-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b29_alalal-g20301.xml
312 lines (312 loc) · 16 KB
/
cod-al7b29_alalal-g20301.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 4</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 4</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Be" n="cod-al7b29">Paris 1894, v. 29</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Be" n="109"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-g20301"><!-- l4d5a4 -->
<head xml:id="alalal-g20301-Hd1e99">Articulus 4</head>
<head xml:id="alalal-g20301-Hd1e101" type="question-title">Que est potestas quam Dominus sibi
retinuit, et quam ministris dedit, et
quam potuit dare et non dedit?</head>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e104">
<cb ed="#Be" n="b"/>
<lb ed="#Be" n="4"/>ARTICULUS IV.
<lb ed="#Be" n="5"/>Que est potestas quam Dominus sibi
re<lb break="no" ed="#Be" n="6"/>tinuit, et quam ministris dedit, et
<lb ed="#Be" n="7"/>quam potuit dare et non dedit?
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e117">
<lb ed="#Be" n="8"/>Deinde queritur de hoc quod dicitur,
<lb ed="#Be" n="9"/>ibi, B, <quote xml:id="alalal-g20301-Qd1e123"> Quia ministerium tantum
ha<lb break="no" ed="#Be" n="10"/>bent, non potestatem baptisini, etc. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e129">
<lb ed="#Be" n="11"/>Queritur hic quae potestas est quam
<lb ed="#Be" n="12"/>Dominus sibi retinuit, et quam ministris
<lb ed="#Be" n="13"/>dedit, et quam potuit dare et non dedit ?
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e139">
<lb ed="#Be" n="14"/>Videtur enim quod
<lb ed="#Be" n="15"/>1. Potuit dare potestalem
cooperatio<lb break="no" ed="#Be" n="16"/>nis ad emundationem interiorem : ut
<lb ed="#Be" n="17"/>sicut cooperatur Domino exterius, quod
<lb ed="#Be" n="18"/>ita secum mundaret interius : primo quia
<lb ed="#Be" n="19"/>hoc dicit Magister in: Zittera sequentis
<lb ed="#Be" n="20"/>capituli.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e157">
<lb ed="#Be" n="21"/>2. Secundo, quia dedit homini
pote<lb break="no" ed="#Be" n="22"/>statem expellendi demones : sed minus
<lb ed="#Be" n="23"/>est expellere effectum quam causam :
<lb ed="#Be" n="24"/>cum igitur peccatum sit effectus
demo<lb break="no" ed="#Be" n="25"/>nis, ipse potuit hoc conferre homini ut
<lb ed="#Be" n="26"/>expelleret peccatum.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e173">
<lb ed="#Be" n="27"/>3. Item, Dignior est creatura quae est
<lb ed="#Be" n="28"/>substantia quam illa quae est accidens, et
<lb ed="#Be" n="29"/>inter substantias dignissima est
rationa<lb break="no" ed="#Be" n="30"/>lis : sed gratia est accidens, et homo est
<lb ed="#Be" n="31"/>substantia rationalis : ergo homo dignior
<lb ed="#Be" n="32"/>est quam gratia : gratia autem contulit
<lb ed="#Be" n="33"/>Deus potestatem expellendi peccatum :
<lb ed="#Be" n="34"/>ergo multo magis potuit hoc conferre
<lb ed="#Be" n="35"/>homini vel anime rationali.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e195">
<lb ed="#Be" n="36"/>4, Item, Joan. 1, 33, super illud : Hic
<lb ed="#Be" n="37"/>est qui baptizat, dicit Glossa, id est, a
<lb ed="#Be" n="38"/>pececatis mundat..
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e204">
<lb ed="#Be" n="39"/>Item, Ibidem Augustinus dicit, quod
<cb ed="#Be" n="c"/>
<lb ed="#Be" n="40"/>Joannes didicit a Christo, quod
potesta<lb break="no" ed="#Be" n="41"/>tem mundandi a peccatis potuit dare
mi<lb break="no" ed="#Be" n="42"/>nistris, et non dedit : hoc autem est per
<lb ed="#Be" n="43"/>potestatem remittendi peccatum, et
co<lb break="no" ed="#Be" n="44"/>operationis ad munditiam interiorem :
<lb ed="#Be" n="45"/>ergo hance potuit dare.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e224">
<lb ed="#Be" n="46"/>5. Item, Objicitar communiter, quod
<lb ed="#Be" n="47"/>dedit herbis et verbis et lapidibus
quibus<lb break="no" ed="#Be" n="48"/>dam potestatem curandi morbos
spiri<lb break="no" ed="#Be" n="49"/>tuales.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e236">
<lb ed="#Be" n="50"/>Sed contra hoc videtur esse quod
<lb ed="#Be" n="51"/>1. Dicit Augustinus, quod majus est
<lb ed="#Be" n="52"/>de impio facere pium, quam creare
cee<lb break="no" ed="#Be" n="53"/>lum et terram : sed potestatem creandi
<lb ed="#Be" n="54"/>coelum et terram non potuit dare, ut
di<lb break="no" ed="#Be" n="55"/>cunt: ergo nec potestatem faciendi de
<lb ed="#Be" n="56"/>impio plum.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e254">
<lb ed="#Be" n="57"/>2. Item, Non fit impius pius nisi
ali<lb break="no" ed="#Be" n="58"/>qua creatura de nihilo creata, scilicet
<lb ed="#Be" n="59"/>gratia : cum igitur actus omnipotentie
<lb ed="#Be" n="60"/>sit creare, ut in principio libri H
Senten<lb break="no" ed="#Be" n="61"/>tiarum probatum est, non potuit hoc
<lb ed="#Be" n="62"/>convenire alicui creature : ergo non
po<lb break="no" ed="#Be" n="63"/>tuit communicare potestatem illam.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e272">
<lb ed="#Be" n="64"/>3. Item, Esto quod dederit homini
po<lb break="no" ed="#Be" n="65"/>testatem illam : ergo potest exire in
ac<lb break="no" ed="#Be" n="66"/>tum mundandi : ergo potest mundare
<lb ed="#Be" n="67"/>peccatorem velit nolit peccator, quod
es<lb break="no" ed="#Be" n="68"/>set inordinatum : ergo non potuit illam
<lb ed="#Be" n="69"/>potestatem conferre homini.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e288">
<lb ed="#Be" n="70"/>4, Item, Si dicas, quod Deus potuit
<lb ed="#Be" n="71"/>conferre, sed nullus ministrorum potuit
<lb ed="#Be" n="72"/>recipere: hoc nihil est: quia hic queritur
<lb ed="#Be" n="73"/>de potestate quam potuit dare et
mini<lb break="no" ed="#Be" n="74"/>ster recipere, sed non dedit eam Deus.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e301">
<lb ed="#Be" n="75"/>Soxurio. Doctores distinguunt hic
mul<lb break="no" ed="#Be" n="76"/>tiplicitatem potestatis, scilicet
auctorita<lb break="no" ed="#Be" n="77"/>tis, invocationis, excellentiw, ministerii,
<lb ed="#Be" n="78"/>et cooperationis. Auctoritatis qua Deus
<lb ed="#Be" n="79"/>est prima causa justificationis in
baptis<lb break="no" ed="#Be" n="80"/>mo, et sine qua nulla alia potestas
ali<lb break="no" ed="#Be" n="81"/>quid potest : et hanc (ut dicunt) non po-
<pb ed="#Be" n="110"/>
<cb ed="#Be" n="a"/>
<lb ed="#Be" n="1"/>tuit ita alii communicare : sicut non
pot<lb break="no" ed="#Be" n="2"/>est alii communicare, quod sit Deus : et
<lb ed="#Be" n="3"/>hoc habetur in Littera.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e330">
<lb ed="#Be" n="4"/>Potestas autem invocationis est, ut
da<lb break="no" ed="#Be" n="5"/>ret nomini alicujus hominis potestatem,
<lb ed="#Be" n="6"/>ut ad invocationem sui nominis
efficere<lb break="no" ed="#Be" n="7"/>tur sanctificatio, et effectus baptismi :
<lb ed="#Be" n="8"/>sicut fit ad invocationem Trinitatis, sicut
<lb ed="#Be" n="9"/>etiam fit quandoque ad invocationem
no<lb break="no" ed="#Be" n="10"/>minis Christi: et hanc (ut dicunt) potuit
<lb ed="#Be" n="11"/>conferre, sed noluit : et hoc sapienter ne
<lb ed="#Be" n="12"/>spes salutis et adjutorii poneretur in
ho<lb break="no" ed="#Be" n="13"/>mine, et sic paulatim pro Deo coleretur,
<lb ed="#Be" n="14"/>vol coli inciperet.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e357">
<lb ed="#Be" n="15"/>Potestas autem excedlentiz# dupliciter a
<lb ed="#Be" n="16"/>diversis exponitur. Communis expositio
<lb ed="#Be" n="17"/>est, ut scilicet secundum merita et gradus
<lb ed="#Be" n="18"/>baptizantium esset excellentior, vel
mi<lb break="no" ed="#Be" n="19"/>nus excellens effectus baptismi : ut
me<lb break="no" ed="#Be" n="20"/>lior esset a meliore vel majore in
Eccle<lb break="no" ed="#Be" n="21"/>sia datus : et hanc iterum (ut dicunt)
<lb ed="#Be" n="22"/>potuit dare, sed noluit, ne tot essent
bap<lb break="no" ed="#Be" n="23"/>tismi quot baptizantes : quia unum
de<lb break="no" ed="#Be" n="24"/>buit esse baptisma, sicut una passio quae
<lb ed="#Be" n="25"/>Operatur in ipso, et unum originale
pec<lb break="no" ed="#Be" n="26"/>calum quod substantialiter curatur in
ip<lb break="no" ed="#Be" n="27"/>so. Alii quidem pauci aliter exponunt
po<lb break="no" ed="#Be" n="28"/>testatem excellentia, scilicet quod sit
ex<lb break="no" ed="#Be" n="29"/>cellentiae in actu, ut scilicet sine ritu
bap<lb break="no" ed="#Be" n="30"/>tismi ille posset absolvere a peccato,
<lb ed="#Be" n="31"/>quasi sine clave regnum aperire : et hanc
<lb ed="#Be" n="32"/>dicunt soli Christo esse collatam. Et
pri<lb break="no" ed="#Be" n="33"/>ima expositio melior et communior est.
<lb ed="#Be" n="34"/>Hance. autem non dedit nisi Christo qui
<lb ed="#Be" n="35"/>est Deus et homo : ut non sint plura
ca<lb break="no" ed="#Be" n="36"/>pita Ecclesie, sicut Ecclesia tantum una
<lb ed="#Be" n="37"/>est.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e409">
<lb ed="#Be" n="38"/>Potestas autem minisierii est ut
com<lb break="no" ed="#Be" n="39"/>mittatur dispensationi ritus exterior
bap<lb break="no" ed="#Be" n="40"/>tismi : et hanc Deus omnibus Ecclesie
<lb ed="#Be" n="41"/>ministris contulit.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e420">
<lb ed="#Be" n="42"/>Potestas autem cooperationis est illa
<lb ed="#Be" n="43"/>quam Magister tangit in Litlera, scilicet
<lb ed="#Be" n="44"/>ut homo haberet ministerium intus
cu<lb break="no" ed="#Be" n="45"/>randi vel cooperandi Deo, sicut habet
<lb ed="#Be" n="46"/>exterius ¢ et hanc potuit secundum
Ma<lb break="no" ed="#Be" n="47"/>gistrum conferre, sed noluit, ne spes
sa<lb break="no" ed="#Be" n="48"/>lutis crederetur in alio esse, vel ab alio
<lb ed="#Be" n="49"/>dependere quam a Deo : et ne gratia pu-
<cb ed="#Be" n="b"/>.
<lb ed="#Be" n="50"/>taretur dependere ab actu hominis, si
<lb ed="#Be" n="51"/>Deus opus hominis ad conferendum
gra<lb break="no" ed="#Be" n="52"/>tiam requireret.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e449">
<lb ed="#Be" n="53"/>Potestatem igitur auctoritatis nec
po<lb break="no" ed="#Be" n="54"/>tuit conferre, nec contulit : potestatem
<lb ed="#Be" n="55"/>autem ministerii exterioris in quo
coope<lb break="no" ed="#Be" n="56"/>ratur minister Deo, potuit conferre et
<lb ed="#Be" n="57"/>contulit. Potestatem autem invocationis,
<lb ed="#Be" n="58"/>excellentia et cooperationis interioris
<lb ed="#Be" n="59"/>potuit conferre, sed non contulit
predi<lb break="no" ed="#Be" n="60"/>ctis de causis.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e469">
<lb ed="#Be" n="61"/>Secundum hanc distinctionem,
<lb ed="#Be" n="62"/>Ad opsecta dicendum, quod prima
ob<lb break="no" ed="#Be" n="63"/>jecta videntur probare, quod potuit
con<lb break="no" ed="#Be" n="64"/>ferre homini ut justificaret : et hoc non
<lb ed="#Be" n="65"/>est verum : sed potuit conferre,ut
opera<lb break="no" ed="#Be" n="66"/>tione aliqua potestatis spiritualis
dispo<lb break="no" ed="#Be" n="67"/>neret ad justificationem, sicut
sacramen<lb break="no" ed="#Be" n="68"/>tum operatur disponendo.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e489">
<lb ed="#Be" n="69"/>Unde dicendum ad primum, quod
Ma<lb break="no" ed="#Be" n="70"/>gister in Littera intelligit de cooperatione
<lb ed="#Be" n="71"/>dispositionis.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e499">
<lb ed="#Be" n="72"/>Ad aliud dicendum, quod demonem
<lb ed="#Be" n="73"/>expellere ab infestatione corporis, minus
<lb ed="#Be" n="74"/>est quam expellere peccatum : quia solus
<lb ed="#Be" n="75"/>Deus peccatum dimittit per hoc quod
so<lb break="no" ed="#Be" n="76"/>lus Deus creat gratiam, qua formaliter
di<lb break="no" ed="#Be" n="77"/>mittuntur peccata.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e515">
<lb ed="#Be" n="78"/>Ad aliud dicendum, quod tales
ratio<lb break="no" ed="#Be" n="79"/>nes nihil valent : quia dignitas gratiae et
<lb ed="#Be" n="80"/>creature rationalis est wquivoca.
Digni<lb break="no" ed="#Be" n="81"/>tas enim rationalis creature est inter
<lb ed="#Be" n="82"/>substantias, quia ipsa beatificabilis est,
<lb ed="#Be" n="83"/>etin hoc prefertur gratia. Dignitas
au<lb break="no" ed="#Be" n="84"/>tem gratiae est dignitas forme per
con<lb break="no" ed="#Be" n="85"/>trarietatem expellentis peccatum, et
gra<lb break="no" ed="#Be" n="86"/>tia in hoc preefertur homini, quia homo
<lb ed="#Be" n="87"/>vel rationalis creatura talis forma esse
<lb ed="#Be" n="88"/>non potest.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e541">
<lb ed="#Be" n="89"/>Ad aliud dicendum, quod hoc
intelli<lb break="no" ed="#Be" n="90"/>gitur de potestate dispositionis ad
emun<lb break="no" ed="#Be" n="91"/>dationem, et non de potestate dandi vel
<lb ed="#Be" n="92"/>creandi gratiam.
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e552">
<lb ed="#Be" n="93"/>Ad stiup dicendum, quod nihil est
si<lb break="no" ed="#Be" n="94"/>mile de curatione corporum, et
anima<lb break="no" ed="#Be" n="95"/>rum : quia lapides et herbe ex virtutibus
<lb ed="#Be" n="96"/>consequentibus contrarietates
complexio<lb break="no" ed="#Be" n="97"/>nes suas habent ad causas morborum
<lb ed="#Be" n="98"/>corporalium : sed nullam potest homo
<pb ed="#Be" n="111"/>
<cb ed="#Be" n="a"/>
<lb ed="#Be" n="1"/>habere talem comparationem ad causam
<lb ed="#Be" n="2"/>morbi spiritualis: verba autem non
cu<lb break="no" ed="#Be" n="3"/>rant nisi per invocationem,
</p>
<p xml:id="alalal-g20301-d1e578">
<lb ed="#Be" n="4"/>Av Attup quod in contrarium objicitur,
<lb ed="#Be" n="5"/>dicendum, quod omnia illa non probant
<lb ed="#Be" n="6"/>nisi de potestate effectiva justificationis
<lb ed="#Be" n="7"/>et vivificationis et non. dispositiva. Et
<lb ed="#Be" n="8"/>bene conceditur, quod illam dare non
<lb ed="#Be" n="9"/>potuit, nec Christo homini, nec alii, nec
<lb ed="#Be" n="10"/>etiam potestatem creandi : et ratio
hu<lb break="no" ed="#Be" n="11"/>jus expedita est in tertio Sententiarum'.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>