-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e21135.xml
286 lines (286 loc) · 23.7 KB
/
bb-d1e21135.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 23, Dubia</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 23, Dubia</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e21135">
<head xml:id="bb-d1e21135-Hd1e119">III, D. 23, Dubia</head>
<div xml:id="bb-d1e21135-Dd1e122">
<head xml:id="bb-d1e21135-Hd1e124">Dub. I.</head>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e127">In parte ista sunt quaestiones circa litteram. Et primo quaeritur de illa notificatione
quam <name ref="#Lombard">Magister</name> ponit : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e132">Fides est virtus, qua creduntur quae non videntur</quote>.
Videtur enim ista definitio minus recte assignari, quia Ioannis 20, 29 dictum est Thomae :
<quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e135">Quia vidisti me, credidisti</quote> ; constat quod Thomas credidit vera fide : ergo
ista definitio non convenit omni fidei universaliter. Item, quaeritur iuxta, hoc de
diversitate notificationum ipsius fidei, quae a diversis doctoribus assignantur. Videtur
enim quod minus recte, quia, cum <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e138">unius rei unum sit esse</quote>, et <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e141">definitio
est ratio indicans quid est esse</quote>, videtur quod fidei unica tantum debet assignari
definitio. Quaeritur ergo penes quid et quomodo differenter assignantur ?</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e145">Respondeo : Dicendum quod virtus fidei, secundum quod multipliciter habet considerari,
habet diversimode notificari. Consideratur enim fides quantum ad genus proprium ; et sic
definitur ab <name ref="#Augustine">Augustino</name> : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e150">Fides est virtus qua creduntur quae non
videntur</quote>.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e154">Consideratur secundo quantum ad finem ultimum ; et sic definitur ab Apostolo : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e156" source="http://scta.info/resource/hebr11_1">Fides
est substantia sperandarum rerum, argumentum non apparentium</quote>. Et haec definitio
explanatur a <name ref="#JohnDamascenus">Damasceno</name>, in libro suo : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e162">Fides est eorum quae sperantur hypostasis,
rerum redargutio quae non videntur</quote>.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e166">Consideratur tertio quantum ad obiectum et principium motivum ; et sic definitur ab
<name ref="#Augustine">Augustino</name>, Ad Consentium : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e171">Fides est illuminatio mentis ad summam
Veritatem</quote>.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e176">Consideratur nihilominus quantum ad actum proprium ; et sic definitur a <name ref="#JohnDamascenus">Damasceno</name> :
<quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e181">Fides est non inquisitus consensus</quote> circa primam Veritatem ; vel secundum
alios affirmative : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e184">inquisitus consensus</quote>, quia in diversis translationibus
utrumque reperitur. Et utrumque potest intelligi vere, quia, quamvis videantur dicere
oppositum, una tamen explanat alteram. Cum enim dicitur fides consensus inquisitus, hoc est
dicere, id est consensus non quaesitus ; et tunc in tenetur privative et tantum valet
quantum consensus non inquisitus hoc est, assensus quo quis libere assentit Veritati, non
innitens alicui rationi.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e188">Consideratur etiam in ordine ad subiectum ; et sic definitur a Dionysio, in libro De
divinis nominibus, capitulo 7 : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e190">Fides est unicum credentium fundamentum, eos
collocans Veritati</quote>.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e194">Consideratur etiam in comparatione ad habitus alios quantum ad assentiendi modum ; et sic
definitur ab Hugone, in libro De sacramentis : Fides est certitudo quaedam de rebus
absentibus, supra opinionem et infra scientiam constituta. Ex his patet quod fides habet
diversimode notificari secundum quod habet diversimode considerari, videlicet in
comparatione ad genus proprium, ad finem. ultimum, ad obiectum, ad actum proprium, ad
subiectum et ad habitum disparatum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e197">
Ad illud quod primo obicitur de Thoma, quod et vidit
et credidit, dicendum quod aliud credidit, scilicet divinitatem ; et aliud vidit, videlicet
humanitatem. Sed hoc melius infra determinabitur, cum agetur de obiecto fidei.
</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e21135-Dd1e201">
<head xml:id="bb-d1e21135-Hd1e203">Dub. II.</head>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e206">Item quaeritur de hoc quod dicit quod fides accipitur tribus modis. Videtur enim quod
insufficienter distinguat ipsam fidem. Videmus enim fidem aliquando accipi pro ipsa
conscientia, secundum quod dicitur <ref xml:id="bb-d1e21135-Rd1e208">ad Romanos 14, 23</ref> : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1ed21" source="http://scta.info/resource/rom14_23">Omne quod non est ex fide, peccatum
est</quote> ; quod non continetur sub aliquo praedictorum. Iuxta hoc quaeritur, quot modis fides
dicatur.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e209">Respondeo : Dicendum quod fides invenitur accipi decem modis. Aliquando enim accipitur pro
sponsione, 1 ad Timotheum 5, 12 : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e211" source="http://scta.info/resource/Itim5_12">Primam fidem irritam fecerunt</quote>. Aliquando
pro fidelitate, Ieremiae 7, 28 : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1et320" source="http://scta.info/resource/ier7_28">Periit fides et Sanctus de terra</quote>. Aliquando pro
conscientia, ad Romanos 14, 23 : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1et223" source="http://scta.info/resource/rom14_23">Omne quod non est ex fide, peccatum est</quote>. Aliquando pro
sacramento fidei, secundum quod dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, Ad Bonifacium, quod non est aliud parvulos
habere fidem quam habere fidei sacramentum. Aliquando pro acceptatione conclusionis per
rationem probatae, secundum quod dicit <name>Boethius</name> : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e217">Argumentum est ratio rei dubiae
faciens fidem</quote>. Aliquando pro cognitione comprehensionis, secundum quod dicitur ad
Romanos 1, 17 : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e220" source="http://scta.info/resource/rom1_17">Iustitia Dei revelatur ex fide in fidem</quote>, Glossa : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e223">In
fidem speciei</quote>, quae dicitur fides, quia fidentissima et certissima est. Aliquando
pro habitu fidei informis, Iacobi 2, 26 : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e227" source="http://scta.info/resource/iac2_26">Fides sine operibus mortua est</quote>.
Aliquando pro habitu fidei formatae, ad Romanos 1, 11 : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e245" source="http://scta.info/resource/rom1_11">Iustus ex fide vivit</quote>. Aliquando pro
actu fidei, secundum quod dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e233">Fides est credere quod non
vides</quote>. Aliquando pro ipso obiecto fidei, secundum quod dicitur in Symbolo Athanasii
: <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e236">Haec est fides catholica</quote> etc.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e240">De omnibus autem his modis contingit dicere fidem secundum quamdam analogiam, pro eo quod
in omnibus reperitur quaedam ratio assensus et credulitatis cuiusdam, licet non uniformiter.
De his autem decem modis <name ref="#Lombard">Magister</name> solum tres assumit, quia illi sunt qui faciunt ad suum
propositum principale, videlicet ad praemissae definitionis explanationem.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e21135-Dd1e266">
<head xml:id="bb-d1e21135-Hd1e249">Dub. III.</head>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e252">Item quaeritur de hoc quod dicit : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e254">Aliud est credere in Deum, aliud credere Deo,
aliud credere Deum</quote>. Si enim habitus distinguuntur per actus, videtur quod non sit
unius fidei omnia ista facere, sed diversarum ; quod falsum est, quia una fide omnia haec
tria facimus. Item, videtur quod male definiat credere in Deum, cum dicit quod credere in
Deum est credendo amare etc. Si enim credere et amare sunt actus disparati, videtur quod
unus per alterum non habeat definiri. Item, videtur esse inculcatio verborum, cum dicit :
credendo amare, credendo in eum ire credendo incorporari ; idem enim videtur per verba illa
dici.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e258">Respondeo : Dicendum quod, sicut dicit <name ref="#Lombard">Magister</name>, aliud et aliud est sive alias et alius
modus credendi : credere Deo et Deum et in Deum. Et isti quidem actus possunt ad diversos
habitus pertinere ; possunt etiam pertinere ad eumdem, quoniam non sunt sic diversi quin
habeant ad invicem ordinem. Nam credere Deum respicit divinam Veritatem ut obiectum ;
credere Deo, ut motivum ; credere in Deum, ut finem ultimum. Et istae tres comparationes
circa eumdem habitum reperiri habent. Et quoniam fides non perfecte tendit in Deum tamquam
in finem nisi prout est iuncta caritati, ideo actus credendi in Deum definitur per actum
amandi, non tamquam per actum proprium, sed tamquam per actum annexum. Et iterum, quia
quadruplex genus actus annexum est ipsi fidei secundum quod iungitur caritati secundum
quadruplicem comparationem, ideo quatuor ponit in eius notificatione. Fides enim, prout
iuncta est caritati, ordinat ad amandum Deum, ad faciendum bonum, ad sustinendum malum, ad
diligendum proximum. Et iuxta haec quatuor, quatuor ponit actus in illa notificatione,
videlicet credendo amare quantum ad affectum ; credendo ire quantum ad bonum opus ; credendo
ei adhaerere quantum ad tolerantiam mali ; credendo incorporari membris quantum ad
dilectionem proximi. Et sic patet responsio ad illa quae quaerebantur.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e21135-Dd1e284">
<head xml:id="bb-d1e21135-Hd1e267">Dub. IV.</head>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e270">Item quaeritur de.hoc quod dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> : <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e275">Fidem ipsam videt quisque in corde suo
esse</quote>. Si enim virtutes ad invicem connexae sunt, et aliquis scit se habere fidem,
videtur per consequens quod sciat se habere caritatem ; cuius contrarium in primo libro
ostensum fuit, distinctione decima septima. Item, si fides videtur et certissime
cognoscitur, eo quod essentialiter sit in anima, cum caritas et gratia essentialiter sint in
anima, est quaestio, quare non cognoscatur certisime ab his a quibus habentur.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e279">Iuxta hoc etiam quaeritur de modis visionis quos assignat <name ref="#Augustine">Augustinus</name> in littera. Videtur
enim illa divisio esse superflua, cum, Super Genesim ad litteram, in libro XII et in Glossa
II ad Corinthios 12, 2 non distinguantur nisi tria genera visionum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e285">Respondeo : Dicendum quod, secundum verbum <name ref="#Augustine">Augustini</name>, fides essentialiter existens in anima
cognoscitur per sui essentiam ; et hoc communiter omnes tenent.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e291">De caritate autem quidam dicunt quod videtur essentialiter et scit homo se habere caritatem
qui habet, sed nescit utrum in ea perseveret. Dicunt enim hoc esse generaliter verum quod de
omnibus quae sunt essentialiter in anima habet anima certam scientiam, quia cognoscit ea per
eorum essentiam, sive sit habitus gratiae sive caritatis sive alterius virtutis. Sed haec
responsio contrariatur ipsi cognitioni experimentali. Multa enim sunt in nobis quae nos
latent ; et multae animae sunt deformes quae suas deformitates nullo modo noverunt ; et
multa sunt in nobis quae patent. Et propterea non est dicendum quod omnia quae sunt in anima
essentialiter teneantur visione et cognitione certa. Et de caritate et gratia satis est
planum, quia pauci vel nulli sunt qui sciant certitudinaliter se esse in gratia ; et hoc
melius scitur, si inquiratur a viris sanctis et bonis.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e295">Ideo aliter dicunt alii quod dupliciter scitur aliquid, videlicet scientia notitiae et
scientia discretionis, secundum quod traditur ab <name ref="#Augustine">Augustino</name>, in libro De Trinitate, quod
aliud est rem nosse, aliud cogitare et distinguere. Dicunt ergo quod omnia quae
essentialiter sunt in anima certissime sciuntur scientia notitiae ; qua quidem scientia,
dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, quod anima non potest se ipsam ignorare ; et sic cognoscuntur tam fides
quam caritas quam etiam alia. Sed, si de scientia discretionis loquamur, sic non habet
veritatem, pro eo quod ea quae essentialiter sunt in anima, etsi scientia notitiae
cognoscantur, tamen ab aliis non semper discernuntur, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> de ipsa anima
quod, etsi non possit se ipsam non nosse, nescit tamen aliquando se ab aliis discernere ;
sicut patet de illis qui posuerunt animam esse corpus vel aquam vel ignem. Et hoc modo non
habet quis notitiam de caritate quae est in se nec de gratia gratum faciente, quia nescit
eam discernere a dono gratiae gratis datae, propter ipsius mentis obnubilationem ex
phantasmatum involutione. Sed nec adhuc istud sufficit, quia non solum cognoscit quis habens
ficlem ipsum habitum scientia notitiae, sed etiam discretionis et cognitionis ; discernit
enim ipsum ab aliis habitibus virtutum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e307">Et propterea aliter dicendum quod cognitio, qua anima cognoscit illud quod habet in se, est
cognitio cuiusdam experientiae ; per hoc enim cognoscit aliquis se habere fidem, dum ad se
ipsum introrsus ingrediens experitur utrum sit promptus ad credendum ; sic de aliis
habitibus virtutum et aliis omnibus quae latent introrsus. Quoniam igitur anima non potest
habere experientiam nisi de eo quod est in potestate sua et de eo quod respicit actum
animae, cum experientia dicat usum alicuius potentiae, hinc est quod, quando aliqua sic sunt
in anima quod redd unt eius potentiam habilem ad aliquod opus vel circumstant alicui operi
interiori, talia possunt cognosci ab ipsa anima certitudinaliter. Unde, si alitcuis est
habilis ad aliquod opus, certissime se novit habere illum habitum, sicut fidelis habitum
credendi et amans habitum amandi et sic de ceteris. Quando vero allqua sic sunt in anima
quod ipsa principaliter non respiciunt usum alicuius potentiae ; sicut character vel sicut
deformitas culpae praeteritae vel quae sunt supra potestatem ipsius animae, sicut gratia, in
quantum reddit acceptum Deo, et caritas similiter, quia de talibus non potest habere anima
experientiam, non potest habere certam notitiam. Ideo, eum dicitur quod illa quae sunt
essentialiter in anima certitudinaliter cognoscuntur, hoc intelligitur de illis de quibus
potest sumere anima certum experimentum ; de his autem de quibus non potest sumere
experimentum nisi per coniecturam, non cognoscit nisi coniecturando. Et quoniam de fide,
secundum quod reddit habilem ad credendum, certissima potest haberi experientia, secundum
autem quod suum credere est Deo acceptum, certa experientia haberi non potest, sed solum
coniectura : hinc est quod fides quantum ad habitum substratum certissime videtur ab anima ;
in quantum autem est formata, non cognoscitur nisi per coniecturam ; et sic est aliis
connexa. Et per hoc patet responsb ad illud quod obicitur de caritate et gratia.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e310">Ad illud quod obicit de sufficientia illorum modorum, dicendum quod modi videndi possunt
dupliciter distingui : vel a parte virtutis cognoscentis vel a parte medii. Si a parte
virtutis cognitivae, cum illa sit triplex, scilicet sensitiva exterior, imaginativa et
intellectiva, sic triplex distinguitur visio, videlicet corporalis, imaginativa et
intellectualis. Si autem a parte medii, tunc sex sunt differentiae, quarum sufficientia
patet sic. Omne enim quod videtur ab anima, aut videtur per sui essentiam aut videtur per
sui speciem aut videtur per rem aliam ab ipsa simpliciter differentem. Si per sui essentiam
videtur, sic est unus modus, qui ponitur sexto loco. Si per sui speciem, hoc potest esse
tripliciter : nam illa species aut est omnino concreta materiae aut abstracta aut partim
concreta, partim abstracta. Concreta est, prout apprehenditur a sensu exteriori, licet sit
ibi aliqua abstractio ; simpliciter abstracta, prout apprehenditur ab intellectu ; medio
modo, prout apprehenditur ab imaginatione ; et sic sunt tres primi modi. Si autem res habet
cognosci per rem ab ipsa differentem, hoc potest esse dupliciter : aut quia comparatur ad
ipsam sub ratione similis aut in ratione effectus. Et sic duo sunt modi, videlicet quartus
et quintus. Et si tu obicias, quod aliquid potest comparari ad alterum in ratione disparati
vel in ratione contrarii, dicendum quod nec disparatum nec contrarium facit cognoscere
aliquid, nisi in quantum innuit aliquem modum in ratione similis. Unde qui cognoscit quod
album disgregat, per consequens cognoscit quod nigrum congregat, quia similiter se habet
oppositum ad oppositum sicut propositum ad propositum.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e21135-Dd1e334">
<head xml:id="bb-d1e21135-Hd1e317">Dub. V.</head>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e320">Item quaeritur de hoc quod dicit : Probatur futura resurrectio, quia ita crediderunt
Patriarchae et alii Sancti , et propter hoc vult dicere quod fides dicatur argumentum. Hoc
enim videtur potius ad oppositum quam ad propositum. Si enim probatur istud quod creditur
per auctoritatem Patrum, tunc videtur quod fides non sit argumentum, immo potius conclusio.
Ergo, si fides est argumentum, videtur quod non recte dicat quod resurrectio probatur per
fidem Patrum. Item, si locus ab auctoritate est incertissimus, et fides trahit fundamentum a
loco ab auctoritate, ergo videtur quod fides sit incertissima.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e323">Respondeo : Dicendum quod, secundum aliquos, verbum <name ref="#Lombard">Magistri</name> intelligitur hic de fide quae
est acquisita ex inspectione Scripturarum, non autem de illa quae est inspirata et quae
numeratur inter spiritualia charismata. Sed illud non satisfacit, quia <name ref="#Lombard">Magister</name> hoc dicit ad
exponendam illam definitionem quam Apostolus assignat ; et constat quod Apostolus loquitur
de fide formata.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e332">Et propterea dicendum est aliter quod, secundum quod <name ref="#Lombard">Magister</name> dicit, illud quod creditur
per fidem, <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e337">per ipsam fidem probatur</quote>. Ipsum enim quod creditur probatur per
auctoritatem ; auctoritas autem nullius est efficaciae in probando nisi per fidem : et ita
tota firmitas argumenti ad fidem redit. Unde, si aliquis quaerat, utrum resurrectio sit
futura, probatur ei per auctoritates Sacrae Scripturae et per verba Prophetarum qui ita
dixerunt. Sed si quaerat ulterius, ut probem ei quod ipsi verum dixerunt, respondebitur ei
quod scimus ipsos verum dixisse, quia a Spiritu Sancto illuminati fuerunt, et ita
certificati fuerunt per fidem quam a Deo acceperunt ; et nos certificamur de eorum
certificatione per fidem quam ab ipso Deo accipimus. Et sic patet quod expositio <name ref="#Lombard">Magistri</name>
bona est, quia per hoc non vult dicere quod fides probetur, sed magis quod fides probet, ita
quod vere et proprie dicatur ab Apostolo argumentum.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e21135-Dd1e364">
<head xml:id="bb-d1e21135-Hd1e347">Dub. VI.</head>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e350">Item quaeritur de hoc quod, dicit quod fides caritatem praecedit. Hoc enim videtur esse
falsum, quia, sicut dicit <name ref="#Ambrose">Ambrosius</name>, <quote xml:id="bb-d1e21135-Qd1e355">caritas est mater virtutum</quote> et caput ; et
mater praecedit illud cuius est mater. Item, Glossa super illud Psalmi [36, 1] : Noli
aemulari, dicit quod spes est introitus ad fidem. Ergo videtur quod fides non sit prima
inter virtutes theologicas, secundum quod dicitur in littera. Item, omnes virtutes simul
infunduntur : ergo non videtur quod reperiatur in illis aliquis ordo.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e359">Respondeo : Dicendum quod est loqui de fide et aliis virtutibus dupliciter, scilicet
quantum ad habitum et quantum ad actum. Si quantum ad habitum, sic est ibi simultas ; si
quantum ad actum, sic est ibi naturalis ordo, pro eo quod actus fidei praeambulus est ad
actum spei et caritatis. Nemo enim aliquid sperat vel amat nisi illud cognoscat et aliquo
modo credat.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e362">Ad illud ergo quod obicitur, quod caritas est mater, dicendum quod illud intelligitur
quantum ad rationem merendi. Praeterea, caritas dicitur esse mater virtutum, non quia illas
generet, sed quia illas fovet et nutrit, ut perveniant ad statum perfectionis.</p>
<p xml:id="bb-d1e21135-d1e365">Ad illud quod obicitur de Glossa, dicendum quod fides non accipitur ibi pro fide-virtute
vel eius actu, sed pro illo quod fidei succedit, videlicet pro ipsa beatissima visione.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>