-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b27_alalal-dd6152.xml
445 lines (445 loc) · 23.5 KB
/
cod-al7b27_alalal-dd6152.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 12</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 12</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bc" n="cod-al7b27">Paris 1894, v. 27</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bc" n="32"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-dd6152"><!-- l2d1a12 -->
<head xml:id="alalal-dd6152-Hd1e99">Articulus 12</head>
<head xml:id="alalal-dd6152-Hd1e101" type="question-title">Quid sit causa creationis totius universi
esse ?</head>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e104">
<pb ed="#Bc" n="32"/>
<cb ed="#Bc" n="a"/>
<lb ed="#Bc" n="1"/>ARTICULUS XII.
<lb ed="#Bc" n="2"/>Quid sit causa creationis totius universi
<lb ed="#Bc" n="3"/>esse ?
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e117">
<lb ed="#Bc" n="4"/>Gravis autem questio incidit circa
pri<lb break="no" ed="#Bc" n="5"/>mum, de fluxu omnium creatorum a Deo,
<lb ed="#Bc" n="6"/>et tenet haec questio fructus totius
scien<lb break="no" ed="#Bc" n="7"/>tie istius, si posset bene investigari.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e128">
<lb ed="#Bc" n="8"/>1. Videtur autem per Litteram. nihil
<lb ed="#Bc" n="9"/>causari in rebus creatis nisi per actum
<lb ed="#Bc" n="10"/>creationis : quia dicit sic : <quote xml:id="alalal-dd6152-Qd1e136"> Credamus
<lb ed="#Bc" n="11"/>igitur rerum creatarum celestium vel
<lb ed="#Bc" n="12"/>terrestrium, visibilium vel invisibilium,
<lb ed="#Bc" n="13"/>causam non esse nisi bonitatem
Creato<lb break="no" ed="#Bc" n="14"/>ris, etc. </quote> : ergo nulla alia est causa :
er<lb break="no" ed="#Bc" n="15"/>go nulle sunt cause naturales.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e151">
<lb ed="#Bc" n="16"/>2. Item Causalitas quae removetur a
<lb ed="#Bc" n="17"/>causis superioribus, non potest convenire
<lb ed="#Bc" n="18"/>inferioribus: factura autem rerum
natura<lb break="no" ed="#Bc" n="19"/>lium removetur ab Angelis, qui sunt mo-
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e162">
<lb ed="#Bc" n="20"/>tores orbium, ut multi etiam Catholici
<lb ed="#Bc" n="21"/>dicunt : ergo removetur etiam a motu
<lb ed="#Bc" n="22"/>mobilium, et a motu causarum inferio- -
<lb ed="#Bc" n="23"/>rum. Szecunpa subjicitur in ZLiééera in
se<lb break="no" ed="#Bc" n="24"/>quentibus, scilicet,, quod Angeli non
fa<lb break="no" ed="#Bc" n="25"/>ciunt res, licet ministrent. Prima
proba<lb break="no" ed="#Bc" n="26"/>tur ex hoc quod dicit Aristoteles in VIIT
<lb ed="#Bc" n="27"/>Physicorum, quod non moventibus
pri<lb break="no" ed="#Bc" n="28"/>mis, cessabit motus etiam in secundis :
<lb ed="#Bc" n="29"/>quia ordinate descendit a superioribus in
<lb ed="#Bc" n="30"/>inferiora.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e188">
<lb ed="#Bc" n="31"/>3. Item, Adhuc subjiciunt quidam sic:
<lb ed="#Bc" n="32"/>Quidquid facit aliquid, non extrahit
ip<lb break="no" ed="#Bc" n="33"/>sum de potentia ad actum, nisi per id
<lb ed="#Bc" n="34"/>quod est actu : ergo oportet, quod faciens
<lb ed="#Bc" n="35"/>et factum sint in actu ejusdem speciei. In
<lb ed="#Bc" n="36"/>actu autem illo nihil est in semine hujus
<lb ed="#Bc" n="37"/>generati, nec etiam aliquid in stellis est
<lb ed="#Bc" n="38"/>in actu generati illius: ergo oportet,
<lb ed="#Bc" n="39"/>quod forma specifica detur per
creatio<lb break="no" ed="#Bc" n="40"/>nem.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e212">
<lb ed="#Bc" n="41"/>4. Item, Accidens non facit
substan<lb break="no" ed="#Bc" n="42"/>tiam : qualitates autem prime quae sunt
<cb ed="#Bc" n="b"/>
<lb ed="#Bc" n="43"/>in materia, sunt accidentia: ergo non
fa<lb break="no" ed="#Bc" n="44"/>ciunt formam substantialem. Nec aliquid
<lb ed="#Bc" n="45"/>movet materiam et transmutat, nisi ille :
<lb ed="#Bc" n="46"/>quia nihil tangit materiam, nisi ille :
er<lb break="no" ed="#Bc" n="47"/>go videtur, quod ab illis non potest
indu<lb break="no" ed="#Bc" n="48"/>ci. Cum igitur nihil aliud sit in facto, nisi
<lb ed="#Bc" n="49"/>Deus solus qui est ubique, videtur quod
<lb ed="#Bc" n="50"/>omnis forma detur ab ipso per
creatic<lb break="no" ed="#Bc" n="51"/>nem. -
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e241">
<lb ed="#Bc" n="52"/>5. Item, Nihil agit ultra propriam
spe<lb break="no" ed="#Bc" n="53"/>ciem : virtutes qualitatum primarum et
<lb ed="#Bc" n="54"/>stellarum agunt in hanc materiam
gene<lb break="no" ed="#Bc" n="55"/>rabilis hujus : ergo non ultra speciem.
<lb ed="#Bc" n="56"/>Non autem est de specie earum
genera<lb break="no" ed="#Bc" n="57"/>tus homo, vel asinus: ergo non agunt
<lb ed="#Bc" n="58"/>formam asini, vel hominis, vel alterius :
<lb ed="#Bc" n="59"/>ergo necesse est; quod educatur per
crea<lb break="no" ed="#Bc" n="60"/>tionem in esse. PRIMA probatur ex eo
<lb ed="#Bc" n="61"/>quod omnis actio est aforma, et ideo non
<lb ed="#Bc" n="62"/>excedit eam. Szcunpa per se patet.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e267">
<lb ed="#Bc" n="63"/>6. Item, Videtur sequi ex illo quod
<lb ed="#Bc" n="64"/>habetur, Joan. v, 17: Pater meus usque
<lb ed="#Bc" n="65"/>modo operatur, et ego operor. Et, Joan.
<lb ed="#Bc" n="66"/>xv, 5: Sine me nihil potestis facere. Et,
<lb ed="#Bc" n="67"/>Joan. 1, 3: Omnia per ipsum facta sunt,
<lb ed="#Bc" n="68"/>et sine ipso factum est nihil. Et, ad
He<lb break="no" ed="#Bc" n="69"/>br. 1, 3: Portans omnia verbo virtutis
<lb ed="#Bc" n="70"/>suz. Per haec et alia quae supra in I
Sen<lb break="no" ed="#Bc" n="71"/>tentiarum habuimus ab Augustino, quod
<lb ed="#Bc" n="72"/>quia Philosophi Deum videre non
pote<lb break="no" ed="#Bc" n="73"/>rant, licuit vanitati Philosophorum
que<lb break="no" ed="#Bc" n="74"/>rere causas proximas.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e297">
<lb ed="#Bc" n="75"/>SED CONTRA :
<lb ed="#Bc" n="76"/>1.Damascenus dicit, quod nulla res est
<lb ed="#Bc" n="77"/>gue non habeat propriam operationem :
<lb ed="#Bc" n="78"/>ergo videtur, quod omnis res aliquid
ope<lb break="no" ed="#Bc" n="79"/>retur.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e310">
<lb ed="#Bc" n="80"/>2. Item, Idem dicit, quod sires non
ha<lb break="no" ed="#Bc" n="81"/>beat propriam operationem, quod etiam
<lb ed="#Bc" n="82"/>non habet propriam naturam : et hoc idem
<lb ed="#Bc" n="83"/>dicit Philosophus in primo Ethicorum,
<lb ed="#Bc" n="84"/>quod omnis rei est aliqua operatio
secun<lb break="no" ed="#Bc" n="85"/>dum naturam suam : ergo videtur, quod
<lb ed="#Bc" n="86"/>non solus Deus dicendus sit facere totum.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e328">
<lb ed="#Bc" n="87"/>3. Item, Secundum rationes
philoso<lb break="no" ed="#Bc" n="88"/>phicas, abuno simplici non est nisiunum
<lb ed="#Bc" n="89"/>immediate: et ab uno quod est in se
pos<lb break="no" ed="#Bc" n="90"/>sibile, et habet necesse esse a primo,
pos<lb break="no" ed="#Bc" n="91"/>sunt esse duo : unum motum, et alterum
<pb ed="#Bc" n="33"/>
<cb ed="#Bc" n="a"/>
<lb ed="#Bc" n="1"/>non motum : ergo videtur si hoc est
ve<lb break="no" ed="#Bc" n="2"/>rum, quod non immediate ipse operetur
<lb ed="#Bc" n="3"/>omnia.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e352">
<lb ed="#Bc" n="4"/>4. Item, Nos videmus, quod accedente
<lb ed="#Bc" n="5"/>sole, ca quae sunt circa nos vegetabilia
<lb ed="#Bc" n="6"/>flores emittunt : et magis accedente
diri<lb break="no" ed="#Bc" n="7"/>gitur humor eorum in decoctionem et
<lb ed="#Bc" n="8"/>maturitatem, et statu coloris exsiccantur
<lb ed="#Bc" n="9"/>et resudant ut fiant convenientia ad esum:
<lb ed="#Bc" n="10"/>ergo alia corpora animantium et
homi<lb break="no" ed="#Bc" n="11"/>num sunt mutabilia in corporibus eorum,
<lb ed="#Bc" n="12"/>et in seminibus ad generationem, et sic
<lb ed="#Bc" n="13"/>de aliis : ergo videtur, quod et superiora
<lb ed="#Bc" n="14"/>et inferiora agunt formas aliquas.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e378">
<lb ed="#Bc" n="15"/>5. Item, Job, xxxvi, 33 : Nemguid
<lb ed="#Bc" n="16"/>nosti ordinem cali, et pones rationem
<lb ed="#Bc" n="17"/>ejus in terra ? ergo ordo cexli operatur
<lb ed="#Bc" n="18"/>aliquid in natura: quia ratio ejus non
<lb ed="#Bc" n="19"/>potest poni in terra.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e391">
<lb ed="#Bc" n="20"/>6. Item, Incassum videtur Deus fecisse
<lb ed="#Bc" n="21"/>orbes et elementa cum virtutibus
mo<lb break="no" ed="#Bc" n="22"/>ventibus, si tantum esset materia, et
nul<lb break="no" ed="#Bc" n="23"/>lo modo formas agerent, et secundum
<lb ed="#Bc" n="24"/>hoc natura esset imperfectior arte : quia
<lb ed="#Bc" n="25"/>ars facit aliquam formam : natura autem
<lb ed="#Bc" n="26"/>nullam secundum ilud dictum : Si
om<lb break="no" ed="#Bc" n="27"/>nes forme creantur a Deo. Quae quia
ab<lb break="no" ed="#Bc" n="28"/>surda sunt, non potest dici quod actus
<lb ed="#Bc" n="29"/>creationis terminetur ad quamlibet
for<lb break="no" ed="#Bc" n="30"/>mam.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e418">
<lb ed="#Bc" n="31"/>Si dicas, quod natura operatur formam
<lb ed="#Bc" n="32"/>educendo ipsam de materia, et Deus, et
<lb ed="#Bc" n="33"/>immediatius Deus quam natura : hoc
ni<lb break="no" ed="#Bc" n="34"/>hil videtur esse, quia
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e429">
<lb ed="#Bc" n="35"/>1. Duo secundum eamdem rationem
<lb ed="#Bc" n="36"/>causalitatis non ordinant ad idem eque
<lb ed="#Bc" n="37"/>immediatum, quia utraque agerent unum
<lb ed="#Bc" n="38"/>per se: et sic actu essent duo, et non
<lb ed="#Bc" n="39"/>unum. Et haec est objectio
Commentato<lb break="no" ed="#Bc" n="40"/>ris super VILL Physicorum.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e445">
<lb ed="#Bc" n="41"/>2. Item, Alterum superflueret : si enim
<lb ed="#Bc" n="42"/>utrumque est aque immediatum,
neu<lb break="no" ed="#Bc" n="43"/>trum accipit causalitatem ab alio: ergo
<lb ed="#Bc" n="44"/>unum non dependet ab alio : ergo
alte<lb break="no" ed="#Bc" n="45"/>rum superfluit.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e458">
<lb ed="#Bc" n="46"/>3. Item, Impossibile est duorum
diffe<lb break="no" ed="#Bc" n="47"/>rentium specie et genere agentium per se
<lb ed="#Bc" n="48"/>actum esse unum specie : Deus autem et
<cb ed="#Bc" n="b"/>
<lb ed="#Bc" n="49"/>causa efficiens alicujus proxima,
que<lb break="no" ed="#Bc" n="50"/>cumque illa est, differunt specie et
gene<lb break="no" ed="#Bc" n="51"/>re, et ufrumque agit per se : ergo
impos<lb break="no" ed="#Bc" n="52"/>sibile est ipsorum factum vel actum unum
<lb ed="#Bc" n="53"/>esse : ergo falsum est, quod ambo agant
<lb ed="#Bc" n="54"/>eque immediate.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e482">
<lb ed="#Bc" n="55"/>Solutio. Prenotande sunt opiniones
<lb ed="#Bc" n="56"/>tam Philosophorum quam Doctorum
sa<lb break="no" ed="#Bc" n="57"/>cre Scripture circa questionem istam. -
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e491">
<lb ed="#Bc" n="58"/>Nota igitur, quod antiquorum
Philo<lb break="no" ed="#Bc" n="59"/>sophorum qui fuerunt ante Aristotelem
<lb ed="#Bc" n="60"/>opinio dividitur per quatuor vias: et
om<lb break="no" ed="#Bc" n="61"/>nes supponebant duas propositiones, quae
<lb ed="#Bc" n="62"/>male intellectae fuerunt eis fomes erroris.
<lb ed="#Bc" n="63"/>Una illarum est, quod ex nibilo nihil fit.
<lb ed="#Bc" n="64"/>Alia fuit, Omne quod extrahit aliquid de
<lb ed="#Bc" n="65"/>potentia ad actum, simile est illi in actu
<lb ed="#Bc" n="66"/>secundum speciem. Venerunt igitur
pri<lb break="no" ed="#Bc" n="67"/>mo Epicurei dicentes : Si ex nihilo nihil
<lb ed="#Bc" n="68"/>fit, necesse est supponere materiam, et
<lb ed="#Bc" n="69"/>locum illius, et ideo posuerunt inane et
<lb ed="#Bc" n="70"/>atomos. Ttem, si non fit res in actu nisi
<lb ed="#Bc" n="71"/>per id quod est in actu: cum nulla res
<lb ed="#Bc" n="72"/>sit in actu antequam fiat, sequitur quod
<lb ed="#Bc" n="73"/>nulla res veram formam substantialem
<lb ed="#Bc" n="74"/>habeat : et generatio non sit nisi
congre<lb break="no" ed="#Bc" n="75"/>gatio atomorum, in corruptio disgregatio
<lb ed="#Bc" n="76"/>eorumdem : et forme quae videntur sunt
<lb ed="#Bc" n="77"/>ex ordine atomorum in composito
con<lb break="no" ed="#Bc" n="78"/>gregatorum ; ut atomi rotundi acuti
con<lb break="no" ed="#Bc" n="79"/>stituunt ignem, et lati quadrati terram, et
<lb ed="#Bc" n="80"/>sic de aliis. Et illius defensores fuerunt
<lb ed="#Bc" n="81"/>
<name xml:id="alalal-dd6152-Nd1e545">Democritus</name>, et <name xml:id="alalal-dd6152-Nd1e547">Leucippus</name>.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e551">
<lb ed="#Bc" n="82"/>Alii propter easdem propositiones
di<lb break="no" ed="#Bc" n="83"/>xerunt non esse nisi mixturas
elemen<lb break="no" ed="#Bc" n="84"/>torum, et in quadam ratione constitui os,
<lb ed="#Bc" n="85"/>et in quadam carnem, et sic de aliis:
<lb ed="#Bc" n="86"/>quorum nihil vere forma est : sed lite et
<lb ed="#Bc" n="87"/>amicitia moventibus conveniunt. Et illus
<lb ed="#Bc" n="88"/>opinionis sectator fuit Empedocles,
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e569">
<lb ed="#Bc" n="89"/>Alii viderunt res vere habere formas,
<lb ed="#Bc" n="90"/>et quia non viderant quod ex potentia
<lb ed="#Bc" n="91"/>possent educi,sed si fierent cum ante non
<lb ed="#Bc" n="92"/>erant, sequeretur quod aliquid fieret ex
<lb ed="#Bc" n="93"/>nihilo, concesserunt omnes fuisse ab
eter<lb break="no" ed="#Bc" n="94"/>no in materia actualiter, sed latere: et
<lb ed="#Bc" n="95"/>tune fieri rem, quando incipit discerni
for<lb break="no" ed="#Bc" n="96"/>ma ejus, aliis obscurantibus eam divisis
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e589">
<pb ed="#Bc" n="34"/>
<cb ed="#Bc" n="a"/>
<lb ed="#Bc" n="1"/>ab ea. Et illi ponunt omnia esse in
<lb ed="#Bc" n="2"/>_omnibus, et elementa infinita esse :
<lb ed="#Bc" n="3"/>quia omne homogeneum in partibus est
<lb ed="#Bc" n="4"/>elementum secundum eos. Et hance
opi<lb break="no" ed="#Bc" n="5"/>_nionem defendit Anaxagoras. Et si
queri<lb break="no" ed="#Bc" n="6"/>tur, Quid discernit formas quae latuerunt ?
<lb ed="#Bc" n="7"/>dicunt quod intellectus agens purus et
<lb ed="#Bc" n="8"/>immixtus.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e613">
<lb ed="#Bc" n="9"/>Quarti propter eamdem causam
posue<lb break="no" ed="#Bc" n="10"/>runt formas omnium rerum triplices,
sci<lb break="no" ed="#Bc" n="11"/>licet, aeternas generantes, et
mathemati<lb break="no" ed="#Bc" n="12"/>cas quae sunt principium scientiarum, et
<lb ed="#Bc" n="13"/>_particulares generatas. Et hanc tenuit
<lb ed="#Bc" n="14"/>Plato et prevaluerat usque ad tempus
<lb ed="#Bc" n="15"/>Aristotelis. Scientia autem quae
habe<lb break="no" ed="#Bc" n="16"/>batur istius opinionis, est ex quodam
<lb ed="#Bc" n="17"/>antiquo Philosopho, nomine <name xml:id="alalal-dd6152-Nd1e634">Pythagoras</name>.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e637">
<lb ed="#Bc" n="18"/>Illi autem qui incedunt via Aristotelis,
<lb ed="#Bc" n="19"/>et nituntur exponere eum, sicut
Alexan<lb break="no" ed="#Bc" n="20"/>der, et Avicenna, et Averroes, et alii,
<lb ed="#Bc" n="21"/>diversificati sunt in duas partes : et
con<lb break="no" ed="#Bc" n="22"/>veniunt tamen in uno, et differunt in
<lb ed="#Bc" n="23"/>duobus. Avicenna enim et fere omnes
<lb ed="#Bc" n="24"/>alii concedunt istam, quod illud quod est
<lb ed="#Bc" n="25"/>in potentia non fit in actu, nisi per id
<lb ed="#Bc" n="26"/>quod est in actu semper. Et illam negat
<lb ed="#Bc" n="27"/>Averroes, et quidam alii secum : sed
<lb ed="#Bc" n="28"/>differunt etiam in hoc quod Avicenna
<lb ed="#Bc" n="29"/>supponit, quod omnis forma sit data ab
<lb ed="#Bc" n="30"/>intelligentia ex qua fluunt omnes forme,
<lb ed="#Bc" n="31"/>et illa sit plena formis, et habet
influen<lb break="no" ed="#Bc" n="32"/>tiam super naturam, quando per motum
<lb ed="#Bc" n="33"/>ceeli et causas proximas preparata est
<lb ed="#Bc" n="34"/>materia : et etiam habet inftuentiam
su<lb break="no" ed="#Bc" n="35"/>per intellectum possibilem in nobis ; et
<lb ed="#Bc" n="36"/>omnis forma est -irradiatio splendoris
<lb ed="#Bc" n="37"/>ejus. Et hanc intelligentiam vocat
intel<lb break="no" ed="#Bc" n="38"/>ligentiam decimi ordinis : quiaipse
sup<lb break="no" ed="#Bc" n="39"/>ponit, quod novem sint causata prima per
<lb ed="#Bc" n="40"/>ordinem ante elementa et elementata,
sci<lb break="no" ed="#Bc" n="41"/>licet nove sphere, et decem
intelligen<lb break="no" ed="#Bc" n="42"/>tie. Et qualiter hoc probetur, longum
es<lb break="no" ed="#Bc" n="43"/>set valde. .Sed Averroes non convenit se- ~
<lb ed="#Bc" n="44"/>cum in hoc: quia ipse dicit Aristotelem
<lb ed="#Bc" n="45"/>sentire, quod omnes forme sunt potentia
<lb ed="#Bc" n="46"/>in materia, et omnes extrahuntur ex ipsa
<lb ed="#Bc" n="47"/>per motores proximos, secundum
com<lb break="no" ed="#Bc" n="48"/>municationem triplicis virtutis, scilicet
<lb ed="#Bc" n="49"/>elementalis, et cceli, et formative virtutis
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e709">
<cb ed="#Bc" n="b"/>
<lb ed="#Bc" n="50"/>in semine, sicut supra dictum est : et hoc
<lb ed="#Bc" n="51"/>est magis probabile.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e719">
<lb ed="#Bc" n="52"/>Nostri autem Doctores habent duas
<lb ed="#Bc" n="53"/>vias, scilicet, quod omnes forme
crean<lb break="no" ed="#Bc" n="54"/>tur, et quod actus creationis compleat
om<lb break="no" ed="#Bc" n="55"/>nem nature motum, et quod natura non
<lb ed="#Bc" n="56"/>faciat nisi preparando materiam. Et hee
<lb ed="#Bc" n="57"/>opinio in paucis defenditur. Secunda est,
<lb ed="#Bc" n="58"/>quod Deus operetur in natura et cum
<lb ed="#Bc" n="59"/>ipsa, in hoc quod dat ei esse et operari et
<lb ed="#Bc" n="60"/>continet ipsam principaliter in ipsa: et
<lb ed="#Bc" n="61"/>quod sua operatio non est separata ab
<lb ed="#Bc" n="62"/>opere nature, ut ipse agat in parte una,
<lb ed="#Bc" n="63"/>et natura in alia. Et haec est probabilior.
<lb ed="#Bc" n="64"/>Et puto, quod vera est. Secundum hance
<lb ed="#Bc" n="65"/>dicendum, quod post opera sex dierum
<lb ed="#Bc" n="66"/>nihil de novo creatum est: quia creatio
<lb ed="#Bc" n="67"/>nihil supponit. Propagatio autem
suppo<lb break="no" ed="#Bc" n="68"/>nit opus nature : et bene concedo, quod
<lb ed="#Bc" n="69"/>hoc est ordinatum, ut inferiorum
diver<lb break="no" ed="#Bc" n="70"/>sitas et feratur in motum ceeli
diversi<lb break="no" ed="#Bc" n="71"/>mode accedentem et recedentem ad
infe<lb break="no" ed="#Bc" n="72"/>riora propter diversitatem et
obliquita<lb break="no" ed="#Bc" n="73"/>tem et rectitudinem cireulorum, et hec
<lb ed="#Bc" n="74"/>rursus diversitas in motores a motorum
<lb ed="#Bc" n="75"/>posteriori ad primum usque ad Deum,
<lb ed="#Bc" n="76"/>cujus virtus et essentia non separatur ab
<lb ed="#Bc" n="77"/>aliquo usque ad ultimum, quod est ita
<lb ed="#Bc" n="78"/>motum quod nullo:-modo movet. Et sic
<lb ed="#Bc" n="79"/>consistit universalitas in ipso, quasi in
<lb ed="#Bc" n="80"/>fonte et corde suo: quia tota fluit ab
<lb ed="#Bc" n="81"/>ipso, et continetur ab ipso, et regitur, et
<lb ed="#Bc" n="82"/>retorquetur in ipsum.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e789">
<lb ed="#Bc" n="83"/>Er wac est causa quod dicit
Augusti<lb break="no" ed="#Bc" n="84"/>nus, quod sua bonitas est causa omnium,
<lb ed="#Bc" n="85"/>et non excludit propter hoc secundas
cau<lb break="no" ed="#Bc" n="86"/>sas, quae non habent virtutem causandi
<lb ed="#Bc" n="87"/>nisi ab ipso continente.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e802">
<lb ed="#Bc" n="88"/>Ad aliud dicendum, quod Angeli:
di<lb break="no" ed="#Bc" n="89"/>cuntur non esse creatores, sed bene sunt
<lb ed="#Bc" n="90"/>cause per multorum naturalium motum.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e811">
<lb ed="#Bc" n="91"/>Ad aliud dicendum, quod haec
propo<lb break="no" ed="#Bc" n="92"/>sitio est falsa : Nihil fit in actu nisi per
<lb ed="#Bc" n="93"/>id quod est in actu, et supra responsum
<lb ed="#Bc" n="94"/>est ad eam, nisi forte dicatur quod ratio
<lb ed="#Bc" n="95"/>exemplaris qua id quod fit, est in. mente
<lb ed="#Bc" n="96"/>divina actus ejus : sed hoc dicitur
impro<lb break="no" ed="#Bc" n="97"/>prie.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e829">
<lb ed="#Bc" n="98"/>Ad aliud dicendum, quod accidens. ut
<pb ed="#Bc" n="35"/>
<cb ed="#Bc" n="a"/>
<lb ed="#Bc" n="1"/>accidens non facit substantiam : sed
se<lb break="no" ed="#Bc" n="2"/>cundum quod est proprietas naturalis
<lb ed="#Bc" n="3"/>elementi conjuncta virtuti clesti, et
for<lb break="no" ed="#Bc" n="4"/>mative virtuti in semine bene facit
for<lb break="no" ed="#Bc" n="5"/>mam substantialem, transmutando
mate<lb break="no" ed="#Bc" n="6"/>riam ex qua educitur.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e851">
<lb ed="#Bc" n="7"/>Ap ALIUD responsum est supra qualiter
<cb ed="#Bc" n="b"/>
<lb ed="#Bc" n="8"/>aliquid agit vel non agit ultra speciem.
</p>
<p xml:id="alalal-dd6152-d1e861">
<lb ed="#Bc" n="9"/>Ap omnes autem auctoritates inductas
<lb ed="#Bc" n="10"/>dicendum, quod non estendere intendunt
<lb ed="#Bc" n="11"/>nisi quod Deus principaliter agit, quo
<lb ed="#Bc" n="12"/>subtrahente suam actionem, nullum
illo<lb break="no" ed="#Bc" n="13"/>rum ageret vel permaneret in esse. Et
<lb ed="#Bc" n="14"/>hoc verum est secundum Philosophos.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>