-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b28_alalal-e33932.xml
277 lines (277 loc) · 14 KB
/
cod-al7b28_alalal-e33932.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 6</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 6</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bd" n="cod-al7b28">Paris 1894, v. 28</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bd" n="175"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-e33932"><!-- l3d9a6 -->
<head xml:id="alalal-e33932-Hd1e99">Articulus 6</head>
<head xml:id="alalal-e33932-Hd1e101" type="question-title">An dulia sit eadem virtus cum latria ?
et, An dulia et hyperdulia sunt
communis una species ?</head>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e104">
<lb ed="Bd" n="58"/>ARTICULUS VI.
<lb ed="Bd" n="59"/>An dulia sit eadem virtus cum latria ?
<lb ed="Bd" n="60"/>et, An dulia et hyperdulia sunt
com<lb break="no" ed="Bd" n="61"/>munis una species ?
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e115">
<lb ed="Bd" n="62"/>Secundo quaeritur, Utrum sit eadem
<lb ed="Bd" n="63"/>virtus cum latria ?
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e122">
<lb ed="Bd" n="64"/>Videtur, quod sic : quia
<lb ed="Bd" n="65"/>1. Nos diligimus Deum et proximum
<lb ed="Bd" n="66"/>una specie virtutis quae est dilectio.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e132">
<lb ed="Bd" n="67"/>2. Et iterum credimus quaedam de Deo,
<lb ed="Bd" n="68"/>et de peenis inferni, et de aliis
quibus<lb break="no" ed="Bd" n="69"/>dam, una specie virtutis quae est fides.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e141">
<lb ed="Bd" n="70"/>3. Item, Una specie dulia adoramus
<lb ed="Bd" n="71"/>regem, et simplicem hominem ergo
<lb ed="Bd" n="72"/>videtur, quod unus habitus sit movens
<lb ed="Bd" n="73"/>ad adorandum Deum et hominem : ergo
<lb ed="Bd" n="74"/>dulia et latria sunt una species virtutis.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e154">
<lb ed="Bd" n="75"/>4. Item, Virtutis species non differunt
<lb ed="Bd" n="76"/>per materiam tantum, sed per formam.
<lb ed="Bd" n="77"/>Cultus autem si Deo attribuatur, et si
at<lb break="no" ed="Bd" n="78"/>tribuatur homini : non videtur esse
diffe<lb break="no" ed="Bd" n="79"/>rentia nisi materialis : ergo videtur, quod
<lb ed="Bd" n="80"/>species virtutis non propter hoc variatur :
<lb ed="Bd" n="81"/>ergo dulia et latria sunt una species vir—
<lb ed="Bd" n="82"/>tutis.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e174">
<lb ed="Bd" n="83"/>SED CONTRA :
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e179">
<lb ed="Bd" n="84"/>Infinita est distantia inter honorem
<pb ed="#Bd" n="176"/>
<cb ed="#Bd" n="a"/>
<lb ed="Bd" n="1"/>Deo debitum, et inter honorem debitum
<lb ed="Bd" n="2"/>creature : sed inter ea quae sunt unius
<lb ed="Bd" n="3"/>speciei non est distantia infinita : ergo
<lb ed="Bd" n="4"/>virtus movens ad reddendum Deo
cul<lb break="no" ed="Bd" n="5"/>tum, et virtus movens ad reddendum
ho<lb break="no" ed="Bd" n="6"/>mini cultum, non erit unius speciei.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e201">
<lb ed="Bd" n="7"/>Juxta hoc ulterius quaeritur, Utrum
<lb ed="Bd" n="8"/>hyperdulia et dulia sint communis una
<lb ed="Bd" n="9"/>species virtutis ?
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e211">
<lb ed="Bd" n="10"/>Videtur quod non : quia
<lb ed="Bd" n="11"/>1. Magister hic dicit, quod iste duas
<lb ed="Bd" n="12"/>species dulie differunt.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e220">
<lb ed="Bd" n="13"/>2. Item, Justitia secundum gradus
in<lb break="no" ed="Bd" n="14"/>quirentes debitum, distribuitur in
spe<lb break="no" ed="Bd" n="15"/>cies : ut superioribus obedientia debetur :
<lb ed="Bd" n="16"/>unde, ad Hebr. xin, 17: Obedite
prepo<lb break="no" ed="Bd" n="17"/>sitis vestris, et subjacete eis : ipst enun
<lb ed="Bd" n="18"/>pervigtlant, quasi rationem pro
anima<lb break="no" ed="Bd" n="19"/>bus vestris redditurit. Ad inferiores autem
<lb ed="Bd" n="20"/>misericordia : quia miseriae debetur
mi<lb break="no" ed="Bd" n="21"/>sericordia. Et ad parentes pietas: quia
<lb ed="Bd" n="22"/>ulud dicit Tullius: <quote xml:id="alalal-e33932-Qd1e243"> Pietas est
benevo<lb break="no" ed="Bd" n="23"/>lentia in parentes. </quote> Ergo a simili
vide<lb break="no" ed="Bd" n="24"/>tur etiam, quod dulta penes gradus
ho<lb break="no" ed="Bd" n="25"/>minum in species distinguatur.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e254">
<lb ed="Bd" n="26"/>3. Item, Non unus cultus et honor et
<lb ed="Bd" n="27"/>reverentia debetur omnibus : aliter enim
<lb ed="Bd" n="28"/>honorantur et coluntur principes, et aliter
<lb ed="Bd" n="29"/>inferiores Prelati, et aliter subditi : ergo
<lb ed="Bd" n="30"/>videtur, quod sint species diverse.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e267">
<lb ed="Bd" n="31"/>Solutio Dicendum de primo, quia la~
<lb ed="Bd" n="32"/>tria etdulia sunt diverse species virtutis :
<lb ed="Bd" n="33"/>convenientes tamen in genere proximo,
<lb ed="Bd" n="34"/>quod tamen innominatum est, sicut
mul<lb break="no" ed="Bd" n="35"/>tarum virtutum nomina non habemus.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e280">
<lb ed="Bd" n="36"/>Ad id quod objicitur de dilectione :
<lb ed="Bd" n="37"/>dicendum, quod non est simile : quia in
<lb ed="Bd" n="38"/>dilectione idem est finis, et materia : et
<lb ed="Bd" n="39"/>finis est ei pro ratione differentia
forma<lb break="no" ed="Bd" n="40"/>lis. Unde cum charitas non differat in
<lb ed="Bd" n="41"/>Deo et proximo nisi penes materiam, et
<lb ed="Bd" n="42"/>non penes finem qui est ratio actus et
<lb ed="Bd" n="43"/>differentia trahens in speciem : non
dif<lb break="no" ed="Bd" n="44"/>fert dilectio proximi a dilectione Dei nisi
<lb ed="Bd" n="45"/>per materiam et actum, et non per
habi<lb break="no" ed="Bd" n="46"/>tum. Cum enim diligo proximum, Deo
<lb ed="Bd" n="47"/>diligo eum sicut meipsum, id est, ad
<cb ed="#Bd" n="b"/>
<lb ed="Bd" n="48"/>quod mcipsum, hoc est, ad Deum : et sic
<lb ed="Bd" n="49"/>dilectio stat in Deo, licet materiam
acci<lb break="no" ed="Bd" n="50"/>piat in proximo. Sic autem non est hic :
<lb ed="Bd" n="51"/>quia cultus debitus creature, non stat in
<lb ed="Bd" n="52"/>cultu divino.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e322">
<lb ed="Bd" n="53"/>Et si objicias, quod omnia ad unum
<lb ed="Bd" n="54"/>finem referuntur, scilicet ut sint propter
<lb ed="Bd" n="55"/>Deum. Responsio, quod hoc est verum de
<lb ed="Bd" n="56"/>fine intentionis universalis, sed non est
<lb ed="Bd" n="57"/>verum de fine actus hujus vel illius :
sic<lb break="no" ed="Bd" n="58"/>ut enim in natura videmus, quod ipsa
<lb ed="Bd" n="59"/>intendit duplicem finem : unum per
ge<lb break="no" ed="Bd" n="60"/>nerationem, et ille finis est furma adepta
<lb ed="Bd" n="61"/>in generatione hujus : et alum quem non
<lb ed="Bd" n="62"/>intendit per hance gencrationem, sed per
<lb ed="Bd" n="63"/>omnem generationis successionem, qui
<lb ed="Bd" n="64"/>est perpetuilas esse in generabili et
cor<lb break="no" ed="Bd" n="65"/>ruptibili : ita etiam est in operibus
mo<lb break="no" ed="Bd" n="66"/>ralibus. Intentio enim operis est in quo
<lb ed="Bd" n="67"/>terminatur actus efficientis, et ille est in
<lb ed="Bd" n="68"/>opere justitiae debitum reddere, et in
<lb ed="Bd" n="69"/>opere fortitudinis sustinere gratia boni,
<lb ed="Bd" n="70"/>et in opere charitatis dilectio summi_
bo<lb break="no" ed="Bd" n="71"/>ni, et non boni cujuscumque, et in opere
<lb ed="Bd" n="72"/>latri@ cwrimonia divina, et in opere
du<lb break="no" ed="Bd" n="73"/>lie reverentia debita creature. Alia est
<lb ed="Bd" n="74"/>intentio quae est actus universalis ad hoc
<lb ed="Bd" n="75"/>quod per omnia ista debet acquiri,
scili<lb break="no" ed="Bd" n="76"/>cet beatitudo xterna et felicitas. Unde
<lb ed="Bd" n="77"/>patet, quod charitas diligendo Deum et
<lb ed="Bd" n="78"/>proximum habet unum finem operis, sed
<lb ed="Bd" n="79"/>non dulia et latria. Iste autem finis est a
<lb ed="Bd" n="80"/>quo trahitur virtus in speciem.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e386">
<lb ed="Bd" n="81"/>Ad id quod objicitur de fide, dicendum
<lb ed="Bd" n="82"/>quod nihil est simile : quia in omni
arti<lb break="no" ed="Bd" n="83"/>culo fidei subjicitur una veritas divina,
<lb ed="Bd" n="84"/>que tamen recipit determinationem per
<lb ed="Bd" n="85"/>speciales articulos : et ideo una ratio
<lb ed="Bd" n="86"/>credendi est in omnibus, scilicet propter
<lb ed="Bd" n="87"/>summam veritatem : et ideo fides est
<lb ed="Bd" n="88"/>species una virtutis : non tamen
credi<lb break="no" ed="Bd" n="89"/>mus in poenas aeternas, nec in unam
Ec<lb break="no" ed="Bd" n="90"/>clesiam : sed in Deum judicantem per
<lb ed="Bd" n="91"/>peenas, etin Deum unientem Ecclesiam :
<lb ed="Bd" n="92"/>et sic de alus. Sic autem honor divinus
<lb ed="Bd" n="93"/>et humanus non reducuntur ad idem.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e417">
<lb ed="Bd" n="94"/>Ad aliud dicendum, quod honor
huma<lb break="no" ed="Bd" n="95"/>nus veducitur ad idem, seilicet ad signum
<lb ed="Bd" n="96"/>imaginis Dei, non depravale per confir-
<pb ed="#Bd" n="177"/>
<cb ed="#Bd" n="a"/>
<lb ed="Bd" n="1"/>mationem peccati. Id autem quod in aliis
<lb ed="Bd" n="2"/>similitudinibus additur, non variat nisi
<lb ed="Bd" n="3"/>penes quantitatem : ut rex qui in
ima<lb break="no" ed="Bd" n="4"/>gine habet Dei similitudinem, et in
gra<lb break="no" ed="Bd" n="5"/>du locum Dei, et judicis, et sic de aliis :
<lb ed="Bd" n="6"/>et ideo major cultus debetur ei, non
au<lb break="no" ed="Bd" n="7"/>tem alius secundum speciem. Sed in
di<lb break="no" ed="Bd" n="8"/>vino honore et humano non est talis
con<lb break="no" ed="Bd" n="9"/>venientia : quia nos nihil sumus ad Deum
<lb ed="Bd" n="10"/>comparati : et per eum sumus, quidquid
<lb ed="Bd" n="11"/>sumus : et ideo adorando Deum hoc
pro<lb break="no" ed="Bd" n="12"/>fitemur : non autem hoc profitemur
ho<lb break="no" ed="Bd" n="13"/>norando regem vel simplicem hominem,
<lb ed="Bd" n="14"/>sed potius simile illi remotum in
imagi<lb break="no" ed="Bd" n="15"/>ne, vel locum illius in gubernatione
ju<lb break="no" ed="Bd" n="16"/>stitiae et prelationis.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e465">
<lb ed="Bd" n="17"/>Ad aliud jam patet solutio per ante
<lb ed="Bd" n="18"/>dicta : quia ostensum est, quod non
dif<lb break="no" ed="Bd" n="19"/>ferant per materiam tantum, sed etiam
<lb ed="Bd" n="20"/>per finem proximum actui qui est forma
<lb ed="Bd" n="21"/>in moralibus.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e478">
<lb ed="Bd" n="22"/>Ad id quod ulterius queeritur,
respon<lb break="no" ed="Bd" n="23"/>deo quod omnis dulia cum omni dulia
<lb ed="Bd" n="24"/>est ejusdem speciei, sicut prius
explana<lb break="no" ed="Bd" n="25"/>tum est: et quod Magister hic dicit,
di<lb break="no" ed="Bd" n="26"/>cit propter specialitatem materia, et
ac<lb break="no" ed="Bd" n="27"/>cidentis inseparabilis. Unde sunt species
<lb ed="Bd" n="28"/>accidentales, sicut aqua sulphurea, et
<lb ed="Bd" n="29"/>dulcis, et salsa, diverse sunt species
<lb ed="Bd" n="30"/>aque.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e500">
<lb ed="Bd" n="31"/>Ad aliud dicendum, quod in justitia
<lb ed="Bd" n="32"/>ratio debili variatur, non tantum materia.
<lb ed="Bd" n="33"/>Alia est enim ratio debiti quod debetur
<lb ed="Bd" n="34"/>imMeriori, et alia quod debetur superiori:
<lb ed="Bd" n="35"/>sed haec super honorem coimmunem non
<lb ed="Bd" n="36"/>ponitur nisi differentia accidentali.
</p>
<p xml:id="alalal-e33932-d1e516">
<lb ed="Bd" n="37"/>Ad aliud dicendum, quod talis
diffe<lb break="no" ed="Bd" n="38"/>rentia non faciens nisi majus et minus,
<lb ed="Bd" n="39"/>non variat speciem : sed accidens, et
<lb ed="Bd" n="40"/>proprietatem aliquam eorum quae suntin
<lb ed="Bd" n="41"/>Specie, attendit.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>