-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e30372.xml
203 lines (203 loc) · 15.2 KB
/
bb-d1e30372.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 33, A. 1, Q. 2</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 33, A. 1, Q. 2</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e30372">
<head xml:id="bb-d1e30372-Hd1e119">III, D. 33, A. 1, Q. 2</head>
<head xml:id="bb-d1e30372-Hd1e122" type="question-title">Utum omnes virtutes cardinates sint una virtus an diversae.</head>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e125">Secundo quaeritur de virtutibus cardinalibus quantum ad ipsarum diversitatem, et quaeritur,
utrum omnes virtutes cardinales sint una virtus an diversae.</p>
<div xml:id="bb-d1e30372-Dd1e128" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d1e30372-Hd1e130">Rationes Principales</head>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e133">Et quod sint diversae, ostenditur. Primo, per potentias quas dirigunt, quia prudentia
dirigit rationalem, temperantia concupiscibilem, fortitudo irascibilem. Cum ergo potentiae
sint propria subiecta habituum, et, propriis subiectis diversificatis formaliter, necesse
est ipsarum habitus formaliter diversificari, et praedictae potentiae animae sunt diversae,
videtur quod necesse sit cardinales virtutes esse distinctas et essentialiter diversas.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e136">Item, hoc ipsum videtur per actus quos eliciunt, quoniam alius est actus ipsius prudentiae,
formaliter loquendo, alius temperantiae, sicut patet. Cum ergo habitus diversificentur per
actus diversificatione formali et essentiali, videtur quod necessarium sit habitus
cardinalium virtutum essentialiter distingui.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e139">Item, hoc ipsum ostenditur per obiecta, quia temperantia est circa delectationes et
fortitudo circa passiones. Cum ergo prima distinctio habituum ortum habeat ab obiectis,
videtur ergo idem quod prius.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e142">Item, hoc ipsum quarto loco ostenditur per vitia contra quae sunt. Si enim vitia, quibus
opponuntur huiusmodi virtutes, simpliciter sunt diversorum generum, et privationes
distinguuntur et diversificantur secundum ipsos habitus, videtur ergo quod necessarium sit
habitus virtutum cardinalium formaliter et essentialiter ab invicem distingui.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e146">Item, hoc ipsum ostenditur per medietates, secundum quas huiusmodi virtutes attenduntur. Si
enim huiusmodi virtutes cardinales habent medietates forinaliter differentes, cum medietates
respiciant virtutes secundum ipsarum rationem formalem, videtur ergo quod necesse sit ipsas
virtutes cardinales essentialiter et formaliter esse differentes.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e149">Sed contra : <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, De moribus Ecclesiae : <quote xml:id="bb-d1e30372-Qd1e154">Illud quod quadripartita dicitur
virtus, ex ipsius amoris vario quodam affectu, quantum intelligo, dicitur</quote>. Sed hoc
non dicit diversitatem secundum essentiam, sed solum secundum relationem : ergo videtur quod
virtutes cardinales solummodo secundum eomparationem habeant distingui, non secundum
essentiam absolutam.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e158">Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in libro De quantitate animae : <quote xml:id="bb-d1e30372-Qd1e163">Virtus est aequalitas vitae
undique rationi consentiens</quote>. Sed aequalitas vitae undique non potest esse secundum
unam solam comparationem, sed secundum comparationem ad omnem actum et ad omne obiectum :
ergo, si haec est definitio virtutis recte assignata, videtur quod quaelibet virtus ad omnem
actum et ad omne obiectum habeat animam ordinare. Sed hoc non esset, si virtutes
distinguerentur penes actus et obiecta : ergo videtur quod virtutes cardinales non habeant
aliquam essentialem differentiam.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e167">Item, nullae formae ad invicem disparatae et diversae se ipsas denominant : quamvis enim
vere dicatur quod musicum sit album, tamen nullo modo conceditur quod musica sit alba ; sed
virtutes cardinales, secundum quod vult <name ref="#Bernard">Bernardus</name> et <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, se ipsas denominant, quia
fortitudo est prudens et prudentia fortis : ergo videtur quod non habeant essentialem
differentiam.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e176">Item, <quote xml:id="bb-d1e30372-Qd1e178">iustitia, secundum quod dicit <name ref="#Anselm">Anselmus</name>, est rectitudo voluntatis</quote> ; sed
omnis cardinalis virtus est rectitudo voluntatis : ergo omnis cardinalis virtus est
iustitia. Si ergo iustitia nominat unam speciem virtutis, videtur quod cal.dinales virtutes
non habeant essentialem diversitatem sive formalem.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e185">Item, cuilibet virtuti essentiale est inspicere medium, cuilibet etiam essentiale est
medium servare, cuilibet etiam essentiale est aggredi difficile, cujuslibet etiam est
ordinare. Si ergo medium inspicere est ipsius prudentiae, medium servare temperantiae,
aggredi difficile fortitudinis, ordinar ipsius iustitiae, videtur quod quaelibet istarum
virtutum intret essentiam alterius : non ergo formaliter distinguuntur.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e30372-Dd1e189">
<head xml:id="bb-d1e30372-Hd1e191">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e30372-Hd1e194" type="question-title">Virtutes cardinales formaliter distinguuntur, quatenus ordinantur
ad speciales actus, minus tamen distinguuntur, quatenus sunt gratia informatae et caritate
meritoriae.</head>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e197">Respondeo : Dicendum quod est loqui de virtutibus cardinalibus quantum ad formam per quam
sunt gratuitae et quantum ad formam per quam sunt meritoriae et quantum ad formam per quam
sunt ad speciales actuum differentias ordinatae.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e200">Si loquamur de forma per quam sunt gratuitae, sic in illa potius uniuntur quam
distinguuntur, quia illa forma est gratia gratum faciens, quae, licet sit una, tamen gratam
reddit Deo animam cum universis eius potentiis et habitibus virtuosis, sicut in secundo
libro ostensum fuit, distinctione vigesima septima. Similiter, si loquamur de ipsis
virtutibus cardinalibus quantum ad formam per quam sunt meritoriae et habent rationem
merendi perfecte, sic magis connectuntur et uniuntur quam distinguantur, quia illa forma est
caritas, per quam virtutes ceterae tamquam pondere unico ad unum finem ultimum inclinantur
quasi ad locum proprium : et hoc infra melius ostendetur, in tractatu de connexione
virtutum. Si vero loquamur de ipsis virtutibus secundum formam per quam sunt ad speciales
actuum differentias ordinatae, sic dico quod virtutes cardinales essentialiter et formaliter
distinguuntur. Et earum diversitas colligitur ex quinque comparationibus, sicut in obiciendo
fuit ostensum, videlicet ex diversitate potentiarum quas informant et perficiunt et ex
diversitate actuum quos eliciunt et ex diversitate obiectorum ad quae ordinantur et ex
diversitate medietatum circa quas consistunt et ex diversitate vitiorum oppositorum quae
excludunt. Et ideo rationes quae ad hanc partem inducuntur concedendae sunt, quia verum
concludunt.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e30372-Dd1e205">
<head xml:id="bb-d1e30372-Hd1e207">Ad Rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e210">Ad illud vero quod primo obicitur in contrarium, quod virtus non est aliud quam varius
affectus amoris, dicendum quod <name ref="#Augustine">Augustinus</name> loquitur ibi de virtutibus cardinalibus secundum
quod reduci habent ad unam radicem caritatis, per quam habent perfecta ordinatione ad ipsum
Deum ordinare, et ex hoc sortiuntur quamdam connexionem et unitatem. Et hoc patet per
litteram sequentem, qua definiens temperantiam dicit : <quote xml:id="bb-d1e30372-Qd1e215">Temperantiam dicainus esse
amorem Deo sese integrum incorruptumque servantem, fortitudinem amorem omnia propter Deum
facile perferentem</quote>, et sic de aliis. Talis autem relatio temperantiae et
fortitudinis in Deum per amorem non est virtutum cardinalium, nisi in quantum a caritate
reguntur et informantur et imperantur. Et hoc modo verum est quod habent quamdam unitatem
ratione unius motoris ; sed propter hoc non sequitur quod non diversificentur propriis
formis.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e219">Ad illud quod obicitur, quod virtus est aequalitas vitae undique rationi consentiens,
dicendum quod per hoc quod est undique dupliciter potest intelligi quod fiat distributio.
Aut ita quod hoc quod est undique distribuat pro duabus extremitatibus consistentibus circa
medietatem ; et sic convenit cuilibet virtuti cardinali per se, quia nec declinat ad
superfluum nec ad diminutum. Alio modo hoc quod est undique potest distribuere pro omnibus
partibus potentialibus animae ; et sic non competit alicui virtuti cardinali absolute, sed
in quantum habet connexionem cum alia. Et ex hoc non potest concludi quod omnes virtutes
sint una virtus essentialiter, sed quod possunt dici una per quamdam connexionem et
aggregationem. Sicut omnes potentiae anima, quamvis sint diversae, dant tamen ipsi animae
unum integrum posse, ita quod una sine altera non posset animam facere potentem ; sic
intelligendum est de aequalitate vita, quae consistit penes unam virtutem partialiter, penes
autem omnes consistit integre et perfecte.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e222">Ad illud quod obicitur, quod una virtus denominat aliam, dicendum quod est praedicatio
multiplex, videlicet per causam et per essentiam et per concomitantiam. Et cum dicitur quod
una virtus denominat alteram, hoc non est propter essentialem convenientiam, sed hoc est
propter hoc quod concomitantur se circa unum animae subiectum et circa potentias quae se
mutuo circumincedunt. Et si tu obicias, quod concomitantia non sufficit, quia non conceditur
quod musica sit alba, dicendum quod concomitantia non sufficit simpliciter, sed
concomitantia cum simplicitate subiecti, per quam subiectum potest reflectere se super se et
super omne illud quod est in se ; sicut patet quod anima intellectiva simpliciter potest se
convertere super se per actuin intelligendi et similiter per actum diligendi. Et hinc est
quod virtutes in talibus potentiis existentes possunt se mutuo denominare ; et ideo non est
simile de omnibus actibus, etiam si circa idem subiectum habeant consistere.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e225">Ad illud quod obicitur, quod omnis cardinalis virtus est quaedam voluntatis rectitudo, ita
quod omnis virtus cardinalis est iustitia, dicendum quod iustitia dupliciter accipitur, quia
est iustitia generalis et est iustitia specialis. Et iustitia generalis complectitur omnes
virtutes, non solum. cardinales, sed etiam theologicas iustitia vero specialis non est
simpliciter rectitudo voluntatis, sed rectitudo voluntatis ordinans ad alterum ; et hoc non
competit cuilibet virtuti cardinali ; et propterea non sequitur quod crdinales virtutes non
habeant ad invicem distingui.</p>
<p xml:id="bb-d1e30372-d1e229">Adillud quod obicitur de illis quatuor conditionibus quae sunt in qualibet virtute,
responderi potest quod verum est ; sed tamen ex hoc non sequitur quod virtutes non sint
distinctae, quia quod quaelibet illarum conditionum attribuatur alicui virtuti speciali hoc
non est per proprietatem, sed magis per appropriationem. Cuiuslibet enim virtutis est medium
tenere ; sed hoc appropriatur temperantiae, quia maxime opportunum est circa delectationes
medium custodire ; sic et de aliis conditionibus intelligendum est. Si tamen obiciat, quod
inspicere medium hoc est proprium ipsius prudentiae, et ita videtur quod prudentia sit de
essentia aliarum virtutum cardinalium, dicendum quod inspectio medii est duobus modis : vel
per modum considerationis discretae vel per modum inclinationis determinatae. Primo modo
medium inspicere est proprium ipsius prudentiae, quae perficit potentiam rationalem, cuius
est considerare et discernere : et hoc modo inspicere medium non convenit virtuti cardinali
per sui essentiam, sed per concomitantiam, quia habet prudentiam directivam. Unde sicut
oculus videt sibi et aliis membris, sic prudentia inspicit sibi et virtuti bus ceteris. Alio
modo inspicere medium est per modum inclinationis determinatae ; et sic non tantum est
prudentiae, sed etiam cuiuslibet virtutis, quia quaelibet virtus est quoddam pondus recte
inclinans et movens ad medium circa quod habet consistere. Unde sicut gravitas lapidis recte
dicitur inspicere locum deorsum sive medium mundi, sic quaelibet virtus rationabiliter
potest dici inspicere medium recte vivendi ; et ex hoc non potest concludi quod prudentia ab
aliis virtutibus non habeat diversificari.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>