-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b29_alalal-h43872.xml
409 lines (409 loc) · 21.3 KB
/
cod-al7b29_alalal-h43872.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 9</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 9</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Be" n="cod-al7b29">Paris 1894, v. 29</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Be" n="670"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-h43872"><!-- l4d17a9 -->
<head xml:id="alalal-h43872-Hd1e99">Articulus 9</head>
<head xml:id="alalal-h43872-Hd1e101" type="question-title">Quid sit justificatio impii?</head>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e104">
<lb ed="#Be" n="34"/>ARTICULUS IX.
<lb ed="#Be" n="35"/>Quid sit justificatio impii?
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e111">
<lb ed="#Be" n="36"/>Dz primo, scilicet quid, sit justificatio
<lb ed="#Be" n="37"/>impii? Bernardus : <quote xml:id="alalal-h43872-Qd1e117"> Justificatio est
<lb ed="#Be" n="38"/>revelatio divini consilii. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e123">
<cb ed="#Be" n="b"/>
<lb ed="#Be" n="39"/>Glossa autem super epistolam ad Ro.
<lb ed="#Be" n="40"/>man. vill, 1 et seq. : <quote xml:id="alalal-h43872-Qd1e131"> Justificatio est
<lb ed="#Be" n="41"/>remissio peccatorum, et consummatio
<lb ed="#Be" n="42"/>bonorum operum. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e140">
<lb ed="#Be" n="43"/>Quidam autem sic diffiniunt : <quote xml:id="alalal-h43872-Qd1e144"> Justi.
<lb ed="#Be" n="44"/>ficatio est effectus justitiae generalis, qua
<lb ed="#Be" n="45"/>de impio fit pius.</quote>
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e152">
<lb ed="#Be" n="46"/>Contra PRIMAM diffinitionem sic
obji<lb break="no" ed="#Be" n="47"/>citur :
<lb ed="#Be" n="48"/>1. Revelatio divini consilii non est nisi
<lb ed="#Be" n="49"/>secundum intellectum in anima:
justifi<lb break="no" ed="#Be" n="50"/>catio autem fit secundum omnem
par<lb break="no" ed="#Be" n="51"/>tem ipsius : ergo justificatio non est re.
<lb ed="#Be" n="52"/>velatio divini consilii.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e170">
<lb ed="#Be" n="53"/>2. Item, Revelatio divini consilii fit ip
<lb ed="#Be" n="54"/>prophetia, et facit donum prophetia -
<lb ed="#Be" n="55"/>donum autem prophetiae non necessario
<lb ed="#Be" n="56"/>ponit in gratia gratum faciente : ergo
<lb ed="#Be" n="57"/>nec revelatio divini consilii : sed
justi<lb break="no" ed="#Be" n="58"/>ficatio.semper ponit hominem in statu
<lb ed="#Be" n="59"/>gratiae gratum facientis : ergo, etc.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e188">
<lb ed="#Be" n="60"/>3. Item, Revelatio divini consilij
<lb ed="#Be" n="61"/>equaliter fit bonis et malis : justificatio
<lb ed="#Be" n="62"/>autem non nisi bonis : ergo, etc.
Pro<lb break="no" ed="#Be" n="63"/>BATIO prime. Revelavit Deus consilium
<lb ed="#Be" n="64"/>suum Nabuchonodosor, Daniel. u, 29:
<lb ed="#Be" n="65"/>Deus qui revelat mysteria, ostendit tibi
<lb ed="#Be" n="66"/>que ventura erant, etc. Et Isaiae
revela<lb break="no" ed="#Be" n="67"/>vit Deus, et etiam multis aliis
bo<lb break="no" ed="#Be" n="68"/>nis.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e210">
<lb ed="#Be" n="69"/>4, Item, Videtur inconvenienter dicere
<lb ed="#Be" n="70"/>revelationem divini consilii :-quia
justi<lb break="no" ed="#Be" n="71"/>ficatio est effectus predestinationis, quae
<lb ed="#Be" n="72"/>est de gratia in presenti, et gloria in
fu<lb break="no" ed="#Be" n="73"/>turo, et non est effectus consilii quod est
<lb ed="#Be" n="74"/>immobilis dispositio de futuris sive bonis
<lb ed="#Be" n="75"/>sive malis : ergo potius deberet dici :
<lb ed="#Be" n="76"/>Justificatio est revelatio divine
predesti<lb break="no" ed="#Be" n="77"/>nationis, quam divini consilii.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e232">
<lb ed="#Be" n="78"/>Contra SECUNDAM sic objicitur :
<lb ed="#Be" n="79"/>1. Remissio enim peccatorum est effe--
<lb ed="#Be" n="80"/>ctus gratiae, et justitia differentem habet
<lb ed="#Be" n="81"/>rationem a gratia: ergo justificatio non
<lb ed="#Be" n="82"/>bene diffinitur per remissionem
pec<lb break="no" ed="#Be" n="83"/>cati. .
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e249">
<lb ed="#Be" n="84"/>2. Praeterea, Proverb. x, 12, dicitur,
<lb ed="#Be" n="85"/>quod multitudinem peccatorum operit
<pb ed="#Be" n="671"/>
<cb ed="#Be" n="a"/>
<lb ed="#Be" n="1"/>charitas: ergo remissio peccatorum
<lb ed="#Be" n="2"/>magis attribui debet charitati, quam
ju<lb break="no" ed="#Be" n="3"/>stificationi.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e267">
<lb ed="#Be" n="4"/>3. Item, Multitudo peccatorum
dupli<lb break="no" ed="#Be" n="5"/>citer deleri potest, scilicet per illud quod
<lb ed="#Be" n="6"/>contrariatur ei in genere, vel per illud
<lb ed="#Be" n="7"/>quod contrariatur ei in specie. Culpe
<lb ed="#Be" n="8"/>autem in genere non contrariatur
justi<lb break="no" ed="#Be" n="9"/>tia, sed gratia : ergo deletivum ejus in
<lb ed="#Be" n="10"/>genere est gratia, non justitia : sed in
<lb ed="#Be" n="11"/>specie non opponitur ei virtus una, sed
<lb ed="#Be" n="12"/>multe, quia alia fornicationi, alia
avari<lb break="no" ed="#Be" n="13"/>tiae, et sic de aliis : ergo deletivum ejus
<lb ed="#Be" n="14"/>in specie non est unum, sed multe
vir<lb break="no" ed="#Be" n="15"/>tutes vel omnes : ergo hoc non est
attri<lb break="no" ed="#Be" n="16"/>buendum justitie.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e298">
<lb ed="#Be" n="17"/>4. Item, Cum virtutes theologice sint
<lb ed="#Be" n="18"/>efficaciores quam cardinales, remissio
<lb ed="#Be" n="19"/>peccatorum potius debet attribui virtuti
<lb ed="#Be" n="20"/>theologice quam cardinali : sed justitia
<lb ed="#Be" n="21"/>est virtus cardinalis: ergo non debet
at<lb break="no" ed="#Be" n="22"/>tribui justitia.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e314">
<lb ed="#Be" n="23"/>5. Similiter objicitur de hoc quod
di<lb break="no" ed="#Be" n="24"/>citur justificationem esse
consummatio<lb break="no" ed="#Be" n="25"/>nem bonorum operum. Videtur enim
<lb ed="#Be" n="26"/>hoc falsum : quia consummatio rei
se<lb break="no" ed="#Be" n="27"/>quitur rem factam secundum ordinem
<lb ed="#Be" n="28"/>nature et rationis : sed justificatio
pre<lb break="no" ed="#Be" n="29"/>cedit opera bona ratione et natura : ergo
<lb ed="#Be" n="30"/>justificatio non est consummatio
bono<lb break="no" ed="#Be" n="31"/>rum operum.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e336">
<lb ed="#Be" n="32"/>6. Item, Lex precipit opera : ergo quod
<lb ed="#Be" n="33"/>est consummatio legis, est consummatio
<lb ed="#Be" n="34"/>operum : sed charitas est consummatio
<lb ed="#Be" n="35"/>legis, ut habetur,ad Roman. xu1, 10, et
<lb ed="#Be" n="36"/>I ad Timoth. 1, 5,?: ergo charitas est
<lb ed="#Be" n="37"/>consummatio operum.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e352">
<lb ed="#Be" n="38"/>ConTRA TERTIAM sic objicitur :
<lb ed="#Be" n="39"/>1. Dicit Philosophus in V Ethicorum,
<lb ed="#Be" n="40"/>quod justitia generalis, eadem est quod
<lb ed="#Be" n="41"/>omnis virtus differens ratione : ergo si
<lb ed="#Be" n="42"/>justificatio est effectus justitiae generalis,
<lb ed="#Be" n="43"/>justificatio est effectus omnis virtutis:
<lb ed="#Be" n="44"/>sed effectus virtutum sunt divisi, sicut
<cb ed="#Be" n="b"/>
<lb ed="#Be" n="45"/>et ipsae virtutes divise sunt: ergo
justi<lb break="no" ed="#Be" n="46"/>ficatio non est unum solum.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e377">
<lb ed="#Be" n="47"/>2. Item, In justificatione imfunduntur
<lb ed="#Be" n="48"/>virtutes : et id quod infunditur in alio
<lb ed="#Be" n="49"/>non est illud: ergo justificatio non est
<lb ed="#Be" n="50"/>omnis virtus, vel effectus omnis virtutis :
<lb ed="#Be" n="51"/>et justitia generalis est omnis virtus :
<lb ed="#Be" n="52"/>ergo. justificatio non est effectus justitia
<lb ed="#Be" n="53"/>generalis. .
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e395">
<lb ed="#Be" n="54"/>3. Item, De impio facere pium, non
<lb ed="#Be" n="55"/>est virtutis specialis nisi secundum quid,
<lb ed="#Be" n="56"/>sed potius gratia in genere: ergo hoc
<lb ed="#Be" n="57"/>non est justitic.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e406">
<lb ed="#Be" n="58"/>Responsio, quod prima non est
diffini<lb break="no" ed="#Be" n="59"/>tio, sed potius, ut dicit Bernardus,
quod<lb break="no" ed="#Be" n="60"/>dam consequens justificationem per
ac<lb break="no" ed="#Be" n="61"/>cidens. Consilium enim divinum quod
<lb ed="#Be" n="62"/>est immobilis dispositio futurorum, in
<lb ed="#Be" n="63"/>quolibet suo effectu propalatur: quia nos
<lb ed="#Be" n="64"/>non venimus in causam divinam, nisi
<lb ed="#Be" n="65"/>per effectum : unde cum Deus disposuit
<lb ed="#Be" n="66"/>alicui dare gratiam, hoc latet antequam
<lb ed="#Be" n="67"/>fiat: cum autem innotescit per signum,
<lb ed="#Be" n="68"/>tune revelatur, et hoc consequitur
justi<lb break="no" ed="#Be" n="69"/>ficationem per accidens, scilicet in
quan<lb break="no" ed="#Be" n="70"/>tum est divinum consilium nobis notum
<lb ed="#Be" n="71"/>per signa: et ideo non est concedendum,
<lb ed="#Be" n="72"/>quod sit diffinitio.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e441">
<lb ed="#Be" n="73"/>Ad primum ergo, quod objicitur contra
<lb ed="#Be" n="74"/>primam diffinitionem dicimus, quod
du<lb break="no" ed="#Be" n="75"/>plex est revelatio, scilicet per
inspiratio<lb break="no" ed="#Be" n="76"/>nem veri occulti, per illuminationem
<lb ed="#Be" n="77"/>intellectus, et pereffectum : et prima fit
<lb ed="#Be" n="78"/>secundum intellectum : secunda autem
<lb ed="#Be" n="79"/>cuilibet rei convenit manifestare per
<lb ed="#Be" n="80"/>opus suum.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e461">
<lb ed="#Be" n="81"/>Ad aliud dicendum, quod in dono
<lb ed="#Be" n="82"/>prophetiae est revelatio per
inspiratio<lb break="no" ed="#Be" n="83"/>nem, et non ostensio divine voluntatis
<lb ed="#Be" n="84"/>sive beneplaciti per opus. Consilium enim
<lb ed="#Be" n="85"/>hoc restringitur tantum ad ea de quibus
<lb ed="#Be" n="86"/>est dispositio conferendi gratiam. Et per
<lb ed="#Be" n="87"/>hoc etiam patet solutio ad sequens.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e479">
<lb ed="#Be" n="88"/>Ad Auivp dicendum, quod manifestatio
<pb ed="#Be" n="672"/>
<cb ed="#Be" n="a"/>
<lb ed="#Be" n="1"/>ista qua homo sibi manifestatur, est
tan<lb break="no" ed="#Be" n="2"/>tum per effectum gratia, et hoc non
con<lb break="no" ed="#Be" n="3"/>venit nisi bonis. , .
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e496">
<lb ed="#Be" n="4"/>Ad aliud dicendum, quod consilium
<lb ed="#Be" n="5"/>sumitur hic pro diffinitione in notitia
be<lb break="no" ed="#Be" n="6"/>neplaciti de danda gratia futura : hoc enim
<lb ed="#Be" n="7"/>consilium et propalatur et revelatur in
<lb ed="#Be" n="8"/>justificatione, quando gratia apponitur.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e509">
<lb ed="#Be" n="9"/>Ad id quod objicitur de secunda,
di<lb break="no" ed="#Be" n="10"/>cendum quod describitur ibi justificatio
<lb ed="#Be" n="11"/>per proprium suum effectum : cum enim
<lb ed="#Be" n="12"/>justificatio dicit factum justum vel
justi<lb break="no" ed="#Be" n="13"/>ficationem, si sumatur pro facto justo,
<lb ed="#Be" n="14"/>dicit terminum motus cujusdam, qui est
<lb ed="#Be" n="15"/>a peccato ad justitiam generalem: et
<lb ed="#Be" n="16"/>cum termini motus sint contrarii,
justi<lb break="no" ed="#Be" n="17"/>tiae generalis erit delere et remittere
<lb ed="#Be" n="18"/>peccatum, sicut contrarii formalis : et
<lb ed="#Be" n="19"/>ideo sic loguendo, remissio peccati
pro<lb break="no" ed="#Be" n="20"/>prius effectus erit justitia. Si autem
di<lb break="no" ed="#Be" n="21"/>cat ipsum fieri justum vel
justificatio<lb break="no" ed="#Be" n="22"/>nem: tune adhuc erit expulsio peccati,
<lb ed="#Be" n="23"/>et inductio justitie: sicut dealbatio est
<lb ed="#Be" n="24"/>expulsio nigredinis, et inductio
albedi<lb break="no" ed="#Be" n="25"/>nis.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e548">
<lb ed="#Be" n="26"/>Ad oBsJEcTUM autem contra, dicimus
<lb ed="#Be" n="27"/>quod nihil prohibet idem a diversis
con<lb break="no" ed="#Be" n="28"/>siderari in diversa ratione consideratum :
<lb ed="#Be" n="29"/>peccatum enim tria facit in anima. Primo
<lb ed="#Be" n="30"/>avertit a bono incommutabili, et
se<lb break="no" ed="#Be" n="31"/>cundo pervertit ordinem rectum virium
<lb ed="#Be" n="32"/>ad invicem, et ad superius, et ad id quod
<lb ed="#Be" n="33"/>juxta est, et ad id quod infra est. Tertio
<lb ed="#Be" n="34"/>etiam corrumpit vires in comparatione ad
<lb ed="#Be" n="35"/>opera specialia et particularia. Et ideo in
<lb ed="#Be" n="36"/>motu justificationis tria sunt quae
perfi<lb break="no" ed="#Be" n="37"/>ciunt animam : quorum primum est
gra<lb break="no" ed="#Be" n="38"/>tia contraria peccato avertenti et turbanti
<lb ed="#Be" n="39"/>imaginem Dei. Secundum autem, justitia
<lb ed="#Be" n="40"/>generalis reordinans vires in statum
re<lb break="no" ed="#Be" n="41"/>ctum et debitum sibi ad invicem, ut ratio
<lb ed="#Be" n="42"/>regat et aliae regantur, et ad superius, et
<lb ed="#Be" n="43"/>ad aequale, et ad inferius. Tertium est
in<lb break="no" ed="#Be" n="44"/>fusio omnis virtutis perficientis singula~
<lb ed="#Be" n="45"/>res potentias ad opera singularia.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e594">
<lb ed="#Be" n="46"/>Sed Tune queritur, Quare potius a
me<lb break="no" ed="#Be" n="47"/>dio statu quam ab ultimo vel primo
de<lb break="no" ed="#Be" n="48"/>nominatur motus iste? scilicet, quare
<cb ed="#Be" n="b"/>
<lb ed="#Be" n="49"/>potius dicatur sustificatio, quam
gratifi<lb break="no" ed="#Be" n="50"/>catio, vel virtutum infusio, vel perfectio?
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e610">
<lb ed="#Be" n="51"/>Resronsio. Dicendum, quod gratia de
<lb ed="#Be" n="52"/>se non dicit nisi gratitudinem ad Deum :
<lb ed="#Be" n="53"/>sed in conversione multo plus est, et ideo
<lb ed="#Be" n="54"/>a gratia imperfecte denominaretur., Ab
<lb ed="#Be" n="55"/>ultimo autem denominari non potest:
<lb ed="#Be" n="56"/>quia hoc dicit perfectionem ad singulares
<lb ed="#Be" n="57"/>actus, et justificatio dicit statum
rectitu<lb break="no" ed="#Be" n="58"/>dinis in universali.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e630">
<lb ed="#Be" n="59"/>Ad id ergo quod secundo objicitur de
<lb ed="#Be" n="60"/>secunda diffinitione, dicimus quod
chari<lb break="no" ed="#Be" n="61"/>tas non operit multitudinem peccatorum,
<lb ed="#Be" n="62"/>ut generale operimentum contrarium
<lb ed="#Be" n="63"/>peccato formaliter, sed potius sicut
for<lb break="no" ed="#Be" n="64"/>ma meriti in quantum meritum: quia
<lb ed="#Be" n="65"/>quantitas meriti secundum quantitatem
<lb ed="#Be" n="66"/>attenditur charitatis.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e651">
<lb ed="#Be" n="67"/>Ad aliud dicendum, ut prius patuit,
<lb ed="#Be" n="68"/>quod tres sunt peccati considerationes :
<lb ed="#Be" n="69"/>et ideo ratio procedit a diminutione.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e660">
<lb ed="#Be" n="70"/>Ad aliud dicimus, quod virtutes
theo<lb break="no" ed="#Be" n="71"/>logice, non sunt generales : et ideo non
<lb ed="#Be" n="72"/>potest eis attribui pro effectu rectitudo
<lb ed="#Be" n="73"/>generalis.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e671">
<lb ed="#Be" n="74"/>Ad AuLiup dicendum, quod
consumma<lb break="no" ed="#Be" n="75"/>tio operum dicitur dupliciter, scilicet vel
<lb ed="#Be" n="76"/>in causa, vel in effectu : in effectu quidem
<lb ed="#Be" n="77"/>sequitur opera, et in causa praecedit. Et.
<lb ed="#Be" n="78"/>illa quae est in causa, dicitur adhuc
du<lb break="no" ed="#Be" n="79"/>pliciter, scilicet, vel in causa habituali,
<lb ed="#Be" n="80"/>vel in causa efficienti. In causa quidem
<lb ed="#Be" n="81"/>habituali perficit opera omnis virtus
in<lb break="no" ed="#Be" n="82"/>fusa, sed ex parte efficientis justitia
ge<lb break="no" ed="#Be" n="83"/>neralis est consummatio operum, quia
<lb ed="#Be" n="84"/>consummat operantes vires ad superius,
<lb ed="#Be" n="85"/>et ad se, ad proximum, ut dictum est.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e700">
<lb ed="#Be" n="86"/>Ad aliud dicendum, quod charitas est
<lb ed="#Be" n="87"/>consummatio operum, sicut motivus
ha<lb break="no" ed="#Be" n="88"/>bitus in terminatione proprii finis ad
om<lb break="no" ed="#Be" n="89"/>nem actum movet charitas : et propter.
<lb ed="#Be" n="90"/>bonum quod est finis ejus: et sic ipsa non
<lb ed="#Be" n="91"/>est terminus illius motus quo movetur qui
<lb ed="#Be" n="92"/>de impio fit pius: sed justitia generalis
<lb ed="#Be" n="93"/>perficit, ut ponens vires anime in statu
<lb ed="#Be" n="94"/>recto et debito secundum naturam.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e722">
<lb ed="#Be" n="95"/>Ad 10 quod objicitur contra tertiam dif-.
<lb ed="#Be" n="96"/>finitionem dicendum, quod justitia multi-
<pb ed="#Be" n="673"/>
<cb ed="#Be" n="a"/>
<lb ed="#Be" n="1"/>pliciter dicitur. Dicitur enim justitia
di<lb break="no" ed="#Be" n="2"/>yina et humana. De divina nihil ad pree~
<lb ed="#Be" n="3"/>sens. Humana autem dicitur tripliciter,
<lb ed="#Be" n="4"/>scilicet genus, et generalis, et specialis.
<lb ed="#Be" n="5"/>Genus autem est idem virtuti in genere :
<lb ed="#Be" n="6"/>sed dicitur gustitia, in quantum
concor<lb break="no" ed="#Be" n="7"/>dat ordinationi legis, propter quod et
<lb ed="#Be" n="8"/>Philosophus legalem eam vocat. Virtus
<lb ed="#Be" n="9"/>autem in quantum perficit animam sive
<lb ed="#Be" n="10"/>potentiam ad actum. Generalis autem est
<lb ed="#Be" n="11"/>habitudo quedam, quae dicit rectum
sta<lb break="no" ed="#Be" n="12"/>tum virium, ut dictum est, ex gratia
re<lb break="no" ed="#Be" n="13"/>sultantem : et de ista intelligitur, quando
<lb ed="#Be" n="14"/>dicitur, quod justificatio justitiae est
effe<lb break="no" ed="#Be" n="15"/>clus. Sed speeialis est, qua in
commuta<lb break="no" ed="#Be" n="16"/>tionibus reddit unicuique quod suum
<lb ed="#Be" n="17"/>est.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e770">
<lb ed="#Be" n="18"/>Et per hoc patet, quod nihil est quod
<lb ed="#Be" n="19"/>objicitur de justitia, quae est genus: quia
<lb ed="#Be" n="20"/>non idem est genus et generale.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e780">
<lb ed="#Be" n="21"/>Et per hoc patet etiam solutio ad se~
<lb ed="#Be" n="22"/>quens : generalis enim justitia potius est
<lb ed="#Be" n="23"/>habitudo quaedam ex gratia resultans,
<lb ed="#Be" n="24"/>quam sit habitus virtutis.
</p>
<p xml:id="alalal-h43872-d1e791">
<lb ed="#Be" n="25"/>Ad aliud dicendum, quod de impio fit
<lb ed="#Be" n="26"/>pius tripliciter, ut in principio solutionis
<lb ed="#Be" n="27"/>secunde diffinitionis dictum est : hac
<lb ed="#Be" n="28"/>tamen,ut bene intelligantur, dependent a
<lb ed="#Be" n="29"/>questionibus quas alibi de justitia
dispu<lb break="no" ed="#Be" n="30"/>tavimus.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>