-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e25717.xml
262 lines (262 loc) · 20.9 KB
/
bb-d1e25717.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 27, Dubia</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 27, Dubia</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e25717">
<head xml:id="bb-d1e25717-Hd1e119">III, D. 27, Dubia</head>
<div xml:id="bb-d1e25717-Dd1e122">
<head xml:id="bb-d1e25717-Hd1e124">Dub. I.</head>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e127">In parte ista sunt dubitationes circa litteram. Et primo quaeritur de illa definitione quam
ponit <name ref="#Lombard">Magister</name>, qua dicit : Caritas est dilectio qua diligitur Deus propter se et proximus
propter Deum ; et quaeritur iuxta hoc, cum multae inveniantur definitiones de caritate, cum
<quote xml:id="bb-d1e25717-Qd1e132">unius rei unica sit definitio</quote>, quomodo ab invicem distinguantur. Praeter
enim praedictam definitionem invenitur definiri ab <name ref="#Augustine">Augustino</name>, in libro De moribus Ecclesiae,
sic : <quote xml:id="bb-d1e25717-Qd1e138">Caritas est animi rectissima affectio ; coniungens nos cum Deo</quote>. Item,
<name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in Soliloquiis : <quote xml:id="bb-d1e25717-Qd1e145">Caritas est virtus, qua Deum videre eoque perfrui
desideramus</quote>. Item, in libro De spiritu et anima : <quote xml:id="bb-d1e25717-Qd1e148">Caritas est vita copulans
amantem cum amato</quote>. Postremo, definitur ab Apostolo, I ad Timotheum 1, 5 :
<quote xml:id="bb-d1e25717-Qd1e151">Finis praecepti est caritas de corde puro, conscientia bona et fide non
ficta</quote>.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e155">Contra primam definitionem sic obicitur : idem est dilectio et caritas. Ergo, cum <name ref="#Lombard">Magister</name>
definit caritatem per dilectionem, definit idem per se ipsum. Item, amori naturali in statu
innocentiae conveniebat ista definitio. Ergo non videtur esse convertibilis cum
caritate.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e161">Contra secundam definitionem obicitur sic : affectio animi est ab ipsa anima ; caritas
autem non est ab ipsa anima, sed a Deo : ergo male dicitur caritas affectio animi. Item,
haec definitio potest competere spei. Ergo non recte assignatur de caritate.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e164">Contra tertiam obicitur sic : quia visio respondet ipsi fidei, et frui commune est ad omnem
virtutem, ergo male definitur caritas per videre et frui. Item, desiderium est rei absentis
et quodam modo imperfectum. Cum ergo caritas sit perfectissima, male definitur per actum
desiderandi.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e168">Contra quartam obicitur sic : Dionysius, in libro De divinis nominibus, definiens amorem
generaliter, dicit quod est <quote xml:id="bb-d1e25717-Qd1e170">virtus unitiva</quote>. Ergo copulare amantem cum amato
non est proprium caritatis, cum sit commune amori naturali et animali. Item, vita est
perfectio absoluta, copulatio amantis cum amato est qualitas respectiva. Ergo male dicitur
caritas esse vita copulans.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e174">Contra ultimam obicitur sic : caritas est radix virtutum et principium merendi et pondus
quo quis inclinatur et tendit ad finem. Ergo non videtur quod caritas debeat dici finis.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e177">Item, quaeritur de illis tribus membris quae adduntur, pro quibus stant et quomodo
distinguuntur ? Item, quaeritur quare cordi attribuitur puritas et conscientiae bonitas et
fidei stabilitas, cum puritas cordis sit ex fide, Actuum 15, 9 : Fide purificans corda
eorum. Et quare fides ponitur ultima, cum ipsa sint prima ?</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e180">Respondeo : Dicendum quod caritas secundum multiplicem sui comparationem habet
multipliciter definiri. Habet enim caritas comparari ad obiectum, et sic assignatur
definitio prima, posita a <name ref="#Lombard">Magistro</name>. Potest iterum considerari per comparationem ad finem
ultimum, et sic definitur ab <name ref="#Augustine">Augustino</name>, in Soliloquiis. Potest etiam comparari ad actum
proprium, qui est unire et adhaerere, et sic definitur ab <name ref="#Augustine">Augustino</name>, in libo De moribus
Ecclesiae et in libro De spiritu et anima, per actum uniendi et copulandi amantem cum amato,
videlicet affectum nostrum cum Deo. Potest iterum comparari ad habitum sibi adiunctum, qui
quodam modo est ipsius caritatis principium, et sic definitur ad Apostolo, cum dicitur :
Caritas est finis praecepti etc. Et hoc patet ex ipsius notificationis explanatione. Nam
caritas comparata ad habitus aliarum virtutum theologicarum, quia unit eas fini, principatum
tenet inter eas, et ideo movet et informat et terminat sive consummat ; et propterea dicitur
esse finis praecepti : et quia finis est aliarum, actus aliarum disponunt ad. actum
caritatis, et ipsa caritas immediate elicit. Et ideo tres ponuntur ibi conditiones, et per
primam, qua dicitur esse caritas de corde puro, tangitur conditio ipsius caritatis, cuius
est depurare affectum cordis ab omni terrenitate ; per secundam, scilicet de conscientia
bona, tangitur conditio spei ; per tertiam conditio fidei ; et secundum hoc ordinantur,
secundum quod principalius ad actum caritatis disponunt. Et sic patet distinctio et in
tellectus praepositarum definitionum.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e192">Ad illud ergo quod primo obicitur contra definitionem <name ref="#Lombard">Magistri</name>, quod idem est dilectio, et
caritas, dicendum quod, etsi sint idem re, tamen aliqua differentia rationis est ; dilectio
enim in plus est quam caritas. Unde consuevit assignari differentia, quod amor est naturae,
dilectio est voluntatis deliberativae et caritas gratiae. Alia etiam est differentia, quia
caritas nominat habitum, sed dilectio nominat actum ; ei ita definitur caritas per
dilectionem, tamquam minus commune per magis commune et habitus per suum actum.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e198">Ad illud quod obicitur, quod illa notificatio convenit dilectioni in statu innocentiae,
dicendum quod differentia est in modo diligendi Deum propter se, secundum quod dicitur de
dilectione naturali et ipsa caritate, sicut in secundo libro ostensum fuit. Et ideo ex hoc
non ostenditur illa ratio non esse bene assignata.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e202">Ad illud quod obicitur de notificatione <name ref="#Augustine">Augustini</name>, De moribus Ecclesiae, quod caritas est
animi affectio, dicendum quod ibi est praedicatio materialis ; ideo in ratione illa est
sophisma secundum accidens. Ad hoc vero quod subiungit quod illa notificatio convenit spei,
dicendum quod spei, proprie loquendo, non convenit unire, sed magis erigere ; fidei enim est
dirigere et spei est erigere et caritatis adhaerere.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e208">Ad illud quod obicitur de definitione <name ref="#Augustine">Augustini</name>, de Soliloquiis, quod caritas non debet
definiri per videre et frui, dicendum quod sicut fides cognoscit sibi et aliis virtutibus,
sic caritas desiderat sibi et aliis. Et quoniam perfectio mercedis consistit in visione et
fruitione Dei, hinc est quod caritas definitur per desiderium utriusque, non quia videre sit
eius proprium, sed quia desiderium habendi Deum est proprium caritatis.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e214">Ad illud quod obicitur, quod desiderium est rei absentis et imperfectus motus, dicendum
quod definitur ibi caritas viae, quae habet secum annexam imperfectionem. Posset etiam
nihilominus dici quod desiderium, prout excludit fastidium, non solummodo est rei absentis,
immo est praesentis ; et hoc modo large accipitur in proposito.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e217">Ad illud quod obicitur contra definitionem <name ref="#Augustine">Augustini</name>, De spiritu et anima, quod caritas est
vita copulans, dicendum quod, etsi copulare conveniat omni amori quodam modo, tamen hoc
totum, quod est vita copulans, est proprium ipsius caritatis, quia nullus est amor qui
animam proprie habeat vivificare nisi amor gratuitus, qui copulat cum Deo ipsam animam
vivificante.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e223">Ad illud quod obicitur, quod non possunt illa duo simul stare, vita et copula, dicendum
quod, quamvis vita, prout est actus primus, sit perfectio absoluta, tamen, prout est actus
secundus, habet respectum ad obiectum extra, sicut patet, quia, secundum <name ref="#Aristotle">Philosophum</name>,
alimento uti et intelligere sunt differentiae ipsius quod est vivere ; et caritas est vita,
secundum quod vita dicitur actus secundus, ut in praecedentibus fuit ostensum.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e229">Ad illud quod obicitur de notificatione Apostoli, quod non debet dici finis, cum sit
principium, dicendum quod, cum nihil prohibeat tres causas eoincidere in unum, sicut patet
in Deo respectu creaturae, nullum est inconveniens caritatem simul esse radicem, formam et
finem, secundum omparationem triplicis causae, cum nos perfecte faciat Deo conformes,
secundum quod superius habitum est.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e233">Ad illud quod quaeritur de sufficientia et numero et ordine et appropriatione illarum
conditionum quae superadduntur, satis patet responsio ex explanatione ipsius definitionis et
ex his quae in secundo libro determinata sunt, distinctione trigesima octava, quae non
oportet ad praesens repetere. Et ideo de illa notificatione Apostoli et de aliis sufficiat
ad praesens tantum dixisse.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e25717-Dd1e237">
<head xml:id="bb-d1e25717-Hd1e239">Dub. II.</head>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e242">Item quaeritur de hoc quod dicit : Pro quo etiam duo sunt mandata. Videtur enim quod unum
solum debeat esse mandatum, quia unius operis secundum unam rationem unum debet esse
mandatum ; sed una est ratio diligendi in Deo et in proximo : ergo unum debet esse mandatum
in utroque. Item, si mandata numerantur secundum numerum diligibilium, cum quatuor sint
diligenda ex caritate, quatuor deerent esse mandata. Item, qui diligit proximum Legem
implevit, sicut dicitur ad Romanos 13, 8 ; et ibidem dicitur quod omne aliud mandatum in
illo verbo instauratur. Ergo videtur quod unum solum debeat esse mandatum.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e245">Respondeo : Dicendum quod, cum mandata diversificari habeant secundum ordinem ad Deum et
proximum, sicut patet per dstinctionem primae tabulae a secunda, ideo, cum caritas habeat
ordinare respectu utriusque, oportuit praecepta distingui ; verumtamen, quia una est ratio
diligendi, unum potuit in altero implicari.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e248">Ad illlld ergo quod obicitur, quod mandata distinguuntur penes rationem ipsius habitus,
dicendum quod falsum est, immo penes modum ordinandi ad alterum.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e251">Ad illud quod obicitur, quod quatuor debent esse mandata, dicendum quod in mandato proximi
satis includitur dilectio sui ; et quia ad hoc est homo ordinatus per naturam, non oportuit
ad hoc induci per praeceptionem divinam.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e255">Ad. illud quod obicitur : qui diligit proximum Legem implevit, patet responsio, quia
Apostolus loquitur ibi de impletione secundae tabulae. Praeterea, in mandata de dilectione
proximi includitur mandatum de dilectione Dei. Quamvis enim unum. in altero includatur, non
tamen potest inferri quod unum ab altero non distinguatur ; hoc enim est propter connexionem
et ordinem, quae non excludit distinctionem.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e25717-Dd1e259">
<head xml:id="bb-d1e25717-Hd1e261">Dub. III.</head>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e264">Item quaeritur de hoc quod dicit : Sic condita est mens humana, ut nunquam sui non
meminerit etc. Contra primum obicitur sic : memoria est rei absentis et praeteritae ; anima
nunquam est sibi absens et praeterita : ergo nunquam meminit sui. Item, contra illud quod
sequitur, quod nunquam se non intelligit, obicitur, quod anima intelligit alia a se ; et
impossibile est quod simul plura intelligat : ergo tune non intelligit se. Praeterea, multi
credunt se non habere animam, quae sit substantia spiritualis : ergo videtur quod in talibus
anima non intelligat se ipsam. Item, contra tertium quod dicit : Ut nunquam se non diligat,
obicitur sic, quod multi se ipsos interficiunt et vitam suam odiunt : ergo videtur totum
illud esse falsum. Praeterea, in auctoritate sequenti statim subditur contrarium : Qui
diligit iniquitatem odit animam suam.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e267">Respondeo : Dicendum quod illa tria, quae tanguntur in littera, dupliciter possunt attribui
animae, videlicet actu vel habitu. Si. habitu, sic vere et semper attribuuntur ei, quoniam
anima per se ips.am nata est sui meminisse, se intelligere et se diligere. Si autem
intelligatur in actu, sic non semper sibi attribuuntur, quia non semper se cogitat nec
semper super se convertitur <name ref="#Augustine">Augustinus</name> ergo loquitur quantum ad habitum, non quantum ad
actum.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e273">Ad illud quod obicitur, quod memoria est respectu praeteritorum, dicendum quod <name ref="#Augustine">Augustinus</name>
largius accipit memoriam quam <name ref="#Aristotle">Philosophus</name>, sicut in primo libro fuit ostensum.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e282">Ad illud quod obicitur, quod non semper se cogitat, immo de aliis, iam patet responsio,
quia non, loquitur de intelligere secundum quod dicit actualem cogqitionem et conversionem
super se.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e286">Ad illud quod obicitur de dilectione, dicendum quod diligere est dupliciter, affectu
scilicet et effectu. Affectu nullus est qui se ipsum odiat ; immo, si se ipsum interimit,
hoc est ut quietem maiorem inveniat ; si peccat, hoc est quia appetit delectationem suam. Si
autem loquamur de dilectione quantum ad effectum, sic multi se ipsos odiunt, quia inordinate
se diligendo faciunt sibi ipsis malum et inimicantur, sicut multi, qui volentes fugere
confusionem vel tribulationem, se ipsos interficiunt corporaliter ; et qui volunt
satisfacere desideriis carnis interficiunt se ipsos spiritualiter et inimicantur sibi valde
crudeliter.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e25717-Dd1e290">
<head xml:id="bb-d1e25717-Hd1e292">Dub. IV.</head>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e295">Item quaeritur de hoc quod dicit : Dilectionis modus insinuatur, cum dicitur : ex toto
corde, id est ex toto intellectu ; ex tota anima, id est ex tota voluntate ; ex tota mente,
id est ex tota memoria. Diligere enim pertinet ad affectum, non ad intellectum : ergo male
dicitur diligere ex intellectu et memoria. Item, <name ref="#Bernard">Bernardus</name>, De amore Dei : <quote xml:id="bb-d1e25717-Qd1e300">Quid est
amor nisi vehemens et bene ordinata voluntas</quote> ? Ergo videtur quod ex quo dixit ex
tota anima, superfluat addere alias conditiones. Item, beatus Ioannes non ponit nisi duas
conditiones, I Ioannis 3, 18 : <quote xml:id="bb-d1e25717-Qd1e303">Diligamus opere et veritate</quote>. Ergo videtur quod
in istis tribus conditionibus sit superfluitas. Item, videtur quod sit diminutio, quia
Deuteronomii 6, 5 ponitur ista conditio : Et ex tota fortitudine, quae non ponitur hic.
Item, Marci 12, 30 additur ista conditio praeter conditiones praedictas : Ex tota virtute
tua. Ergo videtur quod ibi sit diminutio vel hic superfluitas. Similiter Lucae 10, 27
additur ista conditio : Ex omnibus viribus tuis. Quaeritur ergo de illorum trium
distinctione et ordine, numero et sufficientia.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e307">Respondeo : Dicendum quod, quamvis caritas immediate respiciat actum concupiscibilis, circa
quem primo consistit, nihilominus tamen actus aliarum virium respicit ut disponentes. Unde
omnes vires animae quodam modo ordinantur ad ipsam dilectionem sicut ad illud quod habet
rationem completionis respectu omnium virtutum. Et quoniam superiores vires animae tres
sunt, ideo tres apponuntur conditiones. Et rursus, quia ternarius virium animae dupliciter
habet distingui, ita quod unus illorum modorum non discordat ab alio, ideo conditiones circa
actum diligendi, respicientes vires animae, duplici modo apponi et distingui habent. Uno
enim modo distinguuntur vires animae, secundum quod in eis consistit imago, et dicuntur in
mente esse tres potentiae, videlicet memoria, intelligentia et voluntas. Et sic secundum
istas tres vires apponuntur tres conditiones, quarum una respicit intelligentiam, scilicet
ex toto corde ; altera voluntatem, scilicet ex tota anima ; tertia memoriam, videlicet ex
tota mente. Et sic assignantur istae tres conditiones in Matthaei 22, 37, et exponuntur ab
<name ref="#Augustine">Augustino</name> sic : ex toto corde, id est ex toto intellectu sine errore ; ex tota anima, id est
ex voluntate sine contradictione ; ex tota mente, id est ex tota memoria sine oblivione.</p>
<p xml:id="bb-d1e25717-d1e313">Alio modo distinguuntur vires animae sic : in rationalem, irascibilem et concupiscibilem ;
et secundum has tres apponuntur conditiones, quarum una respicit rationalem, videlicet ex
toto corde ; et alia concupiscibilem, videlicet ex tota anima ; et tertia irascibilem ,
videlicet ex tota fortitudine. Et sic assignantur in Deuteronomii 6, 5 et exponuntur a
<name ref="#Bernard">Bernardo</name> sic : ex toto corde, id est sapienter ; ex tota anima, id est dulciter ; ex tota
fortitudine, id est fortiter ; ut non seducamur fallaciis, non abducamur blanditiis, non
frangamur iniuriis. Et ad haec tria reduci possunt illa tria quae tanguntur ad Timotheum 1,
5 : Ex corde puro, conscientia bona et fide non ficta. Nec est in istis aliqua repugnantia,
pro eo quod potentia irascibilis et ipsa memoria conformantur in actu ; et ideo una virtus
est utriusque reformativa et una dos utriusque perfectiva, et unam respicit principaliter et
aliam ex consequenti. Et ideo, ubi in Deuteronomio [6, 5] dicitur ex tota fortitudine, in
Matthaeo [22, 37] dicitur ex tota mente. Et haec est ratio quare haec conditio ex tota mente
ultimo loco ponitur. Et sic patet sufficientia, numerus et distinctio illorum quae
assignantur circa modum dilectionis, et quod nihil est superfluum et nihil diminutum. Patet
etiam solutio obiectorum.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>