-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e21618.xml
210 lines (210 loc) · 15.8 KB
/
bb-d1e21618.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 24, A. 1, Q. 3</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 24, A. 1, Q. 3</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e21618">
<head xml:id="bb-d1e21618-Hd1e119">III, D. 24, A. 1, Q. 3</head>
<head xml:id="bb-d1e21618-Hd1e122" type="question-title">Utrum fides sit circa complexum an circa incomplexum.</head>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e125">Tertio quaritur, utrum fides sit circa complexum an circa incomplexum.</p>
<div xml:id="bb-d1e21618-Dd1e128" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d1e21618-Hd1e130">Rationes Principales</head>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e133">Et quod sit circa complexum, videtur. <quote xml:id="bb-d1e21618-Qd1e135">Credere enim, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, est
cogitare cum assensione</quote> ; sed assensus rationis non est supra incomplexum, sed
supra complexum : videtur ergo quod fides sit circa complexum sicut circa proprium
obiectum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e142">Item, fides credit aliquid, quia verum, et respuit, quia falsum ; sed verum et falsum sunt
circa complexionem : ergo videtur quod et habitus fidei ipsum complexum sive enuntiabile
respiciat ut obiectum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e145">Item, fides est media inter opinionem et scientiam, secundum quod vult Hugo ; sed tam
opinio quam scientia est circa complexum : ergo, cum medium suscipiat naturam extremorum,
videtur similiter quod et fides.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e148">Item, fides est opposita errori ; sed nullus errat nisi ex hoc quod attribuit aliquid
alicui quod non est attribuendum vel removet quod non est removendum ; hoc autem non fit
nisi in complexione : ergo omnis error circa complexionem consistit. Si igitur
<quote xml:id="bb-d1e21618-Qd1e150">opposita nata sunt consistere circa idem</quote>, videtur similiter quod et fides
verum complexum habeat pro obiecto.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e155">Item, si ipsum verum incomplexum est obiectum fidei, cum ergo Iudaei credulitatem habeant
de incarnatione, Iudaei fidem haberent incarnationis ; quod est manifeste falsum, immo
errant circa articulum illum. Similiter illi qui crederent resurrectionem iam factam,
haberent fidem de resurrectione, quos tamen circa resurrectionem constat errare. Restat
igitur quod aliquid incomplexum non habet esse ipsius fidei obiectum ; et est complexum vel
incomplexum : ergo complexum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e158">Sed contra : Super illud I ad Corinthios 10, 4 : <quote xml:id="bb-d1e21618-Qd1e160">Omnes eumdem potum spiritualem
biberunt</quote>, Glossa <name ref="#Augustine">Augustini</name> : <quote xml:id="bb-d1e21618-Qd1e166">Tempora sunt mutata, sed tamen non est fides
variata</quote>. Si igitur non est fides variata, nec obiectum fidei : cum ergo
enuntiabilia quae creduntur variata sunt, quia illi credebant Christum esse passurum, nos,
passum esse, illi, incarnandum, nos, incarnatum esse : restat igitur quod fides non est
circa enuntiabile sive circa complexum tamquam circa obiectum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e170">Item, obiectum fidei est Verum increatum, sicut prius fuit ostensum : unde Richardus de
Sancto Victore dicit quod <quote xml:id="bb-d1e21618-Qd1e172">articulus est veritas de Deo</quote>. Si ergo Deus est
simplicissimus, et in simplici nulla cadit complexio vel compositio, videtur quod obiectum
fidei non sit verum complexum, sed incomplexum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e176">Item, de eodem et circa idem est fides circa quod est visio futura ; sed visio est circa
verum incomplexum et per modum incomplexionis - erit enim visio simplex intuitus summae
lucis - ergo videtur quod fides similiter consistat circa verum incomplexum per modum
incomplexi.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e179">Item, spes et caritas sunt circa res incomplexas et per modum incomplexionis, quia spes
expectat beatitudinem et caritas amat Deum. Ergo, cum virtutes theologicae idem habeant pro
obiecto secundum rem, videtur quod et ipsa fides circa verum incomplexum consistat.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e182">Item, si fides consistat circa verum complexum, cum tempore passionis paucissimi scirent
Christum pati, et in tempore incarnationis paucissimi scirent Christum incarnari, paucissimi
habuissent fidem ; Cornelius etiam fidem non habuisset, qui nesciebat Christum esse
incarnatum nec passum, et tamen de illo legitur quod eleemosynae eius placuerunt Deo ; sine
fide autem, ut dicitur ad Hebraeos 11, 6, impossibile est placere Deo. Si igitur ista
inconvenientia essent, inconveniens est ponere quod fides consistat circa complexionem.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e21618-Dd1e186">
<head xml:id="bb-d1e21618-Hd1e188">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e21618-Hd1e191" type="question-title">Fides proprie consistit circa verum complexum.</head>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e194">Respondeo : Ad praedictorum intelligentiam est notandum quod circa hanc quaestionem diversi
diversimode senserunt.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e197">Quidam enim dicere voluerunt quod fides consistit circa incomplexum sicut circa proprium
obiectum ; et isti dixerunt quod articuli fidei non sunt enuntiabilia, sed res, utpote
incarnatio, passio et resurrectio ; et ista quidem omni tempore sunt eadem sicut et ipsa
fides. Quod autem actus fidei transit super ipsum credibile sicut super complexum, hoc est
propter defectum intellectus, qui non potest totum simplici aspectu intueri, sed primo hoc
intuetur et postea illud, componens unum alteri. Sed quoniam ipse assensus fidei est proprie
super complexionem, et ad perfectionem fidei non tantum oportet cogitare de incarnatione,
sed etiam oportet credere incarna tionem iam fuisse : ideo dixerunt alii quod articuli sunt
enuntiabilia et quod fides consistit circa complexum, maxime cum fides quantum ad aliquos
articulos simul respiciat increatum et creatum et de nullo creato possit esse nisi secundum
quod componitur ipsi increato, secundum quod prius habitum est. Si ergo intellectus illud
non capit nisi per modum complexionis, rationabilius videtur illud ponere et dicere quod
fides sit circa verum complexum sive sub ratione complexi. Et quoniam errans circa verum
complexum quantum ad differentiam temporis simpliciter iudicatur haereticus, sicut si
aliquis crederet resurrectionem iam factam vel incarnationem futuram, ideo non solum
dixerunt fidem esse circa verum complexum, sed etiam circa verum complexum sub determinata
differentia temporis. Et si tu obicias eis de mutatione fidei propter mutationem istorum
enuntiabilium, respondent, secundum Nominales, quod enuntiabilia non sunt mutata, quia te
esse cursurum, te currere, te cucurrisse, in diversis temporiribus prolata, idem significant
et unum est enuntiabile, quia una est res quam significant, et unum est tempus pro quo
proferuntur ; et ideo unum sunt secundum rem et veritatem, quamvis videantur vocaliter esse
diversa. Aliter etiam respondent. Esto quod ista enuntiabilia sint diversa, quia tamen una
est Veritas cui fides assentit principaliter et ratione cuius ista enuntiabilia credit, quae
quidem non mutatur secundum diversitatem temporis, licet ipsa enuntiabilia diversificentur,
non propter hoc fides mutatur et diversificatur, immo in diversis temporibus fides non
mutata consistit.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e200">Sed quia positio illa Nominalium, quae dicebat enuntiabilia diversorum temporum esse unum,
communiter non approbatur, immo falsa est, sicut in primo libro fuit ostensum ; similiter
nec alius modus dicendi sufficit quod ad immutabilitatem fidei sufficiat immutabilitas
rationis credendi - si enim articuli sunt enuntiabilia et dicuntur immutabiles propter
rationem credendi immutabile, pari ratione omnes dicerentur unus articulus propter unicam
rationem credendi quae est in eis - ideo est tertius modus dicendi quod, cum fidei habitus
faciat mentem assentire credibili sive credito, et assensus animi non feratur supra
incomplexum, sed supra complexum, ponere oportet quod ipsum obiectum fidei, secundum quod
supra illud fertur fides, habet rationem complexi. Et quia dupliciter contingit fidem ferri
in obiectum suum, scilicet aut implicite aut explicite, ideo secundum duplicem modum dicitur
complexum esse obiectum fidei sive fides consistere circa complexum. Nam fides quantum ad
suam substantiam respicit complexum sive enuntiabile, non concernendo determinatam temporis
differentiam, immo aliquod dictum quod est commune et indifferens ad omne tempus, sicut
Christum fuisse passurum. Fides autem explicita respicit complexum sub differentia temporis
determinata, sicut nunc oportet credere incarnationem fuisse et resurrectionem futuram esse.
Sicut ergo explicatio accidit fidei nec mutat essentiam fidei, sic et variatio temporis
determinati non variat fidem, ut sit alia et alia secundum speciem. Et hic quidem modus
dicendi satis est probabilis. Hunc igitur sustinendo dicere possumus quod fides proprie
consistit circa verum complexum. Et concedendae sunt rationes quae hoc ostendunt.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e21618-Dd1e205">
<head xml:id="bb-d1e21618-Hd1e207">Ad Rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e210">Ad illud quod primo obicitur de enuntiabilium mutatione, iam patet responsio, quia
enuntiabile, quod non concernit determinatam temporis differentiam, in diversis temporibus
non mutatur, et hoc est circa quod babet fides consistere secundum quod fides ; sed illa
enuntiabilia solum variantur, quae concernunt determinatam temporis differentiam, et circa
hoc consistit fides secundum quod explicita. Et ex hoc non potest concludi quod fides sit
alia et alia, sed quod fidei explicatio sit variata in diversis temporibus.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e213">Ad illud quod obicitur, quod fides est circa Verum increatum, circa quod nulla est
complexio, dicendum quod, sicut in primo libro dictum fuit, quamvis Deus sit simplicissimus,
tamen circa ipsum vere contingit enuntiare hoc de hoc per modum complexionis, pro eo quod
illam complexionem non ponit intellectus circa rem, sed circa se ipsum intelligentem ; nec
tamen errat, quia non potest simplicitatem divini esse nisi sub tali compositione et
collatione capere. Et per hunc modum intelligendum est in fide. Praeterea, fides non tantum
est de Vero increato in se, sed etiam prout comparatur ad veritatem creatam, sicut dictum
est supra ; et illa comparatio sub quadam complexione est, et propterea illa ratio non
cogit.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e216">Ad illud quod obicitur, quod de eodem est fides in via et visio in patria, dicendum quod
unum et idem potest apprehendi per modum incomplexi et per modum complexi, sicut patet in
apprehensione sensus et intellectus. Sensus enim, dum apprehendit rem albam, apprehendit per
modum cuiusdam incomplexionis, quia non novit sensus exterior componere nec dividere ; sed
intellectus, dum illud idem apprehendit quod sensus apprehendebat, sub modo complexionis
accipit, praedicans hoc de hoc, componens hoc illi et dicens hoc esse album ; et ita
complexum et incomplexum non faciunt diversitatem a parte rei comprehensae, sed a parte modi
comprehendendi, quia unum et idem potest apprehendi sub modo complexionis et incomplexionis.
Et propterea non sequitur quod, si visio est de eodem de quo est fides, et visio non est sub
ratione complexionis, ergo et fides ; immo est ibi figura dictionis vel etiam accidens, quia
proceditur ab unitate rei ad unitatem modi. Et si tu quaeras quare fides non assentit
obiecto suo per modum incomplexi sicut visio, satis plana est responsio : quia visio patriae
uno et simplici aspectu faciet videri et cognosci multa propter perfectionem gloriae ; non
sic autem est de cognitione secundum statum viae, quem quidem statum respicit ipsa
fides.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e219">Ad illud quod obicitur de spe et caritate, dicendum quod non est simile, quia proprie
intellectus est negotiari circa complexum, sed affectus est negotiari circa ipsam rem ; et
quia res in se ipsa habet rationem incomplexionis, sed prout est in intellectu, habet
rationem complexionis, hinc est quod, quamvis virtutes respicientes affectum sint circa
obiectum suum praeter rationem complexionis, non tamen propter hoc fides, quae est regula
intellectus. Nec valet quod, si idem est obiectum virtutum theologicarum, propter hoc, in
quantum est fidei, careat complexione sicut in quantum est aliarum. Complexum enim et
incomplexum non dicunt variationem a parte rei, sed solum a parte modi sicut prius visum est
; et quamvis virtutes theologicae habeant idem obiectum secundum rem et substantiam, habent
tamen differens secundum rationem et modum.</p>
<p xml:id="bb-d1e21618-d1e223">Ad illud quod obicitur de Cornelio, iam patet responsio, quia Cornelius habebat fidem
implicitam, et ideo non credebat incarnationem vel passionem sub differentia temporis
determinata ; et propterea non errabat, sed explicatio fidei sibi deerat, ad quam faciendam
misit Dominus Ecclesiae architectum.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>