-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b28_alalal-e33310.xml
280 lines (280 loc) · 13.6 KB
/
cod-al7b28_alalal-e33310.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 4</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 4</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bd" n="cod-al7b28">Paris 1894, v. 28</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bd" n="173"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-e33310"><!-- l3d9a4 -->
<head xml:id="alalal-e33310-Hd1e99">Articulus 4</head>
<head xml:id="alalal-e33310-Hd1e101" type="question-title">Cui proprie debetur latria? et, Utrum
ai qualibet creatura possumus Deum
adorare latria ?</head>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e104">
<lb ed="Bd" n="7"/>ARTICULUS IV.
<lb ed="Bd" n="8"/>Cui proprie debetur latria? et, Utrum
<lb ed="Bd" n="9"/>ai qualibet creatura possumus Deum
<lb ed="Bd" n="10"/>adorare latria ?
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e115">
<lb ed="Bd" n="11"/>Quarto quaeritur, Cui debeatur proprie
<lb ed="Bd" n="12"/>latria ?
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e122">
<lb ed="Bd" n="13"/>Fit dicit Littera hic, quod soli Creatori.
<lb ed="Bd" n="14"/>SED CONTRA :
<lb ed="Bd" n="15"/>1. De Abraham, Genes. xvit, 2,
legi<lb break="no" ed="Bd" n="16"/>tur, quod tres vidit, et unum adoravit.
<lb ed="Bd" n="17"/>Et tamen dicit Augustinas, quod Angeli
<lb ed="Bd" n="18"/>fuerunt. Ergo videtur, cum Abraham
<lb ed="Bd" n="19"/>non reprehendatur, quod hujusmodi
cul<lb break="no" ed="Bd" n="20"/>tus ad creaturam potest transferri.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e143">
<lb ed="Bd" n="21"/>2. Item, Apocal. xxu, 8 et 9, Joannes
<lb ed="Bd" n="22"/>cecidit ante pedes Angeli, et voluit
ado<lb break="no" ed="Bd" n="23"/>rare: et prohibuit, dicens : Vide ne /
e<lb break="no" ed="Bd" n="24"/>ceris : conservus enim tuus sum. Aut
er<lb break="no" ed="Bd" n="25"/>go voluit eum adorare dulia, aut latria.
<lb ed="Bd" n="26"/>Si dulia: hoc non videtur, quia non
<lb ed="Bd" n="27"/>prohibuisset Angelus: quia illa potest
<lb ed="Bd" n="28"/>creature impendi, etiam quae inferior est
<lb ed="Bd" n="29"/>quam Angelus : ergo videtur, quod
vo<lb break="no" ed="Bd" n="30"/>luit eum adorare latria: et non
repre<lb break="no" ed="Bd" n="31"/>henditur Joannes de hoc, nec dicitur
pec<lb break="no" ed="Bd" n="32"/>casse : ergo videtur, sine peccato
creatu<lb break="no" ed="Bd" n="33"/>re latria_possit exhiberi.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e174">
<lb ed="Bd" n="34"/>3. Praeterea, Nos imagines Christi, et
<lb ed="Bd" n="35"/>crucifixi, et Sanctorum adoramus: aut
<lb ed="Bd" n="36"/>ergo dulia, aut latria. Si dulia : ergo
<lb ed="Bd" n="37"/>cum adoratio, ut dicit Damascenus, ad
<lb ed="Bd" n="38"/>prototypum referatur, nos adoramus
<lb ed="Bd" n="39"/>Christum dulia, non latria, quod est
con<lb break="no" ed="Bd" n="40"/>ira Damascenum et Augustinum. Si
au<lb break="no" ed="Bd" n="41"/>tem jatria: habeo propositum, quod
ali<lb break="no" ed="Bd" n="42"/>qua creatura latria potest coll.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e196">
<cb ed="#Bd" n="b"/>
<lb ed="Bd" n="43"/>4. Item, In honore et reverentia
vide<lb break="no" ed="Bd" n="44"/>mus Deum communicare dona et
altri<lb break="no" ed="Bd" n="45"/>buta sua hominibus et Angelis, quia
qui<lb break="no" ed="Bd" n="46"/>dam ab opposito in dignitate constuuti :
<lb ed="Bd" n="47"/>ergo si communicavit eis illud quod in
<lb ed="Bd" n="48"/>ipso colitur, ipse etiam cultum
commu<lb break="no" ed="Bd" n="49"/>nicat eisdem: ergo ili colendi sunt
la<lb break="no" ed="Bd" n="50"/>tria : non ergo solus Deus.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e218">
<lb ed="Bd" n="51"/>Solutio Dicendum, quod solus Deus
<lb ed="Bd" n="52"/>latria colendus est, ut dicit hic
Augusti<lb break="no" ed="Bd" n="53"/>nus.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e227">
<lb ed="Bd" n="54"/>Ad id autem quod contra objicitur,
<lb ed="Bd" n="55"/>dicendum quod Abraham in Angelis
<lb ed="Bd" n="56"/>mysterium Trinitatis et unitatis cognovit,
<lb ed="Bd" n="57"/>et ideo in illis Trinitatem adoravit: et
<lb ed="Bd" n="58"/>hoc bene contingit, quod Trinitas in se
<lb ed="Bd" n="59"/>vel in signo adoratur.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e243">
<lb ed="Bd" n="60"/>Ad aliud dicendum, quod Joannes
<lb ed="Bd" n="61"/>adoravit Angelum dulia : sed tres sunt
<lb ed="Bd" n="62"/>rationes, quare eum prohibuit Angelus.
<lb ed="Bd" n="63"/>Una est : quia natura humana jam in
<lb ed="Bd" n="64"/>Christo fuit exaltata : unde quod in
Ve<lb break="no" ed="Bd" n="65"/>teri Testamento patiebantur fieri sibi
<lb ed="Bd" n="66"/>Angeli, in Novo non passi sunt. Secunda
<lb ed="Bd" n="67"/>est species mala : ne forte alicui simplici
<lb ed="Bd" n="68"/>legenti postea videretur, quod Joannes
<lb ed="Bd" n="69"/>Jatria adorasset, et similiter faceret, Ter—
<lb ed="Bd" n="70"/>tia ratio est efficacior, ut puto, quod in
<lb ed="Bd" n="71"/>hoc Angelus ostendit dignitatem Joannis,
<lb ed="Bd" n="72"/>qui non minoris dignitatis fuit multis
<lb ed="Bd" n="73"/>Angelis.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e277">
<lb ed="Bd" n="74"/>Sed ex ista determinatione resultat
<lb ed="Bd" n="75"/>queestio :
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e284">
<lb ed="Bd" n="76"/>1. Dictum est enim, quod Abraham in
<lb ed="Bd" n="77"/>signo adoravil Deum, et nos in
imagini<lb break="no" ed="Bd" n="78"/>bus.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e293">
<lb ed="Bd" n="79"/>Queratur ergo. Utrum in qualibet
<lb ed="Bd" n="80"/>creatura rationali possum adorare Deum ?
<lb ed="Bd" n="81"/>Videtur quod sic : quia
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e302">
<lb ed="Bd" n="82"/>2. Nulla imago est adeo similis Deo
<lb ed="Bd" n="83"/>sicut ila quae est in mente rationalis
<lb ed="Bd" n="84"/>creature : ergo in illa precipue debet
<lb ed="Bd" n="85"/>Deus latria adorari.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e313">
<lb ed="Bd" n="86"/>3. Item, I ad Corinth. ut, 17 : Tem-—
<lb ed="Bd" n="87"/>plum Dei sanctum est, quod estis vos.
<lb ed="Bd" n="88"/>Sed in templo Deum adoramus, quod
<lb ed="Bd" n="89"/>nos manibus nostris fecimus: ergo mul-
<pb ed="#Bd" n="174"/>
<cb ed="#Bd" n="a"/>
<lb ed="Bd" n="1"/>to magis in templo possumus adorare
<lb ed="Bd" n="2"/>quod ipse fecit.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e333">
<lb ed="Bd" n="3"/>4. Item, Anima justi sedes est
sapien<lb break="no" ed="Bd" n="4"/>tia. Etiterum: dnhabitabo in illis, ef
<lb ed="Bd" n="5"/>mambulabo inter eos'. Igitur videtur,
<lb ed="Bd" n="6"/>quod possumus eum adorare, precipue
<lb ed="Bd" n="7"/>in Sanctis.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e347">
<lb ed="Bd" n="8"/>SED CONTRA :
<lb ed="Bd" n="9"/>Angelus prohibuit ne adoraretur a
<lb ed="Bd" n="10"/>Joanne : ergo nec alii Sancti debent
ado<lb break="no" ed="Bd" n="11"/>rari.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e358">
<lb ed="Bd" n="12"/>Solutio Dicendum, quod Deus non
<lb ed="Bd" n="13"/>debet adorari nisi in imagine statuta in
<lb ed="Bd" n="14"/>memoriam sue figure, quam pro nobis
<lb ed="Bd" n="15"/>assumpsit, hoc est in figura crucis et
<lb ed="Bd" n="16"/>passionis, et aliorum sacramentorum
<lb ed="Bd" n="17"/>que pro nobis suscepit, sicut nativitatis,
<lb ed="Bd" n="18"/>baptismatis, et resurrectionis, et
huju<lb break="no" ed="Bd" n="19"/>smodi. Hujusmodi enim adoratio in
mor<lb break="no" ed="Bd" n="20"/>tua imagine ad prototypum refertur, ut
<lb ed="Bd" n="21"/>dicit Damascenus. Et hoc concessum est
<lb ed="Bd" n="22"/>in Novo Testamento, et non in Veteri
<lb ed="Bd" n="23"/>quia Deus non adhuc imaginem quae sibi
<lb ed="Bd" n="24"/>fieret assumpserat.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e389">
<lb ed="Bd" n="25"/>Similiter, Adhuc idololatrie status
<lb ed="Bd" n="26"/>fuit fortis. Unde modo in talibus
imagini<lb break="no" ed="Bd" n="27"/>bus potest adorari latria.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e398">
<lb ed="Bd" n="28"/>Sed nota, quod differt dicere
imagi<lb break="no" ed="Bd" n="29"/>nem ut imaginem, et imaginem ut res
<lb ed="Bd" n="30"/>absoluta, lapidea, vel lignea, vei alterius
<lb ed="Bd" n="31"/>materia. Imaginem ut imaginem
ado<lb break="no" ed="Bd" n="32"/>rare, est duci per intellectum et
intentio<lb break="no" ed="Bd" n="33"/>nein adorationis in eum cujus est imago:
<lb ed="Bd" n="34"/>et hoc vocat Joannes Damascenus <quote xml:id="alalal-e33310-Qd1e415"> ad
<lb ed="Bd" n="35"/>prototypum referre honorem
adoratio<lb break="no" ed="Bd" n="36"/>nis. </quote> Dicitur enim prototypus a xz&z05
<lb ed="Bd" n="37"/>quod est primus, et t5x0s quod est figura,
<lb ed="Bd" n="38"/>et est principalis figura hominis Christi.
<lb ed="Bd" n="39"/>Sed imaginem ut est res ex hac materia,
<lb ed="Bd" n="40"/>nullo modo debemus adorare, Et per hoc
<lb ed="Bd" n="41"/>solvuntur tertium et quartum argumenta
<lb ed="Bd" n="42"/>queestionis principalis. Unde si crux
sol<lb break="no" ed="Bd" n="43"/>vatur, ita quod non representet figuram
<lb ed="Bd" n="44"/>passionis ,non debeo adorare adoratione
<lb ed="Bd" n="45"/>latrie.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e442">
<lb ed="Bd" n="46"/>Ad primum ergo dicendum, quod in
<cb ed="#Bd" n="b"/>
<lb ed="Bd" n="47"/>tribus viris quos Abraham adoravit,
<lb ed="Bd" n="48"/>gquoad numerum representabatur
distin<lb break="no" ed="Bd" n="49"/>ctlo personalis, et quoad consensum
uni<lb break="no" ed="Bd" n="50"/>tas essentia : sed hoc non sufficiebat
<lb ed="Bd" n="51"/>adhuc : sed quia apparitio eorum fuit ad
<lb ed="Bd" n="52"/>hoc, ut talis distinctio Trinitatis et
unita<lb break="no" ed="Bd" n="53"/>tis Abraham in eis innotesceret. Et ideo
<lb ed="Bd" n="54"/>si nobis tres apparerent non ad hoc
mis<lb break="no" ed="Bd" n="55"/>si, non debemus adoratione latria ado~
<lb ed="Bd" n="56"/>rare.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e471">
<lb ed="Bd" n="57"/>Si autem queras, Unde Abraham hoc
<lb ed="Bd" n="58"/>sciret ? Dico, quod per revelationem, et
<lb ed="Bd" n="59"/>donum illud gratiae quod discretio
spiri<lb break="no" ed="Bd" n="60"/>tuum vocatur.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e483">
<lb ed="Bd" n="61"/>Ad aliud dicendum, quoniam Deum
<lb ed="Bd" n="62"/>latria non possumus adorare in imagine
<lb ed="Bd" n="63"/>que homo est, propter periculum
ad<lb break="no" ed="Bd" n="64"/>junctum : quia vana gloria prope est
<lb ed="Bd" n="65"/>nobis : et ideo ille homo cilo crederet
<lb ed="Bd" n="66"/>se propter suam dignitatem adorari : sed
<lb ed="Bd" n="67"/>ex contemplatione imaginis in ipso, et
<lb ed="Bd" n="68"/>precipue ex gratia quae apparet ineo bene
<lb ed="Bd" n="69"/>possumus excitari ad adorandum Deum,
<lb ed="Bd" n="70"/>sicut laudamus Deum in sanctis suis.
</p>
<p xml:id="alalal-e33310-d1e507">
<lb ed="Bd" n="71"/>Ad aliud dicendum, quod in templo gag3q,
<lb ed="Bd" n="72"/>materiali non est periculam conjunctum
<lb ed="Bd" n="73"/>sicut in templo spirituali. Et situ dicas,
<lb ed="Bd" n="74"/>Ego adorabo occulte ita, quod tlle
ne<lb break="no" ed="Bd" n="75"/>sciat. Responsto, quod adhuc non est
fa<lb break="no" ed="Bd" n="76"/>ciendum, eo quod sua imago non est ad
<lb ed="Bd" n="77"/>hoc statuta, ut referatur ad prototypum :
<lb ed="Bd" n="78"/>sed sicut ante dixi, tu potes ab ipsius
si<lb break="no" ed="Bd" n="79"/>militudine yuaam habet ad Deum in
na<lb break="no" ed="Bd" n="80"/>turalibus et in gratia excitari ad
adoran<lb break="no" ed="Bd" n="81"/>dum.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>