-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e25955.xml
229 lines (229 loc) · 17 KB
/
bb-d1e25955.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 28, A. 1, Q. 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 28, A. 1, Q. 1</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e25955">
<head xml:id="bb-d1e25955-Hd1e119">III, D. 28, A. 1, Q. 1</head>
<head xml:id="bb-d1e25955-Hd1e122" type="question-title">Utrum ex caritate diligendae sint creaturae irrationales.</head>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e125">Circa primum sic proceditur et quaeritur, utrum ex caritate diligendae sint creaturae
irrationales. Et quod sic, videtur.</p>
<div xml:id="bb-d1e25955-Dd1e128" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d1e25955-Hd1e130">Rationes Principales</head>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e133">Sapientiae 11, 25 : <quote xml:id="bb-d1e25955-Qd1e135">Diligis omnia, Domine, et nihil odisti eorum quae
fecisti</quote> ; sed caritas facit nos diligere conformiter Deo : ergo, si Deus, qui est
caritas, diligit creaturas irrationales, videtur quod et homines, caritatem habentes, eas ex
caritate debeant diligere.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e139">Item, creaturae rationales ex caritate diligendae sunt, propter hoc quod habent aliquam Dei
similitudinem ; sed in creaturis irrationalibus relucet Dei similitudo, licet minus perfecte
quam in creaturis rationalibus ; relucet enim Deus in eis sicut in vestigio : ergo, si
similitudo Dei est ratio diligendi ex caritate, videtur quod ceterae creaturae irrationales
ex caritate diligendae sint</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e142">Item, sicut ad fidem pertinet credere Deum esse creatorem creaturarum rationalium, ita ad
ipsam spectat credere ipsum esse creatorem irrationalium ; et sicut intellectus noster
cognoscit Deum in creaturis per creaturas rationales, ita et per irrationales, licet minus
plene. Si ergo fides et cognitio et contemplatio ipsius Dei indifferenter respicit ipsas
creaturas rationales et irrationales, pari ratione videtur quod et ipsa gratuita dilectio.
Ergo videtur quod et irrationales creaturae ex caritate diligi possunt, cum caritas ita amet
Deum sicut fides credit.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e145">Item, virtus et vitium habent esse circa idem : ergo circa quod habet esse amor vitiosus
libidinis et cupiditatis, circa idem habet esse amor gratuitus et caritatis ; sed homo
potest libidinose et cupide amare creaturas irrationales : ergo pari ratione videtur quod
vir iustus ex caritate habeat eas diligere.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e149">Item, aliquis diligit bona temporatia, ut per illa serviat Deo, sicut vir iustus diligit
possessiones, ut faciat eleemosynas ; sed constat quod talis amor est amor meritorius ; sed
amor meritorius procedit ex caritate : ergo videtur quod talia irrationalia sint ex caritate
diligenda.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e152">
Sed contra :
<ref>Augustinus dicit, in libro De doctrina christiana</ref>,
et habetur in
<ref>littera praecedentis distinctionis</ref> :
<quote xml:id="bb-d1e25955-Qd1e154" source="http://scta.info/resource/addc-l1-d1e366">
Ea sola ex caritate sunt diligenda quae nobiscum
societate quadam referuntur in Deum,
sicut est homo et angelus vel corpus nostrum
</quote>.
Sed talia non sunt irrationalia : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e158">Item, principale obiectum caritatis est Bonum increatum, cum caritas sit virtus theologica.
Ergo, cum caritas faciat illi bono adhaerere et ipso frui, nihil in mundo diligit nisi quod
illo bono natum est frui et in illo beatificari ; sed creaturae irrationales non possunt in
Deo beatificari : ergo non possunt ex caritate diligi.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e161">Item, caritas est vinculum connexionis, ergo illa sola sunt nata ex caritate diligi quae
per caritateni possunt necti ; talia autem non sunt nisi illa quae sunt nafa esse de unitate
corporis Christi ; sed talia non sunt nisi rationalia : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e164">Item, nobilior est amor caritatis quam sit amor socialis ; sed amor socialis non potest
esse nec debet nisi respectu rationalium creaturarum : ergo nec amor caritatis.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e167">Item, illa solum sunt ex caritate diligenda quorum dilectio clauditur et exprimitur in
duobus mandatis caritatis ; sed dilectio irrationalium nec includitur nec exprimitur in
illis duobus mandatis : ergo videtur quod amor caritatis ad creaturas irrationales non
habeat extendi.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e25955-Dd1e171">
<head xml:id="bb-d1e25955-Hd1e173">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e25955-Hd1e176" type="question-title">Creaturae irrationales diligendae sunt ex caritate imperante, non
ex eficiente, vel, ut alia via probatur, non diliguntur ex caritate nisi improprie, ita ut
caritas non ponat circa illas affectum.</head>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e179">Respondeo : Ad praedictorum intelligentiam est notandum quod, cum aliquis actus dicitur
esse ex aliqua virtute, hoc potest intelligi dupliciter : uno modo sicut a movente et
imperante, alio modo sicut ab eliciente et informante. Primo modo potest dici quod omnia
opera meritoria sunt ex caritate, quia caritas imperat omne opus bonum ; sicut ex caritate
possum ire ad sanctum Iacobum et ex caritate levare festucam de terra. Secundo modo ille
actus dicitur esse ex caritate quem habitus caritatis respicit formaliter et directe, sicut
diligere Deum et proximum, quem non habet anima elicere mediante alio habitu quam habitu
caritatis.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e182">Secundum hoc intelligendum quod aliquid diligi ex caritate potest dupliciter intelligi :
uno modo ex caritate imperante ; et sic concedi potest quod irrationales creaturae
diligendae ex caritate. Sicut enim caritas imperat et movet ad faciendum et dicendum et
cognoscendum omnia quae spectant ad salutem nostram et laudem divinam, sic etiam imperat ad
amandum. Unde, quia multae irrationales creaturae datae sunt nobis in adiutorium ad
exercendum opera meritoria, ordinatae sunt etiam ad laudandum Deum, hinc est quod caritas,
quae est amatrix Dei et proximi, imperat tales creaturas diligi.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e185">Alio modo dicitur aliquid diligi ex caritate eliciente et informante ; et sic diligitur ex
caritate illud in quod est formalis et proprius actus ipsius caritatis ; tale autem non est
nisi illud quod est summum Bonum vel cui summum Bonum natum est aliquo modo uniri per
cognitionem et amorem. Ideo, cum ereaturae irrationales non sint hoc modo Dei capaces, quia
non sunt ad Dei imaginem, per caritatem non potest eis exoptari summum Bonum ; et ideo
caritas non descendit ad illa diligenda secundum suum actum proprium et formalem : ac per
hoc talia non diliguntur ex caritate elicitive.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e189">Et si tu quaeras : quae virtus elicit ilium actum dilectionis quo quis diligit creaturas,
in quantum sunt de Deo et ad Deum, dicendum quod hoc est cuiusdam pietatis et affectionis
naturalis. Sicut enim homo diligit canem quadam pietate naturali, quia videt eum sibi
obedientem, sic et ceteras alias bestias et irrationales creaturas naturaliter ex quadam
pietate natus erat diligere et fovere, quantum erat ex prima conditione. Unde secundum quod
homo plus reformatur et reducitur ad statum innocentiae, secundum hoc magis sibi mansuescunt
huiusmodi creaturae et ipse circa eas maiori pietate movetur, sicut de beato Francisco
legitur quod erga huiusmodi creaturas mira pietatis teneritudine affluebat, quia iam quodam
modo innocentiam recuperaverat In cuius rei signum creaturae irrationales eidem
obtemperabant.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e192">Et secundum hanc distinctionem patet responsio ad quaestionem quia uno modo creaturae
irrationales sunt ex caritate diligendae, videlicet ex caritate imperante ; alio vero modo
non, videlicet ex caritate eliciente. Secundum hoc etiam potest responderi ad obiecta ad
utramque partem, quia procedunt secundum diversas vias, sicut intuenti apparet.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e195">Est et alius hic modus dicendi praedicto modo non contrarius, sed potius consonus, quod
aliquid diligi ex caritate potest esse tripliciter : vel ita quod caritas faciat circa ipsum
dilectum ponere affectionem et finem ; et sic solus Deus diligitur ex caritate. Alio modo
ita quod caritas circa ipsum dilectum faciat ponerec affectionem, non tamen finem ; et sic
diligitur proximus ex caritate, quia circa proximum affectu caritatis afficitur, optando ei
summum Bonum, non propter ipsum, sed propter Deum. Tertio modo dicitur aliquid ex caritate
diligi ita quod caritas circa illud non ponit finem nec etiam affectionem intuitu sui, sed
solum ratione illius propter quod diligit ; et hoc modo creaturae irrationales, in quibus
Deus relucet, diliguntur ex caritate, quia Deus diligitur in illis ; per quem modum quis
dicitur diligere canem amici sui, non quia afficiatur circa canem speciali affectione, sed
quia afficitur circa amicum. Et huius signum est, quia affectus caritatis non alligat
hominem creaturae irrationali secundum quod alligat et connectit hominem ipsi proximo vel
etiam ipsi Deo. Unde sicut amor amicitiae, qui est in amicum, se extendit ad amici filium,
ita quod filius amici amicus est et dilectus, non autem sic se extendit ad amici catulum, ut
canis diligatur consimili affectu, sic intelligendum est quod caritas, quae est amor Dei, se
extendit ad illos qui sunt nati esse eius filii per gratiam adoptionis. Et quia creaturae
irrationales non sunt huiusmodi, ideo proprie loquendo, non sunt natae ex caritate diligi,
ita quod caritas circa illas ponat affectum, bene tamen potest caritas in illis diligere
Deum ; ita quodam modo potest concedi ut illae creaturae diligantur ex caritate, licet
improprie. Ideo non sunt numerandae inter illa quae proprie ex caritate diliguntur, sicut
rationes ad hanc partem inductae ostendunt.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e25955-Dd1e200">
<head xml:id="bb-d1e25955-Hd1e202">Ad Rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e205">Ad illud ergo quod primo obicitur in contrarium, quod Deus diligit creaturas irrationales,
dicendum quod Deum creaturas irrationales diligere est eas conservare in esse naturae ; sed
aliquid diligere ex caritate, hoc est summum Bonum ei optare ; et ideo plus connotatur, cum
dicitur aliquid esse ex caritate diligendum et aliquid esse Deo dilectum. Et ideo non
sequitur, quodsi Deus eas diligit, quod ex caritate amandae sint. Et si tu obiectas, quod
caritas conformat voluntatem nostram voluntati divinae, dicendum quod hoc non est verum
primo et per se respectu omnium operum et quorumcumque obiectorum, sed respectu illorum quae
habent expressam similitudinem et quibus vult Deus dare se ipsum. Nam caritas omnibus quae
ex caritate diligit optat Deum. Et hoc est quod dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, et habetur in distinctione
praecedenti : <quote xml:id="bb-d1e25955-Qd1e210">Sic nos invicem diligamus, ut, quantum possumus, ad habendum in nobis
Deum ex dilectione attrahamus</quote>.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e214">Ad illud quod obicitur, quod creaturae rationales diliguntur ex caritate propter
assimilationem ad Deum, dicendum quod non quaecumque assimilatio ad Deum facit aliquid ex
caritate diligibile, sed illa quae facit Dei capacem ; et haec est similitudo imaginis.
Anima enim <quote xml:id="bb-d1e25955-Qd1e216">ideo est imago Dei, quia eius capax et particeps esse potest</quote>.
Caritas enim optat illud summum Bonum haberi ab eo quem diligit ; ad illud enim inclinat
tamquam ad suum principale obiectum. Et quoniam similitudo vestigii non facit creaturam
ipsius Dei esse capacem per cognitionem et amorem, hinc est quod non sequitur, quodsi in
creaturis irrationalibus reperiatur aliqua vestigii similitudo, quod propter hoc ad ipsas
extendatur caritatis dilectio.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e220">Ad illud quod obicitur, quod fides ita credit Deum creatorem irrationalium sicut
rationalium, dicendum quod non est simile de fide et caritate. Nam fides non tantum est
circa ipsum Deum in quantum est finis, sed etiam in quantum est principium rerum. Et quia
Deus est principium immediatum tam respectu rationalium quam irrationalium, ideo utroque
respectu in Deum credit et ipsum contemplatur. Caritas autem respicit Deum sub ratione
finis, quia sub ratione boni. Et quia creaturae rationales et irrationales non eodem modo
habent tendere in ipsum summum finem, quia rationales immediate, irrationales vero mediate,
bine est quod non sequitur quod dilectio caritatis ad has et illas se habeat
uniformiter.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e223">Ad illud quod obicitur, quod virtus et vitium habent esse circa idem, dicendum quod illud
argumentum dupliciter peccat. Primo, quia, quamvis virtus et vitium habeant esse circa idem
subiectum, non tamen oportet quod generaliter habeant esse circa idem obiectum ; plura enim,
exiguntur ad virtutem quam ad vitium. Ideo, si circa aliquid potest consistere vitium, non
propter hoc sequitur quod et virtus. Alius etiam defectus est ibi, quia, cum caritas sit
virtus et amor specialis, non oportet quod circa illud consistat caritas circa quod
consistit quodlibet speciale vitium. Unde, quamvis cupiditas consistat circa bona
temporalia, non oportet quod circa illa sit virtus caritatis, sed sufficit quod sit virtus
largitatis. Et ideo non oportet hui usmodi temporalia ex caritate amari, sed ex largitate
retineri et dispensari, quae iuxta eorum valorem novit eadem appretiari.</p>
<p xml:id="bb-d1e25955-d1e227">Ad illud quod obicitur de eo qui diligit temporalia ut per illa Deo serviat, iam patet
responsio per ea quae dicta sunt, quia ille motus est meritorius, non quia sit a caritate
eliciente, sed quia est a caritate imperante, sicut ire ad sanctum Iacobum vel faere
quodcumque aliud opus in Dei obsequium. Praeterea, cum quis diligit temporalia ad serviendum
Deo, affectio sua versatur circa eum cui vult sentire, sicut prius factum est. Et ideo ex
hoc non potest concludi quod talia diligantur ex caritate nisi valde extenso nomine. Nam
proprie nihil ex caritate diligitur circa quod caritas non ponat affectum specialem.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>