-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d1e4519.xml
218 lines (218 loc) · 16.8 KB
/
bb-d1e4519.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, D. 4, A. 3, Q. 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="CO">Calix O'Hara</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, D. 4, A. 3, Q. 1</title>
<date when="2019-01-03">January 03, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt> <authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-01-03" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d1e4519">
<head xml:id="bb-d1e4519-Hd1e119">III, D. 4, A. 3, Q. 1</head>
<head xml:id="bb-d1e4519-Hd1e122" type="question-title">Utrum Virgo Maria in illa conceptione fuerit aliquid Spiritui Sancto
in aliquo cooperata.</head>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e125">Circa primum sic proceditur et quaeritur, utrum in illa conceptione aliquid Virgo Maria
fuerit Spiritui Sancto cooperata in aliquo, mediante aliqua potentia.</p>
<div xml:id="bb-d1e4519-Dd1e128" type="rationes-principales">
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e130">Et quod sic, videtur. Primo, auctoritate <name ref="#JohnDamascenus">Damasceni</name>, quam ponit <name ref="#Lombard">Magister</name> in littera :
<quote xml:id="bb-d1e4519-Qd1e138">Praevenit Spiritus Sanctus in ipsam secundum verbum quod dixerat angelus ei,
purgans eam et potentiam deitatis Verbi receptivam praeparans, simul autem et
generativam</quote>. Ergo, si non solum habuit potentiam receptivam, sed etiam
generativam, non solum se habuit Virgo Maria per modum recipientis, sed per modum agentis et
cooperantis.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e142">Item, vera mater cooperatur in filii generatione ; sed beata Maria vere fuit Mater Christi
: ergo vere fuit cooperata in eius conceptione virtuti Spiritus Sancti.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e145">Item, hoc conceditur et cantatur ab Ecclesia tamquam verus et catholicus sermo : Genuit
puerpera regem ; sed generare agere est et actio virtutis generativae : ergo videtur quod in
illa conceptione generativa vis Virginis cooperata fuit divinae virtuti.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e148">Item, aut Virgo Maria cooperata fuit aut non. Si sic, habeo propositum. Si non, ergo habuit
se solummodo sicut materia : ergo sicut nulla est affinitas hominis ad limum unde formatus
est, sic nec Mariae ad Christum. Sed hoc est falsum : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e151">Item, vir praebuit mulieri materiale principium, quando de eius costa formata est Eva ; sed
propter hoc ipsius mulieris non dicitur esse pater aut mater, quia cooperatus non fuit in
eius formatione ; sed beata Virgo habitudinem matris habet ad Christum : ergo non solum
praeparavit materiam, sed cooperata fuit ad inducendum formam.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e155">Item, veritas debet respondere figurae ; sed Virgo Maria figurata est per virgam Aaron, et
virga Aaron fronduit et floruit et fructum fecit, sicut habetur Numerorum 17, 8 ; de flore
autem pervenitur ad fructum mediante virtute activa reperta in planta quae floruit : fuit
igitur in virga virtus activa ad fructificandum. Ergo videtur multo fortius in Virgine
Maria.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e158">Sed contra : Ad Galatas 4 ; 4 : <quote xml:id="bb-d1e4519-Qd1e160" source="http://scta.info/resource/gal4_4">Misit Deus Filium suum factum ex
muliere</quote> ; et ad Romanos 1, 3 : <quote xml:id="bb-d1e4519-Qd1e163" source="http://scta.info/resource/rom1_3">Qui factus est ei ex semine
David</quote> ; super quem locum dicit Glossa : <quote xml:id="bb-d1e4519-Qd1e166">Apostolus dicit factum, sed non
natum. Aliud enim est ex semine admixto sanguinis coagula generare, aliud non commixtione,
sed virtute procreare. Possunt enim homines filios generare, sed non facere</quote>. Ergo
videtur quod Virgo Maria solum se habuit ut materiale principium, ex quo corpus Christi
dicitur factum.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e170">Item, <name ref="#JohnDamascenus">Damascenus</name> : <quote xml:id="bb-d1e4519-Qd1e175">Copulavit sibi de purissimis et sanctissimis Virginis
sanguinibus, non seminans, sed per Spiritum Sanctum creans</quote>. Si ergo creatio est
actio solius Dei, in qua non cooperatur creatura, videtur quod in nullo fuerit Virgo
cooperatrix.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e179">Item, Christus eodem modo fuit in parentibus quo fuit in Virgine ; sed in parentibus fuit
<quote xml:id="bb-d1e4519-Qd1e181">secundum corpulentam substantiam tantum</quote> : ergo nec in Virgine fuit nisi
secundum corpulentam substantiam. Si ergo generatio dicit vim activam et cooperativam ad
formam producendam, videtur quod Virgo Maria in nullo fuerit Spiritui Sancto cooperata.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e185">Item, agens potentiae finitae non potest continuari nec cooperari in agenda cum agente
potentiae infinitae in ea operatione, in qua operatur virtus illa per modum infiniti ; sed
conceptio Christi fuit in instanti, sicut ostensum fuit supra ; producere autem rem in
instanti, quae nata est produci successive, hoc est potentiae in infinitum excedentis
potentiam naturae : ergo, si Virgo Maria nullam habuit potentiam nisi finitam, videtur quod
Spiritui Sancto non potuit cooperari in conceptione illa.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e4519-Dd1e189">
<head xml:id="bb-d1e4519-Hd1e191">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d1e4519-Hd1e194" type="question-title">Beata Virgo vere cooperata est Spiritui sancto in conceptione
Filii sui, subministrando materiam, quae non solum habuit rationem materiae, sed etiam
sufficientiam et virtutem ad prolis productionem. </head>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e197">Respondeo : Dicendum quod absque dubio, cum Virgo Maria sit Mater Christi et vere ipsum
concepisse dicatur, vere cooperata fuit Spiritui Sancto in Filii sui conceptione. Et hoc
communiter et generaliter tenent doctores theologiae. De modo autem cooperandi diversi
sentiunt diversa. Quidam enim dicere voluerunt quod Virgo Maria solum cooperata fuit
ministrando principium materiale. Alii vero quod cooperata fuit in ultimae formae inductione
et in materiae praeparatione, quamvis non in tota operatione. Alii vero tenent medium inter
utrumque.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e200">Primi, qui dicunt quod cooperata fuit solum in materialis principii ministratione, moventur
hac ratione : quia, sicut dicit <name ref="#Aristotle">Philosophus</name>, mater in generatione prolis se habet sicut
principium materiale et semen viri sicut effectivum et operativum. Unde comparatur semen
viri ad semen mulieris sicut artifex ad materiam, mulier vero non facit nisi materiam
ministrare et exterius fovere. Et hoc totum fecit Virgo Maria ; et ideo vere mater est
appellanda, quia nihil ei defuit quod spectat ad veram matrem in generatione prolis.
Spiritus autem Sanctus quod defuit ex parte viri supplevit. Sed haec positio nimis parum
dicit. Primum, quia mater in generatione non solum habet potentiam passivam, sed activam ;
unde quandoque proles magis assimilatur matri quam patri. Unde quod dicunt physici
intelligendum est per appropriationem. Et iterum dicit <name ref="#JohnDamascenus">Damascenus</name> quod Spiritus Sanctus non
solum dedit Virgini potentiam receptivam, sed etiam generativam : et, sicut prius ostensum
est, propter materiam solum non est appellanda mater, sicut patet in formatione mulieris de
costa viri.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e209">Et quoniam ista positio nimis parum dicit, ideo sunt alii qui super addunt et dicunt quod
non solum cooperata fuit Spiritui Sancto ministrando principium materiale, sed etiam in
ultimae formae inductione. Nam in tota operatione cooperari non potuit, quoniam formatio
corporis instantanea, prout formatio comprehendit totam transmutationem, fieri non potest
nisi a virtute infinita. In ultimae autem formae inductione cooperari potuit, pro eo quod
ultima forma in instanti potest induci a natura vel a virtute creata ; et ideo in hoc, in
quo potuit, cooperata fuit Spiritui Sancto potentia Virginis generativa et pro tanto dicitur
mater, quia operata fuit conceptionem et quantum ad initium et quantum ad consumniationem.
Sed haec positio nimis dicit. Primum, quia eiusdem est factum esse cuius est fieri ; quodsi
conceptionem efficere non est virtutis creatae, sed increatae, similiter nec ipsum conceptum
esse. Rursus, inducens ultimam formam nobilius est quam praeparans. Non igitur videtur
decens quod Spiritus Sanctus praeparet per se et ultimam formam inducat cum Virgine.
Difficile est nihilominus assignare quae sit illa forma ultima, in cuius inductione
cooperatur Virginis potentia generativa. Illa enim non potest esse anima, quoniam a sola
creatione habet originem ; non organizatio corporea, ut videtur, quia illa non inducitur
subito, sed per successionem a natura : inducitur enim per motum, non per mutationem ;
<quote xml:id="bb-d1e4519-Qd1e211" source="http://scta.info/resource/aristdp-d1e80">motus enim est transmutatio
successiva, mutatio, instantanea</quote>, ut dicit <name ref="#Aristotle">Philosophus</name>.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e219">Et quoniam prima opinio parum dicit, et secunda multum excedit, suis obliquitatibus
dirigunt nos in veritatis viam. Et propterea melius sentire videntur qui dicunt medium,
videlicet quod beata Virgo habuit virtutem sibi divinitus datam, per quam administraret
materiam illi conceptui : materiam, inquam, quae non solum habuit rationem materiae sive
potentiae passivae, sed etiam sufficientiam et virtutem ad prolis productionem. Illa tamen
virtus per se non poterat prodire ad perfectum actum nisi per successionem in tempore. Sed
quoniam non decebat carnem Christi formari successive, sicut in praecedentibus ostensum est,
ideo Spiritus Sanctus sua infinita virtute produxit illam materiam ad actum completum. Et
per hoc in nullo Virgini derogatur, si Deus sua virtute acceleravit quod in aliis mulieribu
successive producit ad esse.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e222">Non enim fuit minor potentia in Virgine quam in alia muliere, immo multo maior, quia
potentiam naturalem et supra naturalem habuit, per quam subministrare poterat materiam ipsa
sola adeo sicut mulier viro commixta ; unde tota substantia Christi fuit de matre sua. Et
ideo, si recte velimus sentire et loqui, veriori modo fuit Virgo mater Christi quam sit
aliqua mater filii sui. Unde et per illam virtutem ipsum in ventre per novem menses
confovit.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e225">Et sic patet quod Virgo Maria aliquo modo fuit in conceptione Filii cooperata, videlicet
subministrando sufficientem materiam virtute activa, quae tamen supra posse suum accelerata
fuit et ad complementum perducta per virtutem infinitam. Et huic consonat sacra Scriptura,
quae modo dicit Christum natum de Virgine, modo dicit factum. Consonat etiam verbum
<name ref="#JohnDamascenus">Damasceni</name>, qui dicit quod virtutem habuit verbi susceptivam et generativam : generativam,
quia potuit seminarium corpori ministrare per virtutem sibi collatam divino munere ;
susceptivam vero, quia solum Dei Verbum potuit carnem assumtam in instanti formare, quod
quidem Verbum susceptum est a Virgine. Rationes igitur, ostendentes in Filii Dei.
conceptione Virginem aliquo modo cooperatam fuisse, sunt concedendae.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d1e4519-Dd1e233">
<head xml:id="bb-d1e4519-Hd1e235">Ad rationes</head>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e238">Ad illud vero quod obicitur de Glossa super illud <mentioned>factum</mentioned>, iam patet
responsio. Hoc enim non excludit veram potentiam generativam a Virgine, sed ponit ibi
aliquam vim esse supra vim naturae ; unde removet Viri seminis commixtionem, et ideo sic
dicitur factus, quod nihilominus dicitur natus. Et est simile, si Deus uni virgae aridae
daret vim germinandi quam habet una viridis, et praeter hoc faceret ipsam in instanti
fructificare, virga illa diceretur fructum fecisse et attulisse, et nihilominus fructus ille
diceretur esse factus ex factus et ortus. Sic et in proposito est intelligendum : talis enim
praecessit figura huius conceptionis in virga.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e244">Ad illud quod obicitur de <name ref="#JohnDamascenus">Damasceno</name>, quod carnem illam fecit creans, non seminans, dicendum
quod sicut per actum creationis non intendit dicere quod caro illa facta fuerit ex nihilo,
sed quod ad perfectionem deducta est per virtutem infinitam, sic etiam per hoc quod dicit
non seminans, non privat potentiam activam a Virgine, sed removet consuetum modum operandi
naturae, qui est per seminis commixtionem maris et feminae. Utrum autem Virgo excitata a
Spiritu Sancto seminaverit, hoc est, ad locum matricis semen emiserit, quamvis aliqui
dixerint, non est verbum illud frequenter in ore versandum, tum quia turpitudinem habet
annexam, et homo habere debet munda labia in tali materia ; tum etiam, quia certitudinem non
habet ex se nec verbis Sanctorum videtur multum consonare. Unde stultum est in talibus velle
ita curiose singula pertractare. Hoc tamen sufficiat dixisse, videlicet quod Virgo
ministravit materiam aptam generationi Filii Dei secundum carnem.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e250">Ad illud quod obicitur, quod non fuit in ea secundum rationem seminalem, dicendum quod
verum est, si seminalis ratio dicatur illa secundum quam natura consuevit operari ; sic enim
accipit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> ibi. Ex hoc tamen non excluditur quin aliqua potentia praeter morem
solitum divinitus Virgini sit collata. Praeterea, ratione adhuc potentiae illius activae non
debet dici fuisse ibi secundum rationem seminalem, pro eo quod ad actum perfectum perducta
fuit per virtutem supra naturam ; et respectu talis modi operandi fuit ibi solum potentiae
obedientiae. Et est simile : si Deus post commixtionem maris et feminae in instanti perducit
foetum ad complementum organizationis perfectae, talis formatio non diceretur esse facta
secundum rationem seminalem, quamvis esset ibi vis activa respectu talis organizationis
educendae in esse per temporis successionem ; sic et in proposito intelligendum est.</p>
<p xml:id="bb-d1e4519-d1e256">Ad ultimam rationem dicendum quod ratio illa non cogit quod Virgo Maria non fuerit
cooperata Spiritui Sancto in Filii conceptione aliquo modo, sed solum quod non fuerit
cooperata in producendo illam materiam ad esse completum ; et hoc est quod primum fuit
concessum. Et per hoc patet responsio ad obiecta.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>