-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e34619.xml
168 lines (168 loc) · 12 KB
/
bb-d1e34619.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title/>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title/>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e34619">
<head xml:id="bb-d1e34619-Hd1e117" type="question-title">Utrum Deus debuerit homini imponere mandata obligatoria.</head>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e120">Circa primum sic proceditur et quaeritur, utrum Deus debuerit homini imponere mandata
obligatoria.</p>
<div xml:id="bb-d1e34619-Dd1e123" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d1e34619-Hd1e125">Rationes Principales</head>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e128">Et quod non, videtur. Primo, per illud quod dicitur ad Romanos 7, 11 : <quote xml:id="bb-d1e34619-Qd1e130" source="http://scta.info/resource/rom7_11">Peccatum,
occasione accepta per mandatum, operaratum est in me omnem concupiscentiam</quote> ; sed
Deus nihil debet imponere quod faciat ad augmentum concupiscentiae : ergo non debuit hominem
per mandata obligare.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e134">Item, super illud I ad Corinthios 15, 56 : <quote xml:id="bb-d1e34619-Qd1e136" source="http://scta.info/resource/Icor15_56">Virtus peccati Lex</quote>, Glossa :
<quote xml:id="bb-d1e34619-Qd1e139">Lex prohibendo auget peccati cupiditatem</quote>. Si ergo Deus nihil debet nobis
imponere quod faciat ad cupiditatis augmentum, sed potius ad diminutionem, videtur quod per
mandata nullo modo debuit nos obligare.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e143">Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name> dicit, Super Genesim ad litteram : <quote xml:id="bb-d1e34619-Qd1e148">Meliores iudicavit homines qui
ei liberaliter deservirent</quote>. Sed debitum obligationis repugnat libertati obsequii :
si ergo Deus a principio hominem reliquit in manu consilii sui, dando ei libertatem
arbitrii, videtur quod nullo modo debuerit addere obligationem praecepti.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e152">Item, liberalius dat aliquod donum qui dat sine onere quam qui cum oneris impositione. Si
ergo obligatio praeceptorum magnum onus, est, et Deus est liberalissimus, videtur quod
gratiam et gloriam debuit dare homini, ita quod ipsm non obligaret ad aliquod mandatum.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e156">Sed contra : Decet Conditorem cunctis operibus suis legem certam et limitem praefigere,
ultra quam non debeant progredi, sicut patet, quia omnes creaturae reguntur secundum leges
sibi a Creatore impositas. Si ergo hoc est dignitatis in creatura, videtur quod decens et
conveniens fuit homini legem imponi, extra quam non liceret homini progredi. Hoc autem fit
per mandata obligatoria : ergo talia mandata fuerunt homini danda.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e159">Item, decet rectorem in subditis servare debitum ordinem. Si ergo homo per libertatem suae
voluntatis poterat inordinari, opportunum et convenientissimum fuit ipsum ad rectum ordinem
astringi. Hoc autem fit per obligationem mandatorum Decalogi : decens igitur fuit talia
mandata homini dari.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e162">Item, decens est dominum a servo suo obsequium exigere ; sed tunc dominus a servo suo
obsequium exigit quando leges et praecepta eidem imponit : si ergo decens fuit quod Deus ab
homine tamquam a servo exigeret talia obsequia, decens fuit ut ei imponeret mandata
obligatoria.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e165">Item, decens est iustum iudicem sectindum merita retribuere ; sed meritum et demeritum non
habet locum ubi nulla cadit obligatio legis : si ergo conveniens fuit Deo hominem, cui
contulerat liberum arbitrium, secundum iustitiam iudicare, decens etiam fuit ut regulam
iustitiae eidem praefigeret. Sed hoc fit secundum mandatorum impositionem : ergo etc.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e34619-Dd1e169">
<head xml:id="bb-d1e34619-Hd1e171">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e34619-Hd1e174" type="question-title">Decalogus debuit dari per modum praecepti, tum quia decebat
divinam aequitalem et maiestatem, tum quia nobis expediebat ad gloriam nostram augendam et
pacem conservandam.</head>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e177">Respondeo : Dicendum quod absque dubio verba Decalogi debuerunt dari per modum praecepti,
ita quod in eis homo non solum instrueretur, verum etiam obligaretur. Et ratio huius est,
tum quia Deum decebat, tum quia nobis expediebat.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e180">Deum utique decebat, quia in his verbis Decalogi consistit regula iustitiae secundum quod
dictat lumen rationis rectae. Et quoniam Deus tamquam iustus debet esse aemulator
rectitudinis et iustitiae et in subditis et in se ipso, hinc est quod homini leges iustitiae
imposuit, ad quas ipsum obligavit, ut nullo modo liceret ipsum eas impune praetergredi.
Verba igitur Deealogi per modum obligationis debuerunt dari, quia sic decebat divinam
aequitatem. Nec tantum decebat aequitatem, immo etiam maiestatem. Sicut enim decet summam
Maiestatem a creatura rationali omni reverentia coli, sic etiam decet quod rationalis
creatura ad manifestationem illius summae Maiestatis per obedientiam famuletur. Et propterea
decuit ipsum imponere homini leges et mandata obligatoria.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e183">Non solum autem Deum decebat, sed etiam nobis expediebat, tum propter gloriam nostram
augendam, tum propter pacem conservandam. Propter gloriam utique augendam, quia gloriosius
est homini obtinere beatitudlnem per merita quam sine meritis. Et quoniam, cum aliquid
redditur ex meritis, quodam modo homo qui meretur obligat sibi retribuentem ; et magis decet
hominem obligari Deo quam Deum homini : hinc est quod ad opera, per quae contingebat mereri,
debuit homo per praecepta obligari, ut, dum obligatus obediret, in merito proficeret et ad
maiorem cumulum gloriae perveniret. Alia ratio est propter pacem conservandam, quae
<quote xml:id="bb-d1e34619-Qd1e185">tantum bonum est, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, ut cuncta pacem appetant</quote>. Pax
autem servari non potest ubi homo usurpat sibi quod est alienum : ideo, ut pax servaretur
inter homines, debuit Deus mandata homini tradere, in quibus obligaretur ne quod est alienum
usurparet, sed redderet Deo et proximo quod eis deberet, ne aliter iniuriam faciendo pacem
frangeret et frangeno pacem ipse in se pacem amitteret. Sic ergo decuit verba Decalogi tradi
per modum obligationis et praecepti, tum quia decens erat ex parte Dei, tum quia expediens
erat ex parte nostri. Et rationes quae hoc ostendunt possunt concedi.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e34619-Dd1e193">
<head xml:id="bb-d1e34619-Hd1e195">Ad Rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e198">Ad illud ergo quod obicitur in contrarium ex auctoritate Apostoli, quod mandatum intendit
concupiscentiam, dicendum quod illud veritatem habet, sed valde per accidens et
occasionaliter. Ex hoc enim quod per Legem erat peccati cognitio, tamen per ipsam non erat
gratiae collatio, concupiscentia nitente in vetitum et homine scienter perpetrante peccatum
; ex hoc occasionaliter fiebat et ipsius concupiscentiae intensio et peccati aggravatio. Sed
hoc non erat de principali intentione ferentis mandata nec de ipsorum mandatorum
obligatiorie. Nam Dominus sic tribuit mandata obligatoria quod semper fuit promptus tribuere
gratiam adiutricem ad illa implenda. Unde quod per mandatorum obligationem augeretur
concupiscentia, hoc non erat ex ipsis mandatis, sed potius ex negligentia et culpa hominis ;
Dominus autem propter negligentiam hominis non debuit dimittere quin diligentiam circa
salutem hominis exerceret.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e201">Ad illud quod obicitur, quod Lex prohibendo auget peccati cupiditatem, dicendum quod Glossa
non dicit illud simpliciter, sed addit hanc conditionem : nisi diffundat Spiritus caritatem.
Unde quamvis per se Lex non esset utilis nisi ad cognitionem, tamen cum gratia ipsa
mandatorum obligatio multum conferebat ad salutem.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e204">Ad llud quod obicitur, quod obligatio repugnat libertati, potest responderi quod obligatio
ad bonum non repugnat libertati simpliciter, sed repugnat libertati peccandi. Posse autem
peccare nec est libertas nec pars libertatis ; et ideo, dum obligatio mandati repugnabat
libertati male faciendi, libertatem non min uebat, sed potius augebat. Aliter etiam potest
responderi quod est obligatio quae aufert potestatem et est obligatio quae aufert
impunitatem. Prima obligatio, quae potestatem aufert, minuit libertatem ; secunda vero, quae
potestatem non aufert, sed tollit impunitatem, libertatem arbitrii salvat et superaddit
iustitiae aequitatem. Hoc autem secundo modo mandata Dei sunt obligatoria ; et propterea in
nullo libertati arbitrii derogabant, quin potius divinam iustitiam commendabant.</p>
<p xml:id="bb-d1e34619-d1e207">Ad. illud quod obicitur, quod maioris liberalitatis est dare aliquid sine merito quam cum
meritis, dicendum quod, etsi maioris liberalitatis sit ex parte dantis, non tamen est tantae
gloriae et excellentiae ex parte suscipientis. Et quoniam Dominus in conferendo praemium non
tantum attendit suae liberalitatis manifestationem immo etiam gloriae nostrae promotionem,
hinc est quod maluit nabis dare aeternam beatitudinem per impletionem mandatorum et meritum
obedientiae quam nullo merito praecedente. Praeterea, merita nostra in nullo derogant
divinae liberalitati, immo potius eam manifestant, tum quia ipse bonorum nostrorum non eget,
tum quia omnia merita nostra procedunt ex munere gratiae suae. Et propterea dicit Apostolus
ad Romanos 6, 23 : Gratia Dei vita aeterna.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>