-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-al7b30_alalal-i78228.xml
262 lines (262 loc) · 12.9 KB
/
cod-al7b30_alalal-i78228.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Articulus 5</title>
<author ref="#Albert">Albertus Magnus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Articulus 5</title>
<date when="2022-06-21">June 21, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Bf" n="cod-al7b30">Paris 1894, v. 30</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0"
url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-06-21" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Bf" n="374"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="alalal-i78228"><!-- l4d36a5 -->
<head xml:id="alalal-i78228-Hd1e99">Articulus 5</head>
<head xml:id="alalal-i78228-Hd1e101" type="question-title">An vir potest se dare in servum altert
sine consensu uxoris, et absolvi per hoc
a redditione debili ? Et simile
queritur de muliere.</head>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e104">
<lb ed="#Bf" n="84"/>ARTICULUS V.
<lb ed="#Bf" n="85"/>An vir potest se dare in servum altert
<lb ed="#Bf" n="86"/>sine consensu uxoris, et absolvi per hoc
<lb ed="#Bf" n="87"/>a redditione debili ? Et simile
queri<lb break="no" ed="#Bf" n="88"/>tur de muliere.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e117">
<lb ed="#Bf" n="89"/>Quinto, Queritur de conditione qua
<lb ed="#Bf" n="90"/>supervenit matrimonio: et hoc ratione
<lb ed="#Bf" n="91"/>tertit capiluli, ubi hoc movetur in Liftera,
<pb ed="#Bf" n="375"/>
<cb ed="#Bf" n="a"/>
<lb ed="#Bf" n="1"/>Videtur autem, quod non sit secundum
<lb ed="#Bf" n="2"/>rationem jus quod determinatur in Lié-
<lb ed="#Bf" n="3"/>tera.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e137">
<lb ed="#Bf" n="4"/>1. Dicit enim Bernardus : <quote xml:id="alalal-i78228-Qd1e141"> Quod pro
<lb ed="#Bf" n="5"/>charitate institutum est, contra
charita<lb break="no" ed="#Bf" n="6"/>tem non debet militare. </quote> Ergo a simili
<lb ed="#Bf" n="7"/>quod pro libertatis favore institutum est,
<lb ed="#Bf" n="8"/>contra libertatem non debet militare :
<lb ed="#Bf" n="9"/>sed quod ille se servum facit, est contra
<lb ed="#Bf" n="10"/>liberum usum uxoris, quo uti debeat
vi<lb break="no" ed="#Bf" n="11"/>ro suo : ergo videtur, quod debeat
re<lb break="no" ed="#Bf" n="12"/>scindere matrimonium, ut ipsa libera
<lb ed="#Bf" n="13"/>contrahat cum alio, cujus possit hberum
<lb ed="#Bf" n="14"/>habere usum.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e167">
<lb ed="#Bf" n="15"/>2. Item, In omni natura ita est, quod
<lb ed="#Bf" n="16"/>idem impedit rei generationem, et
de<lb break="no" ed="#Bf" n="17"/>struit generatam, sicut patet in frigido,
<lb ed="#Bf" n="18"/>et calido, et in omnibus mixtis, et
sim<lb break="no" ed="#Bf" n="19"/>plicibus : sed servitus impedit
matrimo<lb break="no" ed="#Bf" n="20"/>nii generationem sive contractum : ergo
<lb ed="#Bf" n="21"/>etiam destruit jam contractum si ei
su<lb break="no" ed="#Bf" n="22"/>perveniat : ergo male determinatur in
<lb ed="#Bf" n="23"/>Littera,
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e189">
<lb ed="#Bf" n="24"/>Irem queritur, Utrum ille possit se
<lb ed="#Bf" n="25"/>dare servum alteri ?
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e196">
<lb ed="#Bf" n="26"/>Videtur, quod non : quia
<lb ed="#Bf" n="27"/>1. Non habet potestatem sui corporis,
<lb ed="#Bf" n="28"/>ut dicit Apostolus ': sed qui non hahet
<lb ed="#Bf" n="29"/>potestatem, non potest se dare alteri:
<lb ed="#Bf" n="30"/>ergo iste non potest se dare alteri in
ser<lb break="no" ed="#Bf" n="31"/>vum.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e212">
<lb ed="#Bf" n="32"/>2. Item, Quod fit cum prejudicio
al<lb break="no" ed="#Bf" n="33"/>terius, de jure fieri non potest : sed istud
<lb ed="#Bf" n="34"/>fit cum prajudicio mulieris, quia
impe<lb break="no" ed="#Bf" n="35"/>ditur vir a solutione debiti mulieris,
<lb ed="#Bf" n="36"/>quod quesivit in viro: ergo de jure fieri
<lb ed="#Bf" n="37"/>non potest : ergo se non potest dare
al<lb break="no" ed="#Bf" n="38"/>teri.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e230">
<lb ed="#Bf" n="39"/>3. Item, Ipse non potest se Deo dare
<lb ed="#Bf" n="40"/>ad serviendum in claustro sine consensu
<lb ed="#Bf" n="41"/>uxoris : ergo minus se potest dare
ho<lb break="no" ed="#Bf" n="42"/>mini: quia favorabilior est servitus
di<lb break="no" ed="#Bf" n="43"/>vina, quam humana.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e243">
<lb ed="#Bf" n="44"/>4, Item, Cum duo sint favorabilia, et
<lb ed="#Bf" n="45"/>tertium non favorabile, jura debent esse
<lb ed="#Bf" n="46"/>pro duobus favorabilibus contra tertium :
<cb ed="#Bf" n="b"/>
<lb ed="#Bf" n="47"/>sed in matrimonio sunt libertas
persona<lb break="no" ed="#Bf" n="48"/>rum, et matrimonium, quorum utrumque
<lb ed="#Bf" n="49"/>est favorabile : et servitus est tertium,
<lb ed="#Bf" n="50"/>quod non est favorabile : ergo
de<lb break="no" ed="#Bf" n="51"/>bent jura esse pro libertate, et
hone<lb break="no" ed="#Bf" n="52"/>state matrimonii : ergo non debet
con<lb break="no" ed="#Bf" n="53"/>cedi, quod ille se possit facere servilem
<lb ed="#Bf" n="54"/>in prejudicium matrimonii, et
liberta<lb break="no" ed="#Bf" n="55"/>tis.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e275">
<lb ed="#Bf" n="56"/>5. Item, Sicut dicit lex in Digesto
ve<lb break="no" ed="#Bf" n="57"/>teri, libro quarto, De his quae vi
metus<lb break="no" ed="#Bf" n="58"/>ve causa fiunt : <quote xml:id="alalal-i78228-Qd1e283"> Simetus cadatin
uxo<lb break="no" ed="#Bf" n="59"/>rem vel liberos, reputatur cadere in
con<lb break="no" ed="#Bf" n="60"/>stantern virum : quia viri boni est magis
<lb ed="#Bf" n="61"/>velle pati in seipso, quam turpia pati in
<lb ed="#Bf" n="62"/>uxore vel liberis. </quote> Ergo a simili cum
<lb ed="#Bf" n="63"/>uxor quae remanet libera, mullo magis
<lb ed="#Bf" n="64"/>horreat servitutem in prole, quam in
<lb ed="#Bf" n="65"/>seipsa, non debet injure aliquid admitti,
<lb ed="#Bf" n="66"/>quod sibi prolem ponat sub servitute,
<lb ed="#Bf" n="67"/>cum ad hoc contraxit cum ingenuo ut
<lb ed="#Bf" n="68"/>ingenua proles permaneret. Cum igitur
<lb ed="#Bf" n="69"/>servitus prolis causatur ex servitute viri
<lb ed="#Bf" n="70"/>in pluribus terris, videtur quod non
de<lb break="no" ed="#Bf" n="71"/>beat admitti in jure, quod vir se possit
<lb ed="#Bf" n="72"/>dare in servum.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e317">
<lb ed="#Bf" n="73"/>Ulterius queritur, Utrum mulier
si<lb break="no" ed="#Bf" n="74"/>militer se possit dare in ancillam ?
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e324">
<lb ed="#Bf" n="75"/>Et videtur, quod sic: quia ad paria
ju<lb break="no" ed="#Bf" n="76"/>dicantur vir et mulier : ergo et quod
pot<lb break="no" ed="#Bf" n="77"/>est facere vir, potest facere mulier.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e333">
<lb ed="#Bf" n="78"/>In conrrarium est, quod
<lb ed="#Bf" n="79"/>1. Ex hoc expressa sequitur servilus
<lb ed="#Bf" n="80"/>prolis : quia secundum leges partus
se<lb break="no" ed="#Bf" n="81"/>quitur ventrem.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e344">
<lb ed="#Bf" n="82"/>2. Item, Vir est caput mulieris : ergo
<lb ed="#Bf" n="83"/>non potest aliquid facere, ad quod non
<lb ed="#Bf" n="84"/>dirigitur a viro: ergo nec sine consensu
<lb ed="#Bf" n="85"/>viri potest se facere ancillam.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e355">
<lb ed="#Bf" n="86"/>Responsio. Sine prajudicio dicendum,
<lb ed="#Bf" n="87"/>quod si vir se dat in servum contra
vo<lb break="no" ed="#Bf" n="88"/>luntatem mulieris, in nullo debito quo
<lb ed="#Bf" n="89"/>tenetur uxori, dominus potest eum
im<lb break="no" ed="#Bf" n="90"/>pedire : quia hoc in quo fuit uxoris, se
<lb ed="#Bf" n="91"/>alii domino, ea vivente, dare non potest :
<pb ed="#Bf" n="376"/>
<cb ed="#Bf" n="a"/>
<lb ed="#Bf" n="1"/>et ideo etiam conceditur stare
matrimo<lb break="no" ed="#Bf" n="2"/>nium : hoc enim modo conjunxit eos
<lb ed="#Bf" n="3"/>Deus, et homini non licet separare
pro<lb break="no" ed="#Bf" n="4"/>pter aliquam molestiam, quecumque
su<lb break="no" ed="#Bf" n="5"/>pervenire potest.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e387">
<lb ed="#Bf" n="6"/>Ad primum ergo dicendum, quod istud
<lb ed="#Bf" n="7"/>non militat contra libertatem : quia
mu<lb break="no" ed="#Bf" n="8"/>lier remanet libera, et in libero usu viri
<lb ed="#Bf" n="9"/>in omni debito suo.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e398">
<lb ed="#Bf" n="10"/>Ad aliud dicendum, quod hoc ideo est
<lb ed="#Bf" n="11"/>in natura, quia per necessitatem nature
<lb ed="#Bf" n="12"/>agunt naturalia et patiuntur. Sic autem
<lb ed="#Bf" n="13"/>non est in moralibus: unde culpe in
<lb ed="#Bf" n="14"/>moribus frenantur penis, quae nullam
<lb ed="#Bf" n="15"/>habent eum eis contrarietatem, licet
con<lb break="no" ed="#Bf" n="16"/>trarientur delectationibus peccantium et
<lb ed="#Bf" n="17"/>appetitibus : et ideo etiam propter
insti<lb break="no" ed="#Bf" n="18"/>tutu Ecclesia aliquid impedit
contra<lb break="no" ed="#Bf" n="19"/>hendum, quod non dirimit contractum.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e422">
<lb ed="#Bf" n="20"/>Supra hoc tamen supra habita est alia
<lb ed="#Bf" n="21"/>solutio quae melior est, quam ista, et ibi
<lb ed="#Bf" n="22"/>respiciatur.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e431">
<cb ed="#Bf" n="b"/>
<lb ed="#Bf" n="23"/>Ad aliud dicendum, quod iste potest
<lb ed="#Bf" n="24"/>se dare in servum salvo omni jure
uxo<lb break="no" ed="#Bf" n="25"/>ris, tam in corpore, quam in bonis, et in
<lb ed="#Bf" n="26"/>liberis: aliter puto, quod sit peccatum
<lb ed="#Bf" n="27"/>mortale dominis si ipsum recipiunt : et
<lb ed="#Bf" n="28"/>ideo cessat objectio, quia nullum
preju<lb break="no" ed="#Bf" n="29"/>dicium incurrit uxor.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e451">
<lb ed="#Bf" n="30"/>Per hoc etiam patet solutio ad sequens.
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e456">
<lb ed="#Bf" n="31"/>Ad aliud dicendum, quod obsequium
<lb ed="#Bf" n="32"/>divinum in claustro annexum est voto
<lb ed="#Bf" n="33"/>continentia, quod prejudicat debito
ma<lb break="no" ed="#Bf" n="34"/>trimonii, et ideo sine consensu wuxoris
<lb ed="#Bf" n="35"/>fieri non potest : sed tale non est obse~
<lb ed="#Bf" n="36"/>quium domini carnalis : et ideo non
va<lb break="no" ed="#Bf" n="37"/>let argumentum. ;
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e475">
<lb ed="#Bf" n="38"/>Ad ALtup sine preejudicio videtur
mi<lb break="no" ed="#Bf" n="39"/>hi, quod sine peccato mortali non
subju<lb break="no" ed="#Bf" n="40"/>gantur pueri serviluti, si mater antequam
<lb ed="#Bf" n="41"/>pariat eos, non consentiat servituti,
</p>
<p xml:id="alalal-i78228-d1e486">
<lb ed="#Bf" n="42"/>Ad aliud dicendum, quod mulier meo
<lb ed="#Bf" n="43"/>judicio se in ancillam dare non potest :
<lb ed="#Bf" n="44"/>quia in hoc non ad paria judicantur.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>