Bc" n="68"/>dum Philosophiam dixit, ideo ista
suffi<lb break="no" ed="#Bc" n="69"/>ciant.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e607">
<lb ed="#Bc" n="70"/>Solutio. Dicendum, quod Plato abs—
<lb ed="#Bc" n="71"/>que dubio errat in modo ponendi
exem<lb break="no" ed="#Bc" n="72"/>plaria, et hoc quatuor modis : quorum
<lb ed="#Bc" n="73"/>unus est, quod ipse putabat Dei
scien<lb break="no" ed="#Bc" n="74"/>tiam sicut aliorum causari ex illis, et
<lb ed="#Bc" n="75"/>esse formas in Deo distinctas ab
intel<lb break="no" ed="#Bc" n="76"/>lectu Dei: quod improbat Aristoteles in
<lb ed="#Bc" n="77"/>XL prime Philosophie. Secundo, quia
<lb ed="#Bc" n="78"/>putabat quod ille non tantum essent in
<lb ed="#Bc" n="79"/>Deo, sed etiam cum ipso generantes
en<lb break="no" ed="#Bc" n="80"/>tia secundum naturam in propriis formis.
<lb ed="#Bc" n="81"/>Et illas posuit ab aeterno esse cum Deo:
<lb ed="#Bc" n="82"/>quia non vidit qualiter cause proxime
<lb ed="#Bc" n="83"/>educerent aliquam formam, quae non
es<lb break="no" ed="#Bc" n="84"/>set suae speciei. Tertio, quia dixit non
<lb ed="#Bc" n="85"/>tantum sic esse, sed etiam mathematicas
<lb ed="#Bc" n="86"/>esse sub illis quae abstrahuntur a rebus
<lb ed="#Bc" n="87"/>naturalibus, et sunt principium scientie
<lb ed="#Bc" n="88"/>in his quae habent scientiam rerum : si
<lb ed="#Bc" n="89"/>hoc est verum quod ipse dixit, discere
<lb ed="#Bc" n="90"/>esse recordari. Si vero posuit discere
es<lb break="no" ed="#Bc" n="91"/>se accipere disciplinam, illa non
habe<lb break="no" ed="#Bc" n="92"/>batur. Quarto, quia ipse ponebat quod
<lb ed="#Bc" n="93"/>ille forme manent in corporalibus,
<lb ed="#Bc" n="94"/>etiam destructis particularibus in quibus
<lb ed="#Bc" n="95"/>sunt : eo quod aliud sit esse
particula<lb break="no" ed="#Bc" n="96"/>rium, et aliud esse ilarum formarum.
<lb ed="#Bc" n="97"/>Et haec colliguntur ex diversis libris Ari-
<pb ed="#Bc" n="18"/>
<cb ed="#Bc" n="a"/>
<lb ed="#Bc" n="1"/>stotelis qui haec imponit ei : et videtur
<lb ed="#Bc" n="2"/>etiam extrahi ex Timzxo, sicut patet
in<lb break="no" ed="#Bc" n="3"/>spicienti capitulum de diis deorum.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e681">
<lb ed="#Bc" n="4"/>Dicamus ergo ad primum, et quatuor
<lb ed="#Bc" n="5"/>sequentia, quod illo modo ponere
<lb ed="#Bc" n="6"/>ideas verum est et sanctum : et ratio
qua<lb break="no" ed="#Bc" n="7"/>liter ponantur, expedita est in primo
li<lb break="no" ed="#Bc" n="8"/>bro Sententiarum'.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e694">
<lb ed="#Bc" n="9"/>Ap RaATIoNEs autem probantes suum
<lb ed="#Bc" n="10"/>errorem, dicendum ad -primum, quod
<lb ed="#Bc" n="11"/>cum dicitur quod scientia non est nisi
<lb ed="#Bc" n="12"/>universalium et incorporalium, hoc
in<lb break="no" ed="#Bc" n="13"/>telligitur secundum rationem, et non
se<lb break="no" ed="#Bc" n="14"/>cundum esse : ipse autem secundum esse
<lb ed="#Bc" n="15"/>accipiebat. Est enim rei corporalis ratio
<lb ed="#Bc" n="16"/>incorporalis quae sumitur per ea quae
<lb ed="#Bc" n="17"/>sunt speciei, et non materi.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e716">
<lb ed="#Bc" n="18"/>Ad aliud dicendum, quod scientiw
re<lb break="no" ed="#Bc" n="19"/>rum non sunt una, si accipiantur res in
<lb ed="#Bc" n="20"/>parte : sed tamen scientiz# in causa
om<lb break="no" ed="#Bc" n="21"/>nium per causam illam sunt una et unum
<lb ed="#Bc" n="22"/>et sic scientia Dei de omnibus est una et
<lb ed="#Bc" n="23"/>unum, ut in primo libro Sententiarum
<lb ed="#Bc" n="24"/>disputatum est.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e734">
<lb ed="#Bc" n="25"/>Ad aliud dicendum, quod hoc est
fal<lb break="no" ed="#Bc" n="26"/>sum, Nihil agit ultra suam speciem :
ve<lb break="no" ed="#Bc" n="27"/>rum tamen est quod dicit Philosophus,
<lb ed="#Bc" n="28"/>quod omnis generatio est ex convenicnti :
<lb ed="#Bc" n="29"/>quia inter agens et actum proportio est
<lb ed="#Bc" n="30"/>virtutis active et receptive sive passive :
<lb ed="#Bc" n="31"/>unde agens in semine hominis vel
alte<lb break="no" ed="#Bc" n="32"/>rius, triplex est : elementale, et
specifi<lb break="no" ed="#Bc" n="33"/>cum, et celeste : et his virtutibus
con<lb break="no" ed="#Bc" n="34"/>junctis agenti est virtus formativa
semi<lb break="no" ed="#Bc" n="35"/>nis. Elementale est ut calidum ignis
<lb ed="#Bc" n="36"/>dirigens et dissolvens, humidum
conti<lb break="no" ed="#Bc" n="37"/>nuans et miscens, et siccum terminans et
<lb ed="#Bc" n="38"/>figurans, frigidum autem tenens et
coa<lb break="no" ed="#Bc" n="39"/>gulans. Specificum autem est : quia
se<lb break="no" ed="#Bc" n="40"/>men virtutis in se habet anima hominis,
<lb ed="#Bc" n="41"/>et semen alterius habet in se virtutem
<lb ed="#Bc" n="42"/>consequentem ipsum ex hoc quod est
se<lb break="no" ed="#Bc" n="43"/>men talis speciei vel talis. Coeleste autem
<lb ed="#Bc" n="44"/>est ut vis solis, vel lune, et aliorum
pla<lb break="no" ed="#Bc" n="45"/>netarum, et stellarum : et ex his
propor<lb break="no" ed="#Bc" n="46"/>tionatur activum ad hance formam, vel
<lb ed="#Bc" n="47"/>illam. Passivum autem proportionatur in
<cb ed="#Bc" n="b"/>
<lb ed="#Bc" n="48"/>recipiendo : quia non quodlibet est
cu<lb break="no" ed="#Bc" n="49"/>juslibet forme receptivum, sed sibi
pro<lb break="no" ed="#Bc" n="50"/>portionate per virtutem et
temperamen<lb break="no" ed="#Bc" n="51"/>tum complexionis, et compositionem
dis<lb break="no" ed="#Bc" n="52"/>similium partium si est ex dissimilibus :
<lb ed="#Bc" n="53"/>et ideo nihil prosunt, ut dicit Philosophus,
<lb ed="#Bc" n="54"/>exemplaria ad generationem posita extra
<lb ed="#Bc" n="55"/>materiam : quia si non tangunt, non
<lb ed="#Bc" n="56"/>agunt : et nulla sequitur transmutatio :
<lb ed="#Bc" n="57"/>ergo nec generatio.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e811">
<lb ed="#Bc" n="58"/>Av Hoc autem quod queritur, Quid
<lb ed="#Bc" n="59"/>coegit Platonem ponere opificem, et
ma<lb break="no" ed="#Bc" n="60"/>teriam ? Dicendum, quod Plato bene
vi<lb break="no" ed="#Bc" n="61"/>dit, sicut probant ultima rationes, quod
<lb ed="#Bc" n="62"/>materia et efficiens numquam coincidunt
<lb ed="#Bc" n="63"/>in idem secundum rem : et cum ipse
vi<lb break="no" ed="#Bc" n="64"/>deret, quod primum efficiens nihil
ha<lb break="no" ed="#Bc" n="65"/>beat de potentia, nec sit compositum :
<lb ed="#Bc" n="66"/>ipse putabat, quod licet in se non
impe<lb break="no" ed="#Bc" n="67"/>diri posset ab actu, tamen impediri
pos<lb break="no" ed="#Bc" n="68"/>set ex defectu recipientis operationes
<lb ed="#Bc" n="69"/>ejus. Cum igitur forma aliquo modo sit
<lb ed="#Bc" n="70"/>in efficiente, vidit bene quod ipse illam
<lb ed="#Bc" n="71"/>ex se aliquo modo dare potuit. Quia
au<lb break="no" ed="#Bc" n="72"/>tem nihil sibi est in potentia, potentia
<lb ed="#Bc" n="73"/>non fuit in ipso: et ideo illam, ut sibi
vi<lb break="no" ed="#Bc" n="74"/>debatur, ex se producere non potuit, et
<lb ed="#Bc" n="75"/>ideo dedit eam sibi ab aeterno. Et hee
<lb ed="#Bc" n="76"/>ratio omnes Philosophos coegit ad
po<lb break="no" ed="#Bc" n="77"/>nendum materiam esse aeternam. Sed
<lb ed="#Bc" n="78"/>deceptio est in hoc, quia procedunt ac si
<lb ed="#Bc" n="79"/>Deus agat per necessitatem nature : quia
<lb ed="#Bc" n="80"/>tune absque dubio impediretur si non
ha<lb break="no" ed="#Bc" n="81"/>beret in quid actiones imprimeret suas.
<lb ed="#Bc" n="82"/>Sed nos ponimus quod agit per
impe<lb break="no" ed="#Bc" n="83"/>rium, et ita de nihilo educit eam. Et hac
<lb ed="#Bc" n="84"/>positione facta, nihil sequitur
impossibi<lb break="no" ed="#Bc" n="85"/>lium quae timuerunt omnes Philosophi.
<lb ed="#Bc" n="86"/>Finem autem bene viderunt sequi
secun<lb break="no" ed="#Bc" n="87"/>dum esse id cujus est finis : et ideo eam
<lb ed="#Bc" n="88"/>nullus posuit esse principium.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e881">
<lb ed="#Bc" n="89"/>Ad aliud autem quod objicitur de
er<lb break="no" ed="#Bc" n="90"/>rore <name xml:id="alalal-dd2585-Nd1e887">David de Dinanto</name>, dicendum quod.
<lb ed="#Bc" n="91"/>stullissimum ridiculum est : quia nihil ita
<lb ed="#Bc" n="92"/>differt ab aliquo, sicut Deus et materia
<lb ed="#Bc" n="93"/>prima: cum utrumque sit simplex suo
<pb ed="#Bc" n="19"/>
<cb ed="#Bc" n="a"/>
<lb ed="#Bc" n="1"/>modo, quia eorum simpliciter non est
<lb ed="#Bc" n="2"/>unius rationis : et differunt seipsis sicut
<lb ed="#Bc" n="3"/>omnia prima differunt ab invicem, ut
<lb ed="#Bc" n="4"/>diximus in primo libro Sententiarum.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e910">
<lb ed="#Bc" n="5"/>Ad aliud dicendum, quod ens quod
<lb ed="#Bc" n="6"/>abstrahit ab omni ente, non abstrahit ab
<lb ed="#Bc" n="7"/>efficiente primo: quia nihil est
simpli<lb break="no" ed="#Bc" n="8"/>cius illo : sed hoc est ens quod ipse est,
<lb ed="#Bc" n="9"/>et alia habent esse in proportione ad
<lb ed="#Bc" n="10"/>ipsum : etideo illa ratio nulla est.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e926">
<lb ed="#Bc" n="11"/>Item, ens creatum quod abstrahit ab
<lb ed="#Bc" n="12"/>omni ente creato non dicitur univoce de
<lb ed="#Bc" n="13"/>omni ente creato: ergo sic duplici
im<lb break="no" ed="#Bc" n="14"/>pedimento non procedit illa ratio, quod
<lb ed="#Bc" n="15"/>aliquid sit commune, ut prius, efficienti
<lb ed="#Bc" n="16"/>primo et materie prime.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e942">
<lb ed="#Bc" n="17"/>Er Ineo patet solutio ad sequens :
<lb ed="#Bc" n="18"/>est duplex separatio sive abstractio,
sci<lb break="no" ed="#Bc" n="19"/>licet, formae a materia, et haec non
con<lb break="no" ed="#Bc" n="20"/>venit nisi compositis, et intentionis ab eo
<lb ed="#Bc" n="21"/>cujus est illa intentio : et haec omnibus
<lb ed="#Bc" n="22"/>convenit, et nullam indicat
compositio<lb break="no" ed="#Bc" n="23"/>nem. Nihil enim est adeo simplex, cujus
<lb ed="#Bc" n="24"/>intentio non abstrahitur ab intellectu
<lb ed="#Bc" n="25"/>quando intelligitur : tamen haec
abstra<lb break="no" ed="#Bc" n="26"/>ctio non fit a creato, et increato : quia
<lb ed="#Bc" n="27"/>ante increatum nihil est omnino: et ideo
<lb ed="#Bc" n="28"/>esse quod abstrahitur non est univocum,
<lb ed="#Bc" n="29"/>sed secundum proportionem dictum de
<lb ed="#Bc" n="30"/>increato et de aliis, sicut sepius in primo
<lb ed="#Bc" n="31"/>libro Sententiarum dictum invenitur.
</p>
<p xml:id="alalal-dd2585-d1e977">
<lb ed="#Bc" n="32"/>Ad ultimum dicendum, quod haec non
<lb ed="#Bc" n="33"/>fuit mteniio Poetarum velantium
Palla<lb break="no" ed="#Bc" n="34"/>dem: sed hoc quod dixit Augustinus,
<lb ed="#Bc" n="35"/>quod viderunt Deum, sed non
cogno<lb break="no" ed="#Bc" n="36"/>verunt ad plenum : sicut habetur in Act.
<lb ed="#Bc" n="37"/>xvu, 23, quod transiens Apostolus vidit
<lb ed="#Bc" n="38"/>aram in qua erat scriptum, Zgnoto Deo :
<lb ed="#Bc" n="39"/>quia sufficienter non cognosci potest. Et
<lb ed="#Bc" n="40"/>ille, sicut dicit Bernadus super
Canti<lb break="no" ed="#Bc" n="41"/>ca, est esse omnium, non materiale, sed
<lb ed="#Bc" n="42"/>causale. Velum autem significabat
igno<lb break="no" ed="#Bc" n="43"/>rantiam ipsius, et elongationem ab
hu<lb break="no" ed="#Bc" n="44"/>mana notitia. Vel si dicatur, quod illi
<lb ed="#Bc" n="45"/>idololatre errabant, non est
inconve<lb break="no" ed="#Bc" n="46"/>niens, cum in multis erraverunt.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>