-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e10891.xml
251 lines (251 loc) · 19.7 KB
/
bb-d1e10891.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 11, A. 2, Q. 2</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 11, A. 2, Q. 2</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e10891">
<head xml:id="bb-d1e10891-Hd1e123">III, D. 11, A. 2, Q. 2</head>
<head xml:id="bb-d1e10891-Hd1e126" type="question-title">Utrum haec sit concedenda iste homo incepit esse, Christo
demonstrato.</head>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e129">Secundo quaeritur, utrum haec sit concedenda : iste homo incepit esse, Christo
demonstrato.</p>
<div xml:id="bb-d1e10891-Dd1e128" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d1e10891-Hd1e134">Rationes principales</head>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e137">Et quod sic, videtur. <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, Super Ioannem : <quote xml:id="bb-d1e10891-Qd1e142">Antequam mundus fieret, nec nos
eramus nec mediator Dei et hominum, homo Christus Iesus</quote>. Si ergo non erat ante
mundi constitutionem, ergo incepit esse.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e146">Item, nasci et generari est mutari secundum substantiam et produci de non-esse in esse ;
sed idem est omnino produci in esse et incipere esse : cum ergo haec sit vera iste homo
nascitur, et haec iste homo in esse producitur, haec erit vera iste homo incipit esse.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e149">Item, ante mundi. constitutionem haec est vera <mentioned> nullus homo est </mentioned>, et
haec est falsa <mentioned> aliquis homo est </mentioned> : ergo et haec falsa iste homo est,
demonstrato Christo ; et haec modo est vera : ergo praedicatum modo convenit subiecto ; et
prius non conveniebat, ergo incipit convenire : ergo haec est vera iste homo incipit
esse.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e158">Item, bene sequitur : iste homo est, ergo iste est homo, pro eo quod ex propositione, in
qua clauditur implicatio, licet ipsam implicationem inferre ; sequitur enim : homo albus
currit, ergo homo est albus ; ergo sequitur : iste homo est vei fuit ab aeterno ; ergo iste
fuit ab aeterno homo. Sed haec est falsa iste, demonstrato Christo, ab aeterno fuit homo,
ergo et haec iste homo est vel fuit ab aeterno ; et modo est vera : restat igitur quod
incipiat esse vera : ergo haec est vera iste homo incipit esse.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e162">Sed contra : Ioannis 8, 58 : <quote xml:id="bb-d1e10891-Qd1e164" source="http://scta.info/resource/io8_58">Antequam Abraham fieret, ego sum</quote>,
pari ratione et antequam caelum fieret. Ergo, si idem demonstratur per hoc pronomen ego et
per hoc pronomen iste, videtur quod haec sit vera iste homo fuit ante mundi. constitutionem
: ergo haec est falsa iste homo incepit esse.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e168">Item, <name ref="#Lombard">Magister</name> concedit hanc <quote xml:id="bb-d1e10891-Qd1e173" source="http://scta.info/resource/pl-l3d11c3-d1e148">iste puer creavit stellas</quote> ; sed cui vere attribuitur creare caelum, vere
attribuitur semper esse : ergo iste puer semper fuit : ergo haec est falsa iste puer incepit
esse : Consimiliter haec negatur a <name ref="#Lombard">Magistro</name> iste homo sive Christus est creatura ; sed hoc
non est ob aliud nisi quia per nomen creaturae importatur exitus de non-esse in esse : ergo
pari ratione vel multo fortiori haec est falsa iste homo incepit esse.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e180">Item, proprium est pronominis pro proprio nomine poni et certam. designare personam. Ergo,
cum dicitur iste homo, hoc pronomen iste demonstrat personam ; sed persona Christi semper
fuit et nunquam incepit esse : ergo haec est falsa iste homo incepit esse. Si tu dicas quod
persona ibi large accipitur, adhuc obicitur, quia quidquid demonstrat, sive suppositum sive
personam proprie, videtur quod adhuc falsa est locutio, quia expositio huius verbi
<mentioned> incipit </mentioned> est haec : hoc incipit esse, ergo hoc modo est, sed prius
non fuit. Si ergo haec est vera <mentioned> iste homo incipit esse </mentioned>, haec est
vera <mentioned> iste homo modo est et prius non fuit </mentioned>. Sed quocumque modo
accipiatur, falsa est haec locutio iste homo prius non fuit. Si enim pro persona, eius
opposita est vera <mentioned> iste homo prius fuit </mentioned>. Similiter si pro supposito,
vera est <mentioned> iste homo prius fuit </mentioned>, propter communicationem idiomatum.
Sed non licet negare de aliquo quod vere affitmatur sive per proprietatem naturae sive per
unionem. Haec enim sinipliciter est falsa homo non est Deus, quia eius opposita est vera per
unionem. Cum ergo omni modo ista sit vera iste homo semper fuit, haec omni modo est falsa
iste homo incepit esse.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e198">Item, sicut supra habitum fuit, iste terminus <mentioned> homo </mentioned>, dictus de
Christo, quodam modo habet naturam termini accidentalis, quia in termina accidentali
suppositum praeexistere potest formae ; sic et in proposito est reperire. Sed regula datur
quod terminus accidentalis, supponens verbo de praeterito, potest supponere pro praesentibus
vel pro praeteritis, ita quod indifferenter potest reddere locutionem veram pro his vel
illis. Nec propter hoc distinguitur locutio multiplex, quia non comparatur ad. illa tamquam
ad significata, sed tamquam ad supposita ; sed talis locutio dicitur habere plures causas
veritatis. Cum ergo dicitur <mentioned> iste homo fuit </mentioned>, sensus est : iste qui
est homo, fuit, vel : iste qui fuit homo, fuit. Sed haec simpliciter est vera <mentioned>
iste qui est homo, ab aeterno fuit </mentioned>, ergo et haec iste homo ab aeterno fuit,
ergo haec est falsa simpliciter <mentioned> iste homo incipit esse </mentioned>, et
nullatenus distinguenda.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e10891-Dd1e210">
<head xml:id="bb-d1e10891-Hd1e216">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e10891-Hd1e219" type="question-title">Locutio: iste, homo, Christo demonstrato, incepit esse, potest cum
distinctione admitti, scilicet quatenus iste dmonstrat singulare hominis, non personam
Verbi</head>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e222">Respondeo : Ad intelligentiam huius locutionis consideranda est responsio
<name ref="#Lombard">Magistri</name>, <name ref="#Lombard">Magister</name> enim respondet dicens quod ad hanc locutionem non est ferenda responsio
sine distinctione. Ipse tamen non distinguit, sed determinat quod incepit esse quantum ad
naturam, licet non quantum ad personam ; incepit esse secundum naturam humanam, sed non
incepit esse in quantum Verbum. Sed certe iste modus dicendi non sufficit opponenti
importuna. Quaereret enim rationem multiplicitatis et quem sensum faciat dicta locutio
quantum est de vi verborum ; et hot non potest haberi ex verbis <name ref="#Lombard">Magistri</name> ad liquidum. Et
propterea tentandum est distinguere, si quo modo possimus aptare praedictae locutioni
convenientem distinguendi modum.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e234">Videtur autem praedicta locutio posse distingui ex eo quod verbum <mentioned> incipiendi
</mentioned> potest notare inceptionem respectu veritatis totius dicti vel potest importare
inceptionem rei praedicatae respectu subiecti. Si primo modo, tunc est sensus : iste homo
incepit esse, hoc est, locutio ista, scilicet iste homo est, incepit esse vera ; et hoc
absque dubio verum est. Si autem dicat. inceptionem esse respectu eius quod demonstratur per
hoc pronomen <mentioned> iste </mentioned>, cum illud habeat esse aeternum vel per propriam
naturam vel idiomatum communicationem, videtur tunc locutio falsa. Sed hic modus dicendi
calumniabilis est, tum quia non videtur quod verbum incipiendi habeat ferri super totum, cum
nihil sit quod reddat sibi suppositum ; tum etiam, quia non est quaestio, utrum oratio illa
incipiat esse vera ; sed est quaestio, utrum res importata per hoc quod dicitur iste homo
incepit esse. Et sic iste modus dicendi non videtur in se valere nec etiam quaestionem
terminare.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e243">Et propterea alius potest esse modus distinguendi, et hoc semper supposito quod incipit
dicat inceptionem rei attributae sive actus in praedicato respectu subiecti. Sed hoc potest
esse dupliciter : vel quia potest notare inceptiotiem respectu rei importatae per pronomen
secundum se vel sub ratione implicationis. Implicatur enim forma humanitatis, cum dicitur :
iste homo, id est, iste qui est homo. Et si dicat inceptionem respectu subiecti sive
personae importatae per pronomen, falsus est sermo, quia persona illa non habet esse post
non-esse. Si vero respectu implicationis, vera est locutio ; est enim sensus, quod iste
inceperit esse, non quia iste, sed quia homo sive secundum naturam humanam. Et potest poni
exemplum. Si scutum prius fuerit et postmodum dealbetur, haec est duplex scutum album
incipit esse, iuxta praedictum modum distinguendi. Sed adhuc iste modus dicendi non minus
est calumniabilis quam praecedens, pro eo quod haec locutio scutum album incipit esse, habet
exponi per has duas scutum album est, et haec non est duplex ; et aliam, quae est scutum
album prius non fuit, et haec est falsa, quia eius opposita est vera scutum album fuit.
Album enim, cum sit terminus accidentalis, potest supponere pro praesentibus vel praeteritis
per indifferentiam, non per multiplicitatem. Praeterea, si dicatur, homo albus incipit
currere, incipit non ponit, quantum est de vi vocabuli, inceptionem circa albedinem, sed
circa cursum. Et ideo adhuc iste modus dicendi est calumniabilis non modicum.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e247">Est etiam tertius modus dicendi quod hoc pronomen iste potest demonstrare personam Verbi
vel singulare hominis. Et si demonstret singulare hominis, sic oportet concedere hanc iste
homo incipit esse et hanc iste homo est ab aeterno, sicut conceditur quod iste homo, est
mortuus et immortalis ; sed unum dicitur per communicationem idiomatum, alterum vero per
proprietatem naturae. Si enim, cum Christus nascitur ; aliquis homo mutatur de non-esse in
esse, necesse est quod aliquis homo incipiat esse ; sed non est verum pro alio homine quam
pro isto homine. Iste ergo incipit esse per proprietatem naturae ; sed tamen ab aeterno
dicitur esse, quia est Deus, qui est ab aeterno. Si ergo iste homo demonstret singulare
hominis, absque dubio vera est praedicta locutio. Si autem demonstret personam Verbi, falsa
est ; falsa, inquam, quantum ad proprietatem naturae, quia persona Verbi de sui natura est
aeterna. Quantum etiam ad communicationem idiomatum non admittitur, quia tale idioma non
communicatur, propter hoc quod claudit repugnantiam intellectuum. Et hic modus dicendi
rationabilis est et minus calumniabilis quam praedicti et plus facit ad propositum et magis
donsonat verbis <name ref="#Lombard">Magistri</name>, qui dat sensum praedictae distinctionis, quamvis verba non ponat,
ne desereret modum theologicum. Moderniores vero oportet amplius explicare propter
importunitatem quaerentium. Determinat enim <name ref="#Lombard">Magister</name> quod iste homo incepit esse secundum
quod homo, non autem secundum quod Verbum. Quid autem est aliud dicere nisi quod per illud
pronomen potest demonstrari singulare hominis vel persona Filii Dei ? Secundum hanc igitur
distinctionem non omnino concedenda est praedicta locutio nec omnino neganda ; concedi enim
potest secundum unum sensum et negari secundum alium. <!-- break ?? --> Et ideo rationes,
quae probant praedictam locutionem in aliquo sensu esse veram et aliae, quae probant in
aliquo sensu esse falsam pertransiri possunt, quia per istam distinctionem solvuntur.
Secundum enim diversa membra utraeque verum concludunt, sicut sunt duae primae rationes ad
primam partem et primae duae ad partem secundam. Ad illas vero quae ostendunt locutionem
esse veram simpliciter vel falsam simpliciter respondendum est. </p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e10891-Dd1e256">
<head xml:id="bb-d1e10891-Hd1e262">Ad rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e265">Ad illud vero quod obicitur, quod ante mundi constitutionem haec est vera nullus homo est,
dicendum quod verum est ; sed tamen non oportet quod ista nunc sit vera nullus homo fuit. Et
ratio huius est propter variationem suppositionis termini ; nam, sicut tactum est, iste
terminus homo in Christo habet modum supponendi termini accidentalis. Sed illud argumentum
non valet : haec fuit falsa : album. disputat, ergo haec est falsa : album disputavit ;
variatur enim modus supponendi ipsius termini. In prima enim habebat unicam suppositionem,
in secunda duplicem. Unde, quamvis ista sit falsa iste homo est ante mundi constitutionem,
nunc tamen est vera iste homo fuit, quia sensus potest esse talis : iste, qui nunc est homo,
ante mundi constitutionem fuit ; ideo non valet ratio illa..</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e268">Ad illud quod obicitur, quod implicatio sequitur ad propositionem in qua implicatur,
dicendum quod verum est secundum eam differentiam temporis secundum quam implicatur. Unde
bene sequitur : si homo albus currit, homo est albus. Sed cum haec implicatio est respectu
verbi de praeterito, tunc habet duplicem suppositionem, quia supponit pro praesentibus et
pro praeteritis. Et ideo non sequitur : iste homo ab aeterno fuit, ergo ab aeterno fuit homo
; sicut non sequitur : hoc album fuit, ergo hoc fuit album, quia regula est quod terminus
apponens verbo restringitur secundum consignificatum verbi, cuiuslibet temporis verbo
apponat ; non autem sic est de termino ex parte subiecti. Et propterea ratio illa peccat ex
mutatione suppositionis.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e271">Ad duas autem rationes ad oppositum non oportet respondere, quia procedunt secundum alterum
sensum, scilicet prout <mentioned> iste</mentioned>, demonstrat personam. Praeterea, non
concludunt quod praedicta locutio sit falsa, quia possunt hae simul stare, quod semper
fuerit et quod inceperit esse secundum diversas naturas.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e277">Sed ad illud quod obicit tertio, quod pronomen demonstrat personam, dicendum quod persona
accipitur large pro omni quod reddit determinatum suppositum verbo. Potest enini dici : haec
albedo, et sic potest bene demonstrare singulare suppositum hominis, id est atomum naturae
humanae, quod assumtum est a Verbo, vel ipsam hypostasim, facta demonstratione non ad
sensum, sed ad intellectum. Et si obiciat quod in utroque sensu est falsa, quia haec in
utroque sensu est vera iste homo semper fuit, dicendum quod in talibus plus tollit negatio
quam ponat affirmatio opposita. Haec enim simul stant, scilicet Christum esse mortalem et
immortalem ; sed istae duae locutiones non simul stant <mentioned> Christus est mortalis,
Christus non est mortalis </mentioned> quia negatio magis negat et removet significationem
eius quod est <mentioned> mortale </mentioned> quam <mentioned> immortale </mentioned> sibi
oppositum. Per hunc etiam modum intelligendum quod amplius negatur in hac <mentioned> iste
homo non fuit </mentioned> quam in hac <mentioned> iste homo incipit esse </mentioned>
quae est affirmativa, licet claudat negationem. Hae enim simul possunt esse verae iste homo
est aeternus et iste homo incipit esse ; sed istae duae nunquam <mentioned> iste homo est
aeternus, iste homo non est aeternus </mentioned>, ea ratione qua dictum est. Et ideo non
potest concludi quod locutio praedicta sit falsa simpliciter.</p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e300">Ad illud quod obicitur,
quod homo in Christo habet modum supponendi termini accidentalis, dicendum quod hoc potest
concedi in comparatione ad. personam Christi, quae est suppositum humanitatis, in
infinitum praecedens formam humanitatis ; sed in comparatione ad singulare hominis
veritatem non habet. Unde quando <mentioned>iste homo</mentioned> demonstrat singulare
hominis, necessario ad idem tempus refertur suppositum importatum per pronomen et forma
importata per nomen. Et ideo haec est falsa <mentioned>iste homo fuit ab
aeterno</mentioned>, nisi intelligatur per idiomatum communicationem. Nam per
proprietatem naturae verum est dicere quod. iste homo exivit de non-esse in esse per
generationem. Et sic patet responsio ad totum. </p>
<p xml:id="bb-d1e10891-d1e309">Huius igitur responsionis tota summa in his tribus consistit ; ut intelligatur qualiter
pronomen demonstrare potest dupliciter, scilicet personam Verbi vel singulare hominis.
Intelligatur nihilominus quomodo differentem supponendi modum habet terminus accidentalis
et substantialis respectu verbi de praeterito, quamvis ex parte praedicati non sit
differentia. Intelligatur etiam quod possibile est duo opposita affirmari de eodem in
Christo, ita quod unum dicitur per unionem, alterum per proprietatem naturae, sive de Deo
sive de homine ; neutrum tamen istorum vere potest negari. Plus enim tollit negatio quam
ponat affirmatio, sicut dicitur, alibi, et faciliter posset ostendi.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>