-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b29_alalal-h15462.xml
511 lines (511 loc) · 27.1 KB
/
cod-al7b29_alalal-h15462.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 6</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 6</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Be" n="cod-al7b29">Paris 1894, v. 29</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Be" n="548"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-h15462"><!-- l4d16a6 -->
<head xml:id="alalal-h15462-Hd1e99">Articulus 6</head>
<head xml:id="alalal-h15462-Hd1e101" type="question-title">Quid sit contritio in genere ?</head>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e104">
<lb ed="#Be" n="81"/>ARTICULUS VI.
<lb ed="#Be" n="82"/>Quid sit contritio in genere ?
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e111">
<lb ed="#Be" n="83"/>Deinde queritur de hoc quod dicitur,
<lb ed="#Be" n="84"/>ibi, A, post initium : <quote xml:id="alalal-h15462-Qd1e117"> Compunetio
no<lb break="no" ed="#Be" n="85"/>bis commendatur, etc. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e123">
<lb ed="#Be" n="86"/>Et queruntur hic sex de
compunctio<lb break="no" ed="#Be" n="87"/>ne : quorum primum. est, Quid sit
ge<lb break="no" ed="#Be" n="88"/>nere ?
<lb ed="#Be" n="89"/>Secundum, Quid sil propria
diffini<lb break="no" ed="#Be" n="90"/>tione ?
<pb ed="#Be" n="549"/>
<cb ed="#Be" n="a"/>
<lb ed="#Be" n="1"/>Tertium, Quae sit differentia inter
con<lb break="no" ed="#Be" n="2"/>tritionem, -attritionem, et
compunctio<lb break="no" ed="#Be" n="3"/>nem?
<lb ed="#Be" n="4"/>Quartum, Cujus partis anime sit
con<lb break="no" ed="#Be" n="5"/>tritio ?
<lb ed="#Be" n="6"/>Quintum, Utrum eodem modo fiat
<lb ed="#Be" n="7"/>semper in Novo et Veteri Testamento ?
<lb ed="#Be" n="8"/>Sextum, Quid moveat ad
contritio<lb break="no" ed="#Be" n="9"/>nem,.utram fides, vel alia. virtus? et si
<lb ed="#Be" n="10"/>fides, ratione cujus articuli movet ad
ip<lb break="no" ed="#Be" n="11"/>sam? .
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e166">
<lb ed="#Be" n="12"/>Ad primum objicitur sic :
<lb ed="#Be" n="13"/>1. Omnis dolor est in genere
passio<lb break="no" ed="#Be" n="14"/>nis : contritio est dolor quidam : ergo
<lb ed="#Be" n="15"/>est in gemere passionis. Prima patet de
<lb ed="#Be" n="16"/>ge. SECUNDA patet per illud Augustini
su<lb break="no" ed="#Be" n="17"/>pra habitum : <quote xml:id="alalal-h15462-Qd1e181"> Semper doleat, et de
<lb ed="#Be" n="18"/>dolore gaudeat, etc. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e187">
<lb ed="#Be" n="19"/>2, Item, Augustinus : <quote xml:id="alalal-h15462-Qd1e191"> Si poenites,
<lb ed="#Be" n="20"/>pena tenet te : </quote> constat autem, quod
<lb ed="#Be" n="21"/>hoc maxime dicitur propter
contritio<lb break="no" ed="#Be" n="22"/>nem : ergo contritio est poena tenens
<lb ed="#Be" n="23"/>penitentem : sed omnis poena est
pas<lb break="no" ed="#Be" n="24"/>sio : ergo, etc.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e206">
<lb ed="#Be" n="25"/>3. Item, Contraria sunt in eodem
ge<lb break="no" ed="#Be" n="26"/>nere: sed dolor et delectatio
opponun<lb break="no" ed="#Be" n="27"/>tur contrarie : ergo sunt in eodem
gene<lb break="no" ed="#Be" n="28"/>re: sed delectatio est in genere quod est
<lb ed="#Be" n="29"/>passio, ut dicit Philosophus : ergo et
do<lb break="no" ed="#Be" n="30"/>lor, et per consequens contritio.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e222">
<lb ed="#Be" n="31"/>4. Item, Omne illud secundum quod
<lb ed="#Be" n="32"/>aliquid alteratur proprie, est passio, vel
<lb ed="#Be" n="33"/>passibilis qualitas : sed secundum
dolo<lb break="no" ed="#Be" n="34"/>rem fit alteratio hominis proprie : ergo
<lb ed="#Be" n="35"/>est passio vel passibilis qualitas. Prima
<lb ed="#Be" n="36"/>scribitur in septimo Physicorum.
Srcun<lb break="no" ed="#Be" n="37"/>da autem patet per hoc quod
Philoso<lb break="no" ed="#Be" n="38"/>phus dicit in VIII Ethicor um, quod
do<lb break="no" ed="#Be" n="39"/>lore et delectatione alteratio est
haben<lb break="no" ed="#Be" n="40"/>tium sensum. Cum igitur contritio sit
<lb ed="#Be" n="41"/>dolor quidam, erit in genere passionis,
<lb ed="#Be" n="42"/>etc,
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e251">
<lb ed="#Be" n="43"/>5. item, Si contritio contrariatur
pec<lb break="no" ed="#Be" n="44"/>cato, quantum ad aliquid habet
contra<lb break="no" ed="#Be" n="45"/>rietatem ad ipsum : sunt autem in pecca~
<lb ed="#Be" n="46"/>to duo, scilicet libido sive delectatio com-
<cb ed="#Be" n="b"/>
<lb ed="#Be" n="47"/>mutabilis boni, et aversio ab
incommu<lb break="no" ed="#Be" n="48"/>tabili bono : sed constat, quod non
con<lb break="no" ed="#Be" n="49"/>trariatur ratione aversionis : ergo ratione
<lb ed="#Be" n="50"/>delectationis in bono commutabili, quia
<lb ed="#Be" n="51"/>contritio dolet de delectatione. Cum
igi<lb break="no" ed="#Be" n="52"/>tur delectatio sit passio, et dolor est
pas<lb break="no" ed="#Be" n="53"/>sio, ut videtur.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e280">
<lb ed="#Be" n="54"/>6. Item, Supra’ habitum est, quod
<lb ed="#Be" n="55"/>poenitentia est amaritudo anime pro
ma<lb break="no" ed="#Be" n="56"/>lo quod quisque commisit. Et hoc
maxi<lb break="no" ed="#Be" n="57"/>me competit ratione contritionis : ergo
<lb ed="#Be" n="58"/>contritio est quaedam amaritudo anime :
<lb ed="#Be" n="59"/>sed amaritudo anime est passio : ergo et
<lb ed="#Be" n="60"/>contritio, etc.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e299">
<lb ed="#Be" n="61"/>7. Item, Sicut se habet corpus ad
pas<lb break="no" ed="#Be" n="62"/>sionem sibi illatam, ita spiritus ad
pas<lb break="no" ed="#Be" n="63"/>sionem quae sibi infertur : sed omne
im<lb break="no" ed="#Be" n="64"/>mutans corpus, passio quaedam est
cor<lb break="no" ed="#Be" n="65"/>poris : ergo etiam omne immutans
spiri<lb break="no" ed="#Be" n="66"/>tum, passio quaedam erit spiritus : dolor
<lb ed="#Be" n="67"/>autem contritionis immutat spiritum
<lb ed="#Be" n="68"/>ergo est quaedam passio spiritus.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e319">
<lb ed="#Be" n="69"/>8. Si dicas, ut quidam dicunt, quod in’
<lb ed="#Be" n="70"/>contritione dolor est materialis, et
vo<lb break="no" ed="#Be" n="71"/>luntas actualis est circa dolorem, et illa
<lb ed="#Be" n="72"/>est actus et formalis pars contritionis :
<lb ed="#Be" n="73"/>et ideo contritio non est in genere
pas<lb break="no" ed="#Be" n="74"/>sionis nisi gratia ejus quod est materiale
<lb ed="#Be" n="75"/>in ipsa. Contra : Ira, misericordia,
ne<lb break="no" ed="#Be" n="76"/>mésis, non sunt sine voluntate : et
ta<lb break="no" ed="#Be" n="77"/>men a Philosopho dicuntur esse
passio<lb break="no" ed="#Be" n="78"/>nes : ergo ex hoc quod voluntas sit circa
<lb ed="#Be" n="79"/>aliquid, non facit ipsum non esse
pas<lb break="no" ed="#Be" n="80"/>sionem.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e348">
<lb ed="#Be" n="81"/>9. Item, Ex hoc quod voluntas est
<lb ed="#Be" n="82"/>circa aliquid, non variatur essentia
ip<lb break="no" ed="#Be" n="83"/>sius : quia aliter oporteret dicere, quod
<lb ed="#Be" n="84"/>quelibet res variatur in essentia quando
<lb ed="#Be" n="85"/>est volita, et quando non est volita
<lb ed="#Be" n="86"/>constat autem, quod dolor sive tristitia
<lb ed="#Be" n="87"/>secundum se passio est : ergo etiam sive
<lb ed="#Be" n="88"/>sit circa eam voluntas, sive non, adhuc
<lb ed="#Be" n="89"/>erit passio : sed contritio dolor est : ergo
<lb ed="#Be" n="90"/>est in genere passionis.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e372">
<lb ed="#Be" n="91"/>10. Item, Omne’ illatum a quodam
<lb ed="#Be" n="92"/>agente, passio est: sed omnis dolor est
<lb ed="#Be" n="93"/>illatus a quodam agente : ergo est pas-
<pb ed="#Be" n="550"/>
<cb ed="#Be" n="a"/>
<lb ed="#Be" n="1"/>sio. Prima probatur ex diffinitione
pas<lb break="no" ed="#Be" n="2"/>sionis. Secunda probatur ex hoc quod
<lb ed="#Be" n="3"/>dolor est a contrario corrumpente : et
<lb ed="#Be" n="4"/>contrarium corrumpens quoddam agens
<lb ed="#Be" n="5"/>est aliud ab ipso quod corrumpitur.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e396">
<lb ed="#Be" n="6"/>Sed CONTRA:
<lb ed="#Be" n="7"/>1. Nulla passione meremur : contritio
<lb ed="#Be" n="8"/>est passio quaedam : ergo contritione
<lb ed="#Be" n="9"/>non meremur. Probatur autem prima et
<lb ed="#Be" n="10"/>a communiter loquentibus, et ab eo
<lb ed="#Be" n="11"/>quod meriti principium est in nobis,
pas<lb break="no" ed="#Be" n="12"/>sionis autem principium est in alio.
Sz<lb break="no" ed="#Be" n="13"/>cunpa autem pro hypothesi accipitur ab
<lb ed="#Be" n="14"/>adversario.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e418">
<lb ed="#Be" n="15"/>2. Item, Nihil cujus principium
effe<lb break="no" ed="#Be" n="16"/>ctivum non est in nobis patientibus, ca-.
<lb ed="#Be" n="17"/>dit in praecepto: passionis principium
<lb ed="#Be" n="18"/>effectivum non est in nobis patientibus :
<lb ed="#Be" n="19"/>ergo non est in precepto : sed contritio
<lb ed="#Be" n="20"/>est in precepto : ergo a destructione
<lb ed="#Be" n="21"/>consequentis ipsa non est passio. Prima
<lb ed="#Be" n="22"/>probatur, quia non precipitur nisi opus
<lb ed="#Be" n="23"/>cujus nos domini sumus et causa.
Sz<lb break="no" ed="#Be" n="24"/>cunpaA patet per diffinitionem
passio<lb break="no" ed="#Be" n="25"/>nis.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e445">
<lb ed="#Be" n="26"/>3. Item, Nulla passio est virtus, vel
<lb ed="#Be" n="27"/>pars virtutis : contritio est virtus, vel
<lb ed="#Be" n="28"/>pars virtutis : ergo contritio non est
pas<lb break="no" ed="#Be" n="29"/>sio. Prima probatur ex hoc quod habetur
<lb ed="#Be" n="30"/>in If Ethicorum, quod virtutes habitus
<lb ed="#Be" n="31"/>sunt, non passiones. Secunda probatur
<lb ed="#Be" n="32"/>per ante habita : quia dictum est, quod
<lb ed="#Be" n="33"/>poenitentia est virtus, et contritio est
vir<lb break="no" ed="#Be" n="34"/>tus, vel pars poenitentia.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e467">
<lb ed="#Be" n="35"/>Item, Nulla passio est optimorum
<lb ed="#Be" n="36"/>operativa : sed contritio est optimorum
<lb ed="#Be" n="37"/>operativa : ergo contritio non est passio.
<lb ed="#Be" n="38"/>Propario prime est, quia non operatur
<lb ed="#Be" n="39"/>optima nisi habitus, qui non est in gene~
<lb ed="#Be" n="40"/>re passionis, ut dicit Philosophus.
Se<lb break="no" ed="#Be" n="41"/>cunda patet per hoc quod laudabile et
<lb ed="#Be" n="42"/>remunerabile est opus contritionis.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e487">
<lb ed="#Be" n="43"/>4. Item, Nulla passio contrarietatem
<lb ed="#Be" n="44"/>habet ad habitum aliquem : sed contritio
<lb ed="#Be" n="45"/>habet contrarietatem ad habitum
vitio<lb break="no" ed="#Be" n="46"/>rum : ergo contritio non est passio.
Pri<lb break="no" ed="#Be" n="47"/>ma probatur ex hoc quod contraria sunt
<lb ed="#Be" n="48"/>in eodem genere proximo. SEecunpA ex
<lb ed="#Be" n="49"/>hoc quod nihil expellit aliud nisi contra-
<cb ed="#Be" n="b"/>
<lb ed="#Be" n="50"/>rium : et contritio expellit omnes habitus
<lb ed="#Be" n="51"/>vitiorum.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e511">
<lb ed="#Be" n="52"/>Solutio. Sine preejudicio videtur mihi
<lb ed="#Be" n="53"/>distinguendum esse in contritione - > aut
<lb ed="#Be" n="54"/>enim est poenitentiae virtutis, aut Peni.
<lb ed="#Be" n="55"/>tentiae sacramenti : et quae sit differentia
<lb ed="#Be" n="56"/>inter ista, ex superioribus satis patet, g;
<lb ed="#Be" n="57"/>est poenitentiae virtutis : sic non est pars,
<lb ed="#Be" n="58"/>sed actus quidam, ad quem movet poe
<lb ed="#Be" n="59"/>nitentia virtus, prout est detestans peccg.
<lb ed="#Be" n="60"/>tum perpetratum, in quantum peccatun
<lb ed="#Be" n="61"/>perpetratum est. Et quia hic actus
puni<lb break="no" ed="#Be" n="62"/>tivus sui est et vindicativus, non est sing
<lb ed="#Be" n="63"/>peena : et tamen illa non dat ei essen.
<lb ed="#Be" n="64"/>tiam formalem : quia pceena se habet aq
<lb ed="#Be" n="65"/>actum voluntatis, sicut factum ad fa.
<lb ed="#Be" n="66"/>ciens : et tunc dicitur confritio, non
con<lb break="no" ed="#Be" n="67"/>triti passio, sed potius conterentis actus
<lb ed="#Be" n="68"/>factivus poene in contrito. Et licet idem
<lb ed="#Be" n="69"/>sit conterens et contritum substantia,
<lb ed="#Be" n="70"/>esse tamen non est idem, ut infra
pate<lb break="no" ed="#Be" n="71"/>bit.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e557">
<lb ed="#Be" n="72"/>Si autem accipitur poenitentia ut
sacra<lb break="no" ed="#Be" n="73"/>mentum, tune nihil prohibet passionem
<lb ed="#Be" n="74"/>esse aliquid de essentia contritionis : quia
<lb ed="#Be" n="75"/>poenitentia ordinatur contra peccatum,
<lb ed="#Be" n="76"/>per poenam satisfaciens de peccato: et
<lb ed="#Be" n="77"/>sic meo judicio contritio est contriti
<lb ed="#Be" n="78"/>passio voluntarie suscepta vel facta pro
<lb ed="#Be" n="79"/>peccato. Secundum autem istas duas
<lb ed="#Be" n="80"/>vias oportet respondere argumentis ad
<lb ed="#Be" n="81"/>utramque partem inductis.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e581">
<lb ed="#Be" n="82"/>Av Hoc ergo quod primo objicitur,
<lb ed="#Be" n="83"/>sustinentes quod contritio est virtutis.
<lb ed="#Be" n="84"/>poenitentiae motus quidam, dicimus quod
<lb ed="#Be" n="85"/>dolor quidem est in genere passionis,
<lb ed="#Be" n="86"/>sed contritio sic sumpta non est dolor,
<lb ed="#Be" n="87"/>sed potius actus factivus doloris in
con<lb break="no" ed="#Be" n="88"/>trito : et ideo contritio vel virtus est,
<lb ed="#Be" n="89"/>in habitu sumitur : vel actus, si in actu
<lb ed="#Be" n="90"/>consideratur, et non est in genere
passi0<lb break="no" ed="#Be" n="91"/>nis hoc modo sumpta.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e606">
<lb ed="#Be" n="92"/>Ad probationem dicendum, quod
Au<lb break="no" ed="#Be" n="93"/>gustinus vocat dolorem prout est
mate<lb break="no" ed="#Be" n="94"/>ria poenitentiae sacramenti, et non. prout
<lb ed="#Be" n="95"/>est virtus, vel virtutis,
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e617">
<lb ed="#Be" n="96"/>Ad aliud dicendum, quod Augustinus
<lb ed="#Be" n="97"/>loquitur de signis ponitentio hoc modo,
<pb ed="#Be" n="551"/>
<cb ed="#Be" n="a"/>
<lb ed="#Be" n="1"/>prout significatur causa per effectum :
<lb ed="#Be" n="2"/>pena enim est effectus poenitentiae et
<lb ed="#Be" n="3"/>contritionis, ut jam patuit : et non
in<lb break="no" ed="#Be" n="4"/>tendit, quod poena essentialiter sit
pcoeni<lb break="no" ed="#Be" n="5"/>tentia, vel contritio.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e639">
<lb ed="#Be" n="6"/>Ad aliud dicendum, quod contritio
<lb ed="#Be" n="7"/>prout est contriti actus, vel habitus, non
<lb ed="#Be" n="8"/>contriatur delectationi, sed tantum prout
<lb ed="#Be" n="9"/>est passio contriti : et dico habitum
con<lb break="no" ed="#Be" n="10"/>tritionem secundum id quod est,licet
pro<lb break="no" ed="#Be" n="11"/>prie nominet vel aclum vel passionem :
<lb ed="#Be" n="12"/>quia nomen verbale est, et potest ab
ac<lb break="no" ed="#Be" n="13"/>tivo et passivo descendere. Sed nos
<lb ed="#Be" n="14"/>etiam nominamus habitum eodem
no<lb break="no" ed="#Be" n="15"/>mine, ideo quia habitus quidam
pro<lb break="no" ed="#Be" n="16"/>pria nomina non habent.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e665">
<lb ed="#Be" n="17"/>Ad aliud dicendum, quod in veritate
<lb ed="#Be" n="18"/>omne quod alterat, physice loquendo,
<lb ed="#Be" n="19"/>est passio, vel passibilis qualitas: sed non
<lb ed="#Be" n="20"/>dicimus accipientem habitus alteratum,
<lb ed="#Be" n="21"/>sed potius perfectum : neque alteratum
<lb ed="#Be" n="22"/>eum qui de habitu agit, nisi hoc sit aliud
<lb ed="#Be" n="23"/>genus alterationis, ut dicit
Philoso<lb break="no" ed="#Be" n="24"/>phus in secundo de Antma : sed nos non
<lb ed="#Be" n="25"/>dicimus, quod contritio prout dicitur
<lb ed="#Be" n="26"/>conterentis actus, sitalterans contritum,
<lb ed="#Be" n="27"/>sed potins prout est passio contriti et
<lb ed="#Be" n="28"/>subjecti: et hoc etiam tantum est in
<lb ed="#Be" n="29"/>genere passionis : sed sic nec est virtus,
<lb ed="#Be" n="30"/>nec actus virtutis, sed potius effectus ejus
<lb ed="#Be" n="31"/>in eo circa quod agit virtus pcenitentie
<lb ed="#Be" n="32"/>sive contritionis, ut prius habitum est.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e702">
<lb ed="#Be" n="33"/>Ad aliud dicendum, quod contritio et
<lb ed="#Be" n="34"/>quelibet alia virtus, duplicem habet
con<lb break="no" ed="#Be" n="35"/>trarietatem ad vitium et peccatum. Unam
<lb ed="#Be" n="36"/>in speciei sue essentia : sicut album
con<lb break="no" ed="#Be" n="37"/>trariatur nigro, et sic una virtus duobus
<lb ed="#Be" n="38"/>vitiis vel uni opponitur, quorum ipsa
<lb ed="#Be" n="39"/>est medium. Aliam autem habet
con<lb break="no" ed="#Be" n="40"/>trarietatem ad ipsum in suo toto in quo
<lb ed="#Be" n="41"/>radicatur, quod est gratia gratum faciens
<lb ed="#Be" n="42"/>que contrariatur peccato non in hac
spe<lb break="no" ed="#Be" n="43"/>cie vel in illa, sed omni peccato,
secun<lb break="no" ed="#Be" n="44"/>dum quod est culpa et offensa Dei: et
<lb ed="#Be" n="45"/>quoad hoc etiam una virtus non est sine
<lb ed="#Be" n="46"/>alia. Et secundum hunc modum virtute
<lb ed="#Be" n="47"/>totius, et aliarum conjunctarum sibi in
<lb ed="#Be" n="48"/>toto illo, unam habet contrarietatem ad
<lb ed="#Be" n="49"/>omne peccatum. Utroque istorum modo-
<cb ed="#Be" n="b"/>
<lb ed="#Be" n="50"/>rum contritio contrariatur peccato se=
<lb ed="#Be" n="51"/>cundum se totum. Sed verum est, quod
<lb ed="#Be" n="52"/>delectatio quee est ex peccati actu,
con<lb break="no" ed="#Be" n="53"/>trarium habet dolorem qui est ex actu
<lb ed="#Be" n="54"/>conterentis, sicut passionem contingit
<lb ed="#Be" n="55"/>contrariari passioni.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e757">
<lb ed="#Be" n="56"/>Ad aliud dicendum, quod poentientia
<lb ed="#Be" n="57"/>accipitur ibi in ratione sacramenti, in
<lb ed="#Be" n="58"/>quo dolor materia est, ut prius dictum
<lb ed="#Be" n="59"/>est.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e769">
<lb ed="#Be" n="60"/>Ad aliud dicendum, quod bene
conce<lb break="no" ed="#Be" n="61"/>ditur quod dolor immutans spiritum,
<lb ed="#Be" n="62"/>passio est secundum quod hujusmodi:
<lb ed="#Be" n="63"/>sed ille non est essentialis nisi
sacramen<lb break="no" ed="#Be" n="64"/>to, non virtuti, ut habitum est. Nec
ali<lb break="no" ed="#Be" n="65"/>quis capiat hoc quod dico immutari
spi<lb break="no" ed="#Be" n="66"/>ritum, quia intelligo spiritum immutari,
<lb ed="#Be" n="67"/>idem quod hominem secundum spiritum
<lb ed="#Be" n="68"/>immutari: quia anima proprie loquendo
<lb ed="#Be" n="69"/>et per se non movetur, sed potius per
<lb ed="#Be" n="70"/>accidens.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e795">
<lb ed="#Be" n="71"/>Ad aliud dicendum, quod illa solutio
<lb ed="#Be" n="72"/>bona est, dummodo debite intelligatur :
<lb ed="#Be" n="73"/>non enim sic intelligitur, quod dolor sit
<lb ed="#Be" n="74"/>materialis, sicut pars materialis est
essen<lb break="no" ed="#Be" n="75"/>tialis, sed potius circa quam est volun~
<lb ed="#Be" n="76"/>tas conterentis, sicut circa effectum : et
<lb ed="#Be" n="77"/>tunc patet, quod nihil est contritionis
<lb ed="#Be" n="78"/>pars, secundum quod contritio est
vir<lb break="no" ed="#Be" n="79"/>tus : sed ego non reputo inconveniens,
<lb ed="#Be" n="80"/>quod dolor sit essentialis poenitentia,
se<lb break="no" ed="#Be" n="81"/>cundum quod est pars sacramenti, et
<lb ed="#Be" n="82"/>manens in genere passionis.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e824">
<lb ed="#Be" n="83"/>Et per hoc idem etiam patet solutio ad
<lb ed="#Be" n="84"/>sequens : quia voluntas non variat
voli<lb break="no" ed="#Be" n="85"/>tum, sed potius e converso: sed contri-.
<lb ed="#Be" n="86"/>tio non nominat hoc, secundum quod
<lb ed="#Be" n="87"/>descendit a verbo activo, sed potius. con-.
<lb ed="#Be" n="88"/>terentis habitum vel actum, ut dictum.
<lb ed="#Be" n="89"/>est.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e842">
<lb ed="#Be" n="90"/>Ad aliud dicendum, quod etiamsi de
<lb ed="#Be" n="91"/>dolore loguamur, non est illatus ab alio
<lb ed="#Be" n="92"/>agente, sed potius eodem, non ut eodem
<lb ed="#Be" n="93"/>sumpto: et qualiter hoc fit, infra
queri<lb break="no" ed="#Be" n="94"/>tur : sed hic sufficit, quod contritus
ipse<lb break="no" ed="#Be" n="95"/>met sibi infert dolorem : tamen concedo
<lb ed="#Be" n="96"/>plane, quod dolor passio est, et etiam
<lb ed="#Be" n="97"/>contritio, secundum quod est ex parte
<lb ed="#Be" n="98"/>contriti, et non .conterentis: sed hoc
<pb ed="#Be" n="552"/>
<cb ed="#Be" n="a"/>
<lb ed="#Be" n="1"/>modo pars est sacramenti, etnon virtus,
<lb ed="#Be" n="2"/>vel pars virtutis.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e873">
<lb ed="#Be" n="3"/>Ad probationem dicendum, quod
con<lb break="no" ed="#Be" n="4"/>trarium non facit dolorem, sed potius
<lb ed="#Be" n="5"/>idem contrarie afficiens per voluntatem
<lb ed="#Be" n="6"/>cirea peccatum : quia primo voluit hoc
<lb ed="#Be" n="7"/>cum fecit, modo autem detestatur et
do<lb break="no" ed="#Be" n="8"/>let. Et haec duo congrue respondent
pec<lb break="no" ed="#Be" n="9"/>cato ratione duorum quae sunt in ipso,
<lb ed="#Be" n="10"/>scilicet libido sive dilectio boni
commu<lb break="no" ed="#Be" n="11"/>tabilis, et ratio offense divine.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e895">
<lb ed="#Be" n="12"/>Ad wm autem quod in oppositum
obji<lb break="no" ed="#Be" n="13"/>citur, oportet iterum dicere, quod nos
<lb ed="#Be" n="14"/>concessimus quod dolore meremur, se.
<lb ed="#Be" n="15"/>cundum quod est aliquid sacramenti,
<lb ed="#Be" n="16"/>sicut materia in qua sacramentum
perfi<lb break="no" ed="#Be" n="17"/>citur : eo quod hoc sacramentum querat
<lb ed="#Be" n="18"/>sibi materiam interiorem, sicut alia
ex<lb break="no" ed="#Be" n="19"/>teriorem : et causa jam supra dicta est.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e916">
<lb ed="#Be" n="20"/>Dicendum igitur, quod passiones
du<lb break="no" ed="#Be" n="21"/>pliciter considerantur, scilicet in
compa<lb break="no" ed="#Be" n="22"/>ratione ad agens, et in comparatione ad
<lb ed="#Be" n="23"/>patiens. Et primo modo dupliciter
con<lb break="no" ed="#Be" n="24"/>siderantur : agens enim ipsas, aut est
<lb ed="#Be" n="25"/>intra voluntarium et discretum, id est,
<lb ed="#Be" n="26"/>volens et discernens in agendo : aut
ex<lb break="no" ed="#Be" n="27"/>tra. Si intra : tunc illa passio potest esse
<lb ed="#Be" n="28"/>meritoria, vel demeritoria : quia est
vo<lb break="no" ed="#Be" n="29"/>luntaria, exclusa violentia, et ignorantia :
<lb ed="#Be" n="30"/>et sic est dolor in contritione. Si autem
<lb ed="#Be" n="31"/>est extra: tunc nec est meritoria,
<lb ed="#Be" n="32"/>nec demeritoria: et sic probatur, quod
<lb ed="#Be" n="33"/>passionibus non meremur. Si autem
<lb ed="#Be" n="34"/>consideratur ex parte suscipientis,
ad<lb break="no" ed="#Be" n="35"/>huc dupliciter consideratur: aut enim
<lb ed="#Be" n="36"/>secundum quod est tantum transmutans
<lb ed="#Be" n="37"/>passum, aut prout bene vel male
infor<lb break="no" ed="#Be" n="38"/>matur a voluntate sustinendi honesta
<lb ed="#Be" n="39"/>causa vel inhonesta. Si primo modo:
<lb ed="#Be" n="40"/>tunc etiam verum est, quod passionibus
<lb ed="#Be" n="41"/>non meremur: et hoc est considerare
<lb ed="#Be" n="42"/>passionem ut passionem. Si secundo
<lb ed="#Be" n="43"/>modo : tunc passionibus contingit
ali<lb break="no" ed="#Be" n="44"/>quem mereri vel demereri, secundum
<lb ed="#Be" n="45"/>quod bene vel male per voluntatem
in<lb break="no" ed="#Be" n="46"/>formatur : sed non erit meritoria passio
<cb ed="#Be" n="b"/>
<lb ed="#Be" n="47"/>ex se, sed ex illo quod voluntas ponit
<lb ed="#Be" n="48"/>circa eam, :
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e984">
<lb ed="#Be" n="49"/>Ad aliud dicendum, quod prima per Adon
<lb ed="#Be" n="50"/>se loquendo vera est. Secunda autem ge. nl
<lb ed="#Be" n="51"/>neraliter proposita, falsa est, sed parti.
<lb ed="#Be" n="52"/>culariter vera est. Et ratio hujus patet
<lb ed="#Be" n="53"/>ex prehabita distinctione.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e997">
<lb ed="#Be" n="54"/>Ad aliud dicendum, quod passio quen aq
<lb ed="#Be" n="55"/>est dolor secundum quod est passio, non
<lb ed="#Be" n="56"/>est contritio virtus, vel aliquid essentia
<lb ed="#Be" n="57"/>ejus, sed est aliquid sacramenti.
</p>
<p xml:id="alalal-h15462-d1e1008">
<lb ed="#Be" n="58"/>Ad aliud dicendum, quod non
contra<lb break="no" ed="#Be" n="59"/>riatur vitio per hoc quod est hac passio,
<lb ed="#Be" n="60"/>sed potius per hoc quod est habitus, ut
<lb ed="#Be" n="61"/>dictum est. Sed tamen ipsa passio
ex<lb break="no" ed="#Be" n="62"/>pellit peccatum, sed operatione
sacra<lb break="no" ed="#Be" n="63"/>menti, non virtutis.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>