-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e16225.xml
188 lines (188 loc) · 13.5 KB
/
bb-d1e16225.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 18, A. 1, Q. 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 18, A. 1, Q. 1</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e16225">
<head xml:id="bb-d1e16225-Hd1e119">III, D. 18, A. 1, Q. 1</head>
<head xml:id="bb-d1e16225-Hd1e122" type="question-title">Utrum Christus meruerit ab instanti conceptionis.</head>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e125">Circa primum sic proceditur et quaeritur, utrum Christus meruerit ab instanti
conceptionis.</p>
<div xml:id="bb-d1e16225-Dd1e128" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d1e16225-Hd1e130">Rationes Principales</head>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e133">Et quod sic, videtur. Ieremiae 31, 22 : <quote xml:id="bb-d1e16225-Qd1e135">Novum faciet Dominus super terram, mulier
circumdabit virum</quote>. Ergo Christus fuit vir ab instanti conceptionis ; sed constat
quod non fuerit vir quantum ad aetatem : ergo fuit vir quantum ad animi vigorem : habuit
igitur quantum ad animam virtutem et operationem viri perfecti. Sed haec consistit in
merendo : ergo Christus meruit a suae conceptionis primordio.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e139">Item, hoc ipsum videtur auctoritate Gregorii et <name ref="#Lombard">Magistri</name> in littera : <quote xml:id="bb-d1e16225-Qd1e144">Non solum
meruit Christus quando Patri obediens crucem subiit, sed ab ipsa conceptione, ex quo homo
factus est</quote>. Et hoc ipsum potest elici ab auctoritate Gregorii consequente.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e148">Item, Christus ab instanti conceptionis suae fuit beatus ; sed beatitudo est habitus in
actu : ergo a primo instanti conceptionis suae habuit actum gloriosum. Sed qua ratione per
gloriam habuit actum gloriosum, eadem ratione per gratiam habuit actum virtuosum : ergo
videtur quod a primordio suae conceptionis Christus meruit.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e151">Item, lux propter suam nobilitatem et actualitatem in eodem instanti incipit esse et
lucere. Ergo, si anima Christi multo nobilior et potentior et deiformior est, videtur quod
in instanti eodem, in quo incepit esse, coepit habere operationem sibi debitam. Sed talis
est operatio meritoria : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e155">Item, sicut animae nostrae se habent ad demeritum, ita anima Christi se habet ad meritum ;
sed ariimae nostrae in ipso instanti infusionis habent reatum culpae originalis : ergo anima
Christi ab ipso instanti conceptionis et infusionis habuit meritum virtutis.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e158">Sed contra : <quote xml:id="bb-d1e16225-Qd1e160">Prius est esse quam agere</quote>. Si ergo mereri est agere, anima
Christi prius habuit esse completum quam habuerit meriti usum : ergo non meruit a primordio
conceptionis.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e164">Item, omne quod exit ab otio in actum, prius quiescit quam agat, et omne tale prius est
quam operetur ; sed anima Christi incepit mereri : ergo de non operante facta est operans :
ergo in merendo exivit ab otio in actum : ergo prius quievit : ergo non meruit ab instanti
conceptionis.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e167">Item, meritum est a voluntate deliberativa in quantum deliberativa est ; sed ubi est
deliberatio, ibi est collatio ; ubi autem haec est, ibi est temporis successio : ergo non
videtur quod meritum Christi potuerit esse a suae conceptionis principio.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e170">Item, angelus non peccavit in primo instanti suae creationis, et tamen ita cito usum liberi
arbitrii habuit sicut aliqua anima rationalis, cum creatus esset in cognitionis perfectione
: ergo pari ratione videtur quod nec anima Christi ab instanti conceptionis mereri
potuerit.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e173">Item, omne illud quod anima Christi habuit a primordio conceptionis suae, habuit ab alio ;
sed meritum ortum habuit a libero arbitrio gratia informato : ergo non videtur quod usum
meriti habuit ab ipso conceptionis primordio.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e16225-Dd1e177">
<head xml:id="bb-d1e16225-Hd1e179">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e16225-Hd1e182" type="question-title">Christus certo meruit ab instanti suae conceptionis, si loquamur
de habitu , et probabiliter eliam quoad actam.</head>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e185">Respondeo : Ad praedictorum intelligentiam est notandum quod ad perfectionem meriti duo
cqncurrunt, videlicet ipse habitus gratuitus et ipsius habitus actus vel usus. Si ergo
loquamur de merito quantum ad habitum, qui reddit habentem dignum praemio, sic abque dubio
concedendum est quod a principio suae conceptionis Christus meruit, quia omni bono et
praemio dignus fuit propter plenitudinem gratiae quam Deus animae suae contulit et infudit.
Et ab hoc non discordat aliquis doctor catholicus. Si autem fiat sermo de merito quantum ad
virtutis actum sive usum, in quo proprie attenditur completa ratio merendi, sic est duplex
modus dicendi : unus, quod Christus meruit statim post principium conceptionis, non autem in
ipso primo instanti. Et ratio huius est quia operatio debet sequi esse substantiae ; ideo
necesse fuit animam Christi prius esse quam agere, praecipue eo actionis genere quod spectat
ad usum voluntatis deliberativae ; talis autem est actus meritorius. Et ideo si dicatur
alicubi Christum a primordio suae conceptionis meruisse, dicunt verum esse, secundum quod
<mentioned> a </mentioned> dicit ordinem ad principium extra sumptum, non intra.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e191">Est et alius modus dicendi quod Christus quantum ad virtutis usum et actum meruit in ipso
conceptionis primordio ; hoc enim datum est ei per gratiam perfectissimam ut in primo
instanti in quo incepit esse non tantum haberet habitus virtutum, sed etiam actum : unde
simul coepit esse et usum comprehensionis habere ; et anima Christi in eodem instanti habuit
creari et infundi et gratia informari exire in actum meriti, qui quidem consistit in motu
bonae voluntatis.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e194">Uterque tamen istorum modorum satis est rationabilis, sed primus facilior est et communior,
et secundum ipsum plana ad obiecta responsio. Nam quod dicitur Christus ab instanti
conceptionis suae fuisse vir et quod dicitur ab instanti conceptionis suae meruisse, hoc
dicitur quantum ad habitum ; et hoc innuit ipsum verbum Gregorii, cum dicit : Non sibi plus
Christus meruit per crucis patibulum quam ab ipsa conceptione per gratiam virtutum. Notabile
est quod dicit per virtutum gratiam, non per virtutum usum. Habuit enim gratiam a principio,
ita quod in ipso principio ; usum vero habuit a principio, ita quod post principium. Et si
tu obicias de beatitudine et de luce, qui hoc tenent generaliter respondent quod in omni
creatura esse praecedit operari tam in corporali quam in spirituali, tam in actu naturae
quam in actu gratiae, tam etiam in actu gratiae quam in actu gloriae. Nec obstat illud quod
obicitur de merito animae. Anima enim habet ofiginale peccatum in sua infusione per modum
habitus, non autem quantum ad actum. Et sic secundum istam viam patet responsio ad omnia
obiecta.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e198">Si quis autem velit aliam viam tenete, videlicet quod Christus in primo instanti suae
creationis habuit usum liberi arbitrii propter excellentissimum gratiae donum et quantum ad
actum viatoris et quantum ad actum comprehensoris, satis faciliter poterit ad obiecta in
contrarium responderi.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e16225-Dd1e203">
<head xml:id="bb-d1e16225-Hd1e205">Ad Rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e208">Ad illud enim quod primo obicitur, quod prius est esse quam agere, dicendum quod illud
habet veritatem, si intelligatur de prioritate quantum ad ordinem naturae. Si autem
intelligatur de prioritate quantum ad durationem, non habet veritatem, secundum quod
expresse dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, VIII Super Genesim ad litteram, ubi dicit quod in luce corporali
esse non praecedit agere ; et in angelis, de quibus dicit quod in primo instanti suae
conditionis eas res cognoverunt quae simul cum eis in esse prodierunt. Et in VI De Trinitate
dicit quod, si ignis esset aeternus, splendor ab igne egrediens esset aeternus. Et ideo
satis rationabiliter potest dici quod illud non habet veritatem de ordine durationis, sed de
ordine naturae.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e214">Ad illud vero quod obicitur, quod substantia quae incipit agere exit ab otio in actum,
dicendum quod illud non habet generaliter veritatem, nisi intelligatur de operatione sine
qua substantia operans potest esse ; de alia autem non habet veritatem, pro eo quod creatura
simul incipit esse et operari ; nec incipit operari, quia exit ab otio in actum, sed quia
exit a non esse in esse. Hoc modo potest intelligi in Christo quantum ac actum gratiae et
virtutis.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e217">Ad illud quod obicitur, quod meritum est a voluntate deliberativa, dicendum quod, quamvis
secundum processum naturae deliberatio indigeat successione et tempore, tamen secundum
plenitudinem gratiae et gloriae possibile est ipsi animae in instanti discernere quod alias
non posset facere sine continuo et tempore. Et sic per deiformitatem gloriae intellectus
potest simul plura intelligere, quamvis per naturam non intelligatur nisi unum solum simul
et semel. Et quia anima Christi erat in plenitudine gratiae et gloriae, hinc est quod non
indigebat mora temporis ad discernendum quid eligendum, quid fugiendum, quid amandum, quid
odiendum.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e220">Ad illud quod obicitur de angelo, dicendum quod non est simile ; non enim sic poterat simul
et semel cognoscere plura secundum quod anima Christi cum plenitudine gratiae. Praeterea,
peccatum dicit motum deordinatum et contrarium naturali rectitudini, sed meritum dicit
naturalis rectitudinis complementum ; et licet non decuerit aliquam substantiam creari cum
actu contrario rectitudini naturali, decuit tamen creari in actu et cum actu consonante ipsi
naturae et eam complente, maxime illam in qua Deus a primordio suae conditionis plenissime
habitavit, sicut fuit anima Christi.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e224">Ad illud quod obicitur, quod illud quod inest a primordio conditionis inest aliunde,
dicendum quod, si illud intelligatur praecise, ita quod anima Christi se habeat solummodo
per modum suscipientis et nullo modo cooperantis, non habet veritatem. Potuit enim ipsi
animae dari ut cooperaretur Deo statim cum fuit, et ita quod aliquid haberet in se quod non
tantum esset aliunde, verum etiam a se ; et sic potuit esse in actu virtutis et exercitio
meriti.</p>
<p xml:id="bb-d1e16225-d1e227">Si quis igitur velit sustinere hune modum dicendi, non videtur multum deviare a
probabilitate rationis nec etiam a pietate fidei, quae, quanto plus potest, ipsi Christo
gratiae et honoris attribuit.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>