-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e37340.xml
182 lines (182 loc) · 13.3 KB
/
bb-d1e37340.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 39, A. 3, Q. 3</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 39, A. 3, Q. 3</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e37340">
<head xml:id="bb-d1e37340-Hd1e119">III, D. 39, A. 3, Q. 3</head>
<head xml:id="bb-d1e37340-Hd1e122" type="question-title">Utrum iuramentum incautum sit obligatorium.</head>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e125">Tertio quaeritur, utrum iuramentum incautum sit obligatorium. Iuramentum autem incautum dico
quod vergit in exitum malum vel in exitum minus bonum.</p>
<div xml:id="bb-d1e37340-Dd1e128" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d1e37340-Hd1e130">Rationes Principales</head>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e133">Et quod iuramentum incautum, quod vergit in exitum malum, sit obligatorium, probatur.
Primo, per exemplum <quote xml:id="bb-d1e37340-Qd1e135">Iosue, de quo dicit <name ref="#Ambrose">Ambrosius</name>, in libro De officiis : Iosue
pacem, quam dederat, revocandam non censuit, quia firmata erat sacramenti religione, ne,
dum alienam perfidiam redargueret, suam fidem solveret</quote>. Tenebatur ergo Iosue
iuramentum, quod fecerat, observare ; sed illud iuramentum fuit incautum et vergebat in
exitum malum, quia contra Dei praeceptum, quo praeceperat Dominus ne cum gentibus illis
foedus iniret : ergo videtur quod tale iuramentum sit obligatorium.</p>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e142">Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name> dicit quod meretrix iurans se servaturam fidem suo leccatori, peior est,
si non servat fidem, quam si observaret ; sed iuramentum illud habet malum exitum, et tamen
obligat, alioquin non esset peior in non observando quam in observando : ergo iuramentum,
quod simpliciter vergit in exitum malum, est obligatorium.</p>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e148">Item, hoc ipsum, videtur de iuramento quod vergit in exitum minus bonum, utpote qui iurat
se non intraturum religionem, quia aliquis per matrimonii vinculum potest se obligare ut non
intret religionem, ita quod matrimonium illud vere est obligatorium. Ergo pari ratione
videtur quod et per ipsum iuramentum.</p>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e151">Item, licitum est alicui nolle intrare religionem, et quod licitum est nolle licitum est
confirmare, et quod licitum est confirmare licitum est iurare ; sed iuramentum licitum est
iuramentum obligatorium : videtur ergo quod, cum aliquis iuret se non intraturum religionem,
quod per illud iuramentum obligatur. Sed tale est iuramentum incautum quod vergit in exitum
minus bonum : ergo videtur quod iuramentum illud sit obligatorium.</p>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e155">Sed contra : Beda dicit, et <name ref="#Lombard">Magister</name> adducit in littera : <quote xml:id="bb-d1e37340-Qd1e160">Si quid nos incautius
iurare contigerit, quod observatum peiorem vergat in exitum, libere illud salubriori
consilio mutandum noverimus</quote>. Ergo secundum hoc iuramentum incautum, quod vergit in
exitum malum vel minus bonum, non est obligatorium.</p>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e164">Item, Isidorus : <quote xml:id="bb-d1e37340-Qd1e166">Non est observandum sacramentum, quo malum incaute
promittitur</quote>. Si tu dicas quod auctoritas ista intelligitur solum quando quis iurat
quod est malum et iniustum, sed non quando quis iurat se non facturum bonum perfectum ; ad
quod non tenetur, obicitur contra hoc, quia nullum iuramentum est iustum quod impugnat
iustitiae perfectionem ; sed iuramentum, quo quis iurat se non intraturum religionem nec
aggressurum perfectionem, est perfectae iustitiae impugnativum : ergo et iuramentum iniquum.
Sed nullum tale est obligatorium : ergo videtur quod nullus obligetur per iuramentum
incautum, quod vergit in exitum minus bonum.</p>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e170">Item, nullum iuramentum est discretum quod est contra Spiritus Sancti consilium ; sed, cum
quis iurat se non intraturum religionem, iuramentum illud est contra Spiritus Sancti
consilium ; sed nullum tale iuramentum habet in comitatu iudicium, et nullum tale est
obligatorium : ergo idem quod prius.</p>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e173">Iuxta hoc quaeritur, si quis iurat se nunquam recepturum praelationem, utrum per tale
iuramentum obligetur. Et quod sic, videtur, quia licitum est praelationem fugere : ergo
licitum est quod quis iuret eam non recipere. In contrarium est quod maioris perfectionis
est, ut communiter dicitur, status praelationis quam religionis, et bono privato praeferenda
est utilitas communis.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e37340-Dd1e177">
<head xml:id="bb-d1e37340-Hd1e179">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e37340-Hd1e182" type="question-title">Iuramentum incautum, quod vergit in salutis detrimentum, vel
directe in perfectionis impedimentum.</head>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e185">Respondeo : Ad praedictorum intelligentiam est notandum quod multipliciter contingit
iuramentum esse incautum. Primo modo, quando iuratur aliquid quod simpliciter vergit in
salutis detrimentum, sicut cum aliquis iurat se facturum aliquid quod non potest sine
peccato mortali consummari. Secundo modo dicitur iuramentum esse incautum, cum quis iurat
aliquid quod vergit in salutis suae dispendium et perfectionis impedimentum, ut puta cum
iurat quis se nunquam intraturum religionem. Tertio modo dicitur iuramentum incautum, cum
quis iurat aliquid in omnem eventum, quod, uno casu contingente, vergit in salutis
dispendium, alio casu contingente, vergit in salutis profectum ; sicut cum iurat aliquis se
nunquam recepturum praelationem, quod quidem est in salutis dispendium, si utilis sit et
canonice eligatur et a maiori sibi iniungatur ; tunc autem vergit in salutis profectum, si
sit persona inutilis sibi et aliis ad statum illum promoveri.</p>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e188">Si ergo loquamur de iuramento primo modo, sic absque dubio non est licitum nec
obligatorium, immo qui ipsum observai committit peccatum. Si vero loquamur de iuramento
incauto secundo modo, sic nec est licitum nec obligatorium, licet ipsum observare non sit
peccatum, quia non est peccatum non intrare religionem ; grave tamen peccatum est iurare se
nunquam ascensurum ad gradum perfectionis, quia in hoc quodam modo impugnat ipsius iustitiae
perfectionem et Spiritus Sancti inspirationem. Si vero loquamur de iuramento tertio modo,
sic, uno casu contingente, est observandum, videlicet quando vergit in salutis profectum ;
alio vero casu contingente, est illicitum et non observandum, videlicet cum vergit in
salutis detrimentum. Et per hoc patet responsio ad quaestionem propositam. Concedendum est
enim quod iuramentum incautum, quod vergit in salutis detrimentum vel quod directe vergit in
perfectionis impedimentum, non est obligatorium, sicut rationes ad hanc partem inductae
ostendunt.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e37340-Dd1e193">
<head xml:id="bb-d1e37340-Hd1e195">Ad Rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e198">Ad illudvero quod primo obicitur in contrarium de Iosue, dicendum quod iuramentum illud
observatum non vergebat in malum exitum, immo in bonum. Triplex enim ratio fuit quare
Gabaonitae fuerunt reservati et non interfecti. Una videlicet litteralis, quia melius erat
ut damnarentur perpetua servitute quam punirentur morte, maxime cum prompti essent servire
et mortem sustinere, sicut ex ipso textu apparet. Alia vero ratio est moralis, quia in hoc
significatur quod, quantumcumque Deus minetur alicui et indignetur in praesenti vita, si
tamen ad ipsum revertatur toto corde, non claudit misericordiae viscera. Tertia vero ratio
est figuralis, quia in hoc significatur quod semper in nobis duo sunt populi secundum quod
duo fuerunt in terra promissionis, videlicet Amorrhaeorum et filiorum Israel, hoc est motuum
rationalium et brutalium ; secundum quod dicit <name ref="#Bernard">Bernardus</name> : <quote xml:id="bb-d1e37340-Qd1e203">Quantumcumque labores,
necesse est ut intra fines tuos habitet lebusaeus</quote>. Unde multiplici ratione
observatio iuramenti illius non vergebat in exitum malum, sed potius in bonum. Et quod
obicitur de mandato Domini, quod Dominus praeceperat quod cum eis foedus non iniret,
dicendum quod hoc intelligendum est quantum ad eos qui erant incorrigibiles.</p>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e207">Ad illud quod obicitur de meretrice, quae iurat leccatori suo fideliter adhaerere, dicendum
quod in iuramento est duo considerare ; unum, quod meretrix iurat se consensuram in nefarium
actum cum suo leccatore ; aliud, quod iurat se alteri non daturam. Et primum quidem est
illicitum, et ad hoc non obligatur ; secundum quidem licitum, et quantum ad hoc obligatur.
Et ideo dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> quod peior est non servando quam si iuramentum servaret. Per hunc
etiam modum intelligendum est, si aliquis latro iuraret alii se praedam cum illo divisurum
et postea retineret totum.</p>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e213">Ad illud quod obicitur de eo qui iurat se nunquam religionem intraturum, quod licite potest
iurare sicut licite potest contrahere matrimonium, dicendum quod non est simile hinc et
inde, duplici ex causa. Prima est, quia matrimonium non tantummodo dicit privationem boni,
quin potius dicat boni positionem ; sed iuramentum, quo quis iurat se nunquam religionem
intraturum, de sua principali intentione est boni perfecti privatorium et impeditivum ; ideo
non est iudicandum obligatorium, sed potius illicitum et iniquum. Alia etiam ratio est, quia
qui matrimonium contrahit, sive ex consensu uxoris sive ex morte, potest aliquando aggredi
perfectionem. Qui autem iurat se nunquam religionem intraturum, quantum est de se, reddit se
in sempiternum inhabilem.</p>
<p xml:id="bb-d1e37340-d1e216">Ad illud quod obicitur, quod licitum est nolle intrare religionem, ergo et iuramento
firmare, dicendum quod non sequitur, quia nolle intrare religionem est imperfectionis, sed
hoc iuramento firmare est cuiusdam obstinationis et impugnationis gratiae Spiritus Sancti,
quae de tepidis et negligentibus facit fervidos et perfectos. Et ideo, quamvis illud sit
licitum, istud tamen est illicitum. Ad illud quod quaeritur ulterius de eo qui iurat se non
recepturum praelationem, iam patet responsio per illud quod iam dictum est, quia iuramentum
illud in casu obligat, videlicet cum vergit in damnum proprium et alienum ; in casu vero
non, videlicet cum non tantum est persona sibi utilis, verum etiam aliis. Attamen, si
iuramentum praecesserit, non debet quis se auctoritate propria a vinculo eius absolvere, sed
superioris voluntatem, mandatum et auctoritatem super hoc requirere, cuius voluntati magis
quam propriae debet in hoc casu obedire.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>