-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e12109.xml
189 lines (189 loc) · 13.9 KB
/
bb-d1e12109.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 13, A. 1, Q. 2</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 13, A. 1, Q. 2</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e12109">
<head xml:id="bb-d1e12109-Hd1e119">III, D. 13, A. 1, Q. 2</head>
<head xml:id="bb-d1e12109-Hd1e122" type="question-title">Utrum in Christo sit gratia finita vel immensa.</head>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e125">Secundo quaeritur, utrum in Christo sit gratia finita vel immensa.</p>
<div xml:id="bb-d1e12109-Dd1e128" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d1e12109-Hd1e130">Rationes principales</head>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e133">Et quod in Christo fuerit gratia sine mensura, videtur sic. Ioannis 3, 34 : <quote xml:id="bb-d1e12109-Qd1e135">Non ad
mensuram dat Deus spiritum</quote>; et <name ref="#Augustine">Augustinus</name> dicit quod illi homini datus est
Spiritus non ad mensuram ; sed quod caret mensura est immensum et infinitum : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e142">Item, <name ref="#Lombard">Magister</name>, in littera : Sane dici potest ipsum tantam gratiae accepisse plenitudinem,
ut ei conferre Deus plenius non potuerit. Sed omni finito potest Deus aliquid maius facere :
ergo videtur quod ille acceperit gratiam infinitam.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e148">Item, tanta est gratia, quantum est meritum procedens ex ipsa ; sed meritum Christi fuit
infinitum, quia nullatenus potest exhauriri et suffecisset infinitis millibus hominum, sicut
dicit <name ref="#Anselm">Anselmus</name> : ergo gratia, per quam meruit, videtur habere immensitatem.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e154">Item, finitum non excedit aliud finitum in infinitum in eodem genere. Si ergo gratia
Christi est finita, ergo proportionaliter excedit gratias aliorum hominum : ergo, si alii
hbmines possent continue proficere, videtur quod Christo passent adaequari per gratiam et
ipsum excedere. Quodsi nullus unquam ad perfectionem eius potest attingere, quantumcumque
proficiat, videtur quod eius gratia sit immensa.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e158">Item, tanta est gratia disponens, quantum est illud ad quod disponit secundum rectam
habitudinem et proportionem ; sed gratia illius hominis disposuit ipsum ad hoc quod ess Deus
; gratiae aliorum hominum disponunt ad hoc quod fruantur Deo : si ergo esse Deum est bonum
infinitum, et maius in infinitum esse Deum quam habere Deum, videtur quod gratia illius
hominis sit infinita in se et quod omnes gratias in infinitum excedat.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e161">Item, anima Christi aut potest ampliorem gratiam desiderare aut non. Si potest desiderare
ampliorem gratiam, ergo videtur quod non sit perfecta, cum ei possit fieri additio. Si non
potest, cum ergo omni finito possit aliquid maius desiderari, videtur quod eius gratia sit
immensa.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e164">Sed contra : Omne creatum habet certum pondus, numerum et mensuram, secundum illud quod
dicitur Sapientiae 11, 21 ; sed gratia illius hominis, scilicet Christi, est creata : ergo
etc.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e167">Item, quamvis gratia non semper respondeat naturalibus per aequalitatem, respondet tamen
secundum debitam proportionem, ubi non est defectus a parte suscipientis ; sed naturalia
Christi non sunt infinita nec excedunt in infinitum naturalia cuiuslibet hominis : ergo nec
gratuita.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e170">Item, infinitas in creatura tollit bonum et perfectionem, quia quod est infinitum caret
fine et termino : ergo bonitate et complemento ; sed gratia Christi haec duo praecipue
habuit : ergo videtur quod conditio finitatis ei praecipue competat.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e173">Item, infinito nihil maius est. Ergo, si gratia Christi, secundum quod homo, esset
infinita, ergo gratia increata non esset maior illa : ergo Creator et creatura aequarentur
in nobilitate et excellentia ; quodsi hoc est impossibile, restat etc.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e12109-Dd1e177">
<head xml:id="bb-d1e12109-Hd1e179">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e12109-Hd1e182" type="question-title">Respondeo : Gratia Christi, secundum quod homo, in se considerata
est finita, tamen in comparatione ad gratias aliorum hominum excedit in infinitum.</head>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e185">Dicendum quod aliquid mensura carere sive immensum esse dupliciter est : vel absolute in se
vel in comparatione. Si igitur loquamur de gratia Christo collata secundum quod est
singularis persona, in se, sic, cum dicat donum creatum, necessario finitum est et
mensuratum. Finitas enim et mensuratio circa creaturam potius dicit complementum quam
imperfectionem. - Si autem loquamur de ipsa in comparatione ad gratias aliorum hominum, sic
improportionabiliter excedit ratione unionis ad personam Verbi, ad quam unionem gratia illa
diposuit animam Christi. Gratia enim illa propter coniunctionem.summam cum verbo aeterno
habet excedere in infinitum, id est incommensurabiliter, gratias aliorum hominum
tripliciter, scilicet quantum ad virtutum habitus et quantum ad usus et quantum ad effectus.
Quantum ad habitus : nunquam enim aliqua creatura potest tantum proficere quod tam nobilis
et perfecti habitus sit capax sicut anima coniuncta Deo in unitate persoriae. - Quantum ad
usus virtutum, quia omnes virtutes in Christo habuerunt usus suos, qui spectant ad
perfectionem, et propterea dicuntur fuisse in eo omnes sensus, quia usum habuit completum
omnium donorum excellentiori modo quam unquam ad hoc pertingi possit ab aliquo. Quantum ad
effectum similiter improportionabiliter excedit gratia Christi, quia propter hoc quod ille
homo erat Dei Filius, meritum illius pensatur secundum dignitatem illius personae a qua exit
opus ; et propterea meritum passionis suae in infinitum excedit merita passionum nostrarum ;
et ob hoc quod Deus erat, mors eius pensata fuit a Deo quantus erat ille qui moriebatur. Et
ideo, quantum ad sufficientiam, si infinita millia hominum essent reatu originalis astricta,
per illius passionis effectum potuissent esse liberata.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e188">Concedendum est igitur quod gratia Christi, secundum quod homo, est finita et mensurata,
quia creata est in numero, pondere et mensura. Et concedendae sunt rationes ad partem
istam.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e12109-Dd1e193">
<head xml:id="bb-d1e12109-Hd1e195">Ad Rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e198">Ad illud autem quod obicitur primo, quod datus est Christo spiritus non ad mensuram,
dicendum quod, si intelligatur de datione aeterna vel de datione per idiomatum
communicationem, tunc privatur ibi mensura simpliciter. Si autem per spiritum datum
intelligamus ipsam donationem donorum Spiritus Sancti, sic non privatur ibi mensura
simpliciter, sed commensuratio respectu nostri, quibus datur Spiritus Sanctus ad usus
aliquorum donorum determinate secundum spiritus distributionem, quemadmodum dicitur I ad
Corintios 12, s : Alii datur per Spiritum sermo sapientiae, alii sermo scientiae etc. Sed
Christo omnia data sunt illa dona sine aliqua arctatione ; et pro tanto dicitur ei dedisse
spiritum sine mensura.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e201">Ad illud quod obicitur, quod Deus non potuit dare plenius, dicendum quod Deus non possit
aliquid maius facere, hoc potest intelligi triplici ex causa : quoniam aut est ratio ex
parte Dei operantis aut ex parte producti aut certe propter limitationem suscipientis. Cum
ergo dicitur quod non potuit plenius conferre, hoc non est intelligendum propter
immensitatem rei collatae vel finitatem divinae potentiae, sed propter limitationem
potentiae susceptivae, quia, cum sit creata, est capacitatis finitae et non potest nisi
finitum suscipere. Et si tu obicias, quod potuit dare capacitatem maiorem, dicendum quod
necesse est quod creatura, eo ipso quod creatura est, habeat capacitatem finitam ; et
rursus, quia creatura est in tali specie vel genere, limitationem habet ultra quam genus
illud vel species se non potest extendere. Et sic in proposito intelligendum est.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e204">Ad illud quod obicitur, quod meritum Christi est infinitum, dicendum quod infinitas meriti
consurgit ex unione illius animae ad personam divinam ob quam unionem non tantum homo, sed
etiam Deus mori dicitur. Propter quod meritum illud est infinitum, non ratione gratiae
creatae in se, sed ratione infinitae dignitatis personae. Unde et hoc vult <name ref="#Anselm">Anselmus</name> dicere,
cum dicit quod oportuerit illum, qui satisfacere posset, esse Deum et hominem.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e210">Ad illud quod obicitur, quod finitum non excedit aliud finitum nisi finite, dicendum quod
illud habet veritatem quando omnino sunt eiusdem generis. Nam, si non sunt eiusdem generis
proximi, falsitatem habet, sicut patet quod linea in infinitum excedit punctum et
superficies lineam. Gratia autem Christi non tantum disponit ad fruitionem secundum quod
aliae gratiae, verum etiam ad unionem. Et hinc est quod, cum uniri cum deitate sit novus et
singularis modus divinae existentiae et habitationis in creatura, quantum ad hoc potest
attendi excessus sine mensura.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e214">Ad illud quod obicitur, quod tanta est gratia, quantum est illud ad quod disponit, dicendum
quod illud habere potest veritatem, si disponat per modum necessitatis sive condignitatis,
sicut meritum ad praemium ; sed gratia singularis personae disponit ad unionem dispositione
congruitatis. Illa enim unio non tantum gratuita fuit, sed inter omnes gratias, ut dicit
<name ref="#Augustine">Augustinus</name>, potissime tenuit rationem gratiae, sicut habitum est supra, distinctione quarta,
quia nulla merita sufficientia potuerunt eam praevenire. Propter hoc non oportet, quodsi
esse Deum sit bonum infinitum simpliciter, quod gratia ad hoc praeparans sit infinita.
Posset etiam et aliter dici quod esse Deum dupliciter dicitur de aliquo : aut praedicatione
per essentiam aut per unionem. Si praedicatione per essentiam, tune praedicatum praedicat
infinitum bonum in rectitudine. Si per unionem, tune praedicat infinitum bonum non circa
illud de quo praedicatur, sed circa illud quod praedicatur. Unde cum dicitur iste homo est
Deus vel iste homo est bonum infinitum, idem est ac si diceretur : iste homo est unitus Deo
immenso in unitatem personae ; et tamen homo remanet in sua finitate et Deus in sua
immensitate. Quamvis enim humana natura exaltetur, non tamen desinit esse creatura.</p>
<p xml:id="bb-d1e12109-d1e220">Ad illud quod quaeritur, utrum anima Christi possit ampliorem gratiam appetere, dicendum
quod non, quia adeo per illam gratiam Deo unita est ut omnis eius appetitus sit in ipso bono
immenso quietatus et terminatus quietatione perfecta. Quod ergo obicit, quod omni finito
potest aliquid maius appeti, dicendum quod verum est de finito in se, sed de illo finito
quod ordinat et unit bono infinito iunctura et ordinatiorie perfecta non habet veritatem,
quia quietare potest et stabilire ratione eius a quo et ad quod. Unde sicut gratia, quamvis
sit vanitas in quantum creatura, habet tamen animam stabilire ratione eius boni a quo
procedit et a quo non separatur nec recedit, sic etiam quietare potest ratione eius eui
immediate et inseparabiliter coniungit.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>