-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b30_alalal-i77815.xml
262 lines (262 loc) · 13.3 KB
/
cod-al7b30_alalal-i77815.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 4</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 4</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bf" n="cod-al7b30">Paris 1894, v. 30</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bf" n="373"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-i77815"><!-- l4d36a4 -->
<head xml:id="alalal-i77815-Hd1e99">Articulus 4</head>
<head xml:id="alalal-i77815-Hd1e101" type="question-title">An servus unius potest contrahere cum
ancilla alterius ?</head>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e104">
<lb ed="#Bf" n="4"/>ARTICULUS IV.
<lb ed="#Bf" n="5"/>An servus unius potest contrahere cum
<lb ed="#Bf" n="6"/>ancilla alterius ?
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e113">
<lb ed="#Bf" n="7"/>Quarto, Queritur de servo unius
con<lb break="no" ed="#Bf" n="8"/>trahente cum ancilla alterius. Et hoc
que<lb break="no" ed="#Bf" n="9"/>ritur propter ea quae dicuntur in capitulo
<lb ed="#Bf" n="10"/>B, <quote xml:id="alalal-i77815-Qd1e123"> Quaeritur etiam, si servus, etc. </quote>
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e126">
<lb ed="#Bf" n="11"/>Videtur autem, quod hoc esse non
pos<lb break="no" ed="#Bf" n="12"/>sit: quia
<lb ed="#Bf" n="13"/>1. Servitus unius onerosum reddit
con<lb break="no" ed="#Bf" n="14"/>jugium : sed hic est triplex servitus, vel
<lb ed="#Bf" n="15"/>etiam quadruplex : ergo nimis onerosum
<lb ed="#Bf" n="16"/>efficitur conjugium : est enim hic duplex
<lb ed="#Bf" n="17"/>servitus dominorum duorum conjugum,
<lb ed="#Bf" n="18"/>el servitus viri ad uxorem, et e converso.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e147">
<lb ed="#Bf" n="19"/>2. Item, Matth. wi, 24: <quote xml:id="alalal-i77815-Qd1e151">Nemo potest
<lb ed="#Bf" n="20"/>duobus dominis servire</quote>. Ergo nec hic:
<lb ed="#Bf" n="21"/>ergo non possunt duobus dominis serviles
<lb ed="#Bf" n="22"/>conjungi.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e161">
<lb ed="#Bf" n="23"/>Si forte dicis, quod hoc verum est
<lb ed="#Bf" n="24"/>quando jubentur contraria. Contra: Sit
<lb ed="#Bf" n="25"/>quod uxor petat debitum, quando
domi<lb break="no" ed="#Bf" n="26"/>nus postulat servitium : tunc enim jubent
<lb ed="#Bf" n="27"/>contraria : ergo iste est in perplexitate :
<lb ed="#Bf" n="28"/>sed nullus debet esse perplexus : ergo
<lb ed="#Bf" n="29"/>nullus debet tale conjugium contrahere.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e179">
<lb ed="#Bf" n="30"/>3. Item, Sit quod dominus pracipiat
<lb ed="#Bf" n="31"/>illi, quod numquam reddat ei debitum,
<lb ed="#Bf" n="32"/>sed semper in domo domini maneat ut
<lb ed="#Bf" n="33"/>invigilet actibus domini: et similiter
do<lb break="no" ed="#Bf" n="34"/>minus ancille precipiat : constat, quod
<lb ed="#Bf" n="35"/>tenentur obedire, quia Apostolus hoc
<lb ed="#Bf" n="36"/>precipit* : ergo videtur, quod numquam
<lb ed="#Bf" n="37"/>est tempus exigendi vel reddendi debi-
<cb ed="#Bf" n="b"/>
<lb ed="#Bf" n="38"/>tum : ergo nec maritalis societas; potest
<lb ed="#Bf" n="39"/>esse inter tales : ergo nec conjugium.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e205">
<lb ed="#Bf" n="40"/>4. tem, Esto quod dominus precipiat
<lb ed="#Bf" n="41"/>ei ne consentiat in matrimonium :
con<lb break="no" ed="#Bf" n="42"/>stat, quod debet esse obediens,alias
do<lb break="no" ed="#Bf" n="43"/>minus puniret eum: ergo videtur, quod
<lb ed="#Bf" n="44"/>consentire non potest : ergo nec
matri<lb break="no" ed="#Bf" n="45"/>monium contrahere.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e221">
<lb ed="#Bf" n="46"/>5. Item, Quidquid est rei quae in me
<lb ed="#Bf" n="47"/>est, meum est cum re mea: sed iste
ser<lb break="no" ed="#Bf" n="48"/>vus domini sui est : ergo et domini est,
<lb ed="#Bf" n="49"/>quidquid est servi: sed uxor servi est
<lb ed="#Bf" n="50"/>servi: ergo uxor servi est domini: sed
<lb ed="#Bf" n="51"/>una mulier non potest esse duorum,
<lb ed="#Bf" n="52"/>nihil commune habentium: ergo uxor
<lb ed="#Bf" n="53"/>servi debuit esse illius domini ancilla,
<lb ed="#Bf" n="54"/>cujus ancilla fuerat ante. Objectio eadem
<lb ed="#Bf" n="55"/>est de servo in comparatione ad
domi<lb break="no" ed="#Bf" n="56"/>num ancille, Cum igitur hec omnia sint
<lb ed="#Bf" n="57"/>inconvenientia, videtur quod nullum
con<lb break="no" ed="#Bf" n="58"/>jugium sit cum servo et ancilla
diverso<lb break="no" ed="#Bf" n="59"/>rum dominorum.,
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e254">
<lb ed="#Bf" n="60"/>6. Item, Pueri talium servorum dubie
<lb ed="#Bf" n="61"/>generantur: licet enim secundum leges
<lb ed="#Bf" n="62"/>quasdam partus sequatur ventrem,
ta<lb break="no" ed="#Bf" n="63"/>men consuetudines diversarum terrarum
<lb ed="#Bf" n="64"/>de hoc dubiae sunt: quia sicut supra
<lb ed="#Bf" n="65"/>probatum est, homo est animal cujus
<lb ed="#Bf" n="66"/>uterque sexus pro educatione filiorum
<lb ed="#Bf" n="67"/>sollicitatur, sed substantia patris magis
<lb ed="#Bf" n="68"/>principalis est in generatione filii, quam
<lb ed="#Bf" n="69"/>etiam matris: ergo videtur, quod plus
<lb ed="#Bf" n="70"/>pertinet de partu ad patrem, quam ad
<lb ed="#Bf" n="71"/>matrem : si ergo isti generant unum
in<lb break="no" ed="#Bf" n="72"/>fantem, ille erit duorum dominorum, et
<lb ed="#Bf" n="73"/>forte contraria precipientium, quod esset
<lb ed="#Bf" n="74"/>magna absurditas. Cum ergo multa
in<lb break="no" ed="#Bf" n="75"/>convenientia sequantur ex tali conjugio,
<lb ed="#Bf" n="76"/>videtur quod tale conjugium sit
illici<lb break="no" ed="#Bf" n="77"/>tum.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e297">
<pb ed="#Bf" n="374"/>
<cb ed="#Bf" n="a"/>
<lb ed="#Bf" n="1"/>Responsio. Dicendum, quod talia
con<lb break="no" ed="#Bf" n="2"/>jugia licet sint difficilia, tamen sunt
li<lb break="no" ed="#Bf" n="3"/>cita.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e310">
<lb ed="#Bf" n="4"/>Ad primum ergo dicendum, quod
ser<lb break="no" ed="#Bf" n="5"/>vilus viri in uxorem, et e converso, equis
<lb ed="#Bf" n="6"/>voca est ad servilem conditionem : quia
<lb ed="#Bf" n="7"/>uxor non est ancilla viri, nec vir est
ser<lb break="no" ed="#Bf" n="8"/>vus uxoris : et ideo illa objectio non
con<lb break="no" ed="#Bf" n="9"/>cludit inconveniens.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e326">
<lb ed="#Bf" n="10"/>Ad aliud est distinguendum : quia aut
<lb ed="#Bf" n="11"/>servus contraxit matrimonium
consen<lb break="no" ed="#Bf" n="12"/>tientibus dominis, suo, et uxoris, aut
<lb ed="#Bf" n="13"/>dissentientibus, aut altero consentiente,
<lb ed="#Bf" n="14"/>etaltero dissentiente. Si autem primo
<lb ed="#Bf" n="15"/>modo, tunc solvendum est debitum
con<lb break="no" ed="#Bf" n="16"/>jugale : quia qui consentit principale,
<lb ed="#Bf" n="17"/>intelligitur consensisse accessorium. Et
<lb ed="#Bf" n="18"/>ita quando matrimonio consenscrunt,
<lb ed="#Bf" n="19"/>concessisse intelliguntur et tempus ad
<lb ed="#Bf" n="20"/>solvendum debitum. Si autem ambo
<lb ed="#Bf" n="21"/>dissentiunt, tunc adhuc distinguendum
<lb ed="#Bf" n="22"/>videtur, scilicet aut quia non est hora
<lb ed="#Bf" n="23"/>solvendi debitum maritale, aut serviendi
<lb ed="#Bf" n="24"/>dominis. Si primo modo, si est nox, et
<lb ed="#Bf" n="25"/>in cubili secreto est cum uxore, puto
<lb ed="#Bf" n="26"/>quod tenetur solvere debitum. Si
secun<lb break="no" ed="#Bf" n="27"/>do modo, tunc puto quod debent servire
<lb ed="#Bf" n="28"/>dominis. Si autem tertio modo, tunc sub
<lb ed="#Bf" n="29"/>cadem distinctione serviendum non
con<lb break="no" ed="#Bf" n="30"/>sentient.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e374">
<lb ed="#Bf" n="31"/>Ad pictum aulem Fyangeliste
dicen<lb break="no" ed="#Bf" n="32"/>dum, quod interest qualiter aliquis sua
<lb ed="#Bf" n="33"/>re ulatur : et ideo leges sunt, quid
de<lb break="no" ed="#Bf" n="34"/>beant facere servis domini corum. Unde
<lb ed="#Bf" n="35"/>Apostolus dicit, ad Coloss. iv, 1 :
Domi<lb break="no" ed="#Bf" n="36"/>ni, quod justum est et equum servis
<lb ed="#Bf" n="37"/>presiate, scientes quia Dominum habetis
<lb ed="#Bf" n="38"/>in colo,
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e394">
<lb ed="#Bf" n="39"/>Ad aliud dicendum, quod non potest
<lb ed="#Bf" n="40"/>precipere dominus, ut numquam sibi
<lb ed="#Bf" n="41"/>ipsi intendat servus : quia hoc esset
con<lb break="no" ed="#Bf" n="42"/>tra curam et providentiam naturalem.
<lb ed="#Bf" n="43"/>Unde sicut non potest prohibere, ne
in<lb break="no" ed="#Bf" n="44"/>tendat sustentationi speciei, est enim
<lb ed="#Bf" n="45"/>tempus operandi et quiescendi in uno
<lb ed="#Bf" n="46"/>die naturali, sicut ventt nox, quando
ne<lb break="no" ed="#Bf" n="47"/>mo potest operari, sicut dicitur, Joan.
<lb ed="#Bf" n="48"/>ix, 4. Et similiter est in una septimana,
<lb ed="#Bf" n="49"/>sicut tempus feriarum : et tunc non pot-
<cb ed="#Bf" n="b"/>
<lb ed="#Bf" n="50"/>est servus suspendi a redditione debili.
<lb ed="#Bf" n="51"/>Sed verum est, quod bene potest
impe<lb break="no" ed="#Bf" n="52"/>diri imperio domini a cohabitatione
con<lb break="no" ed="#Bf" n="53"/>tinua.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e431">
<lb ed="#Bf" n="54"/>Ad dictum autem Apostoli patet
re<lb break="no" ed="#Bf" n="55"/>sponsio per antedicta.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e439">
<lb ed="#Bf" n="56"/>Ad aliud dicendum, quod quoad hunc
<lb ed="#Bf" n="57"/>consensum non est servus in potestate
<lb ed="#Bf" n="58"/>domini : quia ille consensus habet
con<lb break="no" ed="#Bf" n="59"/>ditionem libertatis ex seipso, ut supra
<lb ed="#Bf" n="60"/>patuit in questione de impedimento
vio<lb break="no" ed="#Bf" n="61"/>lentizx sive coactionis. it causa hujus est,
<lb ed="#Bf" n="62"/>quia quod ad nature permanentiam in
<lb ed="#Bf" n="63"/>solatium mortalitatis natura concessit,
<lb ed="#Bf" n="64"/>non debet poni in potestale cujusquam :
<lb ed="#Bf" n="65"/>et ideo etiam domino contradicente,
<lb ed="#Bf" n="66"/>dummodo alias velit servus, potest libere
<lb ed="#Bf" n="67"/>consentire in matrimonium.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e468">
<lb ed="#Bf" n="68"/>Ad aliud dicendum, quod illud decipit
<lb ed="#Bf" n="69"/>secundum equivocationem ejus quod est
<lb ed="#Bf" n="70"/>suum, vel meum : quia aliter est vir
<lb ed="#Bf" n="71"/>uxoris, et e converso, et aliter servus
<lb ed="#Bf" n="72"/>domini, ut patet ex prehabitis:
extra<lb break="no" ed="#Bf" n="73"/>neissimus enim modus habendi est ille
<lb ed="#Bf" n="74"/>quo vir habct uxorem, et habetur ab ea,
<lb ed="#Bf" n="75"/>et propinguissimus ille quo habetur
ser<lb break="no" ed="#Bf" n="76"/>vus a domino, sicut possessio: et ideo
<lb ed="#Bf" n="77"/>non valet ratio illa.
</p>
<p xml:id="alalal-i77815-d1e492">
<lb ed="#Bf" n="78"/>Ad untimem dicendum, quod si plures
<lb ed="#Bf" n="79"/>tales generarent filios, tunc dividuntur a
<lb ed="#Bf" n="80"/>dominis in quibusdam Alemanie
parti<lb break="no" ed="#Bf" n="81"/>bus: si autem unus solus, tunc dividi
<lb ed="#Bf" n="82"/>non potest, sed unus ab alio accipit
pre<lb break="no" ed="#Bf" n="83"/>tium, et tunc est unius tantum.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>