-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e12997.xml
233 lines (233 loc) · 18.3 KB
/
bb-d1e12997.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 14, A. 1, Q. 3</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 14, A. 1, Q. 3</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e12997">
<head xml:id="bb-d1e12997-Hd1e119">III, D. 14, A. 1, Q. 3</head>
<head xml:id="bb-d1e12997-Hd1e122" type="question-title">Utrum anima Christi in cognoscendo Deum defigat aspectum in ipsum
lumen aeternum an in aliquid infra ipsum.</head>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e125">Tertio quaeritur, utrum anima Christi in cognoscendo Deum defigat aspectum in ipsum lumen
aeternum an in aliquid infra ipsum.</p>
<div xml:id="bb-d1e12997-Dd1e128" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d1e12997-Hd1e130">Rationes Principales</head>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e133">Et quod non videat ipsum fontem luminis, videtur. Primae ad Timotheum 6, 16 : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e135">Lucem
habitat inaccessibilem, quam nullus hominum vidit, sed nec videre potest</quote>. Ergo
Christus, secundum quod homo, nunquam Deum in sua luce vidit nec v.idere potest.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e139">Item, Ioannis 1, 18 : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e141" source="http://scta.info/resource/io1_18">Deum nemo vidit unquam</quote> ; super illud locum dicit
Chrysostomus : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e144">Solus Filius eum vidit et Spiritus Sanctus. Qui autem creabilis est
naturae qualiter videre potest increabilem</quote> ? Si ergo anima Christi nec est Filius
nec Spiritus Sanctus, sed magis creatura, non videtur quod illam lucem videat in se
ipsa.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e148">Item, quantum distat finitum ab infinito, tantum distat creatura a Creatore ; sed propter
infinitam distantiam nulla virtus finita potest cognoscere Deum ut immensum : ergo pari
ratione pr6pter infinitam distantiam nulla virtus creata poterit cognoscere et videre lumen
increatum per se ipsum.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e151">Item, sicut ad cognitionem comprehensionis requiritur commensuratio quaedam, ita ad
cognitionem a parte visionis requiritur assimilatio congrua ; sed quae in imllo conveniunt
non possunt assimilari : ergo Creator non potest a creatura in se ipso videri, cum nihil
habeant commune.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e155">Item, multo plus excedit claritas divinae lucis oculum animae Christi quam sol excedat
claritatem oculi materialis ; sed oculus noster materialis non potest intueri lumen
corporale in fonte propter excellentiam : ergo nec intellectus Christi.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e158">Item, fons aeterni luminis in se ipso est infinitus et immensus ; sed finitum non potest
super infinitum : ergo, ctim virtus animae Christi sit finita, non poterit actus eius se
protendere usque ad ipsum : ergo non poterit ipsum cognoscere in se ipso. Ergo videtur quod
nec anima Christi nec alia anima cognoscat Deum in claritate sua.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e161">Sed contra : Super illud II ad Corinthios 3, 18 : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e163">Nos revelata facie</quote>, Glossa
: <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e166">Christus est imago Patris eadem cum illo, in quem tendimus, scilicet ut eum in
essentia videamus</quote>. Si ergo Christi anima habet ad quod nitimur pervenire, ergo
Deum videt in substantia et natura.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e170">Item, plus est uniri alicui in unitatem personae quam in unionem facientem cognitionem ;
sed anima Christi Verbo aeterno immediate unita est in unitatem personae : ergo multo
fortius ipsi veritati. et luci Verbi unitur per cognitionem ipsius in se : ergo sine aliquo
medio Deum videt.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e173">Item, in cognitione conclusionum non est quies, sed solum in cognitione principiorum : et
ratio huius est, quia anima cognoscit conclusiones per medium, principia vero cognoscit sine
medio. Si ergo anima Christi cognoscit Deum mediante aliquo, ergo non quiescit in cognitione
Dei ; et si non quiescit in Deo, cum Deus sit finis ultimus, non est beata. Si ergo beata
est, necessario sequitur quod cognoscat divinam lucem in se ipsa ; pari ratione et omnis
anima beata.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e176">Item, intellectus comprehensoris tantum elevatur quantum affectus, quamvis caecus sit in
via propter caecitatem ignorantiae ; sed Christus fuit. perfectissimus comprehensor : cum
ergo ipse diligeret summam Dei bonitatem in se ipsa, omni effectu circumscripto, pari
ratione lucem et veritatem in se ipsa videbat absque medio.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e180">Item, aut immediate videt aut per medium. Si immediate, habeo propositum. Si per medium,
aut per medium proportionabile aut improportionabile. Si per medium improportionabile, ergo
potius impeditur quam iuvetur. Si per medium proportionabile, contra : aut est creatum aut
increatum ; increatum non, quia illud est unum solum ; si creatum, ergo creatura potest esse
proportionabilis Creatori ; et si hoc, cum nihil aliud impediat quin creatura possit videre
Deum in sua substantia, restat quod anima Christi sic eum videre poterat et videbat.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e183">Item, si per medium, aut illud est superius anima Christi beata aut inferius. Si inferius,
ergo immediatior est anima Christi Deo quam sit illud quod tu dicis medium : ergo, illo
circumscripto, melius videbit Deum. Si superius, ergo aliquid est excellentius. natura
humanae mentis in Christo. Sed hoc est impossibile, quia omnia sunt subiecta pedibus eius.
Restat igitur quod anima eius immediate et in ipso fonte videbat et videt lumen aeternum.
His etiam rationibus idem ostendi potest de qualibet anima beata.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e12997-Dd1e187">
<head xml:id="bb-d1e12997-Hd1e189">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e12997-Hd1e192" type="question-title">Anima Christi et aliae animae beatae vident ispum luminis
fontem</head>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e195">Respondeo : Ad praedictorum intelligentiam est notandum quod aliqui voluerunt dicere quod
Deus a nulla creatura videbitur nec videtur in sua essentia vel natura, sed videbitur in
claritate sua, cum tantus sit fulgor ipsius immensitatis luminis quod ad contuitum illius
substantiae nullus oculus creaturae possit pertingere. Hunc errorem evacuat Gregorius, in
Moralibus, tractans illud Iob 28, 21 : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e197">Abscondita est ab oculis omnium
viventium</quote>, ubi ait sic : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e200">Fuerunt qui dicerent in illa regione beatitudinis
in claritate sua Deum conspici et in natura non videri ; sed non est aliud claritas, aliud
natura, sed ipsa natura est claritas et ipsa claritas est natura</quote>. Et ideo iste
error non multum rationabilis est, quia male intelligit lumen aeternum, in quo non differt
essentia luminis et ipse actus lucendi.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e204">Et ideo fuerunt alii moderniores qui dixerunt a nulla creatura posse aspici lumen aeternuni
in fonte suae claritatis, sed in quibusdam condescensionibus et theophaniis, et hoc propter
improportionabilitatem oculi ad illam summam lucem quae potius sua immensitate opprimeret
quam delectaret oculum creaturae, quae se habet ad ipsam sicut oculus noctuae ; et ideo
oportuit quod Deus se contemperaret ipsi animae sicut sol contemperatur oculo mediante nube.
Sed hic modus dicendi non minus a veritate deviat quam praecedens. Unde etiam ipsum improbat
magister Hugo, Super Angelicam hierarchiam : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e206">Quid est, inquit, theophaniis Deum
videri et extra illas non videri nisi nunquam vere videri ? Si enim sola imago semper
videtur, veritas nunquam videtur. Tollant ergo phantasias suas, quibus lumen mentium
nostrarum obtenebrare nituntur, neque nobis Deum nostrum simulacris exterminationum suarum
intersepiant, quia nos sicut nec satiare potest aliquid praeter ipsum, sic nec sistere
potest aliquid usque ad ipsum</quote>.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e210">Et ideo, his duobus modis tamquam erroneis abiectis, dicendum est tertio modo vere et
catholice quod anima Christi beatissima et aliae beatae animae vident ipsum luminis fontem,
in quo reficiuntur, quiescunt, delectantur et quodam modo a claritate illius luminis
absorbentur, ut Deus ab eis undique conspiciatur et videatur etiam in ipsis ; et hoc
potissime verum est in anima Christi. Et ideo concedendae sunt auctoritates et rationes ad
hanc partem inductae.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e214">Ad intelligentiam autem auctoritatum adductarum in contrarium et consimilium notandum est
quod quinque modis habent exponi aitctoritaies Sandorum quae videntur dicere Deum in sua
substantia non posse videri. Primo modo sic : non potest videri, scilicet viribus nostris,
potest tamen munere Dei. Unde super illud ad Timotheum 6, 16 : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e216">Lucem habitat
inaccessibilem</quote>, Glossa : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e219">Inaccessibilis est viribus nostris, accessibilis
muneribus suis</quote>. Secundo sic : non potest videri substantia, scilicet in via. Unde
super illud I ad Timotheum 6, 16 : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e222">Quem nullus hominum videre potest</quote>, Glossa
: <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e225">Poterit autem aliquando</quote>. Et sic illud Exodi 33, 20 : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e228">Non videbit me
homo et vivet</quote>. Tertio modo sic : non potest substantia videri, id est plene
comprehendi. Unde super illud Iob 11, 7 : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e232">Forsitan vestigia Dei comprehendes</quote>
? Glossa : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e235">Eius essentia a nullo plene videbitur</quote>, plene, scilicet
circumscribendo. Quarto modo sic : non potest videri substantia, id est ratio substantiae.
Unde ad Romanos 1, 19 : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e238">Quod notum est Dei</quote>, Glossa : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e241">Ratio substantiae
eius latet omnem creaturam</quote> ; et hoc modo potest dici Trinitas sibi soli nota esse.
Quinto modo sic : nemo Dei substantiam novit, vel aliquid tale, <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e244">quia non facit
nosse</quote>. Matthaei 24, 36 : <quote xml:id="bb-d1e12997-Qd1e247">De die autem illa et hora nemo novit, neque
angelus</quote> etc., sicut fovea caeca dicitur, quia non manifestat quod habet in se. Et
sic dicit Chrysostomus quod angeli non vident quid sit Deus.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e12997-Dd1e253">
<head xml:id="bb-d1e12997-Hd1e255">Ad Rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e258">Et sic patent duae auctoritates, quia prima currit secundum primum modum et secunda
secundum quartum modum vel quintum.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e261">Ad illud quod obicitur, quod tantum distat finitum ab infinito etc., dicendum quod
distantia dicitur contra convenientiam ; convenientia autem invenitur in triplici
differentia, quantum ad praesens sufficit. Est enim convenientia commensurationis sive
adaequationis et convenientia participationis alicuius communis et convenientia ordinis.
Dico igitur quod, si distantia dicatur per privationem convenientiae adaequationis et
participationis, infinita est distantia creati ad increatum sicut infiniti ad infinitum. Si
vero dicatur distantia per privationem convenientiae ordinis, dicendum quod falsum est, quia
creaturae immediate ordinantur ad Deum sicut ad principium et sicut ad finem, maxime
creatura rationalis. Ad simplicem autem contuitum sufficit quod sit convenientia ordinis,
sed ad cognitionem comprehensionis requiritur convenientia secundum quamdam aequalitatem
sive adaequationem. Et ideo non sequitur, quodsi anima creata non possit comprehendere
infinitatem, quod non possit intueri luminis fontem. Et per hoc patet sequens. Quod enim
dicit quod ad cognitionem requiritur assimilatio, dicendum quod non oportet quod sit
assimilatio in natura tertia, sed sufficit quod unum sit similitudo alterius, sicut in primo
libro fuit determinatum, distinctione prima, tertia et trigesima quinta.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e264">Ad illud quod obicitur, quod excedit oculum lumen illud, dicendum quod est excellentia
conservans et est excellentia corrumpens. Excellentia : conservans est in spiritualibus, sed
corrumpens in obiectis corporalibus ; et ratio huius in primo libro est reddita et a parte
obiecti et a parte modi comprehendendi : et ideo non est simile.</p>
<p xml:id="bb-d1e12997-d1e267">Ad illud quod obicitur, quod finitum non potest supra infinitum, dicendum quod anima in
cognoscendo Deum plus est in suscipiendo quam in agendo, immo omnis potentia animae respectu
Dei se habet in ratione passivi, nedum potentia cognitiva active, quae de sua ratione dicit
quodam modo. passionem, sicut dicit <name ref="#Aristotle">Philosophus</name> et Priscianus. Et ideo, cum intelligit Deum,
non agit anima in Deum, sed Deus influit in animam, in qua influentia Deus condescendit per
gratiam et anima elevatur et efficitur deiformis. Et ipsa deiformitas est dispositio reddens
oculum animae aptum ad videndum Deum, non quia facit proportionabilem quantitatem, quia
semper illud lumen excedit in infinitum, sed quia facit proportionabilem qualitatem, quia
datur ipsi animae aliquid, utpote similitudo, quod ipsam animam. et intellectum animae, cum
Deo facit similem, reddit intelligentem. Et si tu obicias, quod, licet visio et recognitio
incipiat a passione, completur tamen in actione, cum ad visionem duo concurrant : receptio
et iudicium, in ilium autem fontem luminis nulla potest creatura agere, quoniam ipsum a
nullo potest pati ; similiter de illo fonte luminis et veritate summa nullus potest
iudicare, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, De vera religione, et ipsa ratio dictat, cum iudicans
aliquo modo praesideat iudicato ; nullo modo videtur sustineri posse quod anima Christi vel
alia anima beata intueatur ipsum superni luminis fontem : ad hoc respondendum est quod, etsi
ad perfectionem cognitionis aliquo modo concurrat, non solum passio, sed etiam actio, non
tamen concurrit actio, quae quidem fit per aliquam influentiam vel impressionem ipsius
cognoscentis in cognoscibile, sed solum per quamdam protensionem. Sicut etiam patet in
dilectione, cum amo aliquem, anima amando aliquo modo agit, nihil tamen influit in amatum,
nec dilectum aliquid patitur vel recipit ab amante. Sic intelligendum est in cognitione.
Similiter, cum dicimus visionem sive cognitionem perfici in iudicio, dicendum quod verum est
; sed ad hoc quod videamus Deum non oportet quod de ipso iudicemus in se, sed sufficit ad
claram visionem ab ipso fonte luminis illuminari et illuminatum oculum in ipsum protendere
intuendo et iudicare de ipso intuitu, cum non possit attingere ad hoc ut de ipsa summa
veritate iudicet, sed secundum ipsam iudicet anima de se ipsa et de sua cognitione. Nihil
tamen impedit aliquo modo accipiendo iudicium secundum quod requiritur ad visionem, quin
possit concedi quod anima beata certissime iudicet illud esse summum lumen quod intuetur,
sicut in primo libro fuit habitum. Et huic non repugnat verbum <name ref="#Augustine">Augustini</name>. Quantumcumque enim
sive intuitus sive iudicium videatur in se habere naturam actionis, tamen respectu Dei vel
divini luminis, a quo causatur, est passio et effectus. Unde quod anima videat Deum in se,
hoc non est quia anima possit supra Deum, sed magis quod Deus possit supra ipsam, adeo ut
anima per divinam potentlam et influentiam elevetur supra ipsam. Haec autem quae dicta sunt
de anima Christi generaliter, valent ad quaestionem de visione Dei, similiter quae
sequuntur.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>