-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b29_alalal-g87038.xml
275 lines (275 loc) · 14.3 KB
/
cod-al7b29_alalal-g87038.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 8</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 8</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Be" n="cod-al7b29">Paris 1894, v. 29</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Be" n="420"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-g87038"><!-- l4d14a8 -->
<head xml:id="alalal-g87038-Hd1e99">Articulus 8</head>
<head xml:id="alalal-g87038-Hd1e101" type="question-title">In qua vi anime est poenitentia ?</head>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e104">
<lb ed="#Be" n="32"/>ARTICULUS VIII.
<lb ed="#Be" n="33"/>In qua vi anime est poenitentia ?
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e111">
<lb ed="#Be" n="34"/>Tertio queritur, In qua vi animae est
<lb ed="#Be" n="35"/>poenitentia ?
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e118">
<lb ed="#Be" n="36"/>1. Videtur autem quod sit in
synde<lb break="no" ed="#Be" n="37"/>resi. Si enim actus aliquis alicui semper
<lb ed="#Be" n="38"/>convenit, et aliinon semper, magis
es<lb break="no" ed="#Be" n="39"/>sentialiter convenit ei cujus est semper,
<lb ed="#Be" n="40"/>quam cujus non est semper: sed
synde<lb break="no" ed="#Be" n="41"/>resi semper convenit detestari peccatum,
<lb ed="#Be" n="42"/>non autem semper alicui alteri potentie
<cb ed="#Be" n="b"/>
<lb ed="#Be" n="43"/>anime :ergo actus iste proprie est syn.
<lb ed="#Be" n="44"/>deresis : ergo et habitus a quo elicitur ;
<lb ed="#Be" n="45"/>sed habitus ille est poenitentia, ut dictum
<lb ed="#Be" n="46"/>est : ergo poenitentia est in synderesi.
<lb ed="#Be" n="47"/>2.Ivem, Videtur quod sit
rationis<lb break="no" ed="#Be" n="48"/>quia super illud Psalmi xur, 12: Ouare
<lb ed="#Be" n="49"/>tristis es anima mea? etc. Dicit bj
<lb ed="#Be" n="50"/>Glossa : <quote xml:id="alalal-g87038-Qd1e154"> Quia ibi consolatur ratio sen.
<lb ed="#Be" n="51"/>sualitatem dicens: Adhue confitebor illi,
<lb ed="#Be" n="52"/>id est,agam poenitentiam : </quote> sed cujus est
<lb ed="#Be" n="53"/>agere poenitentiam, in illo est poeniten~
<lb ed="#Be" n="54"/>tia ut in subjecto: sed rationis est agere
<lb ed="#Be" n="55"/>poenitentiam, ut jam probatum est : ergo
<lb ed="#Be" n="56"/>in ratione est poenitentia ut in subjecto,
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e172">
<lb ed="#Be" n="57"/>3. Viperur autem, quod sit
concupi<lb break="no" ed="#Be" n="58"/>seibilis : quia amor boni et odium mali
<lb ed="#Be" n="59"/>oppositi sunt circa idem: sed amor boni
<lb ed="#Be" n="60"/>est concupiscilis, et odium mali oppositi,
<lb ed="#Be" n="61"/>et odium peccati est poenitentia : ergo
<lb ed="#Be" n="62"/>poenitentia est in concupiscibili.
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e188">
<lb ed="#Be" n="63"/>4. Vipetur autem iterum, quod sitin
<lb ed="#Be" n="64"/>irascibili, Super illud enim Matthei, xm,
<lb ed="#Be" n="65"/>33: Simile est regnumcelorum
fermen<lb break="no" ed="#Be" n="66"/>to, guod acceptum mulier, etc., dicit
<lb ed="#Be" n="67"/>Glossa, quod in rationali possidemus
<lb ed="#Be" n="68"/>prudentiam, in concupiscibili desiderium
<lb ed="#Be" n="69"/>virtutum, et in irascibilt odium
vitio<lb break="no" ed="#Be" n="70"/>rum: sed odire vitia poenitere est: ergo
<lb ed="#Be" n="71"/>poenitentia est in irascibili.
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e210">
<lb ed="#Be" n="72"/>5. Item, Videtur quod sit in libero
ar<lb break="no" ed="#Be" n="73"/>bitrio. Ejusdem enim est peccare et
pe<lb break="no" ed="#Be" n="74"/>nitentiam agere : sed liberi arbitrii est
<lb ed="#Be" n="75"/>peccare: ergo et poenitentiam agere:
<lb ed="#Be" n="76"/>ergo poenitentia est in libero arbitrio.
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e223">
<lb ed="#Be" n="77"/>6. Irem, Videtur quod sit in omnibus
<lb ed="#Be" n="78"/>viribus simul. Est enim virtus in illa vi
<lb ed="#Be" n="79"/>in qua est materia ejus: sed materia
pe<lb break="no" ed="#Be" n="80"/>nitentiae circa quam, est peccatum : et
di<lb break="no" ed="#Be" n="81"/>versa peccata sunt in singulis viribus :
<lb ed="#Be" n="82"/>ergo poenitentia est in omnibus simul.
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e239">
<lb ed="#Be" n="83"/>Sed irerum hoc videtur impossibile:
<lb ed="#Be" n="84"/>quia non est possibile unam et eamdem
<lb ed="#Be" n="85"/>numero formam in diversis subjectis esse:
<lb ed="#Be" n="86"/>sed poenitentia est una numero forma:
<lb ed="#Be" n="87"/>ergo non est nisi in uno subjecto : sed
<lb ed="#Be" n="88"/>omnes potenti simul, sunt diversa
sub<lb break="no" ed="#Be" n="89"/>jecta: ergo poenitentia non est in
omni<lb break="no" ed="#Be" n="90"/>bus simul.
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e259">
<pb ed="#Be" n="421"/>
<cb ed="#Be" n="a"/>
<lb ed="#Be" n="1"/>Sonurio. Dicendum, quod licet quidam
<lb ed="#Be" n="2"/>dicant potentias anime esse subjecta et
<lb ed="#Be" n="3"/>virtutum et vitiorum, tamen hoc non est
<lb ed="#Be" n="4"/>verum: et quod dicunt, non est dictum
<lb ed="#Be" n="5"/>subtili ratione. Impossibile enim est,
<lb ed="#Be" n="6"/>quod aliquid sit subjectum non habens
<lb ed="#Be" n="7"/>proprietatem aliquam materia: unde
<lb ed="#Be" n="8"/>anima est subjectum omnium eorum
<lb ed="#Be" n="9"/>que sunt in anima secundum id quod
<lb ed="#Be" n="10"/>est, et non secundum id quo est: sed
<lb ed="#Be" n="11"/>verum est, quod cum perficiatur anima
<lb ed="#Be" n="12"/>habitibus et formis quae sunt in ipsa,
<lb ed="#Be" n="13"/>quodammodo perlicitur quoad hanc
po<lb break="no" ed="#Be" n="14"/>tentiam, et quodammodo quoad aliam:
<lb ed="#Be" n="15"/>et hoc modo forte volunt dicere, quod
<lb ed="#Be" n="16"/>virtus sit in ista vel in illa potentia. Dico
<lb ed="#Be" n="17"/>ergo sine prejudicio aliter dicentium,
<lb ed="#Be" n="18"/>quod ille habitus qui est poenitentia est
<lb ed="#Be" n="19"/>in irascibili cum ratione participante
ali<lb break="no" ed="#Be" n="20"/>quid rationis, secundum quod ad
ratio<lb break="no" ed="#Be" n="21"/>nem ordinatur; et hoc videtur ex dicto
<lb ed="#Be" n="22"/>Augustini, quod poenitentia est vindicta
<lb ed="#Be" n="23"/>puniens in se quod dolet commisisse.
<lb ed="#Be" n="24"/>item etiam ex hoc quod poenitentia
dici<lb break="no" ed="#Be" n="25"/>tur esse indignatio sui pro peccato
per<lb break="no" ed="#Be" n="26"/>petrato. Et iterum hoc pretendit ipsum
<lb ed="#Be" n="27"/>nomen quod sonat in poene tentionem,
<lb ed="#Be" n="28"/>gua homo punit seipsum.
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e328">
<lb ed="#Be" n="29"/>Ad primum ergo quod objicitur,
dicen<lb break="no" ed="#Be" n="30"/>dum quod synderesis non illo modo
re<lb break="no" ed="#Be" n="31"/>murmurat peccato quae irascibilis: quia
<lb ed="#Be" n="32"/>synderesis remurmurat peccato
univer<lb break="no" ed="#Be" n="33"/>saliter, non perpetrato in quantum est
<lb ed="#Be" n="34"/>in subjecto: sed irascibilis remurmurat
<lb ed="#Be" n="35"/>sicut pcenitens remurmurat: guia hoc
<lb ed="#Be" n="36"/>improprie dictum est: sed detestatur
<lb ed="#Be" n="37"/>peccatum perpetratum secundum quod
<lb ed="#Be" n="38"/>perpetratio causa est quod ipsum sit in
<lb ed="#Be" n="39"/>subjecto et in particulari : et sic patet
<lb ed="#Be" n="40"/>solutio ad primum.
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e357">
<lb ed="#Be" n="41"/>Ad aliud dicendum, quod ratio
dici<lb break="no" ed="#Be" n="42"/>tur hic ut ordinatrix aliarum virium : et
<lb ed="#Be" n="43"/>ideo attribuitur ei quod est virium
alia<lb break="no" ed="#Be" n="44"/>rum ordinatrix,
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e368">
<lb ed="#Be" n="45"/>Ad aliud dicendum, quod in
concu<lb break="no" ed="#Be" n="46"/>piscibili est amor boni generaliter, sicut
<lb ed="#Be" n="47"/>etiam in praecedenti questione dictum
<lb ed="#Be" n="48"/>est. Si tamen concedatur: tune dicatur,
<lb ed="#Be" n="49"/>quod odium vitii duplex est. Unum quod
<cb ed="#Be" n="b"/>
<lb ed="#Be" n="50"/>est dissensus vitii im genere et sequitur
<lb ed="#Be" n="51"/>amorem virtutis in genere : et hic amor
<lb ed="#Be" n="52"/>nonest concupiscibilis proprie, sed
ap<lb break="no" ed="#Be" n="53"/>propriate, cum sit communiter omnium.
<lb ed="#Be" n="54"/>Aliud etiam odium est speciale cum
in<lb break="no" ed="#Be" n="55"/>dignatione et insurrectione contra
ip<lb break="no" ed="#Be" n="56"/>sum, in quantum est in subjecto : et hoc
<lb ed="#Be" n="57"/>est posnitentiae et irascibilis, et hoc non
<lb ed="#Be" n="58"/>opponitur amori virtutis vel boni in
ge<lb break="no" ed="#Be" n="59"/>nere, sed in specie quo amat irascibilis
<lb ed="#Be" n="60"/>sibi proprium objectum.
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e407">
<lb ed="#Be" n="61"/>Ad id autem quod sequitur, licet
con<lb break="no" ed="#Be" n="62"/>cedamus conclusionem, tamen sciendum,
<lb ed="#Be" n="63"/>quod Glossa illa loquitur non de propriis
<lb ed="#Be" n="64"/>potentiarum, sed de appropriatis potius:
<lb ed="#Be" n="65"/>et de talibus hoc quod intelligere
potui<lb break="no" ed="#Be" n="66"/>mus scripsimus in conclusionibus nostris
<lb ed="#Be" n="67"/>de anima in tractatu de potentis
moti<lb break="no" ed="#Be" n="68"/>vis.
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e427">
<lb ed="#Be" n="69"/>Ad aliud quod sequitur dicendum,
<lb ed="#Be" n="70"/>quod non omne peccatum est in libero
<lb ed="#Be" n="71"/>arbitrio, sicut in subjecto : nec in anima
<lb ed="#Be" n="72"/>secundum liberum arbitrium : sed omne
<lb ed="#Be" n="73"/>peccatum est in libero arbitrio sicut in
<lb ed="#Be" n="74"/>causa causante et complente peccatum :
<lb ed="#Be" n="75"/>ratio enim inchoat per determinationem
<lb ed="#Be" n="76"/>quod ita fiat, sed voluntas complet.
<lb ed="#Be" n="77"/>Deinde nota, quod quidam hoc
conce<lb break="no" ed="#Be" n="78"/>dunt, et utuntur hac ratione: quia infe~
<lb ed="#Be" n="79"/>riores potenti sunt moventes mote:
<lb ed="#Be" n="80"/>unde si virtutes essent inillis, essent
vir<lb break="no" ed="#Be" n="81"/>tutes mote a ratione : et cum ipse’ sint
<lb ed="#Be" n="82"/>gratuite, cporteret quod motum gratie
<lb ed="#Be" n="83"/>preveniret motus nature ex parte
ratio<lb break="no" ed="#Be" n="84"/>nis, vel liberi arbitrii, et hoc est
incon<lb break="no" ed="#Be" n="85"/>veniens: ideo dicunt, quod nulla virtus
<lb ed="#Be" n="86"/>est in inferioribus viribus. Et si hoc est
<lb ed="#Be" n="87"/>verum quod dicunt: videtur tune quod
<lb ed="#Be" n="88"/>quidquid dicitur in fine primi £thicorum,
<lb ed="#Be" n="89"/>et a Damasceno, eta Gregorio Niceno,
<lb ed="#Be" n="90"/>et ab Avicenna, totum falsum est: et hoc
<lb ed="#Be" n="91"/>reputo ego absurdum: et ideo dico,
<lb ed="#Be" n="92"/>guod motus quo ratio ordinat et regit
<lb ed="#Be" n="93"/>inferiores vires, equivocus est ad motum
<lb ed="#Be" n="94"/>virtutis gratuite informantis opus : et
<lb ed="#Be" n="95"/>ideo si ille preveniret istam, non esset
<lb ed="#Be" n="96"/>propter hoc prior nisi esset ejusdem
ra<lb break="no" ed="#Be" n="97"/>tionis.
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e492">
<lb ed="#Be" n="98"/>Preeterea, Non est inconveniens, quod
<pb ed="#Be" n="422"/>
<cb ed="#Be" n="a"/>
<lb ed="#Be" n="1"/>ratio informata gratia preveniat
concu<lb break="no" ed="#Be" n="2"/>piscibilem vel irascibilem informatam
<lb ed="#Be" n="3"/>gratia: quia semper erit motus gratie
<lb ed="#Be" n="4"/>primus,
</p>
<p xml:id="alalal-g87038-d1e511">
<lb ed="#Be" n="5"/>Ad uLtriwum dicendum, quod non est
<lb ed="#Be" n="6"/>in qualibet potentia poenitentia, licet
ma<lb break="no" ed="#Be" n="7"/>teria circa quam est, sit in omnibus vel
<lb ed="#Be" n="8"/>possit_esse: et haec est ratio, quia non
<lb ed="#Be" n="9"/>est in-omnibus, secundum quod est de
<lb ed="#Be" n="10"/>ipsa poenitentia, sed tantum in irascibili:
<lb ed="#Be" n="11"/>est enim irascibilis detestari peccatum
<lb ed="#Be" n="12"/>perpetratum sub spe venie, et in
quan<lb break="no" ed="#Be" n="13"/>tum est sibi indignum peccatum et
con<lb break="no" ed="#Be" n="14"/>temptibile: et hoc modo efficitur
pecca<lb break="no" ed="#Be" n="15"/>tum propria materia irascibilis: et hoc
<lb ed="#Be" n="16"/>modo poenitentia est de ipso.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>