-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e33999.xml
210 lines (210 loc) · 16 KB
/
bb-d1e33999.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 36, A. 1, Q. 3</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 36, A. 1, Q. 3</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e33999">
<head xml:id="bb-d1e33999-Hd1e119">III, D. 36, A. 1, Q. 3</head>
<head xml:id="bb-d1e33999-Hd1e122" type="question-title">Utrum connexio sit in virtutibus politicis, ut necesse sit, una
habita, omnes haberi.</head>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e125">Tertio quaeritur, utrum sit connexio in virtutibus politicis, ita quod, una habita, necesse
sit, omnes haberi.</p>
<div xml:id="bb-d1e33999-Dd1e128" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d1e33999-Hd1e130">Rationes Principales</head>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e133">Et quod sic, videtur. Primo, auctoritate philosophica. Dicit enim Seneca : <quote xml:id="bb-d1e33999-Qd1e135">Omne quod
bene fit, fit iuste, fortiter et temperate</quote>. Sed opus cuiuslibet virtutis bene fit
: ergo necesse est quod fit iuste et fortiter et temperate. Igitur ad quodlibet opus
virtutis concurrunt quatuor virtutes ; sed hoc non posset esse nisi essent connexae : ergo
etc.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e139">Item, <name ref="#Jerome">Hieronymus</name>, Ad Pammachium : <quote xml:id="bb-d1e33999-Qd1e144">Quatuor virtutes describunt Stoici ita sibi esse
connexas et mutuo cohaerentes, ut qui unam non habuerit omnibus careat et qui unam
habuerit omnes habeat</quote>. Videtur ergo auctoritate philosophorum virtutes politicas
esse connexas.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e148">Item, hoc ipsum videtur auctoritate Sanctorum et primo auctoritate <name ref="#Augustine">Augustini</name>, in libro De
quantitate animae, definiens enim virtutem dicit quod <quote xml:id="bb-d1e33999-Qd1e153">virtus est aequalitas vitae
undique rationi consentiens</quote>. Sed vita non consonat undique rationi nisi per
virtutum universitatem : ergo ad hoc quod habeat aliquis unam virtutem meram, necesse est
quod habeat ceteras.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e157">Item, <name ref="#Bernard">Bernardus</name>, in I Ad Eugenium : <quote xml:id="bb-d1e33999-Qd1e162">Advertere etiam est suavissimum quemdam
concentum complexumque virtutum atque alteram pendere ex altera, sicut vides fortitudinis
matrem esse prudentiam, et non fortitudinem, sed temeritatem esse quemlibet ausum, quem
non parturivit prudentia</quote>. Et paulo post : <quote xml:id="bb-d1e33999-Qd1e165">Iustitia quaerit, prudentia
invenit, vindicat fortitudo, temperantia possidet</quote>. Ergo, si haec requiruntur ad
actum cuiuslibet virtutis, videtur quod omnes virtutes necessario concurrant ad unum
actum.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e170">Item, hoc ipsum videtur ratione, quia sicut se habet castitas ad esse castum, sic se habet
virtus ad esse virtuosum ; sed quicumque habet castitatem, est castus : ergo quicumque habet
virtutem, est virtuosus. Sed nullus et virtuosus qui habet vitium : ergo, si aliquis habet
virtutem, nullum habet vitium. Sed vitia non expelluntur nisi per virtutes sibi oppositas :
ergo qui habet unam virtutem habet ceteras.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e173">Item, cuiuslibet virtutis est discernere quid eligendum et tenere medium et recte tendere
in finem et negotiari circa arduum et difficile ; sed primum est prudentiae, secundum
temperantiae, tertium iustitiae, quartum fortitudinis ; ergo videtur quod ad quemlibet actum
virtuosum concurrant necessario istae quatuor virtutes. Hoc autem non esset nisi haberent
connexionem ad invicem : ergo videtur quod virtutes politicae sint connexae.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e176">Sed contra hoc est : Auctoritas <name ref="#Augustine">Augustini</name>, Ad <name ref="#Jerome">Hieronymum</name>. Dicit enim quod <quote xml:id="bb-d1e33999-Qd1e184">non est
divina sententia, qua dicitur quod qui habet unam habet omnes, sed hominibus hoc visum est
studiosis et ingeniosis</quote>. Sed, si hoc esset verum, esset divina sententia, quia
omne verum a prima Veritate procedit : ergo, cum hoc intelligatur de virtutibus politicis,
virtutes politicae non sunt connexae.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e188">Item, secundum <name ref="#Aristotle">Philosophum</name>, habitus virtutum politicarum et consuetudinalium sunt ex
actibus ; sed actus non sunt connexi : contingit enim hominem exercitari in actu unius
virtutis, ita quod non exerceatur in actu alterius ; videtur ergo quod non omnes virtutes
necessario connectantur.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e194">Item, sicut scientiae hahentur per acquisitionem, ita virtutes politicae ; et sicut una
virtus alteri adminiculatur, sic est in habitu unius scientiae respectu alterius ; sed
scientiae, quae sunt per acquisitionem, non habentur simul, sed una prius et altera
posterius et una potest haberi sine altera : ergo una virtus politica non videtur esse
necessario alteri connexa.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e197">Item, hoc. ipsum videtur per experimentum sensibile, quia multi pollent in virtute
prudentiae, qui tamen non habent largitatem aut virtutem patientiae ; multi etiam iustitiam
ad proximum servant, qui tamen in se ipis non habent continentiam ; et tamen illa faciunt
per virtutes politicas. Videtur ergo quod inter huiusmodi virtutes non sit connexio
necessario.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e33999-Dd1e201">
<head xml:id="bb-d1e33999-Hd1e203">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e33999-Hd1e206" type="question-title">Simpliciter loquendo, virtutes politicae non habent connexionem;
habent tamen secundum statum perfectionis et secundum quasdum conditiones communes.</head>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e209">Respondeo : Dicendum quod in ista quaestione controversia fuit inter ipsos philosophos,
secundum quod innuit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> et <name ref="#Jerome">Hieronymus</name>. <quote xml:id="bb-d1e33999-Qd1e217">Nam quidam philosophorum, qui Stoici
dicebantur, dixerunt virtutes necessario esse connexas, ut qui una caruerit ceteris
careat</quote>. De quorum positione videtur fuisse Seneca. Ait enim sic : <quote xml:id="bb-d1e33999-Qd1e220">Si unam
de Corinthiis tuis dimiseris, poteris dicere supellectilem tuam tibi salvam. Si autem unam
de virtutibus amiseris, nullam te habiturum necesse est ut confitearis</quote>. Aliorum
positio fuit quod una potest haberi sine altera, sicut aliquis potest habere castitatem, ita
quod non habeat iustitiam.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e224">Ratio autem huius diversitatis ex hoc fuit, quia Stoici ponebant quod virtus non esset in
aliquo nisi in sapiente, pro eo quod regimen totius vitae hominis secundum regulam moris
pendet a rectitudine rationis. Sapientem autem dixerunt, secundum quod dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, De
civitate Dei, in quo nulla cadit perturbatio. Ille enim secundum eos sapiens dicebatur qui
omnibus passionibus animae dominatur. Praeter hoc etiam ponebant quod, cum virtus sit circa
medium, et medium sit uno modo et indivisibile, nemo habet virtutem nisi habeat eam in summo
et perfecte. Perfecte autem virtus non habetur, ubi regnat aliquod vitium et ubi aliae
virtutes desunt. Et propter istas duas rationes dixerunt Stoici virtutes politicas esse
connexas, videlicet quia non possidentur nisi a sapiente cui non dominatur vitium, et sunt
circa medium indivisibile, a quo per quodlibet vitium fit recessus.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e230">In huius autem positionis suae fundamento nimis excesserunt quantum ad utrumque
praedictorum, tum ex hoc quod non ponebant sapientiam in proficientibus, sed solum in
perfectis ; tum etiam quia dixerunt non referre quantum ad amissionem virtutis parum vel
multum a medio punctali recedere. Et ideo reprehendit eos <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, Ad <name ref="#Jerome">Hieronymum</name>, dicens
sic : <quote xml:id="bb-d1e33999-Qd1e238">Mihi videntur Stoici esse falsi, qui proficientem hominem in sapientia nolunt
habere omnino sapientiam, sed tunc solum cum est perfectus. Dicunt enim quod sicut nihil
interest ad praefocandum hominem utrum aquam stadiis multis habeat supra se vel uno palmo,
sic est de illis qui sunt in gurgite erroris ad sapientiam</quote>. Et satis
rationabiliter reprehendit eos <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, propter hoc quod viam salutis in bono valde
arctant, dum dicunt in solis perfectis esse virtutem et sapientiam ; et in malitia valde
dilatant, dum dicunt quod non refert utrum quis magis vel minus a medio virtutis
recedat.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e246">Et propterea alioruni philosophorum positio magis fuit rationabilis, qui posuerunt
sapientiam non solum esse in perfectis, sed etiam in illis qui proficiunt. Posuerunt etiam
medium virtutis latitudinem habere, secundum quod latitudinem habet medium sanitatis.
Quoniam ergo secundum politicam vitam virtutes paulative acquiruntur in his qui proficiunt
ad sapientiam, ideo posuerunt quod una virtus potest haberi in perfectione maiori et minori
secundum diversa tempora ; una etiam potest separari ab altera. Et istorum sententia
secundum dicta <name ref="#Augustine">Augustini</name> magis est approbanda.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e252">Respondendum est igitur ad quaestionem propositam quod, simpliciter loquendo, videlicet
quantum ad omne tempus et quantum ad ipsos habitus virtutum, non est connexio inter vitutes
politicas, licet aliqua inter eas possit connexio reperiri ratione status alicuius
determinati et quarumdam conditionum communium. Propter quod notandum est quod contingit
loqui de huiusmodi virtutibus politicis quantum ad propria et quantum ad appropriata. Si
quantum ad appropriata, sic est in eis connexio, quia illae quatuor conditiones prius
habitae, quae sunt discernere et medium tenere et huiusmodi, singillatim his quatuor
virtutibus appropriantur, et tamen simul ad quamlibet virtutem requiruntur. Si vero loquamur
quantum ad propriam, hoc potest esse dupliciter : aut simpliciter aut secundum statum
perfectionis. Si secundum statum perfectionis, sic est adhuc necessaria in eis connexio,
quia una virtus nunquam perfecte habetur nisi ceterae habeantur. Et quantum ad hoc bene
dicebant Stoici, licet non usquequaque super verum fundati essent. Si simpliciter sive
secundum omnem statum, sic non est necessarium connexionem esse in huiusmodi virtutibus, cum
sint ab acquisitione, sicut ostendunt rationes ad hanc partem inductae, et ideo sunt
concedendae.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e33999-Dd1e257">
<head xml:id="bb-d1e33999-Hd1e259">Ad Rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e262">Ad illud ergo quod obicitur in contrarium de auctoritate Senecae, quod omne quod bene fit
etc., dicendum quod illud intelligitur de ipsis virtutibus quantum ad appropriate, non
quantum ad propria. Nam, si quantum ad propria velimus loqui, actus illarum virtutum diversi
sunt nec negotiantur circa idem, sed circa diversa.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e265">Ad illud quod obicitur de auctoritate Stoicorum, quam introducit <name ref="#Jerome">Hieronymus</name>, iam patet
responsio, quia Stoicis in parte ista non usquequaque credendum. Praeterea, Stoici, sicut
prius tactum est, semper loquebantur de virtutibus secundum culmen perfectionis, et quantum
ad illum statum verum dicebant, quia connexio est in virtutibus, non propter ipsius virtutis
essentiam, sed propter perfectionem superadditam, quam una virtus non tribuit nisi sit aliis
associata.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e271">Ad illud quod obicitur de auctoritate <name ref="#Augustine">Augustini</name>, quod virtus est aequalitas vitae etc.,
dicendum quod per illud adverbium undique non fit distributio pro omnibus quae spectant ad
rectitudinem totius vitae, sed pro his quae spectant ad rectitudinem actus ipsius virtutis ;
possibile est autem aliquem rectificari in actu unius virtutis secundum quod exigit virtus
civilis, ita tamen quod non habet rectificationem in actu alterius virtutis, sicut potest
manifeste per exempta videri.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e277">Ad illud quod obicitur de auctoritate <name ref="#Bernard">Bernardi</name>, iam patet responsio, quia <name ref="#Bernard">Bernardus</name>
loquitur de ipsis virtutibus quantum ad appropriata, non quantum ad propria. Et praeterea,
loquitur de virtutibus cardinalibus non in quantum sunt politicae, sed in, quantum sunt
gratuitae et per infusionem magis quam per acquisitionem. Et sic concedi potest quod sunt
connexae ; sed hoc non facit ad quaestionem propositam.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e287">Ad illud quod obicitur, quod castitas denominat aliquem castum : ergo similiter virtus
virtuosum, dicendum quod non est simile, quia nomina desinentia in osum significant
plenitudinem. Unde plus dicitur, cum dico istum esse virtuosum quam cum dico ipsum habere
virtutem. Unde et <name ref="#Aristotle">Philosophus</name> dicit quod a virtute non denominatur aliquis virtuosus, sed
magis studiosus ; castus autem non plus importat quam habens castitatem. Et ideo non est
simile hinc et inde.</p>
<p xml:id="bb-d1e33999-d1e293">Ad illud quod obicitur de illis quatuor conditionibus, secundum quas virtutes
distinguuntur, quod in singulis reperiuntur, iam patet responsio. Illud enim intelligendum
est per appropriationem, non per proprietatem, sicut praedictum est.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>