-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e21421.xml
247 lines (247 loc) · 19 KB
/
bb-d1e21421.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 24, A. 1, Q. 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 24, A. 1, Q. 1</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e21421">
<head xml:id="bb-d1e21421-Hd1e119">III, D. 24, A. 1, Q. 1</head>
<head xml:id="bb-d1e21421-Hd1e122" type="question-title">Utrum fidei obiectum sit ita verum, quod ei non possit subesse
falsum.</head>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e125">Circa primum sic proceditur et quaeritur, utrum fidei obiectum sit ita verum quod ei non
possit subesse falsum.</p>
<div xml:id="bb-d1e21421-Dd1e128" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d1e21421-Hd1e130">Rationes Principales</head>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e133">Et quod fidei possit subesse falsum, videtur. Cuicumque subest contingens potest subesse
falsum, quia omne contingens potest esse falsum ; sed fidei subest verum contingens : ergo
fidei potest subesse falsum. Maior propositio per se manifesta est. Minor probatur, quia
fides fuit de passione Christi et incarnatione ; et utrumque fuit contingens - non enim erat
necessarium Christum interfici nec Dei filium incarnari, cum alio modo posset genus humanum
liberari - restat igitur quod conclusio est vera.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e136">Item, habitus conformatur obiecto suo circa quod versatur. Si ergo habitus fidei versatur
circa credibile, habet illi conformari ; sed aliquod credibile, utpote Christum esse
passurum, potuit falsificari, cum esset contingens : ergo habitus fidei, quo illud
credebatur, falsificari potuit : potest igitur fidei subesse falsum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e139">Item, simus in medio tempore post mortem Abrahae et ante incarnationem Christi ; in illo
tempore necessarium est Abraham credidisse Christum esse passurum, possibile etiam erat
Christum non pati ; sed possibile compatitur se cum omni necessario : ergo ista duo poterant
simul stare, videlicet quod Abraham credidisset Cbristum esse passurum et quod Christus non
esset passurus ; et si hoc, tunc fidei subesset falsum. Si ergo possibile, fuit fidei
subesse falsum, tunc, videtur pari ratione quod et nunc. Quod autem pro illo tempore
possibile eset Christum non pati, manifestum est, quia contingens erat eum pati, cum
penderet ex voluntate interficientium ; et regula est quod oppositum contingentis est
contingens. Quod iterum necessarium esset quod Abraham credidisset, manifestum est, quia
omne dictum affirmativum de praeterito est necessarium. Si tu dicas, quod hoc verum est
quando non pendet ex futuro, ostenditur sic esse in proposito, quia credere non est aliud
quam cogitare cum assensione ; et postquam Abraham cogitavit de hoc dicto : Christum esse
incarnandum, necessarium fuit de eo cogitasse ; et postquam assensit, necessarium fuit ipsum
assensisse ; et postquam exivit in actum fidei, necessarium fait ipsum exisse : ergo videtur
quod simpliciter necessarium fuit ipsum credidisse. Necessarium igitur videtur quod fidei
Abrahae potuit subesse falsum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e142">Item, omne quod subest spei subest etiam fidei ; sed spei potest subesse falsum, ut patet,
cum aliquis praescitus in gratia existens sperat se habiturum vitam aeternam : ergo
necessario sequitur quod fidei aliquando subest falsum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e146">Item, actus caritatis praesupponit actum fidei ; sed actus caritatis potest subesse falsum
: ergo et actui fidei. Maior manifesta est. Minor probatur per hoc quod Apostolus ex
caritate voluit ire ad Hispanos, qui non ivit ; et ergo ex caritate volo proximum meum esse
bonum, qui tamen non est bonus : et sic actui caritatis potest subesse falsum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e149">Item, actus adorationis est ab actu fidei, ergo quod substernitur adorationi substernitur
ipsi fidei ; sed contingit aliquando adorationi alicuius fidelis subesse falsum, sicut
quando adorat hostiam non consecratam pro consecrata, adhibita debita diligentia, et talis
adoratio meritoria est, et ita ortum habet a fide et caritate : ergo, si ei subest falsum,
videtur quod et fidei.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e152">Sed contra : Illius solius est fides in via cuius erit visio in patria ; sed visioni in
patria non potest subesse falsum : ergo nec fidei in via.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e155">Item, sicut se habet caritas ad bonum, ita se habet fides ad verum ; sed caritas nunquam
appetit nisi bonuni : ergo fides nunquam facit credere nisi verum : ergo fidei non subest
falsum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e158">Item, fides assentit primae Veritati propter se et super omnia in credendo ; sed prima
Veritas non potest ei dictare nisi verum : ergo ipsa non potest assentire nisi vero : ergo
ei non potst subesse nisi verum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e161">Item, cuicumque cognitioni subest falsum, illa cognitio potius est principium deceptionis
quam illuminationis ; sed fides est illuminatio mentis, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> : ergo fidei
falsum non potest subesse.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e168">Item, <quote xml:id="bb-d1e21421-Qd1e170">virtus est certior omni arte</quote> atque scientia ; sed scientiae non potest
subesse falsum : si ergo fides virtus est, videtur etc.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e174">Item, fides quae innititur principiis scientiarum non potest falsificari : ergo multo magis
illa quae innititur Principio principiorum ; et haec est fides catholica : ergo nullo modo
potest ei subesse falsum.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e21421-Dd1e178">
<head xml:id="bb-d1e21421-Hd1e180">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e21421-Hd1e183" type="question-title">Fidei non potest subesse falsum, quia non possunt simul stare
falsitas in credito et veritas in credente sive in fide.</head>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e186">Respondeo : Dicendum quod, cum habitus fidei ipsam mentem illuminet ad assentiendum
veritati creditae secundum illustrationem divinae praescientiae, et divinae praescientiae
non possit subesse falsum, quia ipsa non potest falsificari, necesse est ponere quod ipsi
habitui fidei nec falsum subsit nec subesse possit. Quemadmodum enim divina praescientia,
quia ex rebus non pendet, certissime cognoscit non solum ea quae ventura sunt necessario,
sed etiam contingentia, ita quod circa ea decipi non potest, sicut in primo libro ostensum
fuit, sic et fides, quae cognitioni divinae praescientiae innititur, a qua etiam illuminatur
et dirigitur, certam credulitatem et illuminationem habet de futuris etiam contingentibus,
ita quod, licet illa, quantum est de se, possint non evenire, fides tamen nec potest decipi
nec potest errare. Sicut enim de eo quod praescitum est evenire a Deo, concedi potest quod
ipsum possibile sit non evenire per se et absolute, non est tamen compossibile cum
praevisione sui oppositi - quia haec duo non possunt simul stare, quod Deus praeviderit unum
et quod eveniat oppositum : tunc enim falleretur divina praescientia - per hunc modum
intelligendum est in assensu fidei, qui innititur divinae praevisioni. Unde, quamvis
creditum contingens in se possit non evenire, haec tamen duo non possunt simul stare, quod
non eveniat et quod sit creditum. Et propterea concedendum est quod fidei non potest subesse
falsum, quia non possunt simul stare falsitas in credito et veritas in credente sive in
fide. Et concedendae sunt rationes quae sunt ad istam partem.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e21421-Dd1e191">
<head xml:id="bb-d1e21421-Hd1e193">Ad Rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e196">Ad illud ergo quod obicitur in contrarium, quod cuicumque subest contingens potest subesse
falsum, quia omne contingens potest esse falsum, repondendum est per interemptionem, quia
divinae praevisioni subesse potest verum contingens, falsum tamen subesse non potest ;
praevidet enim Deus vera contingentia, sed tamen illa quae praevidet nunquam sunt falsa. Et
sicut hoc habet instantiam in divina praecognitione, sic et in illuminatione quae ab ea
procedit, qualis est habitus fidei, sicut praedictum est.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e199">Ad illud quod obicitur, quod habitus cognoscendi debet conformari ipsi cognoscibili,
dicendum quod istud habet veritatem quando habitus cognoscendi pendet ab ipso cognoscibili
secundum existentiam in proprio genere, sicut est scientia acquisita secundum causas et
rationes inferiores ; sed de eo genere cognitionis quod non pendet ab ipsa re cognita, non
est necesse quod conformetur ipsi cognoscibili secundum existentiam sui in se, sed secundum
existentiam sui in causa. Et talis est cognitio fidei et prophetiae et cuiuslibet
revelationis divinae, quae non pendet ab eo quod creditur vel quod revelatur, sed ab illo
lumine per quod ad hoc cognoscendum illuminatur. Et quia illud lumen certum est etiam de re
contingente, hinc est quod cum habitus fidei conformetur ei a quo dependet, quod non potest
falsificari nec vacillare propter contingentiam crediti.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e202">Ad illud quod obicitur, quod contingens potest stare cum quolibet necessario, dicendum quod
verum est. Attamen ad illud quod subiungit quod oppositum alicuius articuli est contingens,
sicut ante incarnationem contingens erat Christum non incarnari et non pati,
respondent.aliqui per interemptionem, pro eo quod de incarnatione et passione non est
articulus quantum ad eventum quod ita eveniat, sed quantum ad ordinem quod ita congruat.
Unde Abraham non credidit Christum incarnari, sed Christum esse incarnandum, ut fiat vis in
verbo, quia incarnari elicit eventum, sed esse incarnandum dicit ordinem congruum. Et
quamvis Christum incarnari sit contingens quantum ad eventum, tamen quantum ad congruentiam
necessarium est ; impossibile est enitn hoc non esse decens et congruum. Sed hic modus
dicendi stare non potest, quia sic fideles crediderunt sicut Prophetae praedixerunt, et
Prophetae praedixerunt, non solum ese congruum incarnari, sed etiam eventum futurum. Et
rursus, sicut nos credimus Christum incarnatum de praeterito, ita ipsi crediderunt Christum
incarnandum de futuro.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e205">Et ideo aliter dicunt alii quod, licet ipsum creditum possit esse contingens in se, tamen,
habito respectu ad divinam praescientiam quae immutabiliter praevidit, necesse est ipsum
evenire ; et ideo oppositum eius non potest stare nec cum actu divinae praescientiae nec cum
actu fidei nostrae. Sed nec illud solvit, quia non est aliquod contingens quod Deus non
praeviderit, si eventurum est ; nec per praevisionein suam aufertur sibi aliquid de
contingentia sua : ergo, quantumcumque Deus praeviderit aliquid, necesse est ponere quod
contingens cum quolibet necessario possit stare. Si enim non posset stare cum necessario,
impossibile esset ipsum evenire. Et propterea est adhuc tertius modus dicendi, qui concedit
quod contingens potest stare cum necessario et quod oppositum alicuius articuli est vel fuit
contingens. Sed illud quod opponitur tertio loco negat, videlicet quod necessarium fuit
Abraham credidisse Christum esse passurum. Et si tu obicias, quod omne dictum de praeterito
est necessarium, respondendum est ad hoc quod verum est de eo dicto quod transit omnino in
praeteritum, sed illud dictum connotat futurum contingens ; et quia omne dictum quod claudit
in se contingens, contingens est, ideo illud totale dictum, Abraham credidisse Christum
passurum, contingens est. Licet enim principalis compositio sit de praeterito, connotatum
tamen est de futuro.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e209">Et hoc patet sic : quia credere dicit actum liberi arbitrii secundum directionem luminis
conformantis intellectum nostrum divinae praescientiae - unde sensus est : Abraham. credidit
Christum esse passurum, hoc est, Abraham illuminatus fuit ut assentiret et videret hoc quod
Deus praeviderat evenire et quia in praevisione eventus contingentis clauditur sive
connotatur futurum contingens : hinc est quod in illo dicto de praeterito clauditur eventus
futuri contingentis, et ideo totum dictum iudicandum est esse contingens. Et si tu obicias,
quod necessarium est simpliciter Abraham cogitasse e hoc et assensisse huic, ergo
necessarium est simpliciter Abraham credidisse, dicehdum quod verum est quod necessarium est
Abraham cogitasse de hoc ; sed non est necessarium ipsum assensisse huic credito
contingenti, et hoc assensu fidei. Fides enim sic in eo assentiebat sicut Deus praevidebat ;
sed divina praevisio sic praevidet quod, quamvis actus divinae praecognitionis sit in se
necessarius, tamen comparatio ipsius ad futurum contingens non est necessaria, sed
contingens. Per hunc etiam modum intelligendum est quod, licet necessarium sit, postquam
Abraham credidit, liberum arbitrium fuisse motum secundum regulam et dictamen fidei et
necessarium sit illum motum fuisse meritorium, ordinatio tamen ipsius ad futurum contingens
contingens fuit, sicut est ordinatio divinae praescientiae, cui est conformis. Et quia
vocabulum credendi et assentiendi claudit in se illam ordinationem secundum conformitatem ad
divinam praevisionem, hinc est quod sicut contingens est Deum praevidisse aliquod futurum
contingens, sic contingens est Abraham credidisse futurum contingens ; contingens est etiam
ipsum assensisse ; contingens est etiam aliquem Prophetam prophetasse. In omnibus enim his
una est responsio, quae fundatur super hoc quod, licet actus transeant in praeteritum,
dicunt tamen ordinationem ad contingens futurum ; et ita connotant eventum futuri
contingentis et ex illa connotatione necesse est dictum totum iudicare contingens, sicut in
primo libro ostensum fuit per tres regulas infallibiles, in quaestione de praescientia.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e212">Ad illud quod obicitur, quod spei subest falsum, dicendum quod spei, secundum quod virtus
est et virtuose movetur, falsum non subest. Cum enim spes sit certitudo proveniens ex gratia
et meritis, nullus sperat se habiturum vitam aeternam nisi cum praesuppositione meritorum ;
et quia efficacia meriti includit finalem perseverantiam, hinc est quod in actu spei
implicatur conditio perseverantiae finalis. Omnis enim qui recte sperat, sic vitam aeternam
exspectat, si usque in finem perseveraverit in gratia ; et hoc quidem verum est et fides
nostra dictat. Et ita respondendum est ad illam rationem per interemptionem minoris, quia
praescitus non exspectat vitam aeternam simpliciter, sed sub conditione. Quodsi aliquis
praeter divinam revelationem absque omni conditione speret se habiturum vitam aeternam, hic
non est motus pertinens ad fidem et spem, sed ad falsam aestimationem.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e215">Ad illud quod obicitur, quod actus caritatis praesupponit actum fidei, dicendum quod verum
est quod praesupponit actum fidei ut regulantis et dirigentis eius actum, sed non oportet
quod praesupponat actum fidei ut concurrentis super illud obiectum. Omne enim quod caritas
appetit, fides dictat appetendum esse, et ita dirigit eius actum. Non tamen omne quod
caritas appetit, fides credit, quia de pluribus contingit dicere quod sint bona, falsum
famen est dicere quod sint vera. Bonum enim dicit aptitudinem et ordinationem habitualem,
sed verum dicit inhaerentiam et existentiam actualem. Unde bonum erat Apostolum ire ad
Hispanos, quamvis non esset verum ; et ideo erat appetibile, quamvis non esset credibile.
Quamvis enim falsitas possit stare cum obiecto caritatis, quia aliquid potest esse falsum et
bonum ; non tamen potest stare cum obiecto fidei, quia non potest idem simul esse falsum et
verum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21421-d1e218">Ad illud quod obicitur, quod adorationi potest subesse falsum, dicendum quod adorationi
factae secundum directionem et regulam fidei nunquam subest falsum, pro eo quod fides dicit
nihil adorandum esse pro certo nisi de quo habetur certa cognitio ; de eo autem de quo non
habetur certitudo dicit adorandum esse, praesupposita conditione. Unde omnis fidelis recte
adorans hostiam consecratam, adorat sub ea conditione, si perfecta sunt circa ipsam ea quae
ad consecrationem sunt necessaria secundum institutionem divinam ; et sic nunquam decipitur
nec errat.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>